Busy ako sa pagtuturo kung paano babasahin ang salitang may tatlong syllables nang biglang "Saklolo! Nasusunog ang aming bahay!" sigaw ng isang babae kaya bigla kaming nagkalasan at napalingon sa kinaroroonan niya. Nagsitakbuhan naman ang mga tao para tulungan siyang apulahin ang apoy na patuloy na lumalaki. Shit! Ang layo ng kuhanan nila ng tubig. Mahihirapan silang patayin ang sunog.
"Lux!" tawag sa'kin ni Nina sabay hawak sa wrist ko. "Anong gagawin mo? Baka mapahamak ka---"
"Tumulong tayo! Bilis!" sabi ko sabay tingin dun sa dalawang Guardia na nakatayo lang sa tabi ng karwahe. Tsk! Tinawag ko sila at pinatulong sa pagpatay ng apoy. We need a lot of people here kasi malayo ang balon na igiban ng tubig.
"'Yung anak ko, nasa loob pa!" humahagulhol na sigaw ng ginang at parang mawawalan---nawalan na nga siya ng malay. Fuck!
"Nasa loob 'yung anak niya! May pumasok na ba?" tanong ko dun sa mga kalalakihang abala sa pagbuhos ng tubig. Wala namang nangyayari
"Galit ka ba?" tanong ko kay Lino na nilalagyan ng something iyong sugat. Malamig iyon sa pakiramdam kaso mahapdi pa rin lalo na kapag natatamaan ng hangin."Ako? Galit?" kunot-noong tanong niya nang tingalain niya ako kaya tumango ako. "Hindi. Kahit kailan, hindi ako magagalit sa iyo. Maiinis, oo," aniya.Tumaas ang kilay ko pero agad din akong napangiwi. "Dahan-dahan lang, Lino," mahinang sabi ko at gusto ko sanang hawakan ang kamay niya para ilayo iyon pero pinigilan ko. Kung makaano naman kasi siya sa sugat ko, parang may galit siya sa'kin. Well, naiintindihan ko naman if he's mad at me."Pasensya na. Kung p'wede ko lamang kunin ang sakit nang hindi ka nasasaktan ngayon..." mahinang sabi niya na parang siya pa itong nahihirapan sa kalagayan ko. Sinaktan ko na nga siya nang sobra for almost a month pero ako pa rin ang inaalala niya.Nang matapos niyang linisin at gamutin ang sugat ko, lumabas na muna siya at ilang sandali pa ay bumalik din siya. Binigy
"N-nagkaayos na kayo?" nauutal na tanong ni Catalina habang tinuturo kaming dalawa ni Lino. Shemay! Ang dami nila! Bakit sila nandito?"Nais ka sana naming dalawin ngunit tila mali ang pagkakataon," ani Agustino na nakangisi ngayon at si Miranda naman ay bigla na lang umalis kasi nakita kong bumagsak ang mga luha niya. Anong ginawa ko? Okay na sana. Unti-unti na silang lumalayo."Hindi ba kayo marunong kumatok?" nakapoker face na tanong ni Lino pero bago pa sila sumagot, tinawag ko na si Nina para alalayan niya akong maglakad. "Sandali, Liwan," sabi pa ni Lino pero nagpatuloy lang ako sa paglalakad nang hindi tinitingan sina Agustino at Catalina."Mon, anong nangyari?" tanong ni Catalina na mukhang nag-aalala sa'kin."Nabalitaan namin na ikaw raw ay nandito. Alam mo namang kapag tungkol sa pamangkin ng Gobernador-Heneral, madaling kumalat ang balita. Iniisip nila'y naghihimagsik na ang mga rebelde at ikaw ay nadamay na," sabi naman ni Agustino."Al
Nang matapos siya ay nabawasan kahit papaano ang sakit at hapdi. Nakakatawa. Ginagamot niya ako para mabawasan ang sakit na nararamdaman ko habang siya, patuloy kong sinasaktan at pinalalaki ang sugat na meron siya."Sigurado ka bang hindi mo nais na manatili muna ako rito? Nang sa gayon ay matugunan ko agad ang iyong tawag," sabi niya habang inaayos naman ang mga gamit."Mukhang makakatulog naman na ako nito," sabi ko kaya bahagya siyang tumango at tiningnan ako."Bukas, maaaring sumakit na naman iyan tulad ngayon. Huwag kang masyadong maglalakad at gumalaw. Ipatawag mo agad ako at huwag ka nang mag-alinlangan, maaari ba 'yun?" nag-aalalang tanong niya."May doktor naman dito," sagot ko sabay iwas ng tingin sa kanya."Maaari mo siyang tawagin kung ano ang makabubuti sa iyo. Ngunit tiyak na ako lamang ang may kakayahang gawin ito sa iyo."Napatingin ako sa kanya habang nakakunot-noo at siya naman ay nakangiti. "Ang alin?"Nagkibit-bal
Nandito na kami ngayon sa klinika niya at kahit gabi na ay nanggagamot pa rin siya. Nasa labas lang din si Berto na hindi ko pa nakakausap. Kanina sa byahe ay tahimik lang ako. Hindi ako makapagsalita. Hindi maprocess ng utak ko ang mga nangyari. Masyadong mabilis. "Saan naman ako mapapahamak?" tanong ni Lino na busy sa sugat ko. Ako naman, panay ngiwi. Naupuan ko kasi nang matumba ako kanina nang sampalin ako ng Gobernador-Heneral. Batid ko namang brutal ang mga tao ngayon lalo na ang mga magulang na minsan, pinaluluhod pa sa beans and salt ang mga anak nila kapag nagkakasala ang mga ito. Buti nga ako, sampal lang ang inabot ko. "Hindi mo dapat sinagot ang Gobernador-Heneral. Umalis ka na lang sana," sabi ko pa. Natawa siya nang kaunti at tiningnan ako sa mga mata. "Ano naman ang iyong pakialam kung ako'y mapahamak? Akala ko ba'y wala kang pakialam sa akin." "Lino... pagod na akong mandamay ng mga tao sa paligid ko. Tumigil ka na sana," sabi ko haban
Ilang araw pa akong nanatili sa palasyo hanggang isang araw, nagising na lang ako na pinag-aayos ako ng Gobernador-Heneral dahil may kailangan daw kaming puntahan. Isoot ko raw ang pinakamaganda kong damit and such pero simpleng damit lang ang sinoot ko. "Saan po ba tayo pupunta?" tanong ko sa kanya. Kasama ko siya ngayon sa karwahe at madaling araw pa lang."Malalaman mo rin," nakangiting sabi niya."Bakit hindi niyo na lang po sabihin kung malalaman ko rin pala?" tanong ko pa kaya bahagya siyang natawa at sinabihan akong ang kulit ko raw. Maghintay na lang daw ako so hindi na ako nagpumilit hanggang sa makarating kami sa daungan ng mga barko. Ang daming taong naghihintay rito sa barkong papalapit na. Nandito pa ako sa loob ng karwahe pero grabe na ang kaba ko. Alam ko na 'to. Napahawak ako sa dibdib ko sabay tingin sa Gobernador-Heneral na masaya ngayon. "Salamat po," sabi ko na naluluha na ngayon kaya ngumiti lang siya at bahagyang tumango. "Nais niyo po ba akong sa
Ilang araw pa ang lumipas na nanatili kami sa Pilipinas. Akala ko'y makakaalis agad ako rito kapag dumating na sila pero ang dami pa palang errands ng magulang namin ni Ate Lluvia."Ano ba ang pakiramdam na nabuhay ka bilang isang lalaki?" tanong ni Ate Lluvia na inaayusan ako ngayon. Kanina niya pa inaayusan ang maikli kong buhok na kahit papaano ay unti-unti na rin namang humahaba."Mahirap po. May mga nakahalata agad," natatawang sabi ko kaya natawa rin siya."Sapagkat madaling mahalata, Lux. Sa mukhang ito, hindi kaduda-dudang isa kang magandang dilag," tawa niya sabay turo sa mukha ko. Too much compliments na. "Anong ginawa nila nang mahalata nila?"Gusto kong ik'wento iyong kay Lino. Iyong nagustuhan niya ako kahit lalaki ang tingin niya sa'kin. Para siyang napapraning nun tapos ang sungit niya sa'kin palagi. Lagi niya rin akong pinagagalitan at inaaway. Iyon pala'y nagkakaganun siya kasi iniisip niyang may kakaiba sa kanya. Na nagkakagusto siya sa
Ang tagal pa nilang nanatili sa balcony bago nila napagpasyahang umalis... ng magkahawak ang kamay. Sobrang sakit. Napaupo ako sa sahig kasi nanghihina na ang buong pagkatao ko. Tahimik akong umiyak mag-isa para walang makarinig sa'kin. Pakiramdam ko, isa akong kandilang nauupos sa bawat pagluha ko. Pakiramdam ko, isa akong liwanag na unti-unting humihina at namamatay. But I asked for this... I did fucking asked for this! Masaya dapat ako pero ang sakit talaga."Lux!" rinig kong tawag ni Ate Lluvia at agad niya akong nilapitan dito sa kinauupuan kong sahig. "Ano't umiiyak ka? Anong nangyari?" alalang tanong niya.Imbis na sumagot, hinatak ko siya palapit sa'kin at niyakap. Doon na ako humagulhol sa balikat niya. Hindi ko na kaya rito. Gusto ko na lang makalimutan ang lahat. Kung panaginip man 'to, sana magising na ako kasi ang sakit-sakit na. Ayokong maalala lahat ng ito. "G-gusto ko nang umuwi," umiiyak na sabi ko. Gusto ko nang umuwi sa panahon ko. Kahit nahihirapan
Pagkababa ko ay hinila na ako ni Ate Lluvia para makasakay na kami sa barko. Ang daming tao. Pagkaakyat namin, tiningnan ko muna ang mga tao sa baba. Maraming kumakaway gamit ang mga panyo nila. Hinanap ko ang karwahe ni Tito GH pero iba ang nakita ko."Lino..." mahinang sambit ko. Nakatingin din siya sa'kin mula sa malayo at nakasakay siya sa kabayo niya. Mukhang nagmadali pa siyang pumunta rito. Pero hindi na kami nagkausap pa. Mabuti na rin iyon. Baka magbago pa ang isip ko at masaktan lang namin ang isa't-isa."Hali ka na, Lux," tawag sa'kin ni Ate Lluvia kaya umiwas na ako kay Lino at pasimpleng nagpunas ng luha. Pilit din akong ngumiti kasi nakatingin silang tatlo ngayon sa'kin. Nasasaktan din sila sa nangyayari sa'kin pero hindi sila nagtatanong. Naghihintay lang sila na magk'wento ako.Simula nang lumayag ang barko, nakakulong lang ako sa k'warto namin ni Ate Lluvia. Nasa kabila naman ang Ama at Ina namin. Ang ganda ng room na ito. Mas maganda pa ito doo
"You told me to ask about Lucio Dela Sierra," ani Fourth kaya napatingin ako sa kanya.Parehong namumuo ang mga luha namin. Ako, pabigat nang pabigat ang dibdib ko."He's one of our grandparents and he's the owner of that ring. I called Lolo, Dad's father, and I asked him about Lucio Dela Sierra. How did you know about him?" he asked me.Napangiti lang ako at umiling. Muntik ko nang paghiwalayin sina Miranda at Lucio kasi akala ko, sila talaga ni Lino ang nakatakda. Kung nagkataon, sina Third pala ang mawawala."Why are you giving that ring to Lemon if that belongs to Lolo Lucio?" Lui asked.Ngumiti ulit ako habang si Fourth ay naguguluhan na. "Binigay 'to ng isang babae kay Lucio, tama ba?" tanong ko na tinanguan ni Fourth."Liwan?" tanong ni Fourth pero hindi ako kumibo. "That's her name, according to Lolo but how did you know?""Bakit sinabi mong akin 'to?" tanong ko pa sabay punas ng luha."Actually, pinasangla raw 'yan nun
Nagpaalam ko kay Mama na pupunta ako sa bahay nina Third kasi gusto ko na talaga siyang madalaw. Ang dami kong kuwento sa kanya kahit alam kong hindi niya naman na ako maririnig. Naninibago rin ako sa labas kasi ngayon lang ulit ako makakalabas matapos ang ilang buwang pagkukulong sa bahay."What are you doing here?" tanong ko nang makasalubong ko si Lui papasok ng bahay nina Fourth. Nagulat pa siya nang makita ako.Siguro kasi, mukha na akong zombie sa laki ng eyebags ko. Because I can't sleep while thinking a lot of things. Kailangan ko pang magtake ng sleeping pills."To see you too?" Lui said, confused. "Seriously, we miss you, Lemon," nakangiting sabi niya pa kaya bahagya akong natawa."Palagi kang tumatawag. 'Di ka ba nag-sasawa?" nagpatuloy na ako sa paglalakad papasok at sinalubong kami ng ilang kasambahay. For sure, panay kulit lang sa'kin si Lui dahil ganun naman si Third, binibilin niya ako sa mga kaibigan niya."Who would, though? Ang s
Ang dami kong tanong at hindi ko alam kung saan ako magsisimula pero sa tingin ko, mas mapapabilis ako kung hahanapin ko muna si Tito GH online. Of course, he will be part of the Philippine history at gulat na gulat ako nang malamang totoo nga siya. Pero buhay niya lang ang nalaman ko.Walang tungkol kay Liwan o Lux.Hindi ba ako totoo? Gosh!Tumigil lang ako sa pagreresearch nang makipagvideo call naman sa'kin si Lolo, tatay ni Papa and he's in Spain."Hi, Lolo!" bati ko nang sagutin ko ito. Sumandal ako sa swivel chair ko at pilit na ngumiti. He's nice naman pero hindi kami ganun kaclose.Ngumiti siya at kumaway. Matanda na si Lolo pero nakakalakad pa naman. Bibihira lang ito makatawag sa'min. Kung tatawag man, para lang mangulit na doon na kami tumira sa Spain. Wala kasing mamamahala ng ospital dun na maiiwan niya kundi si Papa. E, I prefer to stay here pa naman. At si Mama, nandito rin ang trabaho niya."Hi, Lemon! How are you there?" he
"Anyway, magsisimula na," pagbabago ng usapan ni Misty kasi nahalata niya yatang hindi ako komportable. Day by day, nagiging matalas ang pandama ni Misty sa mga kaibigan niya."Oh? Napanood ko na 'yan e," natatawang sabi ni Jack nang mag-simula na ang palabas. U and Me 4ever ni Torn. Hindi ko pa 'yan natapos. Usapan namin ni Third, sabay naming tatapusin iyan bilang suporta na rin kay Torn. Pero wala na siya. Parang hindi ko kayang tapusin."Maganda 'yan. Natapos mo na, Lemon?" tanong sa'kin ni Ate Aida kaya umiling ako habang nakatingin sa screen.Iba pa rito ang itsura ni Torn. Mas naging macho siya tingnan ngayon kaysa noon. Nakita ko kasi siya noong nagvideo call kami."Panoorin mo. Nakakakilig daw. Hindi ko pa natapos," dagdag ni Ate Aida.Pilit akong ngumiti at tumango kahit na nagfaflash back sa'kin ang moment namin ni Third noong sinabayan namin sina Torn sumayaw then we turned off the TV and began dancing with our background music moon riv
Nandito ako sa sala, nakaupo sa couch habang nakataas ang dalawang paa. Tinawagan ko si Torn pero matagal bago niya sinagot. Busy siguro. Nagulat pa siya nang makita ako. Nakikita ko sa likod niyang maraming tao. Fans ba 'yun? Nakafacemask and faceshield silang lahat."Lemon! Is this real?" gulat niyang tanong. Malamang, nagtataka siya kung bakit ilang buwan ko siyang hindi tinawagan. Alam niya na kaya ang nangyari kay Third?Pilit akong ngumiti at tumango. "How are you? I think you're busy there," sabi ko kasi ang daming tao sa bandang likod niya. Ayoko namang makaabala."Not that much. So how are you? You were not sending me any message for months," natatawang sabi niya. Mukhang wala nga siyang alam sa nangyayari."I'm sorry. There's a lot of happenings these past few months," napapakunot-noong sabi ko na lang. Tumayo ako at naglakad papunta sa pool area because I need to breath. "This is weird but if you're busy, just tell me. I can---""Say it,
"Ako na diyan, Lemon," rinig kong sabi ni Ate Aida at hindi na rin ako kumontra pa.Hinayaan ko na lang siyang ipagtimpla ako ng gatas. Kami lang ang nandito sa kusina. Si Ate Amy kasi, umuwi na muna noong nagkaroon ng balik-probinsya program at nag-paiwan si Ate Aida at Kuya Leo."Buti naman, nakalabas ka na," sabi ni Ate Aida sabay abot sa'kin ng basong may gatas. Naupo ako sa mataas na upuan at pilit na ngumiti. "Kamusta?" tanong niya pa.Napayuko ako at nagkibit-balikat. Ilang araw na rin pala akong nagkukulong sa k'warto ko kasi hindi ko matanggap ang nangyayari. Wala talaga si Third. Nakausap ko ulit si Doctor Montelibano na Doctor pala sa ospital nina Fourth. Tinawagan niya ito noong gabing nagbreak down ako sa harap nila ni Lui.Sabi ni Doc, normal lang naman daw na magbreak down ako pero kailangan kong kontrolin ang sarili ko sa mga impormasyong nakukuha ko para hindi ako nabibigla lalo pa't kakagising ko lang. But what can I do?I asked f
May mga bagay na akala natin, nagtapos na. Iyon pala'y panibagong simula na naman ang kahaharapin natin. Minsan, nakakapagod na rin ang paulit-ulit pero may pagpipilian naman tayo kung gusto nating ituloy, baguhin o tapusin ang bagay na iyon.Habol hininga ako nang tuluyan akong magising. Pakiramdam ko, sobrang tagal kong hindi huminga. Napaubo pa ako at gusto ko man maupo, hindi ko magawa dahil sobrang nanghihina ang buong katawan ko. Parang ngayon lang ako nagkaroon ulit ng buhay matapos ang napakahabang pagkakahimlay."Miss Lemon!" sambit ng isang babae na hindi ko na napagmasdan nang maayos kasi nanlalabo pa rin ang paningin ko at muli na naman akong nakatulog.Nang magising ulit ako, kalmado na ang heartbeat ko, parang maayos na ulit. Wala na iyong maiingay na tunog kanina na nagmumula yata sa mga makina."Lemon," sambit na naman ng isang babae. Matagal ko siyang tinitigan kasi nanlalabo pa ang paningin ko. "My God, you're now finally awake," nag-aal
"¿Crees que soy estúpida?" (Do you think I'm stupid?) galit na tanong ko kaya napapikit na naman siya. Naramdaman ko na lang ang paghawak ni Vino sa kamay ko. "Bitawan mo 'ko, Vino," mahinang sabi ko nang hindi inaalis sa lalaki ang mga tingin ko."Hindi magugustuhan ni Lino kapag nadungisan ng dugo ang mga kamay mo," pagpapakalma niya sa'kin."Wala siya rito. Kaya gagawin ko kung ano ang gusto kong gawin," sabi ko pa. "Ahora dime, ¿fue Romano?" (Now tell me, was it Romano?) pansin kong natigilan iyong lalaki pero bumalik pa rin siya sa pag-arte. Imposibleng si Kuya Quen kasi si Romano ang nakakasama niya. "Ayaw mo talagang magsalita ha. Napipikon na ako sa'yo," inis na sabi ko kaya ididiin ko sana iyong bote sa panga niya pero tumingala siya."¡Bien bien! Te diré. ¡Es Romano! ¡Solo prométeme que nos protegerás a mí y a mi mamá!" (Okay, okay! I'll tell you. It's Roman
Hindi ko na namalayan na sa paglipas ng mga araw at patagal nang patagal ang paghahanap namin ni Vino sa pumatay kay Lino, tuluyan ko na ring nakikilala sina Kuya Quen at Romano. Napapadalas din ako sa pagsama kay Ama sa ospital.Ang palusot ko, gusto kong gawing busy ang sarili ko pero ang totoo, kailangan kong pagmasdan ang kilos nina Kuya Quen at Romano na nandun din pala sa ospital namin nagtrabaho. Doon na siya nalipat.Hindi kasi alam nina Ama at Quen kung bakit ko sinuntok noon si Romano.Dahil sa ginagawa ko, nagiging close na kami ni Ama. Para niya na akong assistant doon pero hindi regular because I need to go to my resto. Nakilala ko na rin si Kuya Quen na mukhang pure ang pinakikita sa'min.Si Romano, ewan ko ba pero parang nilalapit niya ang sarili niya sa'kin. Parang sinasamantala niyang wala na si Lino. Kaya nagdududa talaga ako sa kanya. Umpisa pa lang, duda na ako sa kanya. Noon pa man, madalas na siya sa resto ko. Parang stalker but I ch