Mabilis na lumipas ang mga araw, hindi napansin ng binatang mag-iisang bwan na s'ya sa kumpanyang kanyang pinapasukan. Nasanay na rin ito sa katahimikan ni Ella. Bilang lang ang mga pagkakataong nakakapag-usap silang dalawa. Ngunit kahit ganoon, natuturuan naman ng maayos ng dalaga si Zander. Ito rin ang preparasyon ni Ella kay Zander para sa kanyang board exam.
"Very good Alvarez, nice work," papuri ni Mr. Villanueva sa binata habang binubuklat ang report na kanyang pinasa. "For beginners, mabilis kang matuto. May mga glitches, pero ma-work out pa 'to through time. Keep it up." "Salamat po Mr. Villanueva," nakangiting tugon nito."Tama ang desisyon kong kay Tan ka mapunta, will never know baka maging katulad ka rin n'ya," ani nito at ipinatong ang report ni Zander sa kanyang lamesa.Napakamot sa kanyag ulo si Zander. "H---Hindi naman po siguro ako magiging kasing galing ni Miss Tan, ginagawa ko lang po kung anong mga tinuro n'ya," nahihiyang sabi nito."It's not just that Alvarez, as far as I remember, ikaw pa lang ata ang nakakatagal kay Tan nang almost a month na walang walang kahit ano mang issue. Congratulations," sabi ni Mr. Villanueva.Nginitian lang ito ng binata.Mr. Villanueva, kung alam n'yo lang kung gaano ko pinupukpok ang sarili ko para ma-absorb lahat ng tinuturo ni Miss Tan.Ilang sandali pa at pinalabas na si Zander ni Mr. Villanueva ng kanyang opisina, mag-lunch break na rin ng mga oras na 'yon. Agad naman itong bumalik sa kanayang pwesto."A---Ano miss Tan," tawag ni Zander sa dalaga.Tulad ng dati ay hindi lang ito umimik, abala kasi ito sa pagsusulat."Ano po, salamat po sa matyagang pagtuturo sa akin," sabi nito. "Kung hindi n'yo sa akin pinabasa 'yung mga record books at pinasaulo 'yung mga forms at saka kung paano iaayos ng tama ang mga accounts, hanggang ngayon siguro hindi pa rin ako tapos sa pinapagawa ni Mr. Villanueva," sabi nito."Ginagawa ko lang ang trabaho ko," maiksi nitong tugon habang abala pa rin sa pagsusulat.May inilapag si Zander na maliit na garapon sa gilid ng dalaga. "Miss Tan mag-lunch lang po ako," paalam ng binata.Hindi ito nilingon ni Ella kaya naman umalis na ito upang kumain.Nag-umpisa na ring lumabas ang karamihan hanggang halos iilan na lang silang natira sa loob ng opisina. Doon pa lang tinignan ni Ella kung ano ang nilapag ni Zander sa kanyang lamesa. Laking gulat nito sa kanyang nakita, agad na gumuhit ang isang malaking ngiti mula sa mga labi ng dalaga. Wala itong sinayang na oras, nagmamadali itong kumuha ng kutsarita at binuksan ang garapon.Eyyyyyy, ang sarap nito! Tamang tama ubos na 'yung stock ko.Hindi maalis sa mukha ng dalaga ang pagkasabik. Sumandok agad ito ng kalahating kutsara at saka isinubo. Ang sarap! Itong ito 'yon. Paano kaya nalaman ni Zander na paborito ko 'to? Ay basta, wala na akong paki-alam kung paano basta ang sarap!Tuwang tuwa si Ella at nasisilayan ang ngiti sa kanyang mga labi. Para itong bata na nakatanggap ng regalo."Hindi maalis ang ngiti? Dahil sa achievement unlocked?" tanong ni Junel."Ha?" balik na tanong ni Zander. Kumakain ang dalawa ng tanghalian. Hindi maiwasan ni Junel na magtaka dahil sa kakaibang ngiti ni Zander mula pa kanina."Sabi ko ang saya mo ba dahil ba sa papuri sa'yo kanina ni Mr. Villanueva?" muling tanong ni Junel."Ah oo Soriano," natatawa nitong sabi. Ngunit ang totoo ay mas nagalak ang kanyang puso ng nakita n'ya sa unang beses na nakangiti si Ella mula sa malayo.Akala ko rin buo na ang araw ko dahil sa sinabi ni Mr. Villanueva, pero mas gaganda pa pala ang araw ko ng makita ko s'yang nakangiti. Ang cute n'ya, para s'yang bata sa sobrang tuwa. Buti na lang, nagustuhan n'ya ang binigay ko.Hindi sinasadyang maiwan ni Zander ang kanyang inuminan sa dispenser kanina. Kaya naman naubliga itong bumalik para kunin ito. Sakto namang sinisimulan ng tikman ni Ella ang bigay n'yang peanut butter upang magpasalamat. Tanaw ni Zander ang dalaga mula sa kanyang kinatatayuan. Kakaibang saya ang nadama ng binata ng masilayan ang ngiti ni Ella. May kilig at parang may kung ano sa kanyang tyan habang tinititigan n'ya ang mga ngiti nito mula sa malayo."Binalita mo na ba kay Love ang achievement mo?" kantyaw ni Junel.Ang kaninang kilig at tuwa ay napalitan ng bahagyang pagka-iyamot. Hindi naiwasan ni Zander na mapabusangot.Kuya Junel naman, okay na ako e. 'Yung mood ko okay na, pinaalala pa. "Mukhang very wrong ang tanong ko," bawi ni Junel at pinagpatuloy na lang ang kanyang pagkain."Hindi naman, okay lang kuya. Hindi lang kami nagkakasundo nitong mga nakaraang araw, masyado lang siguro kaming busy sa mga trabaho namin kaya nawawalan kami ng oras sa isa't isa," paliwanag ni Zander. "Hindi rin siguro ako sanay na patulog na ako, tapos doon pa lang mag-uumpisa ang araw n'ya."Tumango-tango si Junel. "Nurse s'ya hindi ba? So may night shift, tapos rotation. Mahirap nga 'yan," opinyon nito.Natahimik sandali si Zander.'Yon lang ba talaga ang dahilan? Para kasing may iba pa, hindi ko ma-explain, nakakawalang gana na s'ya habang tumatagal. Naguguluhan na rin ako."Siguro? Pero kuya ano kasi, hindi ko maiwasang makumpara 'yung relasyon namin noon at ngayon. Parang ang daming nagbago, pakiramda ko minsan iba na s'ya," mahinang d***g ni Zander.Tumunghay si Junel at ngumisi. "Alam mo, hindi ko alam kung lahat ng relasyon pinagdadaanan 'yan. Siguro kasi nabago ang environment n'yo pareho. Ibang circle of friends, lugar kung saan nag-stay, ikumpara mo noong college kayong nasa isang university pa rin kahit magka-iba ng kurso." Nahito sandali si Junel sa pagsasalita at tinitigan si Zander. "Matanong ko nga, sa sampong taon na naging kayo, ngayon lang ba kayo nagkaproblema ng ganito?" tanong ni Junel. Bumuntong hininga si Zander, nilalaro na lang n'ya ng tinidor ang kanyang pagkain. Bigla kasing nawalan ito ng gana dahil sa kanilang pinag-uusapan. "Oo kuya, noon kasi kahit magka-iba kami ng course noon, hindi naman s'ya nawawalan sa akin ng oras. Naiintindihan ko naman na, kaylangan n'yang hatiin ng oras n'ya sa trabaho at pagre-review. Pero kuya kahit update wala kahit ilang minuto lang? Tapos kapag ako naman ang busy, nahuli sa usapan, ayon gera kaagad. Kuya ganoon na lang palagi," muling d***g ni Zander."Nako nako, hindi ako expert pagdating d'yan. Pero kasi if there's a will, there's a way. Hindi naman sa sinasabi kong mali 'yang girlfriend mo, pero siguro kunting pasensya pa. Hindi ba't malapit na ang exam ng girlfriend mo? Baka na pressure lang s'ya dahil sa work at sa exam. Intindihin mo na lang. At isa pa Alvarez, ipapaalala ko sa'yo, bilang lalake ikaw dapat ang gagawa ng paraan para magkita kayo. Ikaw ang mag-adjust," payo ni Junel."Ganoon ba 'yon kuya? Ganoon din ba ang ginawa mo kay miss Tan? Kapag nawawalan kayo ng oras sa isa't isa?" diretsong tanong ni Zander.Nasamid si Junel matapos magtanong ni Zander."Ay, sorry." Nabigla rin si Zander sa kanyang tinanong at sa naging reaksyon ni Junel. Inabutan nito kaagad si Junel ng tubig. "Soriano," sabay abot dito.Matapos makainom ni Junel ay napakamot ito sa kanyang ulo. "Nagulat ako sa tanong mo Alvarez," wika nito. Bakit masyado akong naging kampante kay Zander, nahahalata na n'ya siguro na sobrang malapit kami ni Ella. Masama ito, hindi 'to maaari."E kasi malapit kayo sa isa't isa. At saka Soriano, ikaw lang din ang nakakapagpakalma kay Miss Tan. Si Cruz nga umaatras kaagad kapag tumataas na ang boses n'ya. Pero ikaw nagagawa mo pang kurutin 'yung pisngi n'ya nang hindi s'ya nagagalit," inusenteng sabi nito.Natawa na lang si Junel. "Magkaibigan lang kami, parang nakababatang kapatid ko lang si Tan. Kaya ganoon, kuya n'ya ako. Walang malisya ang lahat, we're just friends," paliwanag ni Junel sabay subo ng kanyang kinakain.Tumango-tango si Zander at pilit na pinagpatuloy ang kanyang pagkain. Gayun din si Junel, ngunit may kirot sa kanyang dibdib matapos bitawan ang kanyang sinabi.Nararamdaman ko na naman ang pag-atras ko, hay Junel. Ang torpe talaga! Sana lang paghanda na ako, nandyan ka pa rin Ella. Kung hindi ang laki ko talagang g*g* pag nagkataon."Ella," tawag ni Junel sa dalaga. Tumingin si Ella kay Junel. Nasa parking lot ang dalawa, uwian na at sabay silang uuwi sa bahay ng dalaga.Heto na, kaysa lumalim pa 'to at masaktan ko lang s'ya.Huminga ng malalim si Junel bago mag-umpisang magsalita. "Hindi na muna ako mag-stay sa inyo, sa apartment na ako uuwi," sabi nito. "Mula ngayon." Napakapit si Ella sa sling ng kanyang bag. Hindi nito inaasahan ang sinabi ni Junel, nangingilid ang luha sa kanyang mga mata ngunit pilit n'ya itong pinipigilan. Tumitig lang ito sa mga mata ni Junel, hindi nakasulimpat subalit hindi rin naka ngiti. Nangungusap ang kanyang mga mata na waring sinasabi sa kanyang,Parang awa mo na, 'wag ngayon. 'Wag mo akong iwan ngayon, kaylangan kita."Ano ka---kasi," nauutal na sabi ni Junel. Hindi nito alam kung paano pa bibigayan ng dahilan ang kanyang pag-alis.Huminga nga malalim si Ella bago magsalita, alam nitong mahirap din ang ginagawa ni Junel para sa kanya. "'Wag mo ng ituloy, okay lang," sabi nito. "Pauwi naman na si mama sa isang araw, kaya okay lang," dagdag nito.Ramdam ni Junel ang pagkadismaya ng dalaga sa kanyang sinabi. Ngunit ito lang ang paraan upang hindi mabulgar ang kanyang lihim na pagtingin sa dalaga.Tumalikod na si Ella kay Junel. Nasa harapan na ni Ella ang kanyang motor. "Sasabay ka pa ba a akin?" tanong nito sa kaibigan habang mahigpit ang pagkakakapit sa sling ng kanyang bag."Hindi na, mamamasahe na lang ako," tugon nito. "Sa makalawa ko na kukunin 'yung mga gamit ko," bilin ni Junel na may halong panghihinayang.Hindi lang umimik ang dalaga, sumakay na ito sa kanyang motor at sinusian na ito upang buhayin ang makina."Mag-ingat ka," sabi ni Junel kay Ella.Tumango lang si Ella at umalis. "Sorry Ella," mahinang sabi ni Junel habang sinusundan ng tingin ang dalaga papalayo sa kanya. "Sorry hindi ko talaga kaya.""Sige na parating na 'yung head namin," sabi ni Dennise kay Zander."Anong oras ka makaka-uwi? Susunduin pa ba kita?" nagmamadaling tanong ni Zander."Straight ang duty ko ngayon, sige na bye-bye na," sabi ni Dennise at binaba ang tawag."B---Bye, I love you," wika ni Zander kahit wala na sa kabilang linya ang kasintahan.Kung kaylan naman ako ang may oras, saka naman s'ya busy. Wala naman akong karapatang magalit, kasi mas galit pa s'ya sa'kin. Ano ba namang buhay 'to. Makalabas na nga lang, para malibang.Nagpasyang lumabas si Zander upang maglibot, hindi pa naman malalim ang gabi kaya marami pang tao sa labas. Sa kanyang paglalakad ay nakarating ang binata sa isang bakanteng lote. Matagal na rin pala akong hindi nakakatambay dito. Ang dami ng nabago. May mga stall at upuan sa bakanteng lote, tila naging foodpark na ito. Kaya naman napagpasyahan ni Zander na lumibot sa lugar hanggang may nakita s'yang isang pamilyar na mukha. Mag-isa itong naka upo at nakatanaw lang sa mga batang naglalaro sa kanyang tapat.Si Miss Tan ba 'yon? Nag-date sila ni kuya Junel? O s'ya lang mag-isa? Sayang naman kung kasama n'ya si kuya, hindi ko s'ya pwedeng kausapin o samahan. Tuwing nasa labas lang kami saka ko s'ya nakakausap ng maayos. Kaso ang pangit namang tignan kung eepal ako sa date nila. Hay nako, lahat na lang bawal. Ano ba 'yan.Pinagmasdan n'ya na lang ito ng mabuti mula sa malayo. Umaasang sana ay maari n'yang makasama ang dalaga ngayong gabi.Bakit kasi hindi pwedeng mamili ng magulang? Kasalanan ko bang iniluwal ako sa maling panahon at pagkakataon? Kung tutuusin, hindi ko ginusto lahat ng 'to! Bakit ako ang dapat maiwan? Ganito na lang ba ako habang buhay? Mag-isa? Akala ko pa naman hindi ko na 'to mararamdaman dahil kasama ko si Junel. Pero masyado na akong nagiging selfish, walang ano mang namamagitan sa amin ni Junel. Kaya anong karapatan kong pigilan s'yang umalis. Ayaw ko lang namang mag-isa. Natatakot akong mag-isa.Naluluhang ani ni Ella sa kanyang isipan habang pinagamamasdan ang mga batang naglalaro sa kanyang harapan.Mula sa kinatatayuan ni Zander ay tanaw n'ya ang malamlam na mga mata ng dalaga, nakatitig ito sa mga batang naglalaro sa kanyang harapan. Gustong lapitan ni Zander si Ella ngunit nag-aalangan ito dahil baka kasama ni Ella si Junel. Sumagi rin sa kanyang isipang baka maging sagabal lang s'ya sa pag-date ng dalawa. Aalis na dapat si Zander ngunit ayaw gumalaw ng kanyang mga paa at patuloy pa ring pinagmasdan si Ella.Nag-away kaya sila? Bakit ang lungkot ng mga mata ni Miss Tan. O hala! Umiiyak ba s'ya?Nanlaki ang mga mata ni Zander ng makitang pinupunasan ni Ella ang kanyang pisngi. Hindi ito sigurado kung may luhang tumulo sa mga mata nito ngunit nataranta na lang s'ya bigla sa nakita.Panyo! Panyo!Kinapa ni Zander ang kanyang bulsa, pagsalat nito ay tanging wallet at mga balat ng candy lang ang kanyang nakapa. Paglingon nito sa isang stall, nakita ni Zander ang bugkos ng tissue sa tabi ng counter."Ate," tawag ni Zander sa tindera pagkalapit nito. "Pwede ba 'kong humingi ng tissu
"Mama, may nabanngga ako," umiiyak na sabi ng bata sa kanyang mama. Makaraang magsabi ay lumingon ang bata sa kinaroroonan ng dalawa. Kasalukuyan namang pinupunasan ni Ella ang sugat ni Zander sa kamay.Agad na lumapit ang mag-ina."Mahapdi?" tanong ni Ella. Napansin kasi nito ang pag-ngirit ni Zander tuwing madadaplisan ng tela ang sugat."Ha, o---oo. M---Medyo," sagot ng binata habang nakatingin sa dalaga."Mag-sorry ka sa kanila," utos ng babae sa bata habang papalapit sila sa dalawa."Kuya, sorry po talaga," lumuluhang sabi ng bata. "Hindi ko po sinasadya."Lumingon si Zander sa bata at ngumiti. "Okay na ako, kaya 'wag ka ng umiyak," sagot ni Zander at bumwelo upang tumayo. Inalalayan naman ito ni Ella gayun din ang ina ng bata. "Next time, mag-iingat ka na lang ha," sabi nito sa bata at ginulo ang buhok nito."Kuya, so---." Natigilan ang babae ng makitang mabuti ang mukha ni Zander. "Ikaw 'yung nanghingi ng tissue kanina!" gulat na gulat na sabi ng nanay ng bata at may pagduro pa.
Zander! Ang presko ng dating mo! Ano ang akala mo? Kaedad mo lang ang kausap mo? Palpak ka talaga kahit kaylan. Itinapon na ni Zander ang sigarilyo sa basurahan. Nadismaya man ito sa kanyang sinabi ngunit hindi nabawasan ang paghanga nito kay Ella.Samantala, sinundan lang ng tingin ni Ella si Zander at hinintay makabalik. Matapos ay tinabihan nito ang dalaga at naupo rin si lapag."A---Ano kasi ate," nauutal na sabi nito. Gusto nitong ipaliwannag ang kanyang dahilan kung bakit n'ya 'yon na sabi.Nakatingin lang si Ella sa binata. "Ayos lang, tutal may hika," sabi nito.Napayuko ang binata ang kumamot ng ulo, bukod sa pagkadismaya ay nadagdagan pa ng hiya ang kanyang nararamdaman. Iniwas na lang ni Ella ang kanyang tingin kay Zander ng mapansin n'ya ito.Hayan tuloy! Na badtrip pa yata sa akin si MIss Tan. Bida bida ka kasi.Nabalot ng katahimikan ang dalawa, nakatitig lang si Ella sa langit, samantalang si Zander ay naktingin sa maliit na mukha ng katabi.Kung wala lang akong Dennis
"Ipaparada ko lang sa loob 'to," sabi ni Ella matapos bumaba ni Zander. Tumango naman ang binata, nasa tapat na sila ng bahay ni Ella."O!" sabi ni Ella at biglang initsa ang susi ng kanyang bahay. "Susi 'yan sa front door, buksan mo na lang. Hintayin mo na lang ako sa loob," utos nito.Mabuti na lang at nasapo ito ni Zander ng maayos. "Sige 'te," tugon ni Zander. Kusa na nitong kinuha ang kanilang mga pinamili at nagtungo sa loob. Nakaramdam ng kilig si Zander ng nakatungtong na ito sa loob ng bahay ng dalaga. Hindi n'ya mawari ang kanyang nararamdaman kahit araw-araw naman silang magkasama ni Ella ay tila iba ang hatid ng araw na ito para sa binata. Lalong nanaig ang kagustuhan nitong makilala ang dalaga ng personal. Hindi bilang Michaella Tan na ubod ng sungit at tila walang pakialam sa nangayayari sa mundo. Kung hindi si Ella Tan, ang dalagang nakita n'ya sa bakanteng lote at kasama n'ya ngayong gabi.Nilibot ng binata ang kanyang mata.Ang linis ng bahay ni Miss Tan. Masyado ta
Nasamid bigla si Ella habang kumakain. Inabutan kaagad ito ni Zander ng tubig."Ate dahan dahan lang, mayroon pang natira roon," sabi ni Zander."Ang sarap kasi," sabi nito matapos uminom."Dapat pala pinagluto na lang kita at hindi na tayo uminom," pabiro nitong sabi sa dalaga.Nahinto si Ella sa pagsubo at tinignan ni Zander. "Okay lang naman kung ayaw mo," wika nito at pinagpatuloy ang pagkain.Patay, ayon na e! Nakuha ko na ang kiliti n'ya. Wrong move!"Ano ate, biro lang. Ikaw naman." Kinuha ni Zander ang bote ng alak at binuksan. "Masarap 'yan 'te kung sasabayan mo nito." Kaso ang weird naman yata? Habang umiinum kumakain ng kanin at ulam? Hindi ka na naman nag-iisip Zander!Napapikit na lang ang binata sa kahihiyan. Ngunit narinig nito ang paglagok ni Ella habang umiinom."Sarap," wika nito.Minulat ni Zander ang kanyang mga mata, sa kanyang pagmulat ay nakita n'yang patuloy pa rin si Ella sa pagkain. Tila hindi nito ininda kung magkapares ba ang alak at kanin.Nasasarapan s'y
Wala na, bagsak na si Miss Tan.Tinungga na lang ni Zander ang laman ng huling bote sa kanyang harapan.Ang lakas ding uminon ni Miss Tan, siguro kung wala lang s'yang pinagdaraanan, malamang mapapatumba n'ya ako. Buti nasa kundisyon akong uminom ngaon kung hindi paraho kaming bagsak.Pinagmasdan ng binata ang maamong mukha ni Ella. Nakasandal ito sa sofa at mahimbing na natutulog. Ang itim nitong buhok na nakalapat sa maputi nitong balikat. Nakakaakit ang mahabang leeg ng dalaga na tila hinahatak si Zander na ito'y halikan. Dala ng impluewensya ng alak ay nagpadala si Zander sa tukso ng alindog ni Ella. Nilapitan n'ya ang dalaga, hindi na ito nag-isip at sinunod na lang ang mga bagay na tumatakbo sa kanyang isipan. Hinawi ni Zander ang mangilan-ngilang buhok na nasa mukha ni Ella saka mas kinikilatis ang maamong mukha ng dalaga. Mula sa noo, kilay, maliit na mata, ilong at mamula mulang labi. Nanginginit na ang kanyang mukha, malalim na rin ang kanyang paghinga. Inilapit ni Zander a
"Mas kaylangan ako ng papa mo anak," wika ng isang ina sa musmos na bata."Pero mama, masakit po ang tyan ko," daing ng anak habang umiiyak.Dali-daling hinimas ng ina ang tyan ng kanyang anak. "Masakit pa?" tanong nito. Parang mahikang nawala bigla ang sakit ng tyan ng bata. "Ang galing mama nawala po 'yung sakit ng tyan ko noong hinipo n'yo," sambit ng bata.Ngumiti ang ina at muling nagsalita, "Ngayong magaling kana, kaylangan ko ng puntahan ang papa mo. Mas kaylangan n'ya ako." Tumalikod na ang ina sa kanyang anak at naglakad palayo."Mama ko! Mama ko!" tawag ng bata ngunit hindi na muling limingon ang kanyang ina hanggang mawala na ito sa kanyang paningin."Mama!" umiiyak na tawag ni Ella. Napaginipan ni Ella ang kanyang mama, kahit tulog ay umiiyak ang dalaga dahil sa lungkot na kanyang nararamdaman. Nang nakita s'ya ni Junel sa waiting shed, kasasakay lang ng kanyang mama sa bus papuntang Caloocan para puntahan ang kanyang magaling na ama. Hindi na maganda ang pakiramdam ni E
"Ate Ella," tawag ni Zander sa dalaga matapos nitong magligpit ng kanilang pinag-inuman.Hindi kumibo si Ella, mahimbing na itong natutulog ngunit hindi naman maatim ni Zander na doon lang matulog ang dalaga. Siniyasat ng binata ang bahay ng dalaga, roon ay may nakita s'yang dalawang kwarto. Isang nakasara at ang isa naman ay hindi naka kandado. Doon napagdisisyonang dalhin ni Zander si Ella upang makahiga ito ng ayos. "Bubuhatin na kita ha, para makahiga ka na nang maayos," paalam ni Zander.Binuhat pangkasal ni Zander si Ella, magaan lang ang dalaga kaya naman hindi ito nahirapan. Pagpasok ng dalawa at pagkasara ng pinto ay inihiga na ni Zander ang dalaga at inayos ang higa, kinumutan pa nito si Ella. Hinaplos nito ang noo ng dalaga upang humimbing pa lalo ang tulog nito. Habang hinahaplos nito ang noo ni Ella ay nakaramdam din ito ng antok."Five minutes, patabi muna Miss Tan. Promise tatabi lang ako," sabi ni Zander at nilapitan si Ella sa kama."E---," nahinto si Junel sa pagta