CHAPTER 1

CHAPTER 1

Vaniah Feumi Dellona POUNT OF VIEW

—

“Ano bang problema mo! Lagi mo nalang pinepestè ang buhay ko!” Nagising ako sa sigaw ni Mommy na nasa baba.

“Ano nanaman itong pinagbibili mo? Gastador ka sa pera! Wala ka pa lagi rito sa bahay.”

“Nahiya naman ako sa 'yo na pinangsusugal ang sahod. Para sabihin ko sa 'yo pareho tayong nagtatrabaho kaya walang pakialamanan.” Napatakip ako ng unan sa tenga ko. Ayaw kong marinig. Nagsasawa na ako sa kada umagang away ng magulang ang bubungad sa 'yo.

Hindi ko na matandaan kung kailan sila nagsimulang maging ganiyan. Basta ang alam ko, patapos na ako sa kolehiyo noon at unti unti na silang nagkakaganiyan hanggang umabot sa sigawan.

Bahay, malaking bahay, tatlong palapag. Anong kuwenta nito? Anong kuwenta ng tatlong palapag na bahay kung may gulo?

Kotse? Malawak na lupa, marangyang buhay? Ano pang saysay nito kung 'yong gusto mong ipagbati ay ayaw.

Mayaman na kami't lahat, bakit nag-aaway pa rin sila sa parehong dahilan? Hindi sila ganito noon pero biglang nagbago.

Dahan dahan akong napatayo habang buhat ang mabigat na pakiramdam at walang emosiyong mukha. Wala na akong nararamdaman, hindi ko na alam kung paano umiyak. Nagsasawa na akong maglabas ng emosiyon para sa kanilang dalawa na walang patutunguhan.

Pagkababa ko ay nakabihis na ako. Handa na para pumasok sa maliit na coffee shop dito sa lugar namin. Hindi nagiging sapat sa akin na sahod.

“Maghanap ka ng mas magandang trabaho. Walang ibang susuporta sa inyo ng kapatid mo kung hindi ikaw lang. Napaalis ang tatay mo sa trabaho niya.” Napayuko ako sa sinabi ni mommy. Kahit pala si daddy napaalis na rin. Kaya pala sila nag-aaway nanaman.

Pagdating ko sa kusina ay wala si Daddy, siguro ay umalis na rin siya. Walang paalam na umalis din si mommy. Napaupo ako habang nakaharap sa mesa. Anong silbi ng bahay na maganda? Anong purpose nitong mesa na malaki kung wala kang kaharap. Makikipag usap nalang ba ako sa sarili ko.

“A-Ate.” Tama ako ang panganay, sa akin lahat ang resonsibilidad.

“Kumain na tayo.” Baling ko sa nakababata kong kapatid na babae.

“Lunes ngayon ah, bakit hindi ka pumasok?” Napayuko siya at umupo.

“Wala akong baon ate, 'Yong ipon ko pinangbayad ko sa project at mga ambag ko sa events sa school.” Napailing iling ako.

“Hindi ka ba binigyan ni mommy o ni daddy?” Umiling siya.

“Humingi ako pero, hindi ako binigyan.” Nagsandok ako ng makakain namin.

“Pumasok ka mamayang hapon. Ito baon mo.” Malayo kasi ang school at 25 minutes ang biyahe bago makarating. Ang mga sasakyan pa rito ay mahal ang pamasahe. Simula nga noong nagkagano'n ang magulang namin unti unti na kaming hindi sinusuportahan. Senior high na ang kapatid ko at grade 12 na siya.

Ako ay tapos na sa kolehiyo, pero kailan lang. Kahit pala graduate ka na ay mahirap pa rin maghanap ng trabaho. Kaya pumasok muna ako sa isang coffee shop para makaipon ako ng pera papunta sa ibang lugar na may mas mataas na sasahurin.

Hindi na kami nabibigyan ng suporta ng magulang. Ako na ang nagbibigay sa kapatid ko. Kaso nga lang ay hindi sapat ang sinasahod ko para sa araw araw niya. May ipon naman na ako pero hindi sapat.

Kumain na kami ng kapatid ko at nagpaalam muna ako na papasok na ako sa trabaho. Sinasabi ko nga, kahit gaano kalaki ang bahay namin kung may gulo ay walang pinagkaiba. Hindi ito isang kayamanan. Hindi ko gusto ang ganitong klase ng yaman.

Pagpasok ko sa coffee shop ay bumungad kaagad sa akin ang amo ko.

“Good morning po.” Bati ko sa kaniya.

“Good morning, ba't hindi mo subukang maghanap ng trabahong mas maganda iha?” Napatingin ako sa kaniya habang nagsusuot ng apron.

“Wala pa po akong mahanap, 'di ko rin po alam kung saang lugar ako pupunta.” Alam niya ang nangyayari sa bahay. Kilala niya ang mga magulang ko siya si Ma'am Gwen. Sa totoo nga ay siya ang kumuha sa akin dito para taga tinda sa coffee shop niya. Wala kasi siyang anak at siya lang ang nag-aasikaso rito kaya kinuha niya ako.

Alam niya ang kasalukuyang sitwasiyon namin. At handa siyang tumulong.

“Tatanungin ko 'yong kakilala ko sa ibang lugar kung marami bang trabaho na puwedeng pasukan doon.” Napangiti ako at tumango sa kaniya.

“Sige po, maraming salamat.”

Maya maya pa ay marami nang customer ang nagsisi datingan. Kalsada kasi ang kaharap ng shop na Ito kaya tuwing umaga ay aasahan nang marami ang pumupunta rito para mag kape pampagising. May mga upuan sa loob kung gusto nilang tumambay saglit. May tinda ring mga tinapay kung hindi pa man sila nag-uumagahan.

Napatingin ako bigla sa pumasok na isang pamilya. Kasama ang ama at Ina at tatlong anak na ihahatid nila sa school. Napangiti ako, bakit hindi nalang kami manatili sa ganiyan?

“Ano po 'yon?”

“Dalawang regular coffee please. Ano sa inyo?” Tanong ng tatay sa mga anak.

“Gusto ko rin ng kape,” sabi ng bata na sa tingin ko ay gitna sa magkakapatid.

“Hindi puwede masiyado ka pang bata. Mag tinapay ka nalang muna. Ako na nga lang mamili.” Ang ama at ina nalang nila ang bumili nang para sa anak nila.

“Thank you ma'am sir. Come again,” sabi ko habang pinagmamasdan silang umalis. Sana ay hindi sila magbago at piliin Ang daang pareho silang tatahak. Huwag sana lumihis gaya sa magulang ko.

Hindi puwedeng hindi ako ngumiti sa araw araw kahit mahirap. Kailangan kong maging desente sa pagtatrabaho. Nagpatuloy ako sa pag serve sa mga customer at pag benta. Kapag walang customer ay sinasamahan ko si ma'am na nag aayos ng mga nagulong upuan at mesa. Nagpupunas din ako sa mesa kapag may natatapong kape. Nagwawalis kapag natapos ko na.

Pagdating ng alas dyes ay unti unti nang humuhupa ang customer. Medyo tanghali na rin kasi at matirik na ang araw sino pa ba ang magkakape ng mainit sa ganitong tanghali at matirik na araw.

Napatingin ako sa mga dumating. Sabi ko nga Pilipino tayo eh, walang aatras sa kape kahit mainit ang panahon.

“Ate limang medium 'yong dati naming order tapos dalawang take out.” Mga regular customer ko sila kaya alam ko na kung anong madalas na kape ang gusto nila.

Mga college student sila at sa tingin ko freshmen. Alas dose pa naman daw kasi ang pasukan nila kaya bago pumasok ay dumederetso sila rito para magkape ang init init.

Kapag nga malapit ng mag alas onse ay kailangan ko nang umalis para sa Isa pang trabaho. May nahanap din kasi akong kainan at simple lang ito. Mag serve lang ng pagkain ang gagawin ko.

“Ma'am Gwen aalis na po ako.” Pagpapaalam ko sa kaniya.

“Sige iha. Magiingat ka.” Tumango lang ako at umalis na. Ilang hakbang lang naman ang kailangan ko para makarating doon. Nakasanayan ko na rin ang ganitong gawain ko. Ayos lang sa akin basta may maipon.

Pagkarating ko ay nandoon na pala ang kasama ko. Dalawa kaming mag seserve sa mga customer. Lalo na ngayon ay Lunes maraming istudiyante ang dumadaan.

Kung tatanungin ay ang kapatid ko ay pinili ang ABM may malapit na school naman dito pero walang ABM. HUMMS at GAS lang ang mayro'n dito kaya sa ibang school nalang siya nag transfer. Ang kaso nga lang ay okay naman noon, nasusuportahan pa. Ngayon ay hindi na. Hindi naman siya pwedeng mag transfer sa ibang strand o track dahil walang ABM dito.

Kailan nga lang ako nag graduate at kailan din lang siya natapos sa grade 11 hinaharap niya na ang grade 12 ngayon.

“Kanina ka pa?” Tanong ko sa kasama ko rito.

“Hindi Vaniah, halos kararating ko rin lang. Tara?” Tumango ako sa kaniya at pumunta na kami sa may harapan para simulang mag ayos ng mga plato.

Maya maya pa ay alas dose na nga at dumadami na ang customer. Ako ang taga sukat ng sabaw, kumukuha ng bayad at susuklian sila. Kapag naman may ginagawa pa ang kasama ko ay ako na ang nagsusukat sa iba lalo na kapag take out.

Istudiyante karamihan ang mga customer. 'Yong iba ay galing sa lakad, 'yong iba ay nagpapasada ng tricycle at jeep.

May mga katabi rin naman itong kainan pero matunog lang talaga ang pangalan nito.

Pahirapan nga lang talaga sa pag deserve dahil nakakangawit sa likuran at kailangang nakangiti ka lagi para hindi magsawa ang customer na pabalik balik.

Iba ang taga luto rito at kahit sa paghuhugad ng mga plato. At kapag ganitong malapit nang matapos ang tanghalian ay unti unti na ring nauubos Ang customer. Sa tanghali lang talaga ang mahirap rito. Kapag wala nang customer na kumakain sa mga mesa ay nilinisan namin ng kasama ko para kapag may dumating ay may mauupuan sila.

Kami na rin ang naglilinis sa mga table, upuan at nagwawalis bago kami umalis. Binibigyan kami ng meryenda at ang sahod namin kapag paalis na kami.

Okay na rin dahil hindi naman ako buong araw. Sa coffee shop nga ay babalik ako dahil kapag pahapon na o kaya pagabi ay magdadagsaan ulit ang customer. Mayro'n kasing sa gabi ang pasok sa trabaho.

Safe naman akong nakakauwi dahil hinahatid pa ako ni ma'am Gwen sa bahay kapag uuwi na rin siya sa bahay niya.

Pagkarating ko sa bahay ay nakita ko ang mga magulang ko. Hindi sila nagkikibuan at malayo sa isa't isa. May inuwi nga akong ulam, nilagay ko nalang ito sa mesa para kung sino ang gustong kumain ay kumain nalang.

Nakakain na ako sa coffee shop ni ma'am Gwen. Lagi kaming magkasabay maghapunan. Gusto niya rin daw na may kasabay siya maghapunan dahil nga mag-isa lang naman siya.

Pag-akyat ko ay dumeretso ako sa kuwarto ng kapatid ko, may sinasagutan pala siya.

“Kumain ka muna.” Tinignan niya ako ng gulat.

“Sige ate, tatapusin ko lang 'to.” Tumango ako at pumunta sa kuwarto ko. Napabagsak ako sa maliit na sofa na nandito sa kuwarto ko. Ang lawak nga ng kuwarto ko eh. Sinabi ko nga mayaman kami pero sa pagmamahalan hindi.

Parang wala ngang tao rito sa bahay dahil tahimik at walang imikan. Parang apartment na iba ibang tao ang nakatira at walang pakialaman.

Napabuntong hininga ako at itinabi ang iba kong naisahod. Dumeretso kaagad ako sa banyo para makapagbihis na. Humilata ako sa kama ko matapos ang lahat. Napatitig ako sa kisame.

Ano ang pagmamahal? Ganito ba talaga 'yon? Sa una mayro'n pa siya pero kapag tumagal nawawala?

Ano ang relasiyon? Hindi ba talaga nagtatagal ito? Pansamantala rin ba kahit ang pagmamahal sa isang relasiyon?

Ano ang pag-ibig? Kung ang uwi ay ganito. Hindi ko 'to gusto. Nagsisimula nang mabago ang paniniwala ko sa mga ganiyang pag-ibig. Ang may anak nga eh halos maghiwalay na.

Napapikut ako at naisipang itulog nalang ang mga problemang naiisip ko ngayon.

Gaya kahapon ay nagising ako dahil sa away nila. Minsan buong araw silang sigawan. May naririnig nalang akong mga basag na plato at baso. Hindi na ako nakikisali. Hindi ko na sila pinipigilan. Para saan pa? Nakakapagod sila pigilan. At nakakapagod madamay sa gulo nila. Nakaraan ay sinubukan naming pigilan sila. Pero nadamay lang kami ng kapatid ko at muntik pang masugat sa bubog. Kung anong gusto nila. Sige, gawin nila.

“'Wag, diyan ka lang. Maligo ka na at magready papunta sa school. Mag-aral kang mabuti,” sabi ko sa kapatid ko na lalabas sana at pipigilan ang pag-aaway ng magulang namin. Sinabi ko na rin noon na kapag may narinig siyang mga basag ay 'wag lalabas. Hayaan sila.

Minsan ay kailangan mong pigilan ang emosiyon mo at tanggapin kung anong naririnig. Kung may pangarap ka pa sa buhay, tahakin mong mag isa at lampasan ang nasa paligid na mas magbibigay sa 'yo ng dahilan para tumigil. Kailangan mong itago ang pagkaawa at harapin ang nasa unahan.

“Ito baon mo.” Binigyan ko siya ng pera. Sa ngayon palang kasi ay siguradong wala siyang mahihingi sa magulang dahil nag-aaway nanaman sila.

Napabuntong hininga ako habang paalis sa bahay. Bago ako umaalis ay sinisigurado ko munang nakaalis na rin ang kapatid ko.

Naglalakad nalang ako papunta sa coffee shop medyo malapit lang naman.

“Vaniah! Hindi kita nakita kahapon ah.” Napatingin ako kay Dione. Napabuntong hininga ako at nagpatuloy sa paglalakad.

“Grabe ka naman. Hindi mo man lang ba ako mamimiss? O 'di kaya sabihin sa akin kung puwede na kitang ligawan.” Napa 'tsk' ako.

“Hindi nga puwede. Sinabi ko na sa 'yo hindi ako magpapaligaw kahit kanino. Hindi ako magmamahal.” Bumuntong hininga ako. Ayaw kong magmahal kung mauuwi rin sa wala ang lahat. Hindi na ako maniniwala sa pag-ibig na 'yan.

“Bitter ah, pero hindi ako titigil. Susubukan ko pa rin hanggang sa mabago ko.” Umiling ako.

“Kalukuhan ang pag-ibig. Tàngà lang ang taong naniniwala riyan.” Kasalanan ko ba? Kung bakit napalitan ang paniniwala ko? Naramdaman kong napatahimik si Dione.

“Alam kong hindi ako ang lalaking makakapagpagabo riyan sa paniniwala mo, kung sakaling hindi ako sana ay mahanap mo ang tama.” Napatigil ako habang patuloy sa paglalakad.

“Bibili pala ako ng kape, may trabaho pa ako eh nakakaantok.” Hindi ko siya pinansin hanggang sa makapasok ako sa coffee shop. Nagsuot muna ako ng appron ko at hinarap si Dione

“Basta kung kailangan mo ng tips marami ako. Pero tandaan mo hindi ako titigil hanggat hindi ako napapagod.” Pagkaalis niya ay napaupo ako.

Kung sana gano'n lang kadaling mahalin siya. Hindi ko na alam ang salitang pagmamahal. Parang isahang nabura ang salitang 'yon sa akin.

Nasaksihan ko ang pagmamahal ng magulang ko oo, pero nabago simula noong magkaganon sila. 'Di ko ito ginusto. At mas lalong hindi ko hiniling na mapunta ako sa ganito. Pero biglang nagbago Ang paniniwala ko.

Ang pag-ibig ay kalukuhan, napupunta sa wala. Isang guni guni. Panandaliang karamdaman lang, hindi permaninte. Mauuwi sa wala. 'Yan ang mga paniniwalang sa magulang ko mismo nakita.

Hindi ako magmamahal.