**A Kindred Spirit**Today was a chilled day. Wala akong masyadong gagawin. Si Noah, nasa school na, and ako, nandito lang sa bahay, chill na lang.After my mental breakdown, nagdesisyon akong mag-break muna from work. Hindi natuwa yung mga estudyante ko, pero naiintindihan nila na hindi ako okay nitong mga nakaraang linggo.Plan ko mag-resume after ko manganak. Ngayon, focus ko na lang talaga sa mga kids at sa Hope Foundation.Hirap pa akong tanggapin lahat ng nangyari nitong mga nakaraang linggo. Lalo na yung mga pagbabago sa ugali ng mga tao.Ang tanging consistent lang na may pagka-hate pa rin sa’kin, si Emma. Yung iba, parang overnight, naging okay na sa’kin.Pero instead na mag-isip pa tungkol dun, tinabi ko na lang muna at kinuha ko yung phone ko para tawagan si mama. Pag-ring, sinagot agad niya.“Hey, mom,” bati ko. Hindi pa ako sanay tawagin siyang ganun, pero slowly, nagiging okay naman.“Ava!” sigaw niya sa phone, excited na excited marinig ang boses ko. “Theo, love, ang ma
**Making a Promise**“Noah, tapos ka na ba sa homework mo?” tawag ko, pero wala akong narinig na sagot.Biyernes ng hapon at sobrang pagod na ako. Nakalimutan ko na pala kung gaano kabilis mapagod kapag buntis. Lahat ng bagay, nakakapagod.Ang tanging ipinagpapasalamat ko lang ay hindi ko naranasan ang morning sickness, hindi katulad nung buntis ako kay Noah.“Noah?” tawag ko ulit.Ano kayang ginagawa nun? Minsan kasi, agad siya sumasagot. Maliban na lang kung may na-distract siya.Bago ko pa maiangat ang katawan ko para tignan siya sa taas, tumunog ang doorbell.Malalim na buntong-hininga ang pinakawalan ko. Hindi naman kasi na hindi ko gusto makakita ng ibang tao, gusto ko lang talagang magpahinga.Siguro, maligo ng mahaba.Buong araw akong nagtrabaho sa Hope Foundation, at kung anu-anong documents ang kinailangan ko tingnan. Tuyo na ang mga mata ko, ubos ang utak ko, at ang sakit-sakit ng katawan ko.Dahil sa pagod, mabigat ang mga hakbang ko nung binuksan ko ang pinto, at nagulat
Lumabas ako ng sasakyan at dahan-dahang naglakad papunta sa mansion. Nanginginig ang mga kamay ko at pawis na pawis ako.Hindi ko pa rin lubos maisip na tapos na. Na finally, hiwalay na kami. Ang patunay nito ay nasa handbag ko. Nandito ako para dalhin ang final papers sa kanya at kunin si Noah.Pagpasok sa bahay, sinundan ko ang tunog ng mga boses pero huminto ako nang marinig ko ang usapan sa kusina.Ngayon, malinaw kong naririnig ang mga boses at ang mga salitang iyon ay parang yelo sa kaluluwa ko.“Bakit hindi ka makakasama sa akin at kay mommy?” tanong ni Noah sa kanyang ama.Ang mga nanginginig kong kamay ay pumunta sa dibdib ko. Nasasaktan ako sa lungkot ng boses niya. Gagawin ko ang lahat para sa kanya, pero ang diborsiyo ay hindi maiiwasan.Isang pagkakamali ang aming kasal. Lahat tungkol sa amin ay pagkakamali. Matagal ko nang nakita ang katotohanan.“Alam mo kung bakit, Noah. Hindi na kami magkasama ng mommy mo,” sagot niya na malumanay.Nakakabaliw. Sa buong panahon ng kas
I get out of my car and slowly walk towards the mansion. Sobrang nanginginig ang mga kamay ko at basa ng pawis ang katawan ko.Hindi ko pa rin makapaniwala na tapos na. Na finally, divorced na ako sa kanya. Ang patunay na ito ay nasa handbag ko. Nandito ako para dalhin ang final papers at kunin si Noah.Pumasok ako sa bahay, sinusundan ang tunog ng mga boses pero huminto ako nang malapit na ako sa kusina.Ngayon, naririnig ko silang malinaw, at ang narinig ko ay parang yelo sa kaluluwa ko."I still don’t understand why you can’t live with me and mommy?” tanong ni Noah sa kanyang tatay.Nakahawak ang nanginginig kong mga kamay sa dibdib ko. Sumasakit ang puso ko sa lungkot ng boses niya. Gagawin ko ang lahat para sa kanya, pero hindi maiiwasan ang divorce na ito.Mali ang aming kasal. Lahat tungkol sa amin ay mali. Matagal ko lang nakikita ang katotohanan.“You know why Noah, your mother and I are no longer together,” sagot ng tatay niya na malambing ang boses.Weird talaga, kasi sa bu
Umupo ako sa malamig na upuan ng ospital, humihinga ng malalim. Si Mother ay patuloy na umiiyak at hindi matigil. Para akong sinasaksak sa puso sa kanyang kalagayan. Alam ko na mahirap mawala ang lalaking mahal mo sa ganitong hindi inaasahang paraan.Sobrang nakakagulat pa rin. Inaasahan kong makakabawi siya, pero ngayon patay na siya at hindi ko alam kung paano dapat makaramdam.Hindi kami nagkakasundo, at kahit na galit siya sa akin, mahal ko siya. Siya ang ama ko, kaya paano ko siya hindi mamahalin?“You okay?” tanong ni Rowan nang umupo siya sa tabi ko.Dumating siya mga isang oras na ang nakararaan at ito ang unang pagkakataon na nakausap niya ako mula nang dumating siya. Hindi ko alam kung paano sasagutin ang pag-aalala na ipinapakita niya. Hindi niya kailanman pinahalagahan ang nararamdaman ko noon.“Yeah,” sagot ko.Hindi ako umiyak mula nang malaman ang balita. Baka ito ay belated shock o baka nauubos na ang mga luha ko para sa kanya. Sa ngayon, ginagawa ko ang lahat para man
Pakiramdam ko parang tinadtad ang puso ko. Ganito ang nararamdaman ko habang tinitingnan sila. Parang nagkaluray-luray na ang puso ko.Kung pwede ko lang tanggalin ang walang kwentang organ na ‘to at itapon, gagawin ko na. Kasi sobrang sakit ng nararamdaman ko ngayon.Gusto ko nang tumakbo palayo. Lumayo ng tingin, pero hindi ko magawa. Nakatutok ang mga mata ko sa kanila at kahit anong pilit kong umiwas, parang idinikit na doon. Doon sa eksenang umiikot ngayon sa harap ko.Tinitingnan ko silang maghiwalay. Lumambot ang mga mata ni Rowan habang nakatingin sa babaeng mahal niya. Pinapanood ko siyang hawakan ang mukha nito. Hinila niya palapit sa kanya, hindi para halikan, kundi para itapat ang noo niya dito.Mukha siyang payapa. Parang nakauwi na siya sa wakas matapos ang matagal na panahon. Parang buo na ulit siya.“I’ve missed you,” binabasa ko ang mga salitang nasa labi niya.Ayoko isipin kung ano na kaya ang nangyayari sa kanilang dalawa ngayon kung nagkita sila sa ibang sitwasyon
May nararamdaman akong kakaiba sa loob ko nang makita kong nakahandusay si Ava, ang ex-wife ko at ina ng anak ko, na may sugat sa malamig na lupa ng sementeryo. Isang damdaming hindi ko akalaing mararamdaman para sa kanya.Nang makita kong may mga lalaking may baril na nakatutok sa amin, hindi na ako nag-isip. Alam kong ligtas si Noah sa mga magulang ko, kaya't instinct na lang ang kumilos at nilapitan ko si Emma. Handang-handa akong mamatay para sa kanya.Naka-relief ako nang tumakbo ang mga shooter nang makita ang pulis, pero ang saya ko’y panandalian lang. Nang marinig kong sumigaw ang isa sa mga opisyal para sa ambulansya, bumaling ako, nag-aalala kung sino ang nasaktan. Pero hindi ko inasahan na si Ava ang nakahandusay, at ang makita siyang nasaktan ay halos nagpatumba sa akin.Mabilis ang mga pangyayari pagkatapos nun. Dumating ang ambulansya at hindi pinayagan ng opisyal si Ava na umalis hangga't hindi siya natiyak na ligtas sa mga kamay ng doktor. Nainis ako sa pagtanggi niyan
Nakikita ko ang sandaling inalis nto ang emosyon niya. Yung tingin na meron siya ilang segundo lang ang nakakaraan, naging malamig. At ang lamig na iyon ay umabot sa akin.“What are you doing here?” tanong ni Ava, ang boses niya monotone habang pinipilit kong pumasok sa bahay niya.Parang kausap niya ako na isang estranghero. Para bang wala akong halaga, parang alikabok lang. Nakatitig lang ako sa kanya, hindi makaisip ng tamang salita. Magkasama na kami ng babaeng ito sa loob ng halos isang dekada, at sa ngayon, hindi ko malaman kung anong sasabihin.Tumingin ako sa kamay niya na naka-sling pa. Pumunta ako dito para kumustahin siya at para sunduin si Noah. Weekend kasi, kaya siya ang oras ko.Naalala ko yung lalaking nakita kong umaalis, nagkunot ang noo ko. Siya siguro yung dahilan kung bakit siya ngumiti.Yung maliit na piraso ng katotohanan na iyon ay nagpapagaspang sa panga ko.“What was he doing here?” tanong ko imbis na sumagot habang sinisikap kong itago ang hindi makatwirang
**Making a Promise**“Noah, tapos ka na ba sa homework mo?” tawag ko, pero wala akong narinig na sagot.Biyernes ng hapon at sobrang pagod na ako. Nakalimutan ko na pala kung gaano kabilis mapagod kapag buntis. Lahat ng bagay, nakakapagod.Ang tanging ipinagpapasalamat ko lang ay hindi ko naranasan ang morning sickness, hindi katulad nung buntis ako kay Noah.“Noah?” tawag ko ulit.Ano kayang ginagawa nun? Minsan kasi, agad siya sumasagot. Maliban na lang kung may na-distract siya.Bago ko pa maiangat ang katawan ko para tignan siya sa taas, tumunog ang doorbell.Malalim na buntong-hininga ang pinakawalan ko. Hindi naman kasi na hindi ko gusto makakita ng ibang tao, gusto ko lang talagang magpahinga.Siguro, maligo ng mahaba.Buong araw akong nagtrabaho sa Hope Foundation, at kung anu-anong documents ang kinailangan ko tingnan. Tuyo na ang mga mata ko, ubos ang utak ko, at ang sakit-sakit ng katawan ko.Dahil sa pagod, mabigat ang mga hakbang ko nung binuksan ko ang pinto, at nagulat
**A Kindred Spirit**Today was a chilled day. Wala akong masyadong gagawin. Si Noah, nasa school na, and ako, nandito lang sa bahay, chill na lang.After my mental breakdown, nagdesisyon akong mag-break muna from work. Hindi natuwa yung mga estudyante ko, pero naiintindihan nila na hindi ako okay nitong mga nakaraang linggo.Plan ko mag-resume after ko manganak. Ngayon, focus ko na lang talaga sa mga kids at sa Hope Foundation.Hirap pa akong tanggapin lahat ng nangyari nitong mga nakaraang linggo. Lalo na yung mga pagbabago sa ugali ng mga tao.Ang tanging consistent lang na may pagka-hate pa rin sa’kin, si Emma. Yung iba, parang overnight, naging okay na sa’kin.Pero instead na mag-isip pa tungkol dun, tinabi ko na lang muna at kinuha ko yung phone ko para tawagan si mama. Pag-ring, sinagot agad niya.“Hey, mom,” bati ko. Hindi pa ako sanay tawagin siyang ganun, pero slowly, nagiging okay naman.“Ava!” sigaw niya sa phone, excited na excited marinig ang boses ko. “Theo, love, ang ma
Hindi mapakali ang mga paa ko habang hinihintay na tawagin ang pangalan ko. Nakaupo ako ngayon sa waiting room ng klinika, naghihintay sa appointment ko.Kung kinakabahan lang ang pag-uusapan, sobra-sobra pa nga. Para akong may mini heart attack sa loob.Parang déjà vu lang ito. Pangalawang pagbubuntis ko na ito, at heto na naman ako, mag-isa sa mga check-up. Ang kaibahan lang, si Ethan hindi lang makadalo ngayon, habang si Rowan, noon, hindi man lang sinubukan.Piliting hindi pansinin ang pagbubuntis ko ang goal ko nitong mga nakaraang araw, pero ilang araw na ang lumipas, at napansin kong lumalaki na ang waistline ko. Unti-unti nang lumilitaw ang baby bump, at malapit na itong mapansin ng lahat.Napabuntong-hininga ako at sinubukan ko nang mag-isip kung paano sasabihin sa mga magulang ko. Hindi ko pa kasi kayang aminin na buntis ako sa anak ni Ethan. Partida, anak pa rin nila siya kahit adopted lang. Ang gulo, ‘di ba? Alam kong awkward iyon para sa kanila.Messed up na talaga ang la
Nakatitig ako sa papel na nasa mesa ko, hindi sigurado kung ano ang gagawin dito.Nasa bahay na ako ngayon. Kakauwi ko lang mga isang oras na ang nakalipas. Buong oras na iyon, pinagdedebatehan ko kung bubuksan ko ba ito o punitin na lang.Parang may apoy sa loob ng bag ko habang nagmamaneho ako pauwi. Ngayon, heto ako.Nakatitig pa rin.Curious akong malaman ang laman nito, pero may parte sa akin na wala nang pakialam. Yung taong sumulat nito, galit sa akin. Ano bang mabuting maidudulot ng pagbabasa ng sulat mula sa taong iyon?Pinulot ko ito, akmang pupunitin na, pero may boses na tumigil sa akin.‘Just read the damn thing. What’s the worst that could happen?’ bulong ng utak ko.Napangiwi ako sa narinig.Famous last words, sabi ko sa isip ko.Ang pinakamasama? Masasaktan niya ako.Mas nakakasugat ang mga salita. Mas matindi pa sa kahit anong armas. Hindi ko pa rin malimutan ang masasakit na sinabi sa akin ng mga tinatawag kong magulang. Hanggang ngayon, sariwa pa rin ang mga sugat n
"Ava, can we please talk?" pakiusap ni Mama habang naglalakad na ako palayo.Tinitigan ko siya, hindi sigurado kung ano ang gusto niyang sabihin. Ano pa bang dapat pag-usapan? Hindi ba’t nasabi at nagawa na ang lahat?"There isn’t anything for us to talk about, Mother," sagot ko nang matigas.Paglingon ko, napansin ko kung paano ko tinuturing sina Mama at Papa. Sina Emma at Travis, ang mga kapatid ko, ang tawag sa kanila ay Mom at Dad, pero sa akin, Father at Mother. Malamig, malinis, at walang damdamin.Hindi ko sila kinilala bilang mga magulang ko, kasi sa loob-loob ko, alam ko. Hindi galit ang mga magulang sa anak nila. Hindi sila nagbubulag-bulagan at ginagawang walang kwenta ang anak nila. Ginawa kong impersonal ang tawag ko sa kanila dahil sa puso ko, hindi ko talaga sila itinuturing na magulang."Please, I beg you," nagmamakaawa siya, luhaan.Nakakapanibago siyang tingnan na umiiyak. Mapula ang mukha, malambot ang mga mata. Isang anyo na hindi niya kailanman ipinakita sa akin.
**Ava**Nakatagilid ako sa isang pribadong booth habang nag-eenjoy ng piraso ng cake. Si Noah ay natutulog sa bahay ni Rowan, kaya naman wala akong iniisip tungkol sa bata ngayong gabi.Maganda ang pakiramdam ko sa hindi ko alam na dahilan. Dahil dito, nagdesisyon akong kumain ng something. Nasa mood ako para sa comfort food. Kaya naman andito ako, nag-i-enjoy sa dessert na parang pinagkaitan ako ng pagkain sa loob ng ilang araw.Ang pagbisita ko sa kulungan ay puno ng kaganapan. Inaasahan kong sabihin ni Ethan na ayaw niya sa bata. Pero sa halip, nakakuha ako ng mas higit pa sa inaasahan ko.Ang pag-amin niya ng pagmamahal ay nag-iwan sa akin ng pakiramdam na parang wala akong laman. Kailangan niyang maunawaan na huli na ang lahat. Hindi ko na kailanman maisip na makasama siya. Sinubukan niya akong patayin, para sa Diyos! Kung babalik ako sa kanya, anong klaseng tao ako?Hindi ako sapat na malupit para tanggihan siya ng karapatan bilang ama. Kahit ayaw kong makita siya nang personal.
Nang inilunsad ko ang aking plano, hindi ko inasahan na mahuhulog ako sa kanya. Iyon ang pinakamalakingpagkaunawa sa likod ng lahat ng nangyari sa akin.Akala ko madali lang. Basta patayin siya at makukuha ko na ang lahat ng pinagsikapan ko. Hindi ko alam na magiging mas mahirap ito kaysa sa lahat ng bagay na nagawa ko na.Si Ava ay hindi ang uri ng babae na puwedeng balewalain. Hindi siya yung madaling itapon. Siya ang tipo na mahuhulog ka sa kanya. Ang klase ng babae na nagpapaisip sa iyo na dapat kang maging mas mabuting tao.Alam ko ang sandaling nahulog ako sa kanya. Sinubukan kong pigilan ito, pero imposible. Parang sinubukan mong umiwas sa isang head-on collision. Halos hindi mo ito maiiwasan.Nang malaman kong nahulog na ako para sa kanya, sinubukan kong ayusin ang mga bagay pero huli na ang lahat. Nawasak na ang lahat at alam kong ilang sandali na lang ay mabubunyag ang katotohanan. Sa halip na bitawan siya at lumayo, pinanatili ko siya sa aking tabi sa kaunting panahon na a
Naglinis ako ng bahay. Isang masusing paglilinis para lang mapalayo ang isip ko sa mga bagay-bagay. Pinipilit kong tanggapin na buntis ako.Nang tanggihan ni Rowan ang ideya na magkaroon kami ng isa pang anak, parang iniwan ko na ang pag-asang makapagbigay kay Noah ng kapatid. Pero ngayon, may isa na namang baby na darating, at hindi ko alam kung ano ang nararamdaman ko.Tumunog ang telepono ko at kinuha ko ito. Karaniwan, tatanggi akong sumagot, pero hindi ngayon. Alam kong hindi makabuti ang patuloy na paglayo sa mga tao sa paligid ko.“Hi Letty,” bulong ko habang umuupo.Sobrang pagod na ako nitong mga nakaraang araw. Dapat sana ay alam ko nang may iba pang dahilan para dito.“Oh my God. Sumagot ka! Akala ko hindi ka sasagot,” sigaw niya sa telepono bago humikbi. “Namiss ko ang boses mo. Ilang linggo na.”“Pasensya na.” Inilabas ko ang hininga. “Hindi ko lang alam kung paano haharapin ang lahat kaya't tinanggalan ko ang sarili ko ng mga tao.”Hindi ako naging magaling sa pagpapahay
“Ano’ng ginagawa mo dito?” tanong ko habang humihikbi.Lumuhod siya sa harap ko, ang mga mata niya puno ng emosyon na hindi ko mawari.“Emma told me she saw you at the store. She said you looked hysterical and that you bought a bunch of pregnancy tests before leaving,” sabi niya nang mahina, habang pinupunasan ang mga luha ko gamit ang mga daliri niya.Damn it, Emma, at ang bibig niya! Ano’ng naisip niya na makakamit niya sa pagsasabi kay Rowan na bumili ako ng pregnancy tests?“She shouldn’t have told you. It’s none of her business, neither is it yours,” sabi ko, pilit na pinapakalma ang boses ko kahit gusto kong sumigaw.Hindi siya nagreact, pero nagtanong ulit, “Have you taken the test?”Tumango lang ako, at lalo pang dumaloy ang mga luha ko.“And?”Hindi ko siya masagot. Hindi ko kayang sabihin sa kanya kung ano ang resulta.Nang hindi ako sumagot, sinuri niya ang paligid. Napansin niya ang mga test na nakakalat sa tabi ng lababo. Tumayo siya at kinuha ang mga ito. Dapat magalit a