Mula sa kinatatayuan ni Zander ay tanaw n'ya ang malamlam na mga mata ng dalaga, nakatitig ito sa mga batang naglalaro sa kanyang harapan. Gustong lapitan ni Zander si Ella ngunit nag-aalangan ito dahil baka kasama ni Ella si Junel. Sumagi rin sa kanyang isipang baka maging sagabal lang s'ya sa pag-date ng dalawa.
Aalis na dapat si Zander ngunit ayaw gumalaw ng kanyang mga paa at patuloy pa ring pinagmasdan si Ella.Nag-away kaya sila? Bakit ang lungkot ng mga mata ni Miss Tan. O hala! Umiiyak ba s'ya?Nanlaki ang mga mata ni Zander ng makitang pinupunasan ni Ella ang kanyang pisngi. Hindi ito sigurado kung may luhang tumulo sa mga mata nito ngunit nataranta na lang s'ya bigla sa nakita.Panyo! Panyo!Kinapa ni Zander ang kanyang bulsa, pagsalat nito ay tanging wallet at mga balat ng candy lang ang kanyang nakapa. Paglingon nito sa isang stall, nakita ni Zander ang bugkos ng tissue sa tabi ng counter."Ate," tawag ni Zander sa tindera pagkalapit nito. "Pwede ba 'kong humingi ng tissue? Kahit kaunti lang," sabi ng binata.Tumaas ang kilay ng tindera. "Bakit? Bumili ka ba ng paninda ko, para bigyan kita ng tissue?" masungit na sita nito sa binata. Namaywang pa ito matapos magsalita."Sige ano ba." Tinignan ni Zander kung anong pwedeng bilhin kapalit ng tissue. "Ano ate, itong hotdog isa," wika nito.Nakataas pa rin ang kilay ng tindera, nagpapahiwatig na kulang pa ang kanyang bibilhin upang makakuha ng tissue na kanyang hinihingi.Ay nako ate, mas mahal pa itong bibilhin ko kaysa sa kaylangan ko. Badtrip! Kung hindi lang ako nagmamadali!Napaismid na lang si Zander, wala naman s'yag magawa kung hindi dagdagan pa ang kanyang bibilhin. "A----At empanada na lang ate, dalawa. At tissue," sabi ni Zander sa tindera. Pinagkadiinan nito ang salitang tissue na kanyang tunay na pakay.Napagastos pa nga, para tissue lang. Damot ni ate.Mabilis na binalot ng tindera ang binili ng binata. Pagkabayad ni Zander ay nginitian na s'ya ng tindera, akala mo'y hindi nagmataray noong una. " Oh heto na," sabi ng tindera na abot tenga ang ngiti. "Salamat, mukha kasing nagmamadali ka, kaya binilisan ko na. Pero bumalik ka ulit ha! May extra tissue na rin d'yan," bilin ng tindera at inabot ang plstic sa binata."In your dreams," mahinang sabi ni Zander ng nakatalikod na ito sa tindera.Tinanaw muna ng binata si Ella, nangangamba itong umalis na si Ella sa kanyang pwesto o hindi kaya'y kasama na nito si Junel. Ngunit nandoon pa rin si Ella, naka tulala pa rin at mugto na ang mga mata. Halatang hindi na nito napigilan ang pag-iyak. Pilit na pinapahi ng dalaga ang mga makukulit na luha ng kanyang maliit na kamay. Kaya naman lakas loob ng lumapit ang binata kay Ella.Ito na naman ako, umiiyak mag-isa. Lagi na lang mag-isa. Palagi na lang umiiyak! Kaylan ba kasi matatapos 'to. Nakakainis! Ilang taon ko ng dinaranas 'to, bakit hindi pa rin ako masanay? Masyado kang umasa na sasamahan ka ni Junel sa lahat ng oras, kaya ayan. Nasasaktan ka, hindi ba't matagal mo ng sinasabi sa sarili mo na expecting is one way of hurting yourself! Ano, paulit-ulit na lang Ella. Kasalanan mo rin naman 'to hindi ba? Dapat simula pa lang hindi mo na sinanay ang sarili mo sa prisensya n'ya. Ano ba! Walang kayo, kaya magagawa n'ya lahat ng gusto n'ya. Hindi ka pwedeng mag-request o kung ano pa man. Bakit pa kasi pumayag pa ako na samahan n'ya ako sa bahay habang wala si mama. Ano bang pumasok sa isipan ko! Hindi ko na alam ang nararamdaman ko.Labis na kalungkutan ang kanyang nararamdaman. Sa tuwing iiwan s'ya ng kanyang mama at pipiliin ang kanyang magaling na ama. Laging si Junel ang takbuhan ng dalaga at sa tuwing nandyan si Junel ay naiibsan kahit papaano ang sakit na kanyang nadarama. Ngunit tulad nga ng kanyag sinabi, walang ibang namamagitan sa dalawa kung hindi pagkakaibigan. Hindi obligasyon ni Junel na manatili sa kanyang tabi sa lahat ng oras.Hindi ito ang unang beses na pakiramdam ni Ella ay iniwan s'ya ni Junel sa ere. Subalit hindi maitatanggi ni Ella na kaylangan n'ya si Junel. Mabigat man ito para kay Ella pero wala naman s'yang magagawa kung hindi sarilinin muli ang lahat ng kanyang nararamdaman.Tuluyan ng bumuhos ang kanyang mga luha dahil sa kalungkutan at magulong isipan. Gusto man n'yang pigilan ang mga ito, subalit mentras pinipigil n'ya ay mas bumibigat ang kanyang pakiramdam. Yumuko na lang si Ella upang hindi mapansin ng mga batang naglalaro ang kanyang paghagulhol. Nanlalabo na rin ang kanyang mga mata dahil sa lipon ng mga luhang umaagos sa kanyang mga mata. Gusto na lang n'yang maglaho bigla upang maibsan ang nararamdaman.Hindi nagtagal ay may naramdaman si Ellang lumapit sa kanya at tumayo sa kanyang tapat. Hindi lang n'ya ito pinansin, inisip ni Ella na baka magulang lang ito ng isa sa mga bata at nasaktuhan lang na tumapat sa kanya.Ito na 'to, lakasan na lang ng loob 'to Zander. Sungitan ka man n'ya o hindi at least nagmalasakit ka sa kanya."Miss Tan," tawag ni Zander kay Ella.Unang salita pa lang, sablay na! Ate dapat! Zander talaga! Ang kat*ng*h*n hindi dinadala palagi!Kinilabutan si Ella ng marinig ang tinig ng nagsalita, ayaw n'yang tignan kung sino ito. Ngunit malakas ang kanyang kutob na boses ni Zander ang kanyang narinig.Zander? Bakit nandito 'tong lalaking 'to? Hindi n'ya dapat ako makitang ganito. Ang galing talaga tumayming!Pilit mang itago ni Ella ang kanyang lukot na mukha ay huli na ang lahat. Hindi na maikukubli ng pagtataas ng kilay at pagtataray ang kasalukuyan n'yang kalagayan."Mali, ate. Ate Ella," muli nitong tawag sa dalaga sabay abot ng tissue. Nakita ni Ella ang tissueng inaabot ng binata, napatunghay ang dalaga at doon n'ya nasilayan ang mukha ni Zander. Nakatingin lang ito sa kanya at halatang nababahala sa kanyang pag-iyak.Kumabog ang dibdib ni Zander matapos makita ng malapitan ang mukha ng dalaga. Umaagos ng tuloy tuloy ang luha nito at humihikbi pa. Namumula at mas pumungay ang mga mata ni Ella, namumula na rin ang kanyang maliit na ilong, kinagat din nito ang kanyang labi upang pigilan ang paghikbi. Nahabag si Zander sa kanyang nasilayan. Ang masungit at walang imik na si Miss Tan ay parang inaping bata sa kanyang harapan.Nagkatitigan ang dalawa."Hindi sa'yo bagay ang umiiyak," biglang sambit ng binata at pinunasan ang luha sa kanang pisngi ni Ella.Nabigla ang dalaga sa ginawa ni Zander. Gusto n'yang alisin ang kamay ni Zander sa kanyang pisngi, upang ipakita ang kanyang pagmamatigas. Subalit hindi s'ya makagalaw, tila hinuhugot ang kanyang lakas habang nakatitig s'ya sa mga matang binata. Pilit n'ya namang iniiwas ang kanyang tingin, subalit away sumunod ng kanyang mga mata."Ate---," ani ni Zander."Tumabi kayong lahat!" sigaw ng batang sakay ng bisikletang rumaragasa papunta kayna Zander at Ella.Napukaw nito ang atensyon nina Zander at Ella, kaya naman lumingon sila kung saan nanggagaling ang pagsigaw."Ate!" sabi ni Zander sabay tulak kay Ella. Kung kaya't nahulog ito sa upuan.Napapikit na lang ang dalaga sa taranta.Sa bilis ng pangyayari, hindi namalayan ni Ellang nakalupasay na pala s'ya sa lupa dahil sa pagkahulog sa upuan. Unti-unti n'yang binukas ang kanyang mga mata. Aray, 'yung balakang ko.D***g nito. Ngunit kasabay ng kanyang pagdaing ay tumambad sa kanyang harapan ang nakahigang si Zander. "Zander!" sigaw ng dalaga.Agad na nilapitan ni Ella ang binata. Kahit dama nito ang sakit ng kanyang balakang."Aray," ani ng binata na aktong tatayo. Subalit hindi nito maiangat ang kanyang katawan kaya bumalik ito sa kanyang pagkakahiga."Kuya," umiiyak na sabi ng batang nakatayo sa gilid ni Zander.Paglapit ni Ella ay bakas sa kanyang mukha ang pagkataranta, lumuhod ito sa tabi ni Zander. Hindi malaman ng dalaga ang gagawin. "Ano, Zander okay ka lang?" tanong ng dalaga. Hindi rin n'ya mahawakan si Zander.Sa hindi malamang dahilan, imbis na indahin ang pagkakabangga sa kanya ng bata ay gumuhit ang malaking ngiti sa labi ng binata."Miss, ay mali! Ate Ella," sabi nito habang kasalukuyan pa ring nakahiga.Natigilan naman si Ella at tinignan ang binata. "Bakit? May masakit ba? Tatawag na ba ako ng ambulansya?" natataranta nitong tanong.Hindi sinasadyang natawa si Zander. "Ate, okay lang ako," tugon nito at bumwelo sa pag-upo.Inalalayan ni Ella si Zander. "Dahan dahan, sure ka walang masakit sa'yo?" muling tanong ng dalaga. Marahan pang pinagpagan ni Ella ang likoran ni Zander.Tumango lang si Zander. Ipinatong ng binata ang dalawa n'yang braso sa kanyang mga tuhod at pinakiramdaman ang sarali."Kuya, sorry po," humahagulhol na sabi ng bata.Doon lang napansin ng dalawa ang bata. Sa halip na magalit ay nginitian ito ni Zander."Okay ka lang ba bata? Hindi ka ba nasaktan?" tanong ni Zander.Umiling lang ito at patuloy pa ring umiiyak."Tumahan ka na. Okay lang naman ako," sabi ni Zander sa bata."Na---Nawalan po kasi ako ng preno, ta---tapos hindi ko na po alam ang gaga---gagawin," umiiyak nitong paliwanag."Sa susunod mag-iingat ka na lang okay? Sigurado kang hindi ka nasaktan sa pagkakasemplang mo? Walang masakit sa katawan mo?" paglilinaw ni Zander habang tinitignan ang bata mula ulo hanggang paa. Upang masiguraduhing wala itong tinamong galos o sugat."H---Hindi po, w---wala po." humihikbing sagot ng bata."Anak!" sigaw ng isang babaeng humahangos papalapit sa tatlo. "Mama." Tumakbo ang bata papalapit sa kanyang mama ng makita ito. Agad naman itong niyakap ng kanyang ina.Umupo ito upang maging kapantay ng kanyang anak. "Anong nangyari! 'Di ba't sabi ko sa'yo, 'wag mong gagamitin 'yung bisikleta. Dyos ko anak, ano nasaktan ka ba? May masakit ba sa'yo?" nag-aalalang wika ng ina sa kanyang anak, habang tinitignan kung may sugat ito sa braso at tuhod.Nakatingin lang ang dalawa, lalo na si Ella."Kaylan ba huling nag-alala sa akin si mama," mahinang sabi nito sabay buntong hininga.Nauliligan ito ni Zander ngunit hindi malinaw ang ilang salita."Ate?" wika ni Zander.Bumalik sa huwisyo ang dalaga at muling tinignan si Zander mula sa ulo hanggang paa. "May sugat ka!" sabi nito.Matapos ni Ellang mapansin ang kanyang sugat sa kamay ay doon pa lang naramdaman ni Zander ang hapdi nito. "Ano ka ba ate, malayo 'yan sa bituka," mayabang na sabi ni Zander habang tinitignan ang sugat.Walang sabi-sabi ay kinuha ni Ella ang kamay ni Zander. "Wala pa naman akong panyo, ito na lang muna." Kinalas nito ang kanyang tali sa buhok. Tinanggal ang butno ng tela na nakatali sa kanayang pusod at pinunasan ang sugat."Ate ano, 'wag na," nahihiyang sabi ni Zander. Nanginit din ang kanyang pisngi, bumilis ang pagtubok ng kanyang puso. Mas tumatagal na hawak ni Ella ang kanyang kamay ay parang gusto ng tumalon ng kanyang puso sa lakas ng pagkabog nito.Hindi lang umik ang dalaga at pinagpatuloy ang pagpunas sa sugat ni Zander."Mama, may nabanngga ako," umiiyak na sabi ng bata sa kanyang mama. Makaraang magsabi ay lumingon ang bata sa kinaroroonan ng dalawa. Kasalukuyan namang pinupunasan ni Ella ang sugat ni Zander sa kamay.Agad na lumapit ang mag-ina."Mahapdi?" tanong ni Ella. Napansin kasi nito ang pag-ngirit ni Zander tuwing madadaplisan ng tela ang sugat."Ha, o---oo. M---Medyo," sagot ng binata habang nakatingin sa dalaga."Mag-sorry ka sa kanila," utos ng babae sa bata habang papalapit sila sa dalawa."Kuya, sorry po talaga," lumuluhang sabi ng bata. "Hindi ko po sinasadya."Lumingon si Zander sa bata at ngumiti. "Okay na ako, kaya 'wag ka ng umiyak," sagot ni Zander at bumwelo upang tumayo. Inalalayan naman ito ni Ella gayun din ang ina ng bata. "Next time, mag-iingat ka na lang ha," sabi nito sa bata at ginulo ang buhok nito."Kuya, so---." Natigilan ang babae ng makitang mabuti ang mukha ni Zander. "Ikaw 'yung nanghingi ng tissue kanina!" gulat na gulat na sabi ng nanay ng bata at may pagduro pa.
Zander! Ang presko ng dating mo! Ano ang akala mo? Kaedad mo lang ang kausap mo? Palpak ka talaga kahit kaylan. Itinapon na ni Zander ang sigarilyo sa basurahan. Nadismaya man ito sa kanyang sinabi ngunit hindi nabawasan ang paghanga nito kay Ella.Samantala, sinundan lang ng tingin ni Ella si Zander at hinintay makabalik. Matapos ay tinabihan nito ang dalaga at naupo rin si lapag."A---Ano kasi ate," nauutal na sabi nito. Gusto nitong ipaliwannag ang kanyang dahilan kung bakit n'ya 'yon na sabi.Nakatingin lang si Ella sa binata. "Ayos lang, tutal may hika," sabi nito.Napayuko ang binata ang kumamot ng ulo, bukod sa pagkadismaya ay nadagdagan pa ng hiya ang kanyang nararamdaman. Iniwas na lang ni Ella ang kanyang tingin kay Zander ng mapansin n'ya ito.Hayan tuloy! Na badtrip pa yata sa akin si MIss Tan. Bida bida ka kasi.Nabalot ng katahimikan ang dalawa, nakatitig lang si Ella sa langit, samantalang si Zander ay naktingin sa maliit na mukha ng katabi.Kung wala lang akong Dennis
"Ipaparada ko lang sa loob 'to," sabi ni Ella matapos bumaba ni Zander. Tumango naman ang binata, nasa tapat na sila ng bahay ni Ella."O!" sabi ni Ella at biglang initsa ang susi ng kanyang bahay. "Susi 'yan sa front door, buksan mo na lang. Hintayin mo na lang ako sa loob," utos nito.Mabuti na lang at nasapo ito ni Zander ng maayos. "Sige 'te," tugon ni Zander. Kusa na nitong kinuha ang kanilang mga pinamili at nagtungo sa loob. Nakaramdam ng kilig si Zander ng nakatungtong na ito sa loob ng bahay ng dalaga. Hindi n'ya mawari ang kanyang nararamdaman kahit araw-araw naman silang magkasama ni Ella ay tila iba ang hatid ng araw na ito para sa binata. Lalong nanaig ang kagustuhan nitong makilala ang dalaga ng personal. Hindi bilang Michaella Tan na ubod ng sungit at tila walang pakialam sa nangayayari sa mundo. Kung hindi si Ella Tan, ang dalagang nakita n'ya sa bakanteng lote at kasama n'ya ngayong gabi.Nilibot ng binata ang kanyang mata.Ang linis ng bahay ni Miss Tan. Masyado ta
Nasamid bigla si Ella habang kumakain. Inabutan kaagad ito ni Zander ng tubig."Ate dahan dahan lang, mayroon pang natira roon," sabi ni Zander."Ang sarap kasi," sabi nito matapos uminom."Dapat pala pinagluto na lang kita at hindi na tayo uminom," pabiro nitong sabi sa dalaga.Nahinto si Ella sa pagsubo at tinignan ni Zander. "Okay lang naman kung ayaw mo," wika nito at pinagpatuloy ang pagkain.Patay, ayon na e! Nakuha ko na ang kiliti n'ya. Wrong move!"Ano ate, biro lang. Ikaw naman." Kinuha ni Zander ang bote ng alak at binuksan. "Masarap 'yan 'te kung sasabayan mo nito." Kaso ang weird naman yata? Habang umiinum kumakain ng kanin at ulam? Hindi ka na naman nag-iisip Zander!Napapikit na lang ang binata sa kahihiyan. Ngunit narinig nito ang paglagok ni Ella habang umiinom."Sarap," wika nito.Minulat ni Zander ang kanyang mga mata, sa kanyang pagmulat ay nakita n'yang patuloy pa rin si Ella sa pagkain. Tila hindi nito ininda kung magkapares ba ang alak at kanin.Nasasarapan s'y
Wala na, bagsak na si Miss Tan.Tinungga na lang ni Zander ang laman ng huling bote sa kanyang harapan.Ang lakas ding uminon ni Miss Tan, siguro kung wala lang s'yang pinagdaraanan, malamang mapapatumba n'ya ako. Buti nasa kundisyon akong uminom ngaon kung hindi paraho kaming bagsak.Pinagmasdan ng binata ang maamong mukha ni Ella. Nakasandal ito sa sofa at mahimbing na natutulog. Ang itim nitong buhok na nakalapat sa maputi nitong balikat. Nakakaakit ang mahabang leeg ng dalaga na tila hinahatak si Zander na ito'y halikan. Dala ng impluewensya ng alak ay nagpadala si Zander sa tukso ng alindog ni Ella. Nilapitan n'ya ang dalaga, hindi na ito nag-isip at sinunod na lang ang mga bagay na tumatakbo sa kanyang isipan. Hinawi ni Zander ang mangilan-ngilang buhok na nasa mukha ni Ella saka mas kinikilatis ang maamong mukha ng dalaga. Mula sa noo, kilay, maliit na mata, ilong at mamula mulang labi. Nanginginit na ang kanyang mukha, malalim na rin ang kanyang paghinga. Inilapit ni Zander a
"Mas kaylangan ako ng papa mo anak," wika ng isang ina sa musmos na bata."Pero mama, masakit po ang tyan ko," daing ng anak habang umiiyak.Dali-daling hinimas ng ina ang tyan ng kanyang anak. "Masakit pa?" tanong nito. Parang mahikang nawala bigla ang sakit ng tyan ng bata. "Ang galing mama nawala po 'yung sakit ng tyan ko noong hinipo n'yo," sambit ng bata.Ngumiti ang ina at muling nagsalita, "Ngayong magaling kana, kaylangan ko ng puntahan ang papa mo. Mas kaylangan n'ya ako." Tumalikod na ang ina sa kanyang anak at naglakad palayo."Mama ko! Mama ko!" tawag ng bata ngunit hindi na muling limingon ang kanyang ina hanggang mawala na ito sa kanyang paningin."Mama!" umiiyak na tawag ni Ella. Napaginipan ni Ella ang kanyang mama, kahit tulog ay umiiyak ang dalaga dahil sa lungkot na kanyang nararamdaman. Nang nakita s'ya ni Junel sa waiting shed, kasasakay lang ng kanyang mama sa bus papuntang Caloocan para puntahan ang kanyang magaling na ama. Hindi na maganda ang pakiramdam ni E
"Ate Ella," tawag ni Zander sa dalaga matapos nitong magligpit ng kanilang pinag-inuman.Hindi kumibo si Ella, mahimbing na itong natutulog ngunit hindi naman maatim ni Zander na doon lang matulog ang dalaga. Siniyasat ng binata ang bahay ng dalaga, roon ay may nakita s'yang dalawang kwarto. Isang nakasara at ang isa naman ay hindi naka kandado. Doon napagdisisyonang dalhin ni Zander si Ella upang makahiga ito ng ayos. "Bubuhatin na kita ha, para makahiga ka na nang maayos," paalam ni Zander.Binuhat pangkasal ni Zander si Ella, magaan lang ang dalaga kaya naman hindi ito nahirapan. Pagpasok ng dalawa at pagkasara ng pinto ay inihiga na ni Zander ang dalaga at inayos ang higa, kinumutan pa nito si Ella. Hinaplos nito ang noo ng dalaga upang humimbing pa lalo ang tulog nito. Habang hinahaplos nito ang noo ni Ella ay nakaramdam din ito ng antok."Five minutes, patabi muna Miss Tan. Promise tatabi lang ako," sabi ni Zander at nilapitan si Ella sa kama."E---," nahinto si Junel sa pagta
Mabilis na dumaan ang umaga at malapit ng magtanghalian. Napadaan si Anica sa pwesto ni Ella. "Oh, nasaan ang apprentice mo? Hindi ata nakabuntot sa'yo?" tanong ni Anica kay Ella. "Half day," maiksing sagot ng dalaga. Kasalukuyan iton nag-type sa kanyang computer at nag-input ng mga data."Ah," tumango-tango si Anica. "Tan," bulong nito. Nagawa pa nitong lumapit ng bahagya sa kanyang kaibigan.Hindi sumagot si Ella at patuloy pa rin sa pagtipa sa keyboard."Kagabi, nag-inuman sina Soriano at Cruz," siwalat nito. Pagkarinig ni Ella ay nahinto ito ng ilang segundo sa pagtitipa. Tila huminto ang mundo at napaisip kaagad ang dalaga.Uminon sila? Kaya pala nandoon s'ya kagabi sa kanto nina Baron. Akala ko babae ang pinuntahan n'ya roon. Pero ano nga bang pakialam ko kung sino ang kasama n'ya magdamag. S'ya nga hindi ako inalala na wala akong kasama sa bahay. Kahit alam n'yang natatakot akong mag-isa, ako pa kaya? Ay bakit ko ba dapat isipin ang mga bagay na 'to.Hindi sumagot si Ella at