Itinatag noong 1754, ang kampanaryo ng Catedral de San Pablo ay ang pinakamataas na istrukturang makikita sa buong bayan ng Sangrevida. May taas itong trenta metros na kung titingnan ang tutok nito mula sa lupa ay para bang humahalik na ito sa kalangitan. May lawak ang campanario nang sampung metros na may parisukat ang hugis at sa ibaba ay pinaligiran ito ng iba't ibang uri ng halamang ornamentales at mga makukulay na bulaklak na lalong nagpaganda dito. Yari ang kabuuan ng katawan nito sa makakapal na batong adobe, ilang batong korales, at matitigas na kahoy. Ang pondasyong nagpapatayo naman dito ay gawa sa purong adobe rin na inilibing sa lupa sa may lalim na labinglimang metros bilang pagpapatatag sa kampanaryo laban sa anumang delubyong darating gaya ng mga lindol at pagbagyo. Dahil katabi lang nito ang napakalaking Catedral de San Pablo, kinulayan din ito ng kulay crema
Mag-aalas siete na ng umaga nang matapos ang paunang misa ni Padre Mariano sa capella ng Barrio Umag.Araw iyon ng Martes kaya kaunti lamang ang taong nakita niyang nagsimba roon. Kadalasan kasi sa araw ng Sabado at Linggo lang napupuno ng tao ang bahay-dasalan dahil sa mga araw na ito lang pinahihintulutan ang mga manggagawa sa ibat ibang negosyo na makapagpahinga sa trabaho na inilalaan naman nila lagi sa kanilang pananampalataya. Hindi lamang mga taga Barrio Umag ang nagsisimba sa capella kundi pati na rin ang ilang mga debotong mula't galing sa tisang bayan ng Sangrevida na sumadya pang dumayo doon kaya di maitatatwang ang capella ng Barrio Umag ang itinuring na nangangalawa sa dami ng bilang ng mga nagsisimba kasunod ng Catedral de San Pablo. At kalimitang makikitang nagsisimba roon ay halos mga tubong Pilipino.Nang matapos ang misa at magsilabasan na
"Sige, Donya Juana. Mag-iingat kayo sa daan at nawa ay gabayan kayo ng ating Diyos sa inyong paglalakbay,""Paalam po," huling isinampit ni Donya Juana na may isang malumanay na ngiti at bahagyang pagyuko ng ulo. Matapos makapagpaalam ay pumasok na sa loob ng kanyang karwahe ang matandang donya. Sumunod namang pumasok rin ang kasama niyang alila. Isang pitik naman ng lubid sa balat ng kabayo ang ginawa ng kutsero at dito ay sinimulan nang lumakad ng hayop hila ang nakakabit na degulong na karwahe na siyang nagpausad dito. Tinanaw pa ni Padre Mariano sa may entrada ng capella ang pag-alis ng sinakyang karwahe ng matandang donya at nang makalayo-layo na ito ay naisipan na rin ng matandang Pilipinong prayle ang pumasok sa loob. Aakma na sanang pumasok ang yaong padre, nang mapalingon siya bigla dahil sa narinig na ingay ng matikas na iling ng isang kabayo at tila pagbatid niya na may pumarada na naman sa tapat ng capella. Pag
Hingal at takot.Ito ang mga naramdaman ni Graciela habang nakikita ang sarili na tumatakbo sa kadiliman ng isang di malamang gubat. Hindi niya alintana ang mga matatabil na mga bato at matatalas na mga sangang kahoy na natatapaka't sumusugat sa kanyang mga malalambot na talampakan dahil sa mabilis na pagtakbo tungo sa tila walang kahahantungang daanang tinatahak niya. Napupunit na din ang kanyang kasuotang puting camisa at ang kanyang salawal na pulang saya sa pagkakakuwit ng mga ito sa mga matutulis na mga sanga't tangkay na sumusiwil sa mga halamanang nadadaanan niya. Takbo lang siya nang takbo, at habang hinihingal na ay may palingon-lingon niyang tinitingnan ang kanyang bandang likuran na tila ba may tinatakbuhan siyang di makita-kitang bagay sa lilim ng kadilimang naroon.Mamamatay na ako. Mamamatay na ako.Ito ang mga paulit-ulit na sigaw nang
Napagising mula sa mahimbing na pagkakatulog si Graciela nang biglang marinig ang isang malakas na paspas ng kahoy mula sa itaas ng kanyang higaan. Pagmulat niya'y dito napansin ng kanyang pandinig ang mga mabibilis na lakad ng ilang mabibigat na mga paa na nagpapalangitngit sa kisameng kahoy ng kanyang tinutulugan na siya namang sahig ng kubyerta sa itaas.Pagkagising ay muli na naman niyang naamoy ang amoy-nabubulok at lansa sa kinaroroonang sulukan na halos masuka-suka ulit siya nang malanghap ito ng hindi sadya. Muling napansin rin niya ang mga nagkalat na agiw na nakalambitin at bumabalot doon pati na ang lumang dingdingan na yari sa di malamang uri ng kahoy na nangingitim na't narurupok dahil sa palagi itong nababasa ng tubig-dagat.Madilim din ang bahaging iyon na siyang kinaroroonan niya kung saan lumulusot lang ang liwanag ng araw sa mga puwang ng mga tablang kahoy na ginawang sahig sa kubyerta.
Nagpatuloy pa rin sa paglalakad si Graciela. Dahan-dahan siyang naglalakad sa kahabaan ng kanyang napuntahang kalye, hakbang sa hakbang, habang tumitingin sa mga nadadaanan niyang mga estante ng mga paninda. Napadaan din ang dalagita sa mga magagandang gusaling nakatirik sa dakong iyon at agaw-pansin sa kanya ang mga magagandang bahay-na-bato roon na malayo ang anyo ng pagkakatayo sa mga nakita niyang mga bahay-na-bato sa bayan ng Santa Lucia.Mukhang mas matibay pa ang mga ito kaysa doon.Habang naglalakad pa rin siya sa malawak na kalyeng iyon, nakakita bigla si Graciela ng isang matandang lalaki na walang pang-itaas na saplot at nakabahag lang bilang pang-ibaba. Pasayaw-sayaw ito sa kalagitnaan ng kalye at tila kinakausap ang sarili kaya tanto agad ni Graciela na may sakit ito sa pag-iisip. Tinatambangan ng lalaking ito ang mga dumadaang tao sa kalyeng iyon na wala ibang ginagawa sa kanila kundi ang
"Magkano po ito?" tanong ni Graciela sa babaeng manininda ng mga tinapay. Nang makita ang mga bagong saltang tinapay mula sa inaapuyang pugon, agad niyang nilapitan ang gusali nito at inukol ang tanong na iyon. "Sampung sentimo lang yan," ang sagot naman ng babae na nakayamot pa ang mukha. Agad na namang tiningnan ni Graciela ang lalagyan ng kwalta, binilang niya muli ang mga lamang barya dito at kahit alam naman niyang pitong sentimo nalang, at nangarap siya na baka dumami ito sa muling pagbilang niya ngunit nalamang pitong sentimo lang talaga ang kabuuang laman nito. Napakamot na lamang siya sa kanyang ulo."Manang maaari bang pito nalang po ito? Pitong sentimo lang kasi ang dala ko," paghingi ng tawad niya sa tindera ng tinapay. Parang awa mo na! Gutom na ako! ang mga salitang halos isigaw niya sa tindera ngunit pinigil niya ang kanyang loob. Pero di siya pinagbigyan ng tindera."Hay, hindi. Malulugi ako niyan. Bumili ka na lang sa iba," tugon ng tindera sa ka
Maganda ngunit napakainit ang naging araw sa bayan ng Canoan. Ang yaong timpla ng panahon ay siyang binubudyi ng mga magsasaka sa tuwing magbabalak silang magtanim o mag-ani. Kaya naman, sa araw na iyon, naisipang tunghan ni Clara ang kanilang lupang sakahan, kasama ang kasunod niyang kapatid na lalaking si Raul, para magtanim ng halamang mais. Pagtatanim ng mais at pagsasaka ng ilang mga gulay ang tanging bumubuhay sa pamilya nila. Sila muna ang magtatanim sa araw na iyon dahil sa masama ang pakiramdam ng kanilang ama. Malamya pa ang araw ng umaga nang pumunta roon sina Clara. Dala ang ilang pinatulisang mga kawayan at mahahabang bolo ay tinungo nila ang sasakahing lupa. Nasa may di kalayuan lang naman mula sa kanilang bahay-kubo ang yaong lupa, kaya nilakad lang nila ang paroon. Pagrating, agad nilang sinaka at binukal ang malambot at tuyong lupang kanilang tataniman ng mais. Malawak ang lupain ng sakahang iyon kaya halos nagugol nila ang buong umaga sa pagbubungkal lamang ng mga
Ang pagmimina ng batong apog ang isa sa mga nagpapaunlad sa bayan ng Canoan. Ang uri ng batong ito ay makikita't sagana sa mga bulubunduking pumapalibot sa isla ng Siquijor, kaya ang ilang mamamayan ng isla, lalong lalo na ang mga taga Canoan, ay ito ang pinagkukunan nila bilang pangunahing hanapbuhay. Ang El Sector Miniera de Larena ay ang nangunguna at pinakamalaking minahan ng mga batong apog sa buong isla. Ito ay itinatag ng apat na kalalakihang mga mayayamang ilustrados noong taong 1871 sa mga burol na makikita sa pinakadulo't kanlurang bahagi ng Canoan. Sa simulang nagbukas, makalipas ang dalawampu't tatlong taon ay patuloy pa rin ang takbo ng pagmimina sa Larena na siyang kinakatawa't binubuo na ngayon ng dalawang daang lalaking mga minero. Ang kasalukuyang namumuno sa pagpagpatakbo sa El Sector Miniera de Larena ay ang isa sa apat na ilustradong nagtaguyod sa minahan, at siya ay may pangalang Ginoong Venancio Castillo y Reinos.Dahil nag-iisang anak ng taong namumuno