CHAPTER 2: BAGONG TAHANAN
Agad na sumalubong sa akin ang aking matalik na kaibigan, si Li Wei, isang purong Intsik, pero naging kabilang na namin sa aming barangay. Kitang-kita ko ang pangamba sa kanyang mata, “Ano ang bumagsak Palan-taw? Ano ang dala ng bulalakaw?”
May ibang lalaki siyang kasama at yung iba naman ay pawang mga kababaihan. Napukaw ang atensyon ko sa kanila. Ayaw ko rin namang sila ay mangamba, pero ayaw ko rin namang magsinungaling sa kanila. Pero pag sinabi ko ang totoo ay matatakot din sila at pipiliin ulit na lumisan kesa ang magpahinga.
“Palan-taw! Gumising ka, tinatanong kita!”, dagdag pa ulit ni Li Wei na siyang nagpagising ulit sa aking diwa. Di ko namalayan na ako pala ay nakatulala na. Huminga ako ng malalim at tiningnan ko sila sa kanilang mga mata, “Wag kayong mangamba, normal na bulalakaw lang ang tumama sa lupa.”
“Tingnan natin! Gusto ko ring makita kung ano ang itsura ng isang bulalakaw!” ,sambit ng karamihan sa aming mga kasama. Pero hindi pwede, matatakot sila! Naglakad na uli sila papunta sa direksyon kung saan ako galing. Hindi pa nila pwedeng makita, kailangan ko silang mapigilan! Kaya nag-isip ako ng isang palusot na siyang magpapabalik sa aming pinagpahingahan kanina. “Huwag na muna kayong pumunta roon, delikado pa! Mamaya baka may lumabas na isang halimaw sa loob ng bulalakaw! Kaya rin ako kumaripas ng takbo dahil baka ako ay paslangin ng dala ng bulalakaw!” pangungumbinsi ko sa kanila at pinakita ko ring ako ay natatakot para sila ay mas maniwala. Natakot ko naman ang mga kakabaihan, pero yung ibang lalaki na aming kasama, mukha naman silang naniniwala pero may halong pagdududa.
Isa-isa na rin silang bumalik sa aming pinagpapahingahan.
Pero nanatili si Li Wei sa aking tabi at ang sama ng kanyang tingin sa akin. Alam na alam niya talaga kung kelan ako magsisinungaling.
“Ano ang dala ng bulalakaw?” matigas nitong tanong sa akin. Tumingin-tingin ako sa paligid at kami na lang naman ang natira sa aming pwesto, “Walang bulalakaw. Walang bato mula sa kalangitan!” Bigla namang binalot ng pagtataka ang aking kaibigan, “Pero paanong may bumagsak kung wala namang tumama sa lupa?” Yun din ang aking tanong sa aking isipan na siyang nagbibigay takot sa aking buong katawan.
“Yun nga rin ang aking pinagtataka, tatlong bulalakaw ang aking nakita pero ng tingnan ko kanina ay wala namang tumama sa lupa” nagtataka kong sambit.
Tumingin si Li Wei sa lupain kung saan bumagsak ang mga bulalakaw, “Imposibleng walang tumama, sigurado akong meron, pero bakit nawala?” Naglakad siya papunta sa direksyon kung saan ako galing kanina. Alam kong kinakain na rin siya ng kanyang kuryusidad. Sinundan ko si Li Wei at itinuturo ko na lang ang mga pinagbagsakan ng bulalakaw. Gaya ko, gulat na lang din ang kanyang naging reaksyon. Wala rin siyang nakita. Walang bato. Walang bulalakaw.
Agad kaming bumalik sa aming barangay. Habang pabalik ay may malalim na iniisip si Li Wei.
Nang makabalik kami ay agad kaming sinalubong ng buong barangay. Lahat sila ay nakatingin sa aming dalawa at katulad namin ay alam kong kinakain na rin sila ng kanilang kuryusidad.
“Ano ang dala ng bulalakaw?”, yan ang tanong ng halos lahat sa kanila.
Hindi ko alam ang aking isasagot. Natatakot ako para sa kanila. Ayaw ko silang pumunta sa lugar na yun. Iba ang aking pakiramdam. Masama ang aking kutob kung ipagpapatuloy pa naming manatili malapit lugar na yun.
Napatingin ulit ako sa aming barangay at lahat sila ay naghihintay ng sagot. Pero hindi ako makapagsalita, inuunahan ako ng takot. Kaya tumingin ako kay Li Wei at sinenyasan siyang siya na ang sumagot ng tanong ng barangay. Humarap siya sa kanila ay sabay sambit “Wag kayong mag-alala, normal na bulalakaw lang ang tumama.” Napatingin ako agad kay Li Wei, nagsinungaling siya. Pero mas mabuti na rin yun para di na mas lalong mangamba ang barangay. “Alam mo talaga kung anong nasa isip ko” sambit ko kay Li Wei. “Matalik tayong magkaibigan kaya kabisado na kita.” pabiro niyang sambit.
Napatingin naman ako ulit sa barangay at para silang nabunutan ng tinik sa lalamunan ng marinig ang mga salitang iyon. Muli silang bumalik sa kanikanilang mga pwesto at sinubukan na ulit nilang humimlay. Halatang pagod na pagod sila kaya mas pinili na lang nila ang magpahinga.
Natuon ang aking mata kay Ama. Nakatitig siya sa direksyon kung saan tumama ang mga bulalakaw. May malalim na iniisip si Ama at sigurado akong may gusto siyang gawin. Bumulong si Ama sa isa sa kanyang alipin, tumatango-tango naman ito.
Bigla naman itong nagsalita, nilakasan niya ang kanyang boses para marinig ng lahat, “Pinapasabi ng ating Datu, na bukas na bukas ng maaga ay agad tayong tutungo sa lugar kung saan bumagsak ang mga bulalakaw, sa ngayon ay magpahinga na muna raw kayo.”
Napukaw naman ang atensyon ng lahat, at walang ni isa ang sumalungat sa pinapasabi ni Ama. Siya ang Datu kaya lahat ng kanyang sasabihin ay paniniwalaan ng buong barangay.
Pinuntahan ko agad si Ama sa kanyang pwesto. Nakuha ko naman agad ang kanyang atensyon, “Ama, mukhang hindi magandang ideya ang pagpunta sa lugar na iyon.”
Tinapik niya naman ako at sabay sambit, “Ano ang tinatago mong sikreto anak? Alam ko kung kelan ka nagsisinungaling dahil anak kita.” Napaiwas naman ako ng tingin kay Ama, nahihiya ako at natatakot. Masama talaga ang aking kutob. “Baka po may masamang nilalang ang lumabas mula sa bulalakaw, baka po mapahamak ang buong barangay” pangungumbinsi ko naman kay Ama.
“Kailangan nating tingnan para ating malaman, tandaan mo yan anak,” pangaral naman bigla sa akin ni Ama.
“Pero hindi tayo dapat manatili sa lugar na to, malapit tayo sa mga dayuhan, ilang milya lang ang ating layo sa kanila kaya dapat mas lumayo pa tayo sa kanila,” dagdag ko pa ulit kay Ama. “Maghahanap tayo ng panibago nating tirahan anak, hindi na tayo muling magtatago sa mga bundok at sa mga masusukal na kakahuyan katulad nito. Hahanapin natin ang lupain na para sa aitn.” may pag-asang wika ni Ama.
Hindi ko namalayan na ako pala ay nakatulog na sa tabi ni Ama. Nagising na lang ako ng may liwanag akong nasilayan. Umaga na at sumikat na ang haring araw. Agad namang napukaw ng aking atensyon sa kanilang lahat. Abalang-abala sila sa pagaayos ng kanilang mga gamit. Oo, maglalakbay pala kami ulit. Inalalayan ko naman si Ama na makatayo dahil siya pa rin ay nanghihina.
“Halina at sundan niyo ako aking mga lipi,” sambit ni Ama sa aming lahat.
Naglakad na muli kami pero sa direksyon papunta sa lugar kung saan bumagsak ang tatlong bulalakaw. Muli akong kinabahan, muli akong binalot ng pangamba sa katawan. Masama talaga ang kutob ko sa lugar na ito.
Medyo mataas na ang sikat ng araw kaya mas kita ko na ang pinsalang tinamo ng kalupaang ito. Ang lawak ng pinsala. Lahat ng matatayog na puno ay nakatumba na. Isang malawak na kapatagan ang bumungad sa aming mga mata. Tiningnan ko si Ama sa kanyang mga mata at nakikita ko ang isang kakarampot na pag-asa. Tumingin naman ako sa iba pa naming mga kasama, may ngiti sa kanilang mga mata habang pinagmamasdan ang pinsalang ginawa ng bulalakaw.
Napatingin ako kay Li Wei, at mukhang gusto niya rin ang gusto ng aming mga kasama.
Mukhang ako lang ata ang salungat, mukhang ako lang ang nangangamba. Sa pagkakataong ito hindi ko na sila mapipigilan pa. Lahat sila ay nakakakita ng pag-asa pero sa lugar na ito na ang siyang naging binhi ay ang tatlong bulalakaw na bumagsak mula sa kalangitan, pero wala naman akong nakita na tumama sa lupa.
Imposibleng yun ay nawala.
Natatakot ako para sa aming lahi, natatakot ako sa mga susunod na mangyayari.
Humarap si Ama sa buong barangay at sabay wika, “Ito na ang magiging bago nating lupain, tinabas na ito ng bulalakaw para sa atin! Ito na ang sagot sa ating mga hiling. Dito magkakaroon tayo ng panibagong buhay at muli nating pagyayamanin ang ating lahi!”
CHAPTER 3: PALIGSAHAN1744Mag-iisang taon na kaming naninirahan dito sa panibago naming lupain.Naging mapayapa naman ito at naging masagana ulit ang aming pamumuhay. Hindi na kami ulit nagkaroon ng balita sa mga Kastila na gustong pumaslang sa aming lahi. At simula ng mapadpad kami dito ay di na kami umalis muli.Malaki na ang pagbabago ng buong kalupaan na siyang bulalakaw ang nagbigay sa amin. May malawak na kaming mga sakahan ng palay, at malawak na mga taniman ng mga prutas at gulay. May mga nagawa na rin kaming mga kulungan para sa mga baboy damo at para din sa mga alaga naming kalabaw. Marami na ring bahay-kubo ang nagkalat sa buong lupain pero sa amin ang pinakamalaking bahay-kubo dahil kami ang may kapangyarihan.Ang mga buong lupain ay pagmamay-ari naming lahat, hindi lang ito para sa aming mga may kapangyarih
CHAPTER 4: NAKAUKITPagdating ko sa aming kubo ay agad akong sinalubong ni Li Wei.Nakatipikal na suot pang Intsik si Li Wei na ang tawag niya ay Tang Zhuang. Mahabang pulang kasuotan ito na abot na halos sa kanyang talampakan. Nakatayo rin ang kwelyo nito na siyang nagpaiba sa istilo nito at may kakaibang mga butones rin sa kanyang kasuotan. Ito ang laging suot ni Li Wei dahil ito na lang ang huling alaala niya sa lupaing kanyang pinagmulan.Mahaba rin ang buhok ni Li Wei pero nakatali itong papusod.Mahahalata mo rin kaagad kung anong lahi niya dahil siya ay singkit at maputi. Medyo may kaliitan siya kumpara sa akin. Hindi rin ganun kalaki ang kanyang katawan pero delikado pa rin siya bilang isang kalaban, dahil may alam siyang paraan ng pakikibaglaban na kung tawagin niya ay Kung Fu.Matatas na ring magsalita ng tagalog si Li Wei dahil halos dito na siya lumak
CHAPTER 5: UNANG PAGKIKITA“Palan-taw! Gumising ka na! Maguumpisa na ang inyong pangangaso!”Agad akong namulat ng marinig ang sigaw ni Li Wei sa aking tenga! Bigla ulit akong kinabahan dahil baka ako ay nahuhuli na. “Nasaan na sila?” kinakabahan kong tanong kay Li Wei. Natataranta na rin ito kaya hindi na siya gaanong makasagot ng maayos, “Bilisan mo na Palan-taw! Kuhain mo na ang iyong sibat!” Tumakbo ito palabas ng kubo, mukhang siya pa yung mas kinakabahan kesa sa akin ah. Kinuha ko ang aking sibat at agad na tumakbo sa lugar kung saan nagpupulong-pulong ang aming barangay.Nakakarinig na ako ng mga sigawan, mukhang ang bawat pamilya ay may manok na ipangsasabong. Pagdating ko sa gitna ay agad akong sinalubong ni Ama, “Saan ka galing at bakit ang tagal mo?” Napakamot naman ako sa aking ulo at sabay sambit “Nakatulog ako Ama, pasensya na.” Ti
CHAPTER 6Nagising naman ako sa katotohanan ng magsalita siya. Ako ay napatingin sa kanyang kasuotan, siya ay nakasuot pang Kastila. Mali ito! Dapat na akong umalis at baka isumbong niya pa ako! Napatingin ako sa aking kasuotan, halatang-halata na may dugo akong bughaw! Baka may kasama pa siyang iba at baka ako pa ay mapaslang!“Ginoo? Ayos ka lang ba?”, muli niyang tanong sa akin.“Isa kang Kastila?!” may pangbabantang tanong ko sa kanya.“Ikaw? Isa ka bang katutubo, Ginoo?” nakangiti nitong sambit. Mukhang natutuwa siya dahil may nakitang siyang isang katulad ko.Baka tawagin niya ang mga kasama niya at baka ako ay kanilang paslangin para ibenta sa kanilang Gobyerno! Hindi maaari! Hindi ako papayag!Napalingon ako sa baboy damong aking napaslang, nakatusok pa dito ang aking sibat. Nanghih
CHAPTER 7Hating gabi na pero di pa rin ako makatulog. Masyado akong binabagabag ng kanyang alaala. Di ko makalimutan ang kanyang ngiting kay tamis. Yung kahit nadapa na siya sa lupa ay nagawa niya pa ring tumawa. Ang saya-saya ko kanina. Parang dalawang paligsahan ang napanalunan ko. Yung isa ay yung makabalik na may dalang baboy damong napatay sa pangangaso, at yung isa naman ay yung makita ang isang magandang dilag na ang pangalan ay Selestina.“Ano ang nginingiti-ngiti mo dyan Palan-taw? Mukhang nasiraan ka na ata ng ulo?!” tumawa pa ng malakas si Li Wei ng sambitin niya yun. Bigla akong natauhan ng magsalita siya. Tumabi naman siya sakin at tumigil na rin sa pagtawa dahil sigurong nakaramdam siya na di ko gusto na makipagbiruan sa oras na ito.Nakaupo kaming dalawa sa tabi ng taniman ng palay. Malago na ang mga ito at sa susunod na buwan ay aanihin na. Malamig ang simoy
CHAPTER 8 Hindi ko na muli pang inintindi ang panaginip na yun. Panaginip lang naman yun. Lumabas ako ng aming kubo at agad na bumungad sa akin si Ama, “Magandang umaga Palan-taw, kumain ka na at lalagyan ka pa ng batuk sa iyong katawan” sambit ni Ama sa akin. “Kailangan po ba talagang gawin iyon?” nagtataka kong tanong sa kanya. “Bakit natatakot ka ba na malagyan ng sugat ang iyong katawan?” pabirong tanong sa akin ni Ama. Napangiti na lang din ako sa tinanong ni Ama, “Natatakot po akong masaktan” tugon ko naman kay Ama. Tinapik niya ako sa aking balikat at ngumiti, “Wag na wag kang matatakot na masugatan Palan-taw, ang sugat ang siyang tanda na ikaw ay naging matapang” wika ni Ama sa akin. Gumaan naman ang aking paki
CHAPTER 9Kay tagal kitang hinintay. Ngayon na andito ka sa harapan ko ay di ko na alam ang gagawin ko. Hindi ko na ang alam kong anong sasabihin ko. Ngayon na andito siya ay kinakabahan ako sa kanyang prisensya.“Ginoo?” muli niyang tanong. Muli akong natauhan ng magsalita siya. Nasa daan siya at ako naman ay nasa loob pa rin ng kagubatan pero nasa tabi na lang naman ako ng daanan kaya niya ako nakita.“Nangangaso ako.” tanging saad ko. Ang seryoso naman ng pagkabigkas ko.“Ganun ba, ako naman ay naglalakad-lakad muna habang inaayos ang aming kalesa” malumanay niyang sambit. Malambing ba siya o ganun lang talaga ang boses niya? Nakasuot siya ng magarang suot, puno siya ng palamuti. Nakatali din ang kanyang buhok na siyang lalong nagpaganda sa kanya. Mapula din ang kanyang labi, para tuloy gusto kong
CHAPTER 10 “Sana magbukas na…”Paulit-ulit ko yung naririnig sa aking isipan. Paulit-ulit na naglalaro sa aking isip ang kanyang imahe, ang kanyang ngiting hindi ko na makalimutan. Hindi ko alam kung anong nangyayari sa akin, para na akong nahihibang, di mapakali, di mawari ang gagawin. Parang gusto kong bumalik sa loob ng kagubatan at puntahan siya kung nasaan man siya ngayon. Gusto kong makilala pa siya. Gusto kong…“Alam mo aakalain ko nang nababaliw ka na!”, biglang nagsalita si Li-Wei. Panira, ang ganda-ganda na ng iniisip ko eh. “Talaga? Aakalain ko na rin sanang wala ka ng mata e”, bawi ko naman sa kanya, mas lalo namang napasingkit ang kanyang mata. Abala ako sa paghahasa ng aking simbat at ng iba pang sandata na tanging kami lang ni Ama ang nakakagamit. May mga nakaukit na baybayin sa bawat sandatang aming ginagamit, pero di ko