Prologue

Kahit kailan man lang ba ay 'di niyo naitanong sa sarili niyo kung bakit sobrang napaka-unfair ng mundo? Bakit sobrang napaka-unfair ng mga tao? Hindi niyo ba kailan man naisip na sana pantay na lang ang lahat? Walang nasa itaas at walang nasa ibaba?

Ako kasi, araw-araw kong iniisip 'yan. Araw-araw napapa-isip ako kung bakit may mga taong sinuwerte sa buhay at may mga taong pinagkaitan sa lahat ng bagay. Pero kahit ganito ang buhay ko, ang buhay namin, ay lubos pa rin akong nagpapasalamat na sa kabila ng lahat ay binigyan pa rin kami ng isang masayang buhay na kailanman ay 'di matutumbasan ng kahit anong yaman.

I understand that money's really one of the most important in everything. Pero minsan ang pera rin naman ang nagiging dahilan kung bakit nasisira ang mga tao. Nasisilaw sa kayamanang dala nito without knowing na nakakasira ito.

I hate it everytime my parents fight just because we lack on having money to provide our needs. Nasasaktan ako tuwing umiiyak ang mga kapatid ko sa sobrang gutom dahil wala kaming perang pambili ng pagkain. It sucks being poor. Kaya itinatak ko sa sarili ko na magsisikap ako sa lahat ng bagay para maiahon ang pamilya ko. Ipinangako ko sa mga magulang ko na aahon kami. But how can I do and make that promise when they already give up? Paano ko pa matutupad ang mga pangakong iyon kung sumuko na sila? They promise to us that we'll rise together pero iniwan lang din naman pala nila kami. 

Napapikit ako habang dinamdam ang malamig na hangin dito sa sementeryo. Nandito ako nakaupo sa tapat ng lapida ng mga magulang ko. They died in a car accident while running because the police chase them. Ang hirap tanggapin at isipin ang mga ginawa nila para lang hindi kami maghirap. Hindi ko lubusang maisip na nagawa nila 'yon para lang sa pera.

"Ate hindi pa po ba tayo uuwi?" tanong ng kapatid ko na nasa tabi ko.

Huminga ako ng malalim at inilibot ang paningin sa paligid. Hapon na dahil medyo madilim na ang kalangitan. Kaninang alas tres pa kami narito at naisipang dalawin sina nanay at tatay.

Tumayo na ako at pinagpag ang suot kong pantalon. "Wala ba kayong gustong ipabili kay ate bago umuwi?" 

Hawak ko sa kabilang kamay si Lyn na nasa sampung taong gulang pa lang at sa kaliwa naman ang isang kapatid kong si Shawn. 

At the very young age, our parents left us because of the incident happened. Sa akin naipasa lahat ng responsibilidad sa mga kapatid ko. Pero kahit gano'n pa man ay wala akong reklamo dahil mahal ko ang mga kapatid ko at handa akong gawin ang lahat para sa kanila, para lang maging masaya sila.

Umiling silang dalawa at sumabay na sa paglakad. Nilalakad lang namin pauwi dahil tinitipid namin ang pera para sa mga sumusunod na araw.

"Sigurado kayo? May pera pa naman tayo. Ice cream gusto niyo?"

"Hindi na ate, busog pa naman kami at tsaka kakakain lang natin ng tinapay kanina," mahinang sambit ni Shawn.

Mapait akong ngumiti. Siguro kung iba ang sitwasyon namin at nasa marangyang pamilya kami ay 'di siguro ganito ang mangyayari. Maybe my siblings won't limit want they want. 

Nasa isang baranggay kami na maraming tao at kakilala naman namin ang lahat kaya medyo kampante ang loob kong maglakad lang kami pauwi kahit gabi na.

Naabutan namin ang aming mga kapitbahay sa labas ng tahanan namin. Lumapit sila sa akin at may iniabot.

"Nakikiramay kami sa inyo Shantal. Ito, kaunting tulong man lang namin sa inyo."

I look at my hands to see the money. I hung my head low and sighed. Mababait ang mga tao rito. Matulungin at itinuturing ang lahat na pamilya.

Ngumiti ako ng tipid kay Aling Maria at nagpasalamat. "Maraming salamat ho Aling Maria. Malaking tulong na po 'to para sa amin."

She smiled and hug me. Ngumiti rin ako sa iba naming mga kapitbahay na narito upang magbigay ng kanilang pakikiramay sa amin. Laking pasalamat ko nandito sila para damayan kami at sa halip na pag chismisan at husgahan ang nangyari ay wala silang sinabing ibang bagay kundi ang pakikiramay.

"Oh siya, pumasok na kayo sa loob at magpahinga. Magbihis kayo at pumunta sa bahay dahil may inihanda akong pagkain do'n. Doon na kayo maghapunan," sabi niya.

Umiling ako. "Hindi na po. Ayos lang kami. May natirang pagkain pa naman po kami para sa panghapunan at tsa-"

"Hindi. Sa bahay na kayo kumain. Magbihis na kayo. Hihintayin ko kayo sa loob, hindi ako aalis hangga't 'di kayo sasama sa akin." 

Bumuntong hininga ako. "Salamat po sa lahat ng kabutihan, Aling Maria."

Ngumiti siya at tumango. "Sino sino ba naman ang magtutulungan kundi tayo tayo lang naman 'di ba? Pamilya tayo rito sa Baranggay Sta. Ana,"

Despites of the cruel life and world we have, I'm still thankful to the kind people who never failed to help even when they're also needing a help. 

Pumasok kaming tatlo sa kwarto para makapagbihis at mapaunlakan ang anyaya ni Aling Maria dahil hindi iyon titigil hangga't hindi siya napag-bibigyan. 

Nagbihis lang ako ng simpleng maong short at oversized na t-shirt. Gano'n din ang kay Lyn at simpleng v-neck t-shirt at Nike shorts naman ang kay Shawn.

"Bilisan mo nga riyan Sharlyn at baka magbago pa ang isip ni Aling Maria, masarap pa naman mga pagkain sa kanila," reklamo ni Shawn sa kapatid kong si Lyn.

Biglang umasim ang mukha ni Lyn at pabirong sinuntok sa braso si Shawn. 

"Kuya naman, tapos na naman ako eh! Si ate lang naman iniintay natin. Sabihin mong si ate dapat sasabihan mo nun kaso takot ka sa kanya kaya gan'yan!"

Natawa ako. "Kayong dalawa talaga. Tara na kasi baka nga mainip si Aling Maria at bawiin 'yong sinabi niya."

Naglakad na kami papalabas sa kwarto at naabutan namin si Aling Maria na nakaupo sa kahoy na upuan. Tumayo na siya nang makita kami at hinawakan si Lyn sa braso.

"Ang gaganda at gwapo niyo namang mga bata kayo, sayang lang talaga at sa murang edad ay naiwan kayong tatlo na walang mag aarugang magulang," malungkot na aniya.

Natahimik ako. It's really life because it hurts. Masakit kasi hindi ko pa maibibigay ang mga bagay na gusto ng mga kapatid ko because even me, didn't finish college. I stop when I reach third year college because it happened that we can't afford the miscellaneous expenses and everything in classes anymore. Kailangan kong tumigil para kumayod at lalo na ngayong wala na sila nanay.

Nabalik ako sa reyalidad galing sa malalim na pag-iisip nang marinig ko ang ingay sa loob ng bahay ni Aling Maria. I blink as I look at the people.

"Ate! 'Di ba birthday ni Manong Berto ngayon? Kaya pala maraming tao!" galak na sabi ni Lyn.

"Ate nandito pala sila Hanz! Doon muna ako sa kanila ate ha?" 

Tumango ako kay Shawn. "Basta 'wag kang gagawa ng kahit anong bagay na sa tingin mo ay hindi tama ha. Sige, rito na muna kami ni Lyn."

Nakangiting tumango siya at tumakbo papunta kay Hanz, classmate at kaibigan niya.

Nang makalapit kami kay Manong Berto ay binati ko agad ito. Nakalimutan ko man lang na kaarawan pala niya. Kaya pala nag aya si Aling Maria sa bahay nila, may okasyon pala.

"Happy birthday po, Manong Berto!" magalang na bati naming dalawa ni Lyn.

"Nako maraming salamat sa inyong dalawa. Siya, kumain muna kayo ro'n."

Inabutan kami ni Aling Maria ng kutsara't plato at sinandukan ng kanin at ulam. Pinaupo niya kami sa lamesa sa labas, malapit sa may garden nila.

Kapag may birthday dito sa Baranggay Sta. Ana, daig pa ang fiesta sa sobrang ingay at tawanan. May sayawan at kantahan. Dito mo mararamdaman na parang walang problema ang mga tao at masaya lang palagi sa buhay.

This place is like a stress free because the people here are always giving a good vibes by just the bondings and all.

"Ate pwede bang puntahan ko muna sila Pat? Nando'n sila malapit sa pwesto nila kuya, maglalaro lang sana kami," naka-pout na sabi niya. Ang cute, dinadaan na naman ako sa mga gan'yan kasi alam niyang 'di ko kayang 'di siya payagan.

I sighed. "Sige na nga, kayo talagang dalawa, balik kayo agad dito mamaya ha. Sabay tayong uuwi."

Tumango siya at dahan dahang bumaba sa upuan para takbuhin papunta sa mga kaibigan niya.

Naiwan akong mag isa sa lamesa. Huminga ako ng malalim. Paano na kami ngayon? I stop going to school because we don't have a money anymore at mukhang matitigil din si Shawn sa pag aaral dahil sa sitwasyon namin. May trabaho na naman sana ako kaso tinanggal ako dahil lang sa mababaw na rason.

Napapikit ako habang inaalala kung pa'no ako natanggal sa trabaho.

I work as a waitress here in the city's restaurant. Isang buwan pa lang ako rito pero ako na agad ang pinag-iinitan ng manager/owner. Ewan ko ba pero parang laging galit sa akin.

"Ano ba naman 'yan Shantal! Ayusin mo nga iyang trabaho mo! Simpleng pagsi-serve lang sa customer ay 'di mo pa magawa ng maayos? Are you stupid?!"

Napayuko ako. Natapon ko kasi 'yong pagkaing dapat ilalagay ko sa table number five. Aaminin kong may kasalanan ako ro'n kaya nangyari 'yon pero hindi sa akin ang lahat ng kasalanan. Lutang ako sa oras na 'yon pero kasalanan talaga ng lalaking customer.

Binabastos niya ako. I was just wearing a mini skirt and fitted shirt with apron that time. Hinihipoan niya ako at kahit anong pigil ko sa kanya ay pinipilit niya pa rin akong hinahawakan sa mga hita ko.

"S-Sir tama na po 'yan... Aalis na po ako," utal na sambit ko.

Ngumisi lang siya. "No dear, no one can stop me. I can even buy you and your body."

Napakuyom ang mga kamao ko at nagtimtimpi dahil ayokong masisante. Ibinaba ko ang tray at inilagay isa-isa sa lamesa nila ang mga pagkain.

"H-Here's your order sir..."

Akmang tatalikod na sana ako pero hinablot niya ang braso ko at iniharap ako sa kanya.

"Don't you dare try to ignore mo! If I said I want you, I want you!"

He sniffed my neck and tried to kiss me there pero pinigilan ko siya at tinulak. Napalakas ang tulak ko kaya bumagsak siya sa lamesa at nahulog ang mga pagkain, nabasag ang mga gamit na babasagin. Napatulala ako habang nag uunahan sa pagbagsak ang mga luha.

The manager of the restaurant immediately run to our direction to check what happened. She glared at me at galit na hinarap ako.

"Sir we're sorry for what happened. We assure you that this won't happened again." Sabi niya at hinila ako. Kinaladkad niya ako papasok sa stock room.

"Pasensiya na po ma'am... Bi... Binastos niya ako kaya naitulak ko siya ng gano'n.. hindi ko po sina-"

She slapped me.. hard. Hinablot niya ang buhok ko at dinuro ako.

"Ikaw na babae ka, matagal na talaga akong nagtitimpi sa 'yo. I told you to behave but what did you do? Inilagay mo lang sa kahihiyan ang business ko. You should even be thankful na tinanggap kita rito kahit 'di ka naman qualified pero 'yan pa ang ginante mo sa akin? Aba! Wala kang utang na loob? Pwes, magligpit ka na ng mga gamit mo because you're fired!"

I open my eyes and dried my tears. I smiled bitterly. I don't know what to do anymore. I'm so tired in everything. Kailan ba kami magiging masaya? 

I quickly wiped my tears so no one can notice it. Tumayo na ako para puntahan ang mga kapatid ko.

"Uuwi na tayo ate?" tanong ni Lyn.

I nodded. "Oo, tawagin mo na si kuya mo at magpapa-alam lang ako kila Aling Maria."

When she nod, I turn my back and walk to Aling Maria's direction.

"Aling Maria, Manong Berto, salamat po sa napakasarap na hapunan. Happy birthday po ulit. Uuwi na kami at may pasok pa ang mga kapatid ko bukas."

"Walang anuman 'yon Shantal at maraming salamat din. Basta kung kailangan niyo ng tulong, 'wag mahiyang kumatok ha? Handa kaming tumulong." Nakangiting sabi ni Manong Berto.

"Salamat po ulit. Una na kami."

Habang pauwi sa bahay ay wala akong ibang maisip kundi saan ako maghahanap ng bagong trabaho at anong trabaho ang papasukin ko?

It really hard to find job when you didn't finish any degree. Dito sa lugar namin, walang tumatanggap ng hindi tapos sa pag aaral. Education will always been a key to successful life but how can I when we don't have enough money to finish school? Life sucks always when you're poor.

"Matulog na tayo, may klase pa kayo bukas." Sabi ko sa kanila at inayos ang higaan namin. Nang matapos kong ayusin ay sabay kaming tatlong nahiga para matulog na.

Before we sleep, we prayed. Ipinagdasal ko na sana ay may trabaho na akong mahanap bukas dahil ayokong dumating sa point na pati si Shawn ay titigil sa pag-aaral dahil lang wala kaming pera.