“This will be our house,” ani Matias pagkapasok nila sa isang malaking bahay.
Hindi maiwasang mamangha ni Lirah noong pumasok sila sa dalawang palapag na bahay. Malaki rin ang kanilang mansyon sa hacienda ngunit hindi kagaya rito na moderno ang pagkakagawa. Simple lang naman ang desenyo ngunit ang elegante para sa kaniya tingnan ng kulay nito. Itim at abo. Malayo sa paborito niyang kulay na dilaw pero maganda na para sa kaniya. Studio type ang unang palapag. Kita agad sa sala ang kusina na mayroong counter tap na humaharang papunta sa kusina. Sa tapat niyon ay ang mahabang lamesa na kasya ang walong tao. Sa gilid ng sala ay ang nag-iisang hagdan papunta sa ikalawang palapag.
“Hindi ba pwedeng sa hacienda na lang ako umuwi?” tanong ni Lirah. Pumwesto siya sa likod ng mahabang sofa. Habang si Matias at nakasandig sa isa sa mga upuan sa may dining table.
Bahagyang natawa si Matias. “No, you can’t. I hate to admit it. Pero mag-asawa na tayo at kailangang nasa iisang bubong tayo.”
Napalabi si Lirah. “Okay.” Kung siya ay papapiliin. Mas gusto na lamang niyang nasa hacienda lang siya kaysa nasa magandang bahay na ito.
“House rules. I don’t care what you will do. Anything you do. Kung aalis ka sa bahay na ‘to sa umaga, go. But I want you to come home every night. I want you to be here when I come home.”
Umarko ang kilay ni Lirah. Hinarap niya si Matias. “Ibig sabihin ay pwede akong pumunta sa hacienda?”
“Yes. Just come home. Ayokong may masabi ang mga pamilya natin. We need to act.”
“Bakit pa? Halata naman sa ‘yo na ayaw mo rin sa kasal na ito. Pero bakit ka pumayag?”
Nag-iwas ng tingin si Matias. “It’s none of your business.”
“Ang sungit.” Lumabi si Lirah at tumalikod ulit dito.
Napailing na lamang si Matias. “Nasa itaas ang mga kwarto natin. The master’s bedroom is mine. Sa ‘yo yung katapat na kwarto.”
“Magkahiwalay tayo ng kwarto?”
“Yes. Why?”
Nagkibit ng balikat si Lirah. “Hindi ba ang mag-asawa ay dapat iisa lang ang kwarto?”
Natigilan si Matias. Unti-unti na siyang nakakaramdam ng pag-iinit ng ulo dahil sa mga tanong ni Lirah. Kung magtanong ito ay para bang wala itong alam sa bagay-bagay. O hindi manlang nito maunawaan ang ibig niyang iparating. Napangisi si Matias. Humakbang siya palapit kay Lirah at tumigil noong nasa likuran na siya nito. Hindi niya maiwasang purihin ito dahil sa mabangong amoy ng ulo ng dagala. Para bang naramdaman nito ang presensya niya at biglang itong humarap sa kaniya. Nanlaki ang mga mata nito at biglang napaatras. Mabuti na lamang ay agad niya itong nahawakan sa baywang at hindi ito natumba.
“A-Ano’ng ginagawa mo?” nahihintakutang tanong ng dalaga.
Napangisi si Matias. “Gusto mo bang iisa lang ang kwarto natin? I’ll be willing to share a bed with you. But are you willing to share yours with me?” makahulugang tanong niya. Tiningnan pa niya ang dibdib nito para maiparating ang ibig niyang sabihin.
Nanlaki ang mga mata ni Lirah. Bigla siyang kinilabutan at mabilis na itinulak ang binata. “Bastos! Hoy! Hindi ibig sabihin na mag-asawa na tayo ay papayag akong magpa–” Napatigil si Lirah. Ni minsan ay hindi pa niya iyon nagawa sa kahit na kaninong lalake. Kahit nga ang humalik ay hindi pa niya nagawa sa sino man pero ninakaw lang ito sa kaniya ng binata.
Ngumisi lalo si Matias. “What? Can’t you say it?”
Namumula na ang mukha ni Lirah sa labis na hiya. Sanay na siya kapag si Kiray ang kausap niya tungkol dito. Pero kapag ibang tao, lalo na ang isang lalake ay hindi niya magawa dahil siya ay nahihiya.
“Bastos!” sigaw na lamang ni Lirah at tumakbo paakyat sa ikalawang palapag. Nakita niyang mayroong tatlong kwarto roon at agad siyang pumasok sa silid na may malaking pinto na malapit sa kaniya. Natigilan pa siya noong makita niyang kagaya sa labas ay gano’n din ang kulay sa loob. Kahit ang kobre kama ay kulay abo. Nanunuot din sa kaniyang ilong ang panglalakeng pabango. Pero hindi iyon inintindi ni Lirah. Dere-deretso siyang humiga sa kama at nagtaklob ng kumot.
Naiwan si Matias at naiiling na lamang. Hindi niya maiwasang mapangiti dahil sa inaasal ng dalaga. Para itong batang walang kamuwang-muwang sa mundo. Pero agad din napawi ang mga ngiti niya noong maunawaan niyang nakangiti nga siya. Mabilis siyang umiling at naglakad na rin papunta sa ikalawang palapag. Pumasok siya sa kaniyang silid. Ito ang pinaka malaki sa tatlong silid kaya malaki rin ang pinto dahil ito ang master's bedroom. Narito na ang lahat ng gamit niya at ni Lirah kaya hindi na siya nahirapan pang mag-ayos.
Tinanggal ni Matias ang kaniyang necktie at naghubad na ng kasuotan. Ngunit natigilan siya noong biglang gumalaw ang kama at tumayo mula roon si Lirah. Napanganga siya habang tinitingnan ito.
“What are you doing here?!” magkasabay pang tanong nila sa isa’t isa.
Nanlaki ang mga mata ni Lirah. Agad na bumaba ang mga mata niya sa katawan ni Matias. Napanganga siya noong makita niya ang tiyan nito na may nag-uumbukang pandesal. ‘Ito ba ang sinasabi ni Kiray na abs?’ Sa mga palabas lang kasi niya iyon nakikita. Halos lahat naman kasi ng tauhan nila ay flat lang ang tiyan o kaya naman ay malaki ang umbok. Pero noong mapababa pa ang mga mata niya sa may gitna ni Matias ay napasigaw na siya habang nakatitig pa rin doon.
“Ahh! Bastos! Bastos! Bastos!” sigaw ni Lirah at muling nagsaklob ng kumot. Namumula na ang kaniyang mukha at labis na nahihiya dahil sa kaniyang nakita.
Napatingin naman si Matias sa kaniyang katawan. At doon niya naunawaan na wala na pala siyang saplot dahil papunta sana siya sa banyo. Mabilis niyang kinuha ang hinubad na kasuotan ang pinangsaklob sa ari.
“Ano ba kasi ang ginagawa mo rito?! Doon ang kwarto mo sa kabila!”
Natigilan si Lirah. Impit na napasigaw siya sa labis na kahihiyan. Ipinagdadasal na lamang niya na lamunin na siya ng higaang kinahihigaan niya ngayon.
“H-Hindi ko naman kasi alam! Pero bakit kasi n*******d ka!”
“This is my room! What do you expect?!”
“Fine! Aalis na ako! Pero pumunta ka na ng banyo!”
Napabuga ng hangin si Matias. Hindi niya alam kung ano ba ang gagawin niya sa asawa niya. “Okay. Go out as soon as I enter the bathroom.” Naglakad na siya papunta sa banyo habang nakatakip pa rin sa katawan ang mga damit. Pero napatigil si Matias noong malapit na siya sa banyo at tumingin kay Lirah. Bigla siyang napangiti nang malapad.
“U-Umalis ka na ba?” tanong ni Lirah.
Hindi sumagot si Matias. Bagkus ay binitawan niya ang mga damit na tumatakip sa ari niya at dahan-dahang sumampa sa kama.
“Should we share this room instead? Mag-asawa naman tayo, ‘di ba?” bulong ni Matias kay Lirah.
Biglan nanlamig ang buong katawan ni Lirah noong maramdaman niya ang mainit na paghinga ni Matias. Mabilis niyang tinanggal ang kumot sa katawan. Dahil biglaan niyang paggalaw ay nasiko pa niya ang binata sa pisngi. Hindi na siya sumagot pa at dali-daling tumakbo palabas ng silid. Pumasok siya agad sa katapat na silid at in-lock ang pinto. Doon ay para siyang pumasok sa ibang mundo. Kung ang kabilang silid ay puros itim at abo, dito naman ay dilaw. Ang paborito niyang kulay. Impit na sumigaw si Lirah at dali-daling sumubsob sa kama.
“Nakakahiya! Nakakainis!”
Sa kabilang kwarto, naiwan si Matias na d*******g sa ilong niyang nasiko ni Lirah. Sapo-sapo niya iyon habang umuungol.
“Ano’ng klaseng babae ba ‘yon?” hindi makapaniwalang tanong niya sa sarili. Napailing na lang si Matias at tumayo na sa kama. “This will be fun.”
Maagang nagising si Lirah kinabukasan. Ni hindi na nga niya nagawang magbihis dahil sa labis na kahihiyan na kaniyang nararamdaman. Hindi mawala-wala sa isipan niya ang pagkalalake ni Matias. Iniisip niyang maigi kung saang banda hindi ito marunong magpaligaya dahil sa laki ng kaniyang nakita. Naalala niya na may sinabi si Kiray sa kaniya tungkol sa binata. Tumayo na si Lirah at nagbihis. Kataka-takang nakita niya ang mga gamit niya sa loob ng silid. Mukhang pinaghandaan talaga nito ang paglipat nila sa bahay na iyon. Noong makaligo na si Lirah ay nagbihis siya ng bestida niyang bulaklakin. Hinayaan niyang nakalugay ang mahabang buhok at lumabas na ng silid. Napatigil pa siya saglit noong makita niya ang silid ni Matias. “Nandiyan pa kaya siya?” mahinang tanong niya sa sarili. Napalabi si Lirah at agad na umiling. “Bahala siya.” Bumaba na si Lirah sa unang palapag at nakita niyang may pagkaing nakataklob sa lamesa. Nilapitan niya iyon at nakita niya ang piniritong itlog at sausage.
Walang tigil sa pag-iyak si Lirah habang nasa kwarto niya siya. Hindi niya pa rin matanggap na para bang walang pakealam sa kaniya ang kaniyang pamilya. Sanay na naman siya. Ngunit hindi pa rin niya magawang hindi masaktan lalo na sa pakikitungo sa kaniya ng Mama niya. Ipinagdadasal na lamang niya na maging maayos na ang lagay ng kaniyang ama at iniisip na bisitahin ito kapag wala roon ang mama at ate niya.Hapon na noong maisipang tumayo ni Lirah at bumaba. Pakiramdam niya ay nananakit ang buong katawan niya dahil wala siyang ginagawa rito sa bahay. Pinaalis niya rin kasi si Rico dahil wala na naman siyang ibang pupuntahan.“Mamaya nga ay tatanungin ko si Matias kung pwede akong pumunta sa hacienda. Mamatay ako sa buryo sa lugar na ito,” ani Lirah habang nagsasalin ng tubig sa baso. Napabuntonghininga pa siya habang tumitingin sa paligid. Hindi niya maiwasang makaramdam ng kalungkutan dahil bigla niyang na miss ang kaniyang mga alagang hayop.“Sana napakain nila nang maayos si Chucha
Magmula noong gabing iyon ay palagi nang ipinagluluto ni Lirah si Matias. Hindi naman iyon problema kay Lirah dahil sanay siyang magluto. Tinuruan siya ng Nanay Myrna niya at palagi rin siyang natulong dito. Ngunit ang pinagtataka niya lang ay kung bakit bigla na lamang natahimik ang binata noong gabing iyon. Pagkatapos ay hindi na ito nagsalita pa ulit. Nag-aalala tuloy siya na baka na pipilitan na lamang itong kainin ang mga luto niya.“Masarap naman, ‘di ba?” tanong ni Lirah kay Kiray. Hinihintay niya itong sumagot pagkatapos ipatikim ang nilutong menudo. Kasalukuyan siyang nasa hacienda ngayong araw. Nakiusap kasi siya kay Matias na kung pwede ay rito siya maglalagi tuwing araw. Pumayag naman ito basta raw uuwi siya tuwing hapon at magluluto ng hapunan nila.“Oo, besh! Ang sarap-sarap mo kaya magluto!”Nangunot ang noo ni Lirah at bahagyang napalabi. “Eh bakit gano’n siya?”Umarko ang kilay ni Kiray. Inilapag niya ang kutsara sa plato at tinitigan ang kaibigan. “Bakit? Ayaw ba ng
“Kanina pa kita hinahanap. Andito ka lang pala.”Napatingin si Lirah sa kaniyang likuran. Naroon si Matias at nakatunghay sa kaniya mula sa labas ng kulungan ng baboy. Nakakunot ang noo nito at bahagyang nakatakip ang kamay sa ilong.“Sorry. Narinig ko kasing umiiyak si Chuchay,” ani niya. Muling pinagpatuloy ni Lirah ang ginagawang pagtingin sa mga biik.“Chuchay?”Tumango si Lirah. Tinuro niya ang nakahigang baboy na ngayon ay nagpapasuso. “Siya si Chuchay. Ito naman ay mga anak niya.”Lalong nangulubot ang noo ni Matias. Hindi siya makapaniwala na may pangalan pa ang baboy. Napailing-iling siya hanggang sa mahagip ng mga mata niya ang pulang bagay na nakatali sa isang paa ng baboy. Kanina pa siya nakakakita ng mga hayop na may pulang tali sa paanan pero hindi niya binibigyan ng pansin.“Bakit mo ba ako hinahanap?”“Nagugutom ako.”Si Lirah naman ang nangunot ang noo. “Hindi ba kakakain lang natin ng hapunan?”“Yes. But I’m hungry again. So, finish that already. Gusto kong busog ako
“Ano’ng ginagawa mo rito?” nagtatakang tanong ni Lirah kay Matias. Nakahiga ito sa kama niya na para bang sarili nito. “Hindi ka ba binigyan ng kwarto ni Nanay Myrna?”“Binigyan. Dito. Mag-asawa raw tayo kaya dapat magkasama tayo ng kwarto.”“Pwede ba?” Namaywang si Lirah. “Hindi gagawin ‘yan ni Nanay.”Alam ni Myrna na hindi naman naging maayos ang pagiging mag-asawa nila. Mabait man ito kay Matias ay sigurado si Lirah na hindi ito papaya na magkasama sila sa iisang kwarto. Huminga nang malalim si Matias at tinapik ang tabi nito. Tiningnan lamang iyon ni Lirah at hindi umalis sa may dulo ng higaan.“Huh?”“Come here.”“Hindi ako hihiga sa tabi mo, ‘no?”“Lirah. I just want to talk with you. Aalis din ako pagkatapos nating mag-usap.”Umarko ang kilay ni Lirah. Pinagkrus niya pa ang mga braso at mariing pinagmasdan ang asawa. Hindi niya alam kung bakit parang biglang may kakaiba rito. Ilang minuto lang sila nagkahiwalay.“Okay.” Naupo si Lirah sa sofa sa dulo ng kaniyang higaan. “Pero
“Bakit mo nagawa iyon, Paulina?” tanong ni Don Fernan sa asawa. Naiwan na silang dalawa sa loob ng silid. Hindi pa rin siya makapaniwala na ginawang ipakasal ng kaniyang asawa ang kanilang bunso. Masyado pa itong bata para magkaroon ng sariling pamilya.“Ginawa ko ‘yon dahil kailangan natin ng pera, Fernan. Hindi ba tama naman ang ginawa ko?”Huminga nang malalim si Don Fernan. “Ipinakasal mo si Lirah! Mali iyon!”Napasinghap si Donya Paulina. “Bakit parang kasalanan ko pa itong nangyari? Ginawa ko lang naman kung ano sa tingin ko ang makatutulong sa pamilya natin, ah? Nagagalit ka lang dahil si Lirah ang kinasal. Bakit ba masyado mong kinakampihan ‘yan anak mo?!”“I can’t believe you, Paulina!”“Fernan! Hindi ba matagal niyo nang plano ‘to ng kumpadre mo? Ano’ng mal isa pagpapakasal sa kanilang dalawa ngayon?!”“Oo! Pero hindi si Lirah!”Nag-iwas ng tingin si Donya Paulina. Ilang sandali pa ay napailing-iling na siya. “Sinasabi ko na nga ba. Nagagalit ka dahil si Lirah ang ikinasal a
“I hope everything is okay with my daughter, Matias,” ani Don Fernan kay Matias. Naiwan silang dalawa sa loob ng silid nito. Inihatid kasi ni Lirah sila Paulina palabas ng ospital. Uuwi muna kasi ang mga ito para makapagpahinga.Ngumiti si Matias. “Yes, Tito. Don’t worry. I will take care of your daughter.”Bumuntonghininga si Don Fernan. “Hindi pa rin ako makapaniwala na ikinasal kayo. But I trust you. I know that you’re a good child, Matias. Ang hiling ko lang ay h’wag mong sasaktan ang anak ko. Wala siyang alam sa mga bagay na ito. Lumaki siya sa hacienda at buong-buhay niya ay roon lang nakatuon.”“I see that you are worried at her. I promise, Tito. I will take care of her.”“Salamat. Pero may tanong ako, bakit ka pumayag na makasal sa kaniya?”Biglang nawala ang mga ngiti ni Matias. Nag-iwas siya ng tingin at bumuga ng mahinang hangin. “I don’t really have a choice. You know, Dad.”Marahang tumango si Don Fernan. Hindi lingid sa kaniyang kaalaman ang sitwasyon ni Matias. At iyon
“Mukhang hindi ko na kailangang kausapin ang Ninong mo, Hija,” pabirong sabi ni Don Fernan.Natigilan si Lirah sa pag-aayos ng pagkain nito sa maliit na lamesa. Tiningnan niya ang ama at nakitang nakangiti ito nang malapad habang nakatanaw sa ibaba— kay Matias kasalukuyang nagpapakain ng mga aso. Dahil hindi pa pwedeng gumalaw-galaw si Don Fernan ay dinalhan na lamang ito ng pagkain sa silid nito. At gusto nitong kumain sa teresa kung saan matatanaw ang halos kabuoan ng kanilang hacienda.“Bakit naman, Papa? Ano ang sasabihin mo kay Ninong?”“Mukhang masaya naman si Matias. Ngayon ko lang siya nakitang ganiyan.”“Ho? Paano niyo naman nasabi? Eh parang gusto lang manggulo niyan. Ayaw niya lang magluto para sa sarili niya.” Sumimangot si Lirah.Natawa si Don Fernan. “Kakaibang bata si Matias, Anak. Sa lahat ng anak ng Ninong mo ay siya lang ang malayo sa mga tao. Pero napaka masunuring bata. Bibihira ko nga iyang makita noon, at sa tuwing makikita ko pa nga ay tahimik lang at nakasimang