VIVIENNE
Kumuha siya ng isa pang mangkok mula sa estante. Nahulog ang kanin ni Elias. Hindi pa nakakain si Damian, kaya hindi na niya inilagay ang wontons sa mangkok gaya ng dati. Inilapag na lang niya ang empty bowl sa mesa at naupo sa gilid nito. Dahil sa mga iniisip niya, ramdam niyang magulo ang kanyang damdamin. Nang dumating si Damian, nakita nito ang walang laman na mangkok at napatigil. “Ano’ng nangyari?” tanong nito. Hindi na napigilan ng ina ang kanyang damdamin, kaya’t sumabog na siya. “Kahapon, inalis ko sa group at binura si Marisse. Si Elias sobrang galit na galit, kaya tinapon niya yung hinain ko para sa kanya. Siguro, hindi na niya gustong kumain ng mga luto ko ngayon. Kaya dalhin mo na lang siya sa school para kumain.” Tumango si Damian bilang pagsang-ayon. “Sige,” maikli nitong sagot. Tumayo si Damian at siya na mismo ang naglagay ng wontons sa mangkok. “Huwag ka nang magalit, wife ko. Huwag mong gawing big deal yung ginawa ng bata,” ani nito nang may ngiti sa labi. Tinitigan siya ni Vivienne, at hindi niya mapigilan ang sarili na maisip ang mga sinabi ni Elias. Gusto sana niyang tanungin si Damian kung ano ang nangyayari, pero pinili niyang tumigil. Kung magtatanong siya, paano niya aaksyunan ang mga salitang sinabi ng kanilang anak na puno ng galit? Paano niya sasagutin ang mga ito? Pero kung hindi siya magtatanong, pakiramdam niya ay hindi rin matatanggal ang bigat sa kanyang dibdib. Sa kabila ng lahat, nagsalita pa rin siya. “Yung nangyari kahapon…” “Huwag ka nang mag-alala,” tugon ni Damian. Parang alam na nito kung anong pinagmumulan ng pag-aalala niya. Ngumiti ito at tinapik ang ulo niya habang dumaraan sa mesa. “Kung ipinangako ko sa’yo, aayusin ko talaga ito.” Dahil sa pagpayag ni Damian, nakaramdam siya ng kaunting ginhawa. “Sige, kumain na tayo…” Maghihintay siya na putulin ni Damian ang ugnayan kay Marisse. Susubukan niyang isipin na hindi naman naglilihis ang isip nito, at patuloy pa rin siyang mahal ng asawa bilang ina at katuwang, gayundin bilang ina ng kanilang anak. Sa huli, dati naman, sila’y isang masayang pamilya. Pagkatapos kumain, pumasok si Damian sa kwarto upang tawagin si Elias na maghanda para pumasok. Nagbihis si Elias at lumabas. Nang makita niya ang kanyang ina, agad siyang umiling at tinulak ang kamay ni Damian bago lumabas ng pinto nang galit. Tumayo si Damian sa pinto at nagpaalam sa kanyang asawa. Tulad ng karaniwan, umalis silang dalawa. Si Vivienne na lang ang natira sa bahay. At ang trabaho niya, paulit-ulit, nakakapagod—linisin ang gulo na iniwan nila. Ang mga basag na mangkok sa sahig, ang mga sabog na wonton, at ang sabaw na kumalat sa buong paligid. Ang mga empty bowl sa mesa, at ang mga damit na pinalitan kahapon. Nang matapos ang lahat, nagsimula siyang mag-walis at mag-mop, mula sa sala hanggang sa kwarto, hanggang sa study. Binuksan niya ang pinto ng study at nakita ang isang litrato at dalawang bukas na liham sa mesa. Ang litrato ay larawan ni Marisse, puno ng sigla at kabataan. Ang liham sa kaliwa ay may sulat-kamay ni Damian, na pamilyar sa kanya… At dito na tumambad kay Vivienne ang sulat na nasa litrato. To Marisse, Marisse, kahit na ang pagtataksil mo sa nakaraan ay labis akong nasaktan, kaya ko pa rin kitang patawarin. Basta’t handa kang makipagbalikan sa akin, agad ko ring kanselahin ang kasal ko kay Vivienne. Parang may sumabog sa utak ni Vivienne. Ang lahat ng nararamdaman niya—galit, sakit, at pagkabigo—ay sabay-sabay na bumalot sa kanya. Sa bisperas ng kasal nina Damian at Vivienne, tahimik niyang isinulat ang isang liham para kay Marisse—ang babaeng minsang nagbigay ng kulay at sakit sa kanyang buhay. Sa bawat salita ng liham na iyon, tila nagbalik ang lahat ng alaala, lahat ng pangarap na hindi natupad. “Marisse,” sinimulan niya ang liham, “kahit na labis akong nasaktan sa pagtataksil mo noon, kaya pa rin kitang patawarin. Basta’t handa kang makipagbalikan sa akin, agad kong kakanselahin ang kasal ko kay Vivienne.” Subalit ang tugon ni Marisse ay naging malinaw, direkta, at puno ng paninindigan. “Ang liham mo, inilagay ko ito sa isa sa mga liham ko at ibinalik ko,” sagot niya. “Damian, masaya ako ngayon, at sana’y matutunan mong ipagdasal ang kaligayahan ko. Ngunit huwag mo na akong kontakin sa hinaharap, natatakot akong magka-misunderstanding kami ng asawa ko.” Nang mabasa ni Damian ang liham na iyon, tila biglang gumuho ang kanyang mga inaasahan. Ang mga salitang iyon ay hindi lamang pagtanggi, iyon ay isang pagtatapos—isang tuluyang pamamaalam mula sa babaeng minsan niyang inibig. Pagkalipas ng ilang taon, habang si Vivienne ay naglilinis ng study ni Damian, natagpuan niya ang dalawang liham na iyon. Sa bawat linya ng mga salita, unti-unting nabuo sa kanyang isipan ang isang bahagi ng nakaraan ni Damian na hindi niya lubos na nalalaman. Habang hawak ang walis, hindi namalayan ni Vivienne na mahigpit na pala niyang pinipiga ito. Unti-unti niyang naintindihan ang koneksyon nina Damian at Marisse. Si Marisse—ang “puting buwan” ni Damian. Sa kabila ng sakit na idinulot nito, handa pa rin siyang patawarin. Handa niyang talikuran ang lahat, pati na ang kasal nila ni Vivienne, kung sakaling si Marisse ay magbabalik. Ngunit si Marisse ay tumanggi. Tinanggihan nito si Damian nang walang bahid ng pag-aalinlangan. Ngayon, malinaw na sa kanya kung bakit binanggit ng matalik na kaibigan ni Damian si Marisse sa mismong araw ng kasal nila. Kung bakit tila may kakaibang kasiyahan sa mukha ng kanyang asawa tuwing nababanggit ang nakaraan. Ngunit ang tanong ay bumabagabag kay Vivienne. Bakit ipinakita sa kanya ni Damian ang mga liham na iyon? Gusto ba niyang ipakita na tapos na siya kay Marisse? Na handa na niyang harapin ang bagong buhay kasama si Vivienne? O natatakot siya na, sa kabila ng lahat ng kanyang naging desisyon, si Marisse pa rin ang laman ng puso niya? Habang iniisip ito ni Vivienne, biglang nag-ring ang kanyang telepono. Sa kabilang linya, narinig niya ang boses ni Damian. “Wife,” tawag nito, mababa ang boses at puno ng lambing. “Anong ginagawa mo?” Si Damian, tulad ng dati, ay laging mabait at maalaga tuwing kausap siya. Ngunit ngayong gabi, ang bawat salita niya ay parang bumabalot sa mga alaala ng nakaraan. “Nagwawalis,” sagot ni Vivienne, walang emosyon. “Tinawagan kita para paalalahanan,” sabi ni Damian, “May mga importanteng dokumento sa mesa, kaya huwag mo nang linisin ang study. Kapag bumalik ako, ako na ang mag-aayos.” Isang payak na sagot ang binigkas ni Vivienne. “Sige.” Pagkababa ng tawag, lumabas siya sa study, ngunit naiwan ang bigat ng kanyang damdamin sa loob. Sa bawat hakbang, muling bumabalik ang mga tanong sa isip niya. Bakit hindi siya ang naging tunay na minamahal ni Damian? Bakit tila anino siya ng nakaraan nito? Pag-uwi ni Damian, napansin ni Vivienne na wala ang kanilang anak na si Elias. “Nasaan si Elias?” tanong niya, may halong pagtataka. “Nagmumukmok pa siya at ayaw pang umuwi,” sagot ni Damian habang lumapit ito at niyakap siya. “Iniisip ko, matagal na tayong hindi nagkaroon ng oras para sa isa’t isa, kaya dinala ko na siya sa bahay ng lola niya.” Habang nakayakap si Damian kay Vivienne, hinaplos nito ang kanyang tiyan at marahang nagsalita. “Wife… gusto mo bang magka-anak pa tayo?” tanong nito, puno ng lambing. Nagulat si Vivienne sa tanong. “Bakit?” tanong niya pabalik. “Pagkatapos kong pumunta sa kumpanya kanina, marami akong naisip,” paliwanag ni Damian. “Noon, sobrang gusto ko si Marisse. Pero nang bumalik siya at nakipag-usap sa akin…” Tumigil siya ng saglit, saka itinuloy ang kanyang sinabi, “Mas masaya akong kasama ka.” Ang mga salitang iyon ay tila dapat nagbigay sa kanya ng kasiyahan. Ngunit sa halip, iniwan nito si Vivienne ng mas maraming tanong sa kanyang puso. Totoo bang mahal na siya ni Damian? O ito’y bahagi lamang ng pagtatanghal na sinimulan nito nang araw ng kanilang kasal?VIVIENNE Napalunok si Vivienne habang nakatitig sa mga mata ni Damian. Seriyoso ang ekspresyon nito—hindi iyon mukhang kasinungalingan. Nag-atubili siyang sumagot, ngunit sa huli, binitiwan niya ang mga salitang may bahid ng pag-aalala. “Kung ganon, alagaan mo ang sarili mo at magtulungan tayo para mamuhay ng maayos…” Hinawakan ni Damian ang kanyang mukha gamit ang dalawang kamay. Ngumiti ito bago siya banayad na hinalikan sa mga labi. “Habang papunta ako dito, nakausap ko si Elias. Sinabi niya na gusto rin niya ng kapatid na lalaki o babae.” Tumigil ito sandali at hinagod ang kanyang mukha. “Alam mo, pangarap ko talagang magkaroon ng dalawang anak. Kaya, wife…” Huminga ito ng malalim. “Huwag mo akong tanggihan, okay?” Ang mga mata ni Damian ay puno ng pagmamahal, at iyon ang bumighani kay Vivienne. Hindi niya na kayang tumanggi. Mayroon na silang isang anak na lalaki, ngunit naisip niyang maganda nga kung magkakaroon sila ng isa pang anak—isang babae. Simula sa araw na iyo
VIVIENNEAng walang muwang ngunit prangkang mga salita ni Elias ay tila karayom na tumusok sa puso ni Vivienne. Noong si Elias ay may sakit at nasa pinakamahina niyang kalagayan, iniisip pa rin nito ang babaeng naging dahilan ng kanyang pagkakasakit.Tumingin si Vivienne pababa sa bata. May hinanakit sa kanyang puso, halatang marami siyang iniinda para sa anak, ngunit matapos lamang ang ilang salita, muling nakatulog si Elias.Malinaw na narinig ni Damian ang mga sinabi ni Elias. Lumapit ito at marahang hinawakan ang kamay ni Vivienne. “Wife,” mahina at puno ng pagsisisi ang kanyang tawag.Walang nais sabihin si Vivienne sa kanya, kaya’t sinubukan niyang hugutin ang kamay mula sa hawak nito. Ngunit pinaghigpitan pa ni Damian ang hawak at hindi siya pinakawalan. “Ang nangyari ngayon ay aksidente lamang,” paliwanag nito. “Nagdesisyon ang nanay ko nang walang pahintulot, at ang anak natin ay nagkasakit kaya hindi ko ito agad nabanggit…”Hindi sumagot si Vivienne. Kinuha niya si Elias at
VIVIENNEAlas nuebe ng gabi, tahimik ang kwarto habang sinusubukang patulugin ni Vivienne ang kanyang anak na si Elias. Mahinahon niyang tinatapik ang likod nito, iniisip na tulog na ang bata, nang bigla itong magsalita.“Mommy, puwede bang mag-divorce kayo ni Daddy?”Natigilan si Vivienne. Ang simpleng tanong na iyon ay nagdulot ng bigat sa kanyang dibdib. Tumigil ang kanyang kamay sa pagtapik, at naramdaman niya ang kirot na dumaan sa kanyang puso. Sa mga nakaraang taon, naniniwala siyang maayos ang relasyon nila ni Damian. Sa kabila ng ilang di-pagkakaunawaan, ang kanilang pamilya ay nanatiling buo—o iyon ang akala niya.“Bakit mo naman nasabi ’yan?” tanong niya sa malumanay na boses, pilit pinapakalma ang sarili upang hindi maramdaman ng anak ang bigat ng tanong nito.“Kasi, Mommy, hindi mo ako pinapayagang kumain ng KFC at hindi rin pinapakain ng ice cream…” sagot ni Elias, halos pabulong habang papalapit na sa tulog.Bahagyang napangiti si Vivienne, kahit ramdam niya ang kirot n
VIVIENNEHabang hawak ang tablet, tumungo si Vivienne sa study room ng asawa niyang si Damian. Hindi niya napigilan ang magulo niyang emosyon. Ang tanong na paulit-ulit niyang binabanggit sa kanyang isip ay, “Bakit si Marisse? Bakit siya pa?”Ang pangalang Marisse ay hindi na bago kay Vivienne. Una niya itong narinig sa araw ng kanilang kasal. Sa mga sandaling iyon, akala niya ay perpekto ang lahat sa kanilang relasyon. Subalit, nang marinig niya ang usapan ng mga kaibigan ni Damian, nabalot ng duda ang kanyang puso.“Noong mga panahong nagmamahalan sina Damian at Marisse, akala ko talaga sila ang magkakatuluyan,” sabi ng isang kaibigan.“Oo nga, bagay na bagay sila. Sayang talaga,” dagdag pa ng isa.Ang mga salitang iyon ay nanatili sa isipan ni Vivienne kahit matapos magpakasal. Ngunit nang ipakita ni Damian ang galit niya sa tuwing nababanggit ang pangalan ni Marisse, unti-unti siyang naniwala na wala na itong puwang sa buhay ng kanyang asawa.Ngunit ngayon, tila bumalik ang multo
VIVIENNEHinawakan ni Damian ang baba ni Vivienne gamit ang isa niyang kamay. Mahigpit, hindi niya hinayaan na umiwas ito, saka idinikit ang labi niya sa mga labi ng asawa.“Magugustuhan mo rin ito,” malandi at mapang-akit niyang bulong.***Si Elias, limang taong gulang, ay isang estudyante sa kindergarten. Ang klase niya ay nagsisimula tuwing alas-otso ng umaga.Ang bahay nila ay dalawampung minutong biyahe mula sa paaralan. Dahil ayaw ni Elias na ma-late, umaalis siya ng bahay tuwing alas-siete y medya.Si Vivienne naman, ang ina niya, ay gumigising nang alas-sais y medya upang maghanda ng agahan.Ngayong umaga, simple lamang ang kanilang almusal—ravioli na niluto niya kagabi. Mas matrabaho ang sabaw na kasabay nitong inihanda, na nangangailangan ng sariwang pinakuluang chicken broth.Nilagyan niya ng hiwa ng luya ang ilalim ng kaldero, saka inilagay ang isang buong manok na na-proseso na. Sa ibabaw, isiniksik niya ang buhol ng berdeng sibuyas, tinakpan ang kaldero, at pinakuluan i
VIVIENNEAng walang muwang ngunit prangkang mga salita ni Elias ay tila karayom na tumusok sa puso ni Vivienne. Noong si Elias ay may sakit at nasa pinakamahina niyang kalagayan, iniisip pa rin nito ang babaeng naging dahilan ng kanyang pagkakasakit.Tumingin si Vivienne pababa sa bata. May hinanakit sa kanyang puso, halatang marami siyang iniinda para sa anak, ngunit matapos lamang ang ilang salita, muling nakatulog si Elias.Malinaw na narinig ni Damian ang mga sinabi ni Elias. Lumapit ito at marahang hinawakan ang kamay ni Vivienne. “Wife,” mahina at puno ng pagsisisi ang kanyang tawag.Walang nais sabihin si Vivienne sa kanya, kaya’t sinubukan niyang hugutin ang kamay mula sa hawak nito. Ngunit pinaghigpitan pa ni Damian ang hawak at hindi siya pinakawalan. “Ang nangyari ngayon ay aksidente lamang,” paliwanag nito. “Nagdesisyon ang nanay ko nang walang pahintulot, at ang anak natin ay nagkasakit kaya hindi ko ito agad nabanggit…”Hindi sumagot si Vivienne. Kinuha niya si Elias at
VIVIENNE Napalunok si Vivienne habang nakatitig sa mga mata ni Damian. Seriyoso ang ekspresyon nito—hindi iyon mukhang kasinungalingan. Nag-atubili siyang sumagot, ngunit sa huli, binitiwan niya ang mga salitang may bahid ng pag-aalala. “Kung ganon, alagaan mo ang sarili mo at magtulungan tayo para mamuhay ng maayos…” Hinawakan ni Damian ang kanyang mukha gamit ang dalawang kamay. Ngumiti ito bago siya banayad na hinalikan sa mga labi. “Habang papunta ako dito, nakausap ko si Elias. Sinabi niya na gusto rin niya ng kapatid na lalaki o babae.” Tumigil ito sandali at hinagod ang kanyang mukha. “Alam mo, pangarap ko talagang magkaroon ng dalawang anak. Kaya, wife…” Huminga ito ng malalim. “Huwag mo akong tanggihan, okay?” Ang mga mata ni Damian ay puno ng pagmamahal, at iyon ang bumighani kay Vivienne. Hindi niya na kayang tumanggi. Mayroon na silang isang anak na lalaki, ngunit naisip niyang maganda nga kung magkakaroon sila ng isa pang anak—isang babae. Simula sa araw na iyo
VIVIENNEKumuha siya ng isa pang mangkok mula sa estante.Nahulog ang kanin ni Elias.Hindi pa nakakain si Damian, kaya hindi na niya inilagay ang wontons sa mangkok gaya ng dati. Inilapag na lang niya ang empty bowl sa mesa at naupo sa gilid nito.Dahil sa mga iniisip niya, ramdam niyang magulo ang kanyang damdamin.Nang dumating si Damian, nakita nito ang walang laman na mangkok at napatigil.“Ano’ng nangyari?” tanong nito.Hindi na napigilan ng ina ang kanyang damdamin, kaya’t sumabog na siya. “Kahapon, inalis ko sa group at binura si Marisse. Si Elias sobrang galit na galit, kaya tinapon niya yung hinain ko para sa kanya. Siguro, hindi na niya gustong kumain ng mga luto ko ngayon. Kaya dalhin mo na lang siya sa school para kumain.”Tumango si Damian bilang pagsang-ayon. “Sige,” maikli nitong sagot.Tumayo si Damian at siya na mismo ang naglagay ng wontons sa mangkok.“Huwag ka nang magalit, wife ko. Huwag mong gawing big deal yung ginawa ng bata,” ani nito nang may ngiti sa labi
VIVIENNEHinawakan ni Damian ang baba ni Vivienne gamit ang isa niyang kamay. Mahigpit, hindi niya hinayaan na umiwas ito, saka idinikit ang labi niya sa mga labi ng asawa.“Magugustuhan mo rin ito,” malandi at mapang-akit niyang bulong.***Si Elias, limang taong gulang, ay isang estudyante sa kindergarten. Ang klase niya ay nagsisimula tuwing alas-otso ng umaga.Ang bahay nila ay dalawampung minutong biyahe mula sa paaralan. Dahil ayaw ni Elias na ma-late, umaalis siya ng bahay tuwing alas-siete y medya.Si Vivienne naman, ang ina niya, ay gumigising nang alas-sais y medya upang maghanda ng agahan.Ngayong umaga, simple lamang ang kanilang almusal—ravioli na niluto niya kagabi. Mas matrabaho ang sabaw na kasabay nitong inihanda, na nangangailangan ng sariwang pinakuluang chicken broth.Nilagyan niya ng hiwa ng luya ang ilalim ng kaldero, saka inilagay ang isang buong manok na na-proseso na. Sa ibabaw, isiniksik niya ang buhol ng berdeng sibuyas, tinakpan ang kaldero, at pinakuluan i
VIVIENNEHabang hawak ang tablet, tumungo si Vivienne sa study room ng asawa niyang si Damian. Hindi niya napigilan ang magulo niyang emosyon. Ang tanong na paulit-ulit niyang binabanggit sa kanyang isip ay, “Bakit si Marisse? Bakit siya pa?”Ang pangalang Marisse ay hindi na bago kay Vivienne. Una niya itong narinig sa araw ng kanilang kasal. Sa mga sandaling iyon, akala niya ay perpekto ang lahat sa kanilang relasyon. Subalit, nang marinig niya ang usapan ng mga kaibigan ni Damian, nabalot ng duda ang kanyang puso.“Noong mga panahong nagmamahalan sina Damian at Marisse, akala ko talaga sila ang magkakatuluyan,” sabi ng isang kaibigan.“Oo nga, bagay na bagay sila. Sayang talaga,” dagdag pa ng isa.Ang mga salitang iyon ay nanatili sa isipan ni Vivienne kahit matapos magpakasal. Ngunit nang ipakita ni Damian ang galit niya sa tuwing nababanggit ang pangalan ni Marisse, unti-unti siyang naniwala na wala na itong puwang sa buhay ng kanyang asawa.Ngunit ngayon, tila bumalik ang multo
VIVIENNEAlas nuebe ng gabi, tahimik ang kwarto habang sinusubukang patulugin ni Vivienne ang kanyang anak na si Elias. Mahinahon niyang tinatapik ang likod nito, iniisip na tulog na ang bata, nang bigla itong magsalita.“Mommy, puwede bang mag-divorce kayo ni Daddy?”Natigilan si Vivienne. Ang simpleng tanong na iyon ay nagdulot ng bigat sa kanyang dibdib. Tumigil ang kanyang kamay sa pagtapik, at naramdaman niya ang kirot na dumaan sa kanyang puso. Sa mga nakaraang taon, naniniwala siyang maayos ang relasyon nila ni Damian. Sa kabila ng ilang di-pagkakaunawaan, ang kanilang pamilya ay nanatiling buo—o iyon ang akala niya.“Bakit mo naman nasabi ’yan?” tanong niya sa malumanay na boses, pilit pinapakalma ang sarili upang hindi maramdaman ng anak ang bigat ng tanong nito.“Kasi, Mommy, hindi mo ako pinapayagang kumain ng KFC at hindi rin pinapakain ng ice cream…” sagot ni Elias, halos pabulong habang papalapit na sa tulog.Bahagyang napangiti si Vivienne, kahit ramdam niya ang kirot n