“This is unacceptable! Paanong nangyari ito?!” galit na galit na tanong ni Don Fernan Sarmiento. Tumayo pa siya mula sa kaniyang upuan at hinampas nang malakas ang lamesa. Siya ang may-ari ng pinaka tanyag na shipping company buong bansa. Kararating lamang sa kaniya ng balita na ang kaniyang pinagkakatiwalaang bise presidente ay lumipad papunta sa ibang bansa dala ang malaking pera na galing sa kanilang kompanya.
Lahat ng mga nasa loob ng silid ay natahimik at agad na tumungo. Hindi magawang salubungin ang tingin ng nagpupuos na senyor. Kasalukuyan silang nagmi-meeting noong biglang pumasok ang isang executive ng kompanya para ipaalam ang balita sa kanila.
“W-We learned that he created a g-ghost company abroad. Doon niya po ipinapadala ang funds galing sa mga nakukuha siya sa kompanya. H-He used fake accounts–”
“Shut up!” ani Don Fernan. Itinapon niya ang mga folder na nasa kaniyang harapan. Huminga nang malalaim si Don Fernan at pilit na pinakalma ang sarili. Sinapo niya ang kaniyang dibdib at muling naupo. “Get out,” mahinang sabi niya.
Nagkatinginan ang mga board members at hindi agad kumilos. Ngunit noong tiningnan sila nang masama ni Don Fernan ay agad silang nagpulasan palabas ng silid. Ito ang inabutan ni Donya Paulina Sarmiento, ang asawa ni Don Fernan. Napansin nito ang asawa na naghahabol ng hininga sa upuan nito.
“Fernan!” Dali-daling lumapit si Paulina kay Fernan. Noong makita niyang namumutla ito ay agad siyang kumuhang tubig at akmang paiinumin ito ng tubig. Ngunit umungol na nang malakas si Fernan. “Diyos ko! Tulungan niyo kami! Ang Don!” sigaw ni Paulina. Maluha-luha na siya at inakap na ang asawa na inaatake na sa puso.
Agad na may pumasok na mga kalalakihan sa loob ng silid. Ang mga tauhan ni Fernan. Tinulungan ng mga ito na dalhin si Fernan sa ospital.
Abot-abot ang dasal ni Paulina habang nasa ospital na sila at hinihintay ang paglabas ng doctor na kasalukuyang nag-oopera ngayon kay Fernan. Inatake ito sa puso dahil sa matinding emosyon. At mabuti na lamang ay agad na naisugod ito sa ospital. Hindi rin nagtagal ay dumating ang panganay na anak nila sa ospital upang malaman ang nangyari sa ama.
“What happened to Papa, Mama?” nag-aalalang tanong ni Liza. Ang panganay na anak. Sa edad na bente singko ay isa na siyang tanyag na modelo. Sa kaniyang tindig pa lamang ay marami na ang humahanga. Hindi maikakaila na isang magandang babae ang panganay ng mga Sarmiento.
“Hindi ko pa alam, Liza. Nakita ko na lang siyang inaatake sa meeting room nila.”
Bumuntonghininga ang dalaga at niyakap ang ina na walang tigil sa pag-iyak. “Don’t worry, mama. Papa is a strong man.”
“He better be. Hindi ko alam kung ano ang gagawin ko kung mawawala ang papa niyo!”
“Papa! Nasaan si Papa? Ano’ng nangyari kay Papa?” humahangos na tanong ni Lirah, ang bunsong anak na babae ng mga Sarmiento. Hindi kagaya ni Liza, si Lirah ay tahimik na anak nila Paulina. Hindi nito gusto ang makihalubilo sa mga tao. Mas gusto nitong ubusin ang oras sa mga halaman at hayop na mga inaalagaan nito. Ngunit sa kanilang magkapatid ay higit na makakakitaan ng kagandahan si Lirah. Hindi lamang siya mahilig mag-ayos kagaya ng kaniyang ate.
Umingos si Liza. “Bakit ngayon ka lang, Lirah? And what is that smell? Did you even wash yourself before coming here?” maarteng tanong niya. Tinakpan pa niya ang ilong dahil sa hindi kanais-nais na amoy na nagmumula kay Lirah.
Sandaling natigil sa pag-iyak si Lirah at napatingin sa sarili. Kasalukuyan kasi siyang nagpapaanak ng alaga niyang baboy noong malaman niya ang nangyari sa kaniyang ama. Mabuti na nga lang at naroon ang kaniyang matalik na kaibigan at ito muna ang pumalit sa kaniya. Hindi na niya na isip pang maglinis dahil sa labis na pag-aalala.
“S-Sorry, ate. Nanganak na kasi si Chuchay.”
Naiikot ni Liza ang kaniyang mga mata. Magsasalita pa sana ito pero bumukas na ang pinto ng operating room at lumabas ang doctor mula roon. Agad nitong ibinalita na naging ligtas ang ginawa nilang operasyon. Ngunit kasalukuyang nasa comatose si Fernan kaya hindi pa rin nila masasabing ligtas na ito.
“Oh my God, Fernan!” tangis ni Paulina.
“Ihahanda na po namin ang magiging silid ni Don Fernan.”
“Sige, doc. Salamat po.”
“Liza, what should we do? Your papa! I can’t lose your papa!”
“D-Don’t worry, mama. We will make sure that he will recover.”
Napatungo si Lirah at tahimik na umiyak. Hindi niya mawari ang labis na pag-aalala na nararamdaman niya para sa kaniyang ama. Hindi niya rin kakayanin kung may masamang mangyari dito.
Dinala na si Don Fernan sa pribadong silid nito. Lalong nahabag at nangamba si Paulina nang makita niya ang estado ng kaniyang pinaka mamahal na asawa. Hindi mabilang kung ilan ang mga nakakabit na aparato sa katawan nito. Nakabibingi ang tunog ng isang makina na nagpapakita ng tibok ng kaniyang puso. Para bang bawat pitik niyon ay bumibilis din ang pagtibok ng kaniyang puso.
Minabuti namang hindi muna pumasok ng magkapatid sa loob ng silid at kinausap ang sekretarya ni Don Fernan para malaman kung ano ang nangyari dito.
“Malaki ang nawala sa kompanya ninyo, Miss Liza. At mahihirapan kayong bawiin iyon hanggat hindi niyo na huhuli ang nagnakaw sa inyo,” ni George.
“Kaya siguro inatake sa puso si Papa,” malungkot na sabi ni Lirah. Napatungo siya at kinagat ang labi. Labis siyang na aawa para sa kaniyang ama. Mahal na mahal nito ang kompanya nila.
“A-Ano na po ang ginagawa ng board tungkol doon? Nahuli na ba siya?”
“Sadly, no. Pero nagsampa na kami ng kaso at naipasa na rin namin sa NBI ang reklamo. But you need to think of something para mapunan ang nawala sa kompanya niyo. Dahil kung hindi ay maaring mawala ito sa inyo.”
Napabuga ng hangin si Liza. Tumango siya rito. Bilang panganay, alam niyang siya ang dapat na pumalit pansamantala sa kaniyang ama. Sigurado rin siya na hindi magagawang tumayo bilang chairman ng kompanya ng kaniyang ina dahil labis itong nasasaktan dahil sa nangyari sa kanilang ama.
“Sige, George. Maraming salamat.”
Tumungo si George sa kanila at nagpaalam na.
“Ano na ang gagawin natin ngayon, ate?”
Umarko ang kilay ni Liza at hinarap ang kapatid. “Ano ang gagawin natin? Ikaw. Umuwi ka muna at linisin ang sarili mo. Wala ka rin namang alam sa pagpapatakbo ng negosyo dahil masyado kang abala diyan sa mga alaga mo!”
Natigilan si Lirah. Maluha-luhang tiningnan niya ang nakatatandang kapatid. Lingid sa kaalaman ng karamihan ay hindi maganda ang pakikitungo ni Liza at Paulina kay Lirah. Itinuturing ng dalawa si Lirah na para bang hindi kaanak ng mga ito. Hindi rin maunawaan ni Lirah kung bakit gayong ginagawa naman niyang maging mabuting anak at kapatid. Ang tanging kakampi lamang niya sa kanilang tahanan ay ang kaniyang ama. Kaya gano’n na lamang ang pag-iyak niya dahil sa labis na pag-aalala.
“G-Gusto ko lang naman makatulong, ate.”
“Then go home! You stink, Lirah. Gusto mo bang pati si Mama ay atakihin dahil sa baho mo?”
Napatungo na si Lirah at tuluyang napaluha. Tahimik siyang tumango at tumalikod na sa kaniyang kapatid. Sinilip niya muna ang kaniyang ama mula sa pinto ng silid nito.
‘Pa, babalik po ako. Please. Gumising na po kayo.’
“Lirah! Ano pa ba ang hinihintay mo?” iritableng tanong ni Liza.
Hindi na sumagot pa si Lirah at naglakad na palayo ng silid. Gusto man niyang pumasok at bantayan ang kaniyang Papa ay hindi naman talaga kaaya-aya ang kaniyang amoy ngayon. Lahat nga ng kaniyang nakakasalubong ay napapaiwas sa kaniya. Hiling na lamang ni Lirah ang mabilis na paggaling ng kaniyang ama.
“Hindi pwedeng mawala ang kompanya sa Papa mo, Liza. Kailangan nating gumawa nang paraan!” nag-aalalang sabi ni Paulina. Kakakalma lamang niya dahil sa nangyari sa kaniyang asawa at pinag-uusapan na nilang kaniyang panganay na anak ang tungkol sa dahilan kung bakit inatake ang kaniyang asawa. Nakaupo sila sa maliit na sala ng silid ni Fernan.“That’s what I thought, Mama.” Tiningnan ni Liza ang kaniyang ama. “Hindi kakayanin ni Papa kapag mangyari iyon. I just can’t beleive that ninong did that.”Napailing si Paulina. “Noon pa lang ay may inggit na ang Ninong Fidel mo sa Papa mo. Hindi na ako nagtaka na nagawa niyang traydurin tayo.”“After what we did to him? Ito ang igaganti niya? I swear I will find him and make him pay!”“Pero ang kompanya, Liza. Hindi natin ito pwedeng pabayaan. Ito lang din ang pag-asa natin.”Napabuntonghininga si Liza. Tama ang kaniyang mama. Oo nga’t marami na siyang koneksyon dahil sa kaniyang pagmomodelo. Pero nag-uumpisa pa lamang siya sa pag-aartista. At
Kilala ni Lirah ang mga Gomez. Si Don Manuel Gomez ay ang nag-iisa niyang ninong. Ito lang din ang na aalala niyang palaging bumabati sa kaniya sa nga kakilaka ng kaniyang ama. Sa katunayan ay mas mabait pa nga si Don Manuel sa kaniya kaysa sa sarili niyang ina. Kahit na gano'n ay hindi niya kilala ang panganay na anak ni Don Manuel dahil palagi itong wala sa mansyon ng mga ito. At isa pa, matanda ito sa kaniya ng sampung taon. Saka ang alam niya ay may asawa ito.“M-Mama! H'wag naman po kayong magbiro ng ganiyan!”Umarko ang kilay ni Paulina. Nawala naman ang mga ngiti ni Liza.“Mukha ba akong nagbibiro, Lirah?” tanong ni Paulina.Napalunok si Lirah. Pinagpalit-palit niya ang mga tingin sa mga ito. Sa puntong iyon ay pakiramdam niya wala na siyang magagawa. Agad na nangilid ang mga luha niya.“H-Hindi po ba si Ate ang dapat na ikasal dahil siya ang panganay?”Napasinghap si Liza. “Are you questioning Mama?”Pinagsaklob ni Lirah ang kaniyang mga kamay at mahigpit na pinagkapit iyon pa
Dali-daling humingi ng tulong si Lirah sa kaniyang mga katulong. Sa mansyon din natutulog ang mga ito at ang iba ay sa isang bahay sa likod ng mansyon kaya mabilis siyang nakahingi ng tulong dito. Dinala nila ang walang malay ng binata na sa isa sa mga guest room ng mansyon.“May tama siya ng baril, Hija!” ani Myrna. Ang katulong ng pamilya na nagpalaki na rin kay Lirah. Siya ang nagbantay sa dalaga mula pa noong ito ay sanggol pa lamang. “Hindi ata tamang dinala mo siya rito sa loob,” dagdag pa niya habang dinidiinan ang sugat ng binata.“Pero, ‘Nay. Kawawa naman siya.” Bagamat siya rin ay natatakot dahil estranghero ang binata ay hindi niya magawang pabayaan ito. Nakita niyang may kailangan nito ng tulong.“Paano kung sindikato pala ‘yan, Bessy?” nag-aalala namang tanong ni Kiray, ang nag-iisang anak ni Myrna. Kabatata ito ni Lirah at naging matalik na rin na magkaibigan. Dahil na rin sa hindi nalalayo ang edad nilang dalawa.Silang tatlo lamang ang naiwan sa loob ng silid matapos n
“Ayaw ko pong magpakasal, ‘Nay. Pero ano ang gagawin ko? Paano ko sasabahin iyon kay Mama? Sigurado ako na magagalit siya sa akin kapag hindi ako pumunta ngayon,” maluha-luhang sabi ni Lirah habang nakatitig sa salamin. Nakasuot na siya ng puting bestida na hanggang ibaba lamang ng kaniyang tuhod. Nakalugay ang kaniyang buhok na sinuklay lamang ni Myrna. “Mas lalo naman na wala kaming magagawa, beshy. Kaya smile kana.” Pinilit na ngumiti ni Kiray. Ang anak ni Myrna at kababa ni Lirah. Silang dalawa ang para bang mas naging mas pamilya pa ni Lirah kahit na kasambahay nila ang mga ito sa hacienda. “Para kahit naman sa picture ay maganda, ‘di ba?” Mas lalong naging malungkot ang mukha ni Lirah. Na napansin ni Myrna kaya pinandilatan ang anak. “Tama na nga ‘yan, Kiray! Pinapalungkot mo lang lalo si Lirah. Oh, siya. Sige na. Ipapahanda ko na ang sasakyan mo, hija.” Malungkot na tumango si Lirah. Hindi na siya sumagot at tinitigan ang sarili sa salamin. Nagpolbos lamang siya at pinahira
“This will be our house,” ani Matias pagkapasok nila sa isang malaking bahay. Hindi maiwasang mamangha ni Lirah noong pumasok sila sa dalawang palapag na bahay. Malaki rin ang kanilang mansyon sa hacienda ngunit hindi kagaya rito na moderno ang pagkakagawa. Simple lang naman ang desenyo ngunit ang elegante para sa kaniya tingnan ng kulay nito. Itim at abo. Malayo sa paborito niyang kulay na dilaw pero maganda na para sa kaniya. Studio type ang unang palapag. Kita agad sa sala ang kusina na mayroong counter tap na humaharang papunta sa kusina. Sa tapat niyon ay ang mahabang lamesa na kasya ang walong tao. Sa gilid ng sala ay ang nag-iisang hagdan papunta sa ikalawang palapag. “Hindi ba pwedeng sa hacienda na lang ako umuwi?” tanong ni Lirah. Pumwesto siya sa likod ng mahabang sofa. Habang si Matias at nakasandig sa isa sa mga upuan sa may dining table. Bahagyang natawa si Matias. “No, you can’t. I hate to admit it. Pero mag-asawa na tayo at kailangang nasa iisang bubong tayo.” Napa
Maagang nagising si Lirah kinabukasan. Ni hindi na nga niya nagawang magbihis dahil sa labis na kahihiyan na kaniyang nararamdaman. Hindi mawala-wala sa isipan niya ang pagkalalake ni Matias. Iniisip niyang maigi kung saang banda hindi ito marunong magpaligaya dahil sa laki ng kaniyang nakita. Naalala niya na may sinabi si Kiray sa kaniya tungkol sa binata. Tumayo na si Lirah at nagbihis. Kataka-takang nakita niya ang mga gamit niya sa loob ng silid. Mukhang pinaghandaan talaga nito ang paglipat nila sa bahay na iyon. Noong makaligo na si Lirah ay nagbihis siya ng bestida niyang bulaklakin. Hinayaan niyang nakalugay ang mahabang buhok at lumabas na ng silid. Napatigil pa siya saglit noong makita niya ang silid ni Matias. “Nandiyan pa kaya siya?” mahinang tanong niya sa sarili. Napalabi si Lirah at agad na umiling. “Bahala siya.” Bumaba na si Lirah sa unang palapag at nakita niyang may pagkaing nakataklob sa lamesa. Nilapitan niya iyon at nakita niya ang piniritong itlog at sausage.
Walang tigil sa pag-iyak si Lirah habang nasa kwarto niya siya. Hindi niya pa rin matanggap na para bang walang pakealam sa kaniya ang kaniyang pamilya. Sanay na naman siya. Ngunit hindi pa rin niya magawang hindi masaktan lalo na sa pakikitungo sa kaniya ng Mama niya. Ipinagdadasal na lamang niya na maging maayos na ang lagay ng kaniyang ama at iniisip na bisitahin ito kapag wala roon ang mama at ate niya.Hapon na noong maisipang tumayo ni Lirah at bumaba. Pakiramdam niya ay nananakit ang buong katawan niya dahil wala siyang ginagawa rito sa bahay. Pinaalis niya rin kasi si Rico dahil wala na naman siyang ibang pupuntahan.“Mamaya nga ay tatanungin ko si Matias kung pwede akong pumunta sa hacienda. Mamatay ako sa buryo sa lugar na ito,” ani Lirah habang nagsasalin ng tubig sa baso. Napabuntonghininga pa siya habang tumitingin sa paligid. Hindi niya maiwasang makaramdam ng kalungkutan dahil bigla niyang na miss ang kaniyang mga alagang hayop.“Sana napakain nila nang maayos si Chucha
Magmula noong gabing iyon ay palagi nang ipinagluluto ni Lirah si Matias. Hindi naman iyon problema kay Lirah dahil sanay siyang magluto. Tinuruan siya ng Nanay Myrna niya at palagi rin siyang natulong dito. Ngunit ang pinagtataka niya lang ay kung bakit bigla na lamang natahimik ang binata noong gabing iyon. Pagkatapos ay hindi na ito nagsalita pa ulit. Nag-aalala tuloy siya na baka na pipilitan na lamang itong kainin ang mga luto niya.“Masarap naman, ‘di ba?” tanong ni Lirah kay Kiray. Hinihintay niya itong sumagot pagkatapos ipatikim ang nilutong menudo. Kasalukuyan siyang nasa hacienda ngayong araw. Nakiusap kasi siya kay Matias na kung pwede ay rito siya maglalagi tuwing araw. Pumayag naman ito basta raw uuwi siya tuwing hapon at magluluto ng hapunan nila.“Oo, besh! Ang sarap-sarap mo kaya magluto!”Nangunot ang noo ni Lirah at bahagyang napalabi. “Eh bakit gano’n siya?”Umarko ang kilay ni Kiray. Inilapag niya ang kutsara sa plato at tinitigan ang kaibigan. “Bakit? Ayaw ba ng