Habang nasa biyahe, pinagmasdan ni Seraphina ang tanawin sa labas ng bintana ng sasakyan. Ang mga ilaw sa lansangan ay tila naglalaro sa kanyang paningin, habang ang kanyang isip ay abala sa kung ano ang maaaring mangyari sa muli nilang pagkikita. Kinuha niya ang kanyang cellphone at mabilis na tinext si Jude, ang kanyang bayaw, upang ipaalam na pupunta siya sa kanilang bahay."Jude, I'm on my way. Hope it’s okay."Ilang sandali lamang ang lumipas bago ito sumagot."Of course, Seraphina. See you."Napabuntong-hininga si Seraphina matapos basahin ang sagot. Pinag-iisipan pa rin niya kung tama ba ang naging desisyon niyang dumalaw muna sa kanyang anak at manugang bago siya umalis patungong Italy. Alam niyang ito ang tamang gawin bilang isang ina, pero hindi niya rin maiwasang mangamba. Marami nang nangyari sa pagitan nila ni Sebastian at ng kanyang pamilya, at hindi niya alam kung paano siya tatanggapin sa pagkakataong ito.Muli niyang nilingon si Frederick, na tahimik na nagmamaneho. R
Nasa balkonahe na sila, at sa halip na tumingin kay Sebastian, itinukod ni Seraphina ang kanyang mga siko sa railing at itinapat ang paningin sa langit. Madilim na, at nagkalat ang mga bituin sa kalangitan, tila kumikislap sa katahimikan ng gabi. Ang buwan ay maliwanag, ngunit hindi sapat upang paliwanagin ang bigat na nakadagan sa kanyang dibdib.“Aalis na ako,” panimula niya, hindi pa rin tumitingin sa kanyang asawa. “Sana maging mapayapa kayo ni Chantal. Ingatan mo siya.”Sa gilid ng kanyang paningin, nakita niyang nilingon siya ni Sebastian. Sa pagkakataong ito, may nakita siyang emosyon sa mga mata nito—isang bagay na hindi niya inaasahan. Galit ba ito? O kaya naman, nasisiyahan na sa wakas ay aalis na siya? Hindi niya mawari.Huminga siya nang malalim bago muling nagsalita. “Yung divorce papers, paki-process na lang. I’ll be waiting for the final documents.”Sa puntong iyon, naramdaman niyang lumuwag ang kanyang dibdib. Isang hakbang palayo sa nakaraan, isang hakbang patungo sa
Para kay Seraphina, tila napakabagal ng takbo ng oras. Naka-upo siya ngayon sa isang silya, hawak ang isang libro at pilit na binabasa ito, ngunit hindi niya lubos na maituon ang kanyang isip sa mga pahina. Wala siyang kailangang gawin—iyon ang bilin ng kanyang kapatid. Ang tanging hiling nito ay sulitin niya ang kanyang bakasyon sa Italy at i-enjoy ang bawat sandali. Ngunit sa halip na matuwa, isang hindi maipaliwanag na lungkot ang bumalot sa kanya. Pakiramdam niya’y parang may kulang, isang bagay na hindi niya mahagilap kung ano.Sa tuwing may libreng oras ang kanyang kaibigan na si Althea, tinatawagan siya nito upang kumustahin. Isang gabi, habang nakatanaw siya sa labas ng bintana, narinig niya ang tunog ng kanyang cellphone. Agad niyang sinagot ang tawag."Are you okay, Seraphina?" tanong ng kanyang kapatid, na siyang nagpatigil sa kanyang malalim na pag-iisip."Okay naman ako, Kuya," sagot niya, ngunit dama sa kanyang tinig ang bahagyang pag-aalinlangan. "It’s just... I feel bo
Nasa business trip si Seraphina kasama ang company manager ng Cavite branch na si Klea. Huling araw na nila ngayon, kaya masaya siyang naglalakad pabalik sa hotel room para kunin ang kaniyang maleta. Alas dose pa lang ng tanghali, kaya alam niyang makakahabol pa siya sa dinner date na ni-reserve niya para sa kaniyang mag-ama.“Happy birthday, Ms. Faye!” bati ni Klea habang nakangiti.Napangiti si Seraphina at bahagyang tumango. “Salamat, Klea.”"Sayang at hindi mo na kami makakasama mamaya," sabi ni Klea. "May pa-surprise sana kami sa 'yo.""Naku, okay lang! Next time na lang. Ang importante, makauwi ako para sa pamilya ko." Napahagikhik si Seraphina.“Sweet! May plano na ba kayo?” tanong ni Klea habang binubuksan ang pinto ng sariling kwarto.“Hmm, simple lang. Dinner lang kaming tatlo. Gusto ko lang silang makasama sa espesyal na araw na ’to.”Ngumiti si Klea. “Ang swerte naman nila sa ’yo. Sige, enjoy your date, Ms. Faye!”“Salamat! See you sa office!” sagot ni Seraphina bago pumas
“Ma’am, magsasara na po ang restaurant,” maingat na sabi ng waitress.Napatingin si Seraphina sa paligid—wala nang ibang tao sa loob. Ang mga ilaw ay unti-unti nang pinapatay, at ang ilang staff ay abala sa pagliligpit ng mga mesa.Muli siyang napabuntong-hininga. Ilang oras siyang naghintay, umaasang darating ang kanyang asawa at anak. Ngunit gaya ng dati, wala ni isa sa kanila ang sumipot.Dahan-dahan siyang tumayo mula sa kanyang upuan, kinuha ang bag, at pilit na ngumiti sa waitress. “Salamat,” mahinang sabi niya bago tuluyang lumabas ng restaurant.Sa labas, malamig ang simoy ng hangin, ngunit pakiramdam niya ay mas malamig ang nararamdaman niya sa loob ng dibdib niya. Pinara niya ang unang dumaan na taxi at agad na naghatid pauwi.Pagkarating sa bahay, halos hindi pa siya nakakababa nang bumukas ang gate."Ma'am, andiyan na po kayo!" masayang salubong ng kanilang mayordoma na si Manang Jelly. Kasama niya ang anak ni Seraphina, si Chantal, na nakatayo at parang galit na nakatingi
“Ma’am Seraphina…”Napatingin ako kay Manang Jelly, mahina ang boses niya, para bang nag-aalangan kung dapat ba niya akong kausapin. Sinundan ko ang direksyon ng tingin niya—wala na sina Chantal at Sebastian. Umalis na sila.Walang paalam.Wala man lang pag-aalinlangan.Saglit akong napapikit, pilit na itinatago ang sakit na namumuo sa dibdib ko.Huminga ako nang malalim bago nagsalita.“Saang restaurant sila magla-lunch?” tanong ko kay Manang Jelly, umaasang baka nasabi ni Sebastian sa kanya.Sandaling natigilan si Manang, parang iniisip kung dapat ba niyang sabihin sa akin. Sa huli, tahimik siyang nag-abot ng isang papel.Kinuha ko iyon at tiningnan ang nakasulat.Pamilyar sa akin ang pangalan ng restaurant.Kung tama ang natatandaan ko… ito rin ang lugar kung saan madalas kaming kumain dati ni Sebastian—noong bago pa lang kaming mag-asawa.Umakyat ako sa kwarto at dumiretso sa banyo upang maligo. Matapos kong maligo, kumuha ako ng damit mula sa aparador—isang pink knee-length dress
Hindi na siya pumasok sa loob ng restaurant. Sa halip, dali-dali siyang bumalik sa kaniyang sasakyan at mabilis na pinaharurot ito pauwi. Pagkarating sa bahay, dumiretso siya sa kaniyang kwarto. Sa ibabaw ng mesa, nakapatong ang kaniyang laptop. Agad niya itong binuksan, nagpunta sa MS Word, at sinimulang gawin ang divorce agreement.Pagkatapos niyang matapos ang dokumento, tinawagan niya ang kaibigang si Michelle, ngunit hindi ito sumagot. Napakagat siya sa labi at napaisip. Bigla niyang naalala ang sinabi sa kaniya ni Jude. Dali-dali niyang hinanap ang numero nito at tinawagan."Hello, si Seraphina 'to. I need your help. Puwede mo ba akong sunduin sa bahay?" Walang paliguy-ligoy niyang sabi. Hindi na niya hinintay ang sagot ni Jude at agad niyang binuksan ang airline website para bumili ng ticket papuntang Davao. Mahal ang pamasahe dahil last-minute booking ito, pero wala siyang pakialam—ang mahalaga ay makaalis siya agad.Pagkabili ng ticket, agad niyang pinrint ang divorce agreeme
Alas nuwebe ng gabi nang makauwi sina Sebastian at ang kanyang anak na si Chantal. Pagpasok ng sasakyan sa gate, nag-aalangan pa rin si Chantal na bumaba. Ayaw niyang umuwi dahil nandoon ang kanyang ina.“Chantal, kailangan mo nang umuwi. Samahan mo ang mama mo,” sabi ni Aunt Diane.“Anak, kung ayaw mong bumaba, susunduin ka ng mama mo dito,” dagdag ni Sebastian.Wala nang nagawa si Chantal. Kahit labag sa loob niya, bumaba na rin siya at pumasok sa bahay.Pagpasok nila sa bahay, nagsalita si Sebastian.“You can stay here, Diane. Sa guest room ka na lang matulog. I will ask Manang Jelly to prepare it,” sabi niya.Masaya namang ngumiti si Chantal at agad na kumapit kay Diane.“Aunt Diane, baka magalit si Mom kapag nandito ka. I really hate her,” sabi ni Chantal, halatang may inis sa kanyang boses.Tumingin si Sebastian sa anak at lumuhod para magpantay ang kanilang mga mata.“No, Mom won’t be angry,” sagot niya sa mahinahong tinig.Dahan-dahang lumambot ang mukha ni Chantal at tila gum
Para kay Seraphina, tila napakabagal ng takbo ng oras. Naka-upo siya ngayon sa isang silya, hawak ang isang libro at pilit na binabasa ito, ngunit hindi niya lubos na maituon ang kanyang isip sa mga pahina. Wala siyang kailangang gawin—iyon ang bilin ng kanyang kapatid. Ang tanging hiling nito ay sulitin niya ang kanyang bakasyon sa Italy at i-enjoy ang bawat sandali. Ngunit sa halip na matuwa, isang hindi maipaliwanag na lungkot ang bumalot sa kanya. Pakiramdam niya’y parang may kulang, isang bagay na hindi niya mahagilap kung ano.Sa tuwing may libreng oras ang kanyang kaibigan na si Althea, tinatawagan siya nito upang kumustahin. Isang gabi, habang nakatanaw siya sa labas ng bintana, narinig niya ang tunog ng kanyang cellphone. Agad niyang sinagot ang tawag."Are you okay, Seraphina?" tanong ng kanyang kapatid, na siyang nagpatigil sa kanyang malalim na pag-iisip."Okay naman ako, Kuya," sagot niya, ngunit dama sa kanyang tinig ang bahagyang pag-aalinlangan. "It’s just... I feel bo
Nasa balkonahe na sila, at sa halip na tumingin kay Sebastian, itinukod ni Seraphina ang kanyang mga siko sa railing at itinapat ang paningin sa langit. Madilim na, at nagkalat ang mga bituin sa kalangitan, tila kumikislap sa katahimikan ng gabi. Ang buwan ay maliwanag, ngunit hindi sapat upang paliwanagin ang bigat na nakadagan sa kanyang dibdib.“Aalis na ako,” panimula niya, hindi pa rin tumitingin sa kanyang asawa. “Sana maging mapayapa kayo ni Chantal. Ingatan mo siya.”Sa gilid ng kanyang paningin, nakita niyang nilingon siya ni Sebastian. Sa pagkakataong ito, may nakita siyang emosyon sa mga mata nito—isang bagay na hindi niya inaasahan. Galit ba ito? O kaya naman, nasisiyahan na sa wakas ay aalis na siya? Hindi niya mawari.Huminga siya nang malalim bago muling nagsalita. “Yung divorce papers, paki-process na lang. I’ll be waiting for the final documents.”Sa puntong iyon, naramdaman niyang lumuwag ang kanyang dibdib. Isang hakbang palayo sa nakaraan, isang hakbang patungo sa
Habang nasa biyahe, pinagmasdan ni Seraphina ang tanawin sa labas ng bintana ng sasakyan. Ang mga ilaw sa lansangan ay tila naglalaro sa kanyang paningin, habang ang kanyang isip ay abala sa kung ano ang maaaring mangyari sa muli nilang pagkikita. Kinuha niya ang kanyang cellphone at mabilis na tinext si Jude, ang kanyang bayaw, upang ipaalam na pupunta siya sa kanilang bahay."Jude, I'm on my way. Hope it’s okay."Ilang sandali lamang ang lumipas bago ito sumagot."Of course, Seraphina. See you."Napabuntong-hininga si Seraphina matapos basahin ang sagot. Pinag-iisipan pa rin niya kung tama ba ang naging desisyon niyang dumalaw muna sa kanyang anak at manugang bago siya umalis patungong Italy. Alam niyang ito ang tamang gawin bilang isang ina, pero hindi niya rin maiwasang mangamba. Marami nang nangyari sa pagitan nila ni Sebastian at ng kanyang pamilya, at hindi niya alam kung paano siya tatanggapin sa pagkakataong ito.Muli niyang nilingon si Frederick, na tahimik na nagmamaneho. R
Bukas ng umaga, aalis na si Seraphina patungong Italy. Hindi niya alam kung kailan siya babalik, kaya napagdesisyunan niyang bumalik muna sa kanyang nirentahang apartment upang ayusin ang mga natitira niyang gamit. Habang nakaupo sa kanyang kama, pinagmasdan niya ang mga gamit na kanyang binili—mga gamit na hindi na niya madadala sa kanyang pag-alis.Napabuntong-hininga siya, halatang nag-aalangan kung ano ang dapat niyang gawin."Sayang naman kung hindi ko magagamit ang mga ito…" bulong niya sa sarili habang nakatingin sa kanyang kapatid na abala sa pag-aayos ng ibang gamit.Napansin nito ang kanyang pagkadismaya at agad siyang tinapik sa balikat. “Let me take care of that. Huwag ka nang mabahala,” anito, may bahagyang ngiti. “Yung laman ng ref mo, ipamigay mo na lang sa mga kapitbahay mo. Sayang kung masisira lang.”Napatingin siya sa refrigerator. Binuksan niya ito at napansin niyang puno pa ito ng pagkain—may mga sariwang gulay, karne, at iba't ibang klase ng processed food. Hindi
Kasama ngayon ni Seraphina ang kanyang kapatid habang naglalakad patungo sa korte. Huling araw na niya ito para asikasuhin ang kaso, at ngayong araw na rin ilalabas ang pinal na desisyon ng hukuman. Ramdam niya ang bigat ng sitwasyon, kaya hindi niya napigilan ang pagbuntong-hininga habang papasok sa court hall. Pilit niyang pinapanatili ang kanyang kumpiyansa, ngunit hindi niya maikakaila ang kaba na bumabalot sa kanyang dibdib.Habang nililibot ng kanyang paningin ang paligid, agad niyang napansin si Diane na nakaupo sa kabilang bahagi ng hall, kasama ang kanyang ina. Tahimik lang itong nakamasid, halatang nag-aalala rin sa magiging hatol. Gayunpaman, isang bagay ang kapansin-pansin—wala doon ang ama ni Diane."I guess his father never showed. Nakakahiya naman kasi," bulong ng kanyang kapatid, may bahid ng pangungutya sa tinig nito.Napakunot-noo si Seraphina at agad siyang sumulyap ng masama sa kanyang kapatid, na tila sinasaway ito sa pagiging mapanuri sa sitwasyon ng iba. Hindi n
“Finally, tapos na din,” wika ni Seraphina matapos niyang ligpitin ang kanyang mga kagamitan.Katatapos lang ng exam, at ngayon, isang mabigat na desisyon ang kanyang nagawa—magre-resign siya upang makapag-focus sa kaso laban kay Diane. Matagal niyang pinag-isipan ito, at kahit mahirap iwan ang trabahong minahal niya, alam niyang kailangan niyang unahin ang laban na matagal na niyang gustong tapusin.Nagpatuloy ang mga hearings, at sa bawat pagharap niya sa korte, ramdam niya ang pagod—hindi lamang sa pisikal kundi pati na rin sa emosyonal. Minsan, gusto na niyang sumuko, gusto na niyang iurong ang kaso para lang matapos na ang lahat ng sakit na dulot nito. Pero sa tuwing naiisip niya ang nangyari, ang mga alaala ng kawalang-hustisyang natanggap niya, napipilitan siyang ipagpatuloy ang laban.“Ms. Sep, talagang aalis ka na talaga?” tanong ni Ma’am Ge, isa sa kanyang mga kasamahan sa trabaho. Kita sa mukha nito ang lungkot at panghihinayang.Napangiti si Seraphina kahit may bahagyang p
“Let’s go,” wika ni Seraphina, kasabay ng pagtango ni Althea bilang pagsang-ayon. Hindi na sila nag-aksaya ng oras at tuluyang lumabas ng arena. Sa paglabas nila, kaagad silang pumara ng taxi upang makaalis.“Punta muna tayo sa isang burger house,” suhestiyon ni Althea habang inaayos ang kanyang buhok. Tumango lang si Seraphina, halatang walang reklamo sa mungkahi ng kaibigan. Pagdating nila sa burger house, agad na nagtungo si Althea sa counter upang umorder ng pagkain, samantalang si Seraphina naman ay nanatiling nakatayo at tahimik na inilibot ang paningin sa paligid.Habang abala si Althea sa pagpili ng kanilang kakainin, si Seraphina naman ay tila nalulunod sa sarili niyang isipan. Maraming tao sa paligid—mga magkakaibigang nagtatawanan, mga pamilya na masayang nagsasalu-salo, at ilang magkasintahang punong-puno ng lambing sa isa’t isa. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya. Hindi niya maiwasang maalala ang isang bagay—o isang tao.Kailan nga ba ang huling beses n
Napataas ang kilay ni Seraphina habang nakatingin kay Gorge. Ramdam niyang para bang hinuhusgahan siya nito, ngunit wala siyang pakialam. Hindi niya kailangang ipaliwanag ang sarili niya, lalo na sa isang taong mahilig makialam sa hindi naman niya dapat pinapakialaman.“Si Sebastian ba ang hinahanap mo?” tanong ni Gorge, may bahid ng panunuyang nakapaloob sa kanyang tinig. Ang ngisi nito ay nagpapahiwatig ng kung anong iniisip na tila nais niyang iparamdam kay Seraphina.Mabilis siyang sumagot, hindi pinapahalata ang inis na unti-unting nabubuo sa kanyang dibdib. “I’m not looking for him, at saka ano ba ang pakialam mo?” madiin niyang wika, nakatingin nang diretso sa mga mata ni Gorge. Hindi niya gusto ang tono nito, ang paraang ginagamit nito upang painitin ang ulo niya.Ngunit sa halip na umurong o tumigil, mas lalo pang lumapad ang ngiti ng lalaki, tila ba natutuwa na nakikita siyang naiinis. “Oh, a loving wife is here—”Bago pa man matapos ang kanyang pangungutya, hindi na nakapag
Napansin ni Seraphina ang malinaw na pagkakaiba ng ugali nina Austin at Sebastian. Si Austin ay kalmado at tila palaging may hinahon sa bawat kilos, samantalang si Sebastian ay hindi mapakali—parang laging may kinikimkim na galit sa mundo. Siguro nga, naisip niya, may kinalaman ito sa pananaw nila sa buhay o sa kung paano sila pinalaki. Habang iniisip niya ito, napabalik ang kanyang pansin sa kasalukuyang nangyayari sa paligid.Biglang napatalon sa tuwa ang kanyang anak na si Chantal, kasama ang kaibigan nito, habang todo hiyaw sa excitement. Hindi niya maiwasang mapatingin kay Althea, na ngayon ay sobrang abala sa pagsuporta sa paborito nitong manlalaro. Tila ba wala na itong pakialam sa kanya, lubos na nahahatak ng init ng laban.“Magbanyo muna ako, beh,” mahinahong wika ni Seraphina kay Althea. Ngunit tulad ng inaasahan, hindi siya nito pinansin, kaya napagdesisyunan niyang umalis na lang.Pagdating sa banyo, agad niyang napansin ang mahabang pila ng mga taong naghihintay. Mabuti n