INAYOS niyang muli ang sarili at nilapitan si Luke sa dulo ng garden. Walang pasubaling tinanong niya ito.
"Sa tingin mo, Luke, maganda na ba ako?" tanong niya agad nang makalapit dito. Pinupungay- pungay niya pa ang kanyang mga mata habang tumingin sa binata. At taas- noo pa niyang ipinagmalaki ang kanyang ayos para e- surprise ito sa bago niyang look. Sumulyap lang ito sa kanya bago muling itinuon ang mga mata sa halamang tinatanggalan nito ng mga tuyong dahon. "Hindi po bagay sa inyo ang damit ni Carmelita." matipid nitong sagot. Napalunok naman siya. Ang tinutukoy nitong Carmelita ay ang isa sa mga katulong nila. Nagtaka siya kung paano nito nahulaan na hiniram niya kay Carmelita ang suot niyang damit. Marahil ay dahil noon lamang siya nito nakitang nakasuot ng mahaba at maluwang na duster. May maliliit pa yong butas sa gilid na tila kinagat ng mga daga. Nakapusod ng goma ang kanyang shoulder- length na buhok. Wala siyang suot ne simpleng alahas. Hindi rin siya nagwisik man lang ng perfume o cologne. Wala ring bahid ng anumang kulorete ang kanyang mukha. At suot pa niya ang bakya ni Carmelita na sa sobrang bigat ay halos hindi niya maihakbang ng maayos ang kanyang mga paa. "Hindi ho bagay sa inyo ang ganyang suot at ayos," dugtong pa nito na nanatiling nasa halaman parin nakatuon ang pansin. "Gaano niyo man itago ang pagiging mayaman nyo sa simpleng ayos ay hindi pa rin iyon sapat upang mapagtakpan ang tunay niyong katayuan. Dahil makikita parin 'yon sa malaporselana niyong kutis. Kayo ho ay isang mayaman at hindi na ho mababago pa yon." dere- deretsong pagpapahayag nito sa kanya. "You're embarrassing me, Luke," she said softly na para bang dismayado parin siya sa naging reaksiyon nito. Ginawa niya ang lahat upang mag mumukhang maging kapantay sa binata ngunit lahat ng yon ay balewala pa rin dito. Ano pa ba ang gagawin niya, upang pansinin naman nito ang pagkatao niya? "Bakit niyo pinilit na pinapantayan ang katayuan namin sa buhay, Ma'am?" tanong nito. "Siguro ay dahil hindi nyo alam kung gaano kahirap ang buhay na pinagdaraanan namin. Huwag niyo hong subukang baguhin ang katayuan niyo sa buhay. Sa mundong kinabibilangan niyo ay nariyan lahat ang masasarap at magagandang bagay na ni minsan ay hindi namin natikman o nararanasan sa mundong kinabibilangan namin kaya bakit pa kayo gustong kumawala sa mundo niyo, Ma'am? Na kung tutuusin ay maraming mga taong nag- aasam na makakamtan ang ganoong klaseng pamumuhay. Dapat ay magpapasalamat nga ho kayo dahil hindi niyo nararanasan ang magsakrapisyo upang mabuhay." mahabang pahayag nito. She bit her lower lip habang nakikinig sa mga sinasabi ni Luke. Kung maari lang sana niyang sabihin dito na ginagawa niya iyon upang magmumukhang magkakapantay lamang silang dalawa. Gusto kasi niyang pumantay sa estado nito sa buhay upang walang magsabing hindi sila bagay sa isat-isa. Nakahanda pa nga siyang talikuran ang kaginhawaang kinalakhan niya upang maabot lamang niya si Luke. But it seemed that the man didn't want to give her a chance. Instead, she felt that this man wanted her to get surrender for all she want to happen. Nahalata kaya nito ang kanyang tinatagong nararamdaman? Pero katulad ng ipinangako niya sa sarili na hinding hindi siya titigil hangga't mapansin siya nito. "I know how to cook," may pagmamalaki niyang sabi makaraan ng ilang sandali. "Tinuruan ako ni Carmelita. Hindi na ako natitilamsikan ng mantika sa tuwing magpiprito ako ng isda. And I can wash the dishes, you know. I can even do the laundry." turan niya sa binata kahit hindi naman ito nagtatanong. Talagang tinudo niya na ang pagpapapansin dito. "Hindi niyo kailangang gawin ang mga yon," seryosong sabi nito. "Marami kayong katulong na siyang gumagawa ng mga bagay na ninanais niyo hong gawin. Ipaubaya niyo na lang ho sa kanila." tila manhid parin nitong sabi. Medyo naiinis na siya ngunit pinigilan niya lang. Nagpormal muli siya. Ang tingin marahil nito sa kanya ay isa siyang trying hard, nagppupumilit na gumawa ng mga bagay na para dito ay hindi naman niya kayang gawin. "Sige po, ma'am." "Am.. Luke maari bang tigilan niyo na ang kaka po at ho sa akin? Hindi naman siguro malayo ang edad natin kaya sana wag niyo akong po po-in." reklamo niya dito, pakiramdam niya kasi ang tanda- tanda niya. Pero wala namang reaksiyon dito at akmang aalis na ngunit maagap niya itong napigilan. "Sandali!" wika niya. Lumingon naman agad ito. "Gusto mo bang matikman ang egg sandwich na ginawa ko?" nakangiting tanong niya. "Nag- meryenda na ho ako kanina, Ma'am," malamig nitong tugon na tila napupuno na sa lahat ng kanyang pinanggagawa. "Marunong ka bang magdrive? Gusto mong turuan kita? pagmamagandang loob niya parin. "Nakapagtrabaho na ho ako bilang jeepney driver kaya marunong na akong mag- drive." pormal paring sagot nito. Napahiya tuloy siya. Akalain ba niyang marunong na rin pala itong mag- drive, hindi na yata uubra ang mga pangungulit niya sa binata dahil halos lahat yatang klaseng trabaho ay nasubukan na nito. Lumapad at lumaki ang katawan nito hindi dahil sa pag ge- gym kundi dahil sa pagtatrabaho ng kahit ano. Natameme siya at hindi nakaimik. Hinayaan na lamang niyang makalayo na ito sa kanya nang wala na siyang maisip na itatanong at sasabihin. Hindi maikakala na nakakaramdam siya ng pain sa kanyang puso dahil sa ipinakitang asal ni Luke sa kanya. Ramdam niya ang mga malalamig nitong mga tugon na tila walang epekto dito ang mga ginagawa niya. She had everything, she always got what she wanted. But why couldn't she have Luke? She could feel her tears was slowly down to her cheeks. Hindi niya napigilan ang mga luhang yon. Bahagya siyang kumurap at tumingala sa itaas. She saw the clouds taking on different shapes. She even saw an image of Luke staring at her with his sweetest smile kahit bunga lang iyon ng kanyang imahinasyon ay hindi niya pa rin napipigilan ang mapangiti. At umaasa na sana totoo na lang 'yon nang sa gayon ay maramdaman niya naman ang sumaya sa harap ng lalaking kanyang tinatangi."WE'RE Only twenty" saad ng isa sa mga kaibigan ni Zarah na si Trina nang nasa campus sila. "Second year college pa lang tayo para magkapakaserious sa love. I don't even know what love is." dagdag pa nito. "Love is blind," nakangiting komento niya. "Love can make us do some pretty odd things. Love is full of mystery," sabi niyang tila pinaghugutan ang sariling experience. "Seryoso ka na ba talaga sa hardinerong iyon, Zarah?" nanlalaking mga matang tanong ng isa pa niyang kaibigang si Anne. "Of all men, doon ka nagkakagusto sa isang gardener?" halos hindi makapaniwalang tanong nito sa kanya. "How could you fall in love with that poor guy?" "I just felt!" simpleng tugon niya. "I love him. He is my first love. He is my true love." sabi niya na may pinagmamalaking tono. "You're really crazy, girl!" iiling- iling na saad ni Trina na nakikinig sa kanya gayong abala naman ang mga kamay nito sa kakapindot ng phone. Trina was a politician's only daughter, arrogant and a spoiled brat.
"I HAD A HARD TIME STARTING MY CAR, Luke,!" muling saad niya. "I think the starter isn't working. Could you help me to fix it, please?" pakiusap niya pa. Napapitik siya sa hangin nang hindi pa rin siya nito binalikan. Mauubusan na yata siya ng dahilan. "Shit!" napamura na lang siya. Think, think, think" aniya sa isip. I don't wanna go home na walang nangyayaring maganda ngayong gabi. I even skipped my class para lang makita ang binata, pagkatapus ay ganon na lang siyang i- isnubin niya lang ako ng ganito? Himutok niya at halos magpapadyak na siya sa kinatatayuan. "Luke!" she called again. "Wala na yatang gasolina ang kotse ko, ayaw na talagang mag- start, eh. Ouch! kinagat ako ng mosquito! Ang sakit- sakit!" kunwa'y tinampal niya ng malakas ang braso upang maniwala itong may dumapo ngang lamok doon. "So many ants here," napapahagulhol na niyang dugtong dahil mukhang wala na itong balak pa na balikan pa siya nito. "Duguan na ang katawan ko sa mga kagat nila," exaggerated pa niya
"ILANG ARAW ka na raw na hindi pumapasok sa chemistry subject mo, according to Mrs. Dolor," mommy ni Zarah. Napatingin si Zarah sa kanyang mommy. Kasalukuyan silang naghahapunan nang gabing iyon. At kararating lang din nito mula sa pakikipagsosyalan. Makapal pa ang make- up nito sa mukha at kumikinang ang mga suot nitong alahas sa katawan. Mula nang maging successful sa negosyo ang Daddy niya ay hindi na ito nagtrabaho. "Sinabi po niya 'yon?" painosente niyang tanong dito. "Nagkita kami kanina sa bahay ng friend kong si Vangie," wika ng mommy niya. "Kaibigan siya ni Vangie, eh." sabi pa nitong tinukoy ang professor niya sa chemistry. "Dalawang meetings pa lang naman po ang hindi ko napasukan eh, dahil nahilo ako no'ng isang araw at sumakit naman ang ulo ko kanina," palusot niya. Agad namang umarko ang tattooed kilay nito. "Napapadalas naman yata ang pagkakaroon mo ng sakit?" anitong tila hindi kumbinsido. "Baka naman ay may boyfriend ka na at nagde- date kayo?" pagdududa nito
SA PANGALAWANG PAGKAKATAON ay muling umiyak si Zarah nandahil pa rin sa iisang lalaki-- si Luke. Sa dami ng mga pagkakataong iniiwasan at ang pandedeadma nito sa kanya ay iba pa rin iyon sa nangyayari ngayon. Mas higit siyang nasasaktan sa ginawa nito. Tanggap niya ang pagiging mailap nito ngunit ang hindi niya matatanggap ay ang tawagin siyang baliw at sinabi pa mismo sa nanay nito. Hindi niya magawang maghahapunan dahil dito. At hindi siya makakatulog nandahil pa rin dito. "Mahal ko na nga ba talaga siya?" paulit- ulit niyang tanong sa sarili habang nakasalampak sa kama. "Am I not too young to feel that? Pero bakit ako nagkakaganito?" She had promised herself that she won't get serious in that thing called 'love' until she reached the age of twenty plus or something. Yong age na siguradong nakapagtapos na siya sa pag- aaral. Pero bakit ngayon ay parang seryoso na siya kay Luke? Unang kita niya pa lamang nito noon ay may nararamdaman na siyang kakaiba. Magmula noon ay hindi na
NAUPO si Zarah sa kaibayong upuan at tinitigan ito ng matagal habang kumakain. Hindi naman ito nailang sa kanya. Hindi pa siya nakontento. Kinuha niya ang towelette nito sa leeg at pinunasan niya ito ng pawis sa mukha. Napatingin na naman tuloy ito sa kanya. Tila nagulat sa kanyang ginawa. Ngunit, hindi niya pinansin ang pagkagulat nito bagkus ay tuluy- tuloy lang ang kanyang pagpunas rito. "Bakit hindi mo subukang magka- girlfriend para may mag-aasikaso sa'yo?" Hindi na niya napigilang sabihin dito ang kanina'y ng kanyang isip. Subalit ay wala pa ring sagot mula rito. Ngunit nakatitig na ito sa mukha niyang unti- unti na niyang inilalapit sa mukha nito. "Ang magiging girlfriend mo ang mag- aadjust, Luke," marahang sabi niya. "Maiintindihan niya maski na hindi mo siya gaanong mapagtuunan ng pansin. Ang mas mahalaga sa kanya ay ang matawag na girlfriend mo. Tutulungan ka pa niya sa lahat ng gusto mong gawin. Susuportahan ka niya. Gagawin niya lahat para sa'yo. Ganoon ang magigin
DUMAAN sa isang jewelry store si Zarah. May nagustuhan siyang kuwintas na may heart- shaped pendant ngunit hindi kakasya ang naipon niya para mabili iyon. She just bought a men's bracelet. At least, puwedeng i-adjust iyon. Excited siyang makitang muli si Luke kaya halos madismaya siya nang malamang absent ito. Hindi siya makakatulog pagsapit ng gabi kung hindi niya ito makikita, kaya nagpasya siyang tumuloy na lang sa bahay nito na nasabi na rin sa kanya ni Teresita kung saan matatagpuan. Gulat na gulat si Luke nang mapagbuksan siya ng pinto. Tila nakakita ito ng isang multo. "Ano ho'ng ginagawa niyo rito, ma'am Zarah?" gulat nitong tanong na tila wala itong balak na siya'y papasukin. Marahil ay dahil sa hitsura ng bahay nito. Maliit lang iyon at lumang- luma na ang bubong na yero na sa tingin niya ay may mga butas na rin. Kahoy ang dingding niyon at sa tingin niya ay kahit konting bagyo lang at bibigay na yon. "I just want to see you," walang gatol niyang sagot. "Galing kasi
HINDI malaman ni Carmelita kung ano ang gagawin. Natataranta na ito kung paano awatin ang dalagang amo. "Ma'am, naku po, tama na po!" Natatarantang awat ni Carmelita kay Zarah. Kanina pa siya nagwawala sa loob ng kuwarto niya. Halos lahat ng madampot niyang bagay ay inihahagis niya. Nagkalat na ang basag na bote at salamin sa kuwarto niya. "Sabi niya, wala pa siyang girlfriend!" masamang- masama ang loob na sigaw niya, kasabay ng pagtulo ng nga luha niya. "Sabi niya wala siyang panahong maghanap ng girlfriend. He's a liar!" "Baka kasi ayaw ka lang niyang saktan nong una kaya siya nagsinungaling, ma'am Ara," wika ni Carmelita. "Eh, nong ayaw nyo pa ring tumigil sa kakabuntot sa kanya, siguro ay napilitan na siyang magsabi ng totoo para tumigil na kayo. Intindihin nyo na lang siya, ma'am. Hindi naman kayo bagay ni Lucas, eh. Maraming nanliligaw sa inyo na mas guwapo pa kaysa sa kanya at mayayaman pa." sabi nito. Sana ganon lang kadali yon, ang palitan sa puso niya si Luke. "Ay
NAnginginig ang mga kamay ni Zarah habang binubuksan ang sobreng ipinaabot ni Luke kay Carmelita, ilang araw na ang nakalilipas. Akala niya ay sulat ang laman niyon ngunit nang mabuksan niya ay pera ang tumambad sa kanya. Napatda siyang napatitig doon. Hindi lamang katumbas ng perang naitulong niya rito nang magkasakit ang nanay nito kundi tila may interes pa. "Matagal nang nailibing ang Daddy para magbigay siya ng abuloy," mahinang sabi niya."Bayad daw po 'yan sa utang niya sa inyo," saad ni Carmileta. Saglit siyang natigilan. Matagal ng hindi pumapasok sa kanila si Luke bilang hardinero. Sinabi na lang ng mommy niya na wala na raw silang hardinero kaya tiyak na papangit ang landscape ng garden nila.Mukhang wala nang balak ang mommy niya na maghanap ng bagong hardinero. Lalo itong nagumon sa pagsusugal ng mahjong kasama ang mga kaibigan nitong mahilig rin sa mga larong sugal. Mas lalong lumala ang mommy niya magmula nang mawala ang kanyang Daddy. "Gusto ko siyang makausap, Car