Luna’s POV
Napalingon ako sa cellphone ko nang mapansing may tumatawag. Agad kong sinagot ang tawag nang makita ko ang pangalan ng aking pinsan na si Cara. “Luna, nasaan ka?” Nanginginig ang boses ni Cara. “Papunta na ako riyan sa ospital. Katatapos lang ng training namin. Bakit?” Uminom ako ng tubig. Katatapos lang ng training ko. Kaunting tiis na lang, magiging ganap na akong flight attendant. Bumuntong-hininga ako nang mapagtantong may posibilidad na makakahinto ako sa training namin kapag lumubo na ang tiyan ko. Dalawang buwan na akong buntis. Hindi pa alam ng mga pamilya namin ni Alexus ang tungkol sa pagbubuntis ko dahil pareho kaming natatakot sa magiging reaksiyon nilang lahat. Malaki ang tiwalang binigay nila sa amin na magtatapos kami sa pag-aaral at makakamit namin ang pangarap naming mga trabaho. Iniisip ko rim si Mama. May sakit siya sa puso at kasalukuyan siyang naka-confine ngayon sa isang public hospital. Habang ako naman ay working student at umaasa lang sa scholarship ko. May pera ang pamilya ni Alexus at gusto nila akong tulungan sa pag-aaral ko, pero mas pinili kong itaguyod ang pangarap ko sa aking sariling sikap. Isa ang Del Fuego Group na pinakamayamang pamilyar sa Pilipinas. Ayaw kong isipin ng ibang tao na dependent ako sa pera ng boyfriend ko. Sikat ang pamilya ni Alexus sa larangan ng negosyo. “Matagal ka pa ba? May date pa kasi ako ngayong gabi,” saad ni Cara. Napatingin ako sa cellphone ko nang biglang namatay ang tawag. Napakagat-labi ako nang mapansing paubos na pala ang baterya ng cellphone. Makalipas ang ilang segundo, nakita ko ang pangalan ng Papa sa screen. Agad kong sinagot ang tawag ni Papa. “Papa, papunta na ako sa ospital. Nakauwi ka na ba sa bahay? Pwede mo ba akong dalhan ng ekstrang mga damit?” saad ko kay Papa. “Luna, nakapatay ako…” paos ang boses ni Papa. Napatakip ako ng bibig. “A-Ano? Paano?” Naramdaman ko kaagad ang pagbilis ng tibok ng puso ko. “Napatay ko ang ama ng boyfriend mo…” Nabitawan ko ang hawak kong mineral water. Umawang ang labi ko at natahimik. Parang may biglang bumara sa lalamunan ko. May naririnig akong sigawan ng mga tao at siren ng patrol car sa kabilang linya. Magsasalita na sana ako, pero biglang naputol ang tawag. Napatingala ako sa kalangitan nang mapansin ang pagpatak ng ulan. Pumara ako ng jeep habang pilit na pinoproseso sa utak ko ang mga sinabi ni Papa. Paulit-ulit na naglalaro sa isipan ko ang mga sinabi ni Papa. Pinatay niya ang ama ni Alexus. Hindi ko alam kung paano ko nakayanan ang bigat ng mga salitang narinig ko. Parang ang bawat salita ay naghatid ng dagok sa aking katawan, at bawat patak ng ulan sa labas habang naghihintay ako ng masasakyang jeep ay tila isang pahirap na sumasalamin sa aking kalagayan. Habang nasa biyahe patungo sa ospital kung saan naka-confine si Mama, iniisip ko si Alexus. Titig na titig ako sa lockscreen wallpaper ko na kasama siya sa larawan. Nanginginig ang aking buong katawan sa takot. Hindi masamang tao ang aking ama. Hindi niya magagawa ang bagay na ‘yon. Kahit mahirap lang kami, hinding-hindi kakapit sa patalim si Papa para lang maitaguyod ang pamilya namin at matustosan ang mga pangangailangan ng aking ina na may sakit sa puso. Tagaktak ang pawis ko pagdating sa ospital. Napalingon ako sa mga patrol car na naka-park sa gilid ng kalsada. Tumingin ang mga pulis sa akin at lumapit. “Ikaw ba ang anak ni Mr. James Reid?” tanong ng pulis sa akin. Mabilis akong tumango. Luminga-linga ako sa paligid, hinahanap ko si Papa. “Bakit po?” “Pwede ka bang sumama sa amin?” tanong ng isang pulis. Mabilis akong tumango. “B-Bakit po?” Nanginginig ang aking boses at buong katawan. “Nabalitaan namin na nagnakaw siya ng pera sa bangko. May itatanong lang sana kami sa ‘yo.” Napalunok ako at humigpit ang paghawak ko sa aking bag. Bigla akong nagulohan sa sinabi ng pulis sa akin. Nagnakaw si Papa sa bangko? Napatitig ako sa mga pulis nang maalala ko ang sinabi ni Papa sa akin kanina. Pinatay niya ang ama ni Alexus. “Sige po,” tugon ko. Nakiusap ako sa mga pulis kung pwede bang makitawag dahil kakausapin ko si Cara. Siya muna ang magbabantay kay Mama ngayong gabi. Pagkatapos akong kausapin ng mga pulis, bumalik ako sa ospital. Kinapa ko ang cellphone ko nang mapansing may tumatawag sa akin. Bigla akong nanigas sa kinatatayuan ko nang makita ang pangalan ni Alexus. Humugot ako ng malalim na hininga bago sinagot ang kaniyang tawag. “Babe, kauuwi ko lang ng Pilipinas. Nakita na namin si Ate Brielle, pero wala na si Daddy. Kinidnap siya kanina at pinatay…” paos ang boses ni Alexus. “Nasa ospital ako ngayon. Pwede mo ba akong puntahan?” Hindi ako makasagot. Parang may biglang bumara sa aking lalamunan. “Sige. Papunta na ako riyan. May sasabihin din ako sa ‘yo.” Pag-angat ko ng tingin, namilog ang aking mga mata nang nahagip ko si Papa sa labas ng ospital, dugoan ang suot niyang damit. Tatawagin ko na sana siya, pero bigla siyang tumakbo palayo. Nagpaalam ako kay Alexus na dadaan muna ako sa 7/11 para i-charge ang cellphone ko. Habang naghihintay na madagdagan ang baterya ng aking cellphone ay nakiusap ako sa isa ko pang pinsan na pumalit muna kay Cara dahil kinakausap pa ako ng mga pulis. Kahit ang totoo ay pupunta ako sa ospital na pagmamay-ari ng pamilya ni Alexus. Pumara ulit akong jeep, pero lahat ay puno. Hirap na hirap akong makasakay. Tumawag ulit si Alexus sa akin, pero hindi ko sinagot ang kaniyang tawag. Binalot ako ng pinaghalong takot at kaba. Kinakabahan ako na baka alam na ng pamilya niya kung sino ang pumatay sa kaniyang ama. Natatakot ako sa posibleng mangyari sa amin ni Alexus at sa magiging anak namin. Pagdating ko sa Del Fuego Medical Hospital, agad kong napansin ang mga reporters sa labas ng ospital. Nagtago ako sa poste nang makita ang mga kapatid ni Alexus na sinusubokang kunan ng pahayag ng mga reporters. Napalunok ako nang makita ko rin si Alexus na bumaba sa itim na van. Namamaga ang kaniyang mga mata habang pinapakalma ang kaniyang kambal na si Alexis. Nakalimang tawag na si Alexus sa akin, pero hindi ko pa rin siya sinasagot. Bigla akong nawalan ng lakas na harapin siya lalo na’t ama ko ang dahilan kaya namatay padre de pamilya ng kanilang pamilya. Nagsimula akong magtipa ng mensahe kay Alexus. Hindi ko alam kung ano ang dapat kong gawin. Nangibabaw ang takot na nararamdaman ko ngayon. Nawalan ako ng lakas na harapin silang lahat dahil natatakot ako na kamuhian ni Alexus at ng kaniyang pamilya kapag nalaman niya kung sino ang pumatay sa kaniyang ama. To: Alexus I cheated on you. Hindi ikaw ang ama ng batang dinadala ko. Napapikit ako at hinawakan ng mahigpit ang cellphone ko pagkatapos kong ipadala ang mensahe kay Alexus. Tumawag si Alexus sa akin, pero hindi ko na sinagot ang kaniyang tawag. Pinatay ko ang cellphone at sinilid sa loob ng aking bag, at mabilis na tumakbo paalis sa kanilang ospital.Luna’s POVNanatili lang ako sa labas ng silid ni Mama. Nawalan ako ng lakas magpakita nang makita ko siyang kumakain habang masayang kinakausap ng pinsan kong si Nadine. Nag-text si Cara sa akin kanina habang pabalik ako sa ospital. May date daw siya at dumating na si Nadine, na papalit muna sa kaniya. Tumayo ako nang mapansin ang pagbukas ng pinto. Nakita kong lumabas si Nadine. “Nandito ka na pala. Kumusta ang practice ninyo?” tanong niya sa akin. “Katatapos lang kumain ni Tita Yassi ng hapunan. Hinahanap ka niya at si Tito James.” Hindi ako umimik. Nanatili lang akong nakatitig sa sahig. Masyadong magulo ang isipan ko ngayon. Buntis ako at hindi ko alam kung paano aaminin kay Mama.Napatay ni Papa ang ama ni Alexus at nagnakaw siya sa bangko. “Ayos ka lang ba?” nag-aalalang tanong ni Nadine sa akin. Hinawakan niya ang aking noo. “Magbihis ka muna dahil basang-basa ka sa ulan. Dinalhan kita ng ekstrang damit.” Tumango ako. Ngayon ko lang napansin na basang-basa pala ako sa u
Luna’s POVFive years later… Ang lambot ng upuan sa crew station ay halos hindi ko na maramdaman. Sa kabila ng pagod mula sa biyahe, ang puso ko ay puno ng pananabik. Sa bawat segundo ng pagbaba ng eroplano, parang mas umiikli ang distansya ko sa anak ko. “Cabin crew, prepare for landing,” sabi ng captain mula sa cockpit. Tumayo ako, sinigurong nakasarado ang overhead bins at nakaayos ang mga pasahero. Lahat ay tila abala sa kani-kaniyang ginagawa, ngunit ang utak ko ay nakatuon lang sa iisang bagay—ang yakapin si Bella. Nilingon ko ang bintana. Ang mga ilaw ng lungsod sa gabi ay parang alahas na nakahiga sa kadiliman. Malapit na talaga. Naramdaman ko ang bahagyang pag-iling ng eroplano habang bumaba ito nang tuluyan. “Ma’am, are we almost there?” tanong ng isang pasaherong nanay na may dalang sanggol. Ngumiti ako sa kaniya, ang ngiting puno ng sariling pangungulila. “Yes, Ma’am. Just a few more minutes,” sagot ko. Sana nga ganito rin kabilis ang lahat—ilang minuto na
Luna’s POVHinawakan ko ng mahigpit ang kamay ni Bella habang naglalakad kami patungo sa sakayan ng mga taxi. Nakasunod naman sa amin si Yaya Ana.“Luna!” Napatingin ako sa paligid nang marinig ang pamilyar na boses na tumawag sa akin. Nanlaki ang mga mata ko nang makita si Ate Brielle – ang kapatid ni Alexus, na tumatakbo palapit sa amin. Kasama niya ang kaniyang asawang si Kuya Mark. Niyakap niya ako kaya bigla akong nanigas sa kinatatayuan ko. “It’s been awhile. How are you?” Bumaba ang paningin niya sa batang kasama ko. “Ito na ba ang anak mo?” Tumango ako at tinago ang si Bella sa aking likod. “Yes, Ate Brielle.” Kinagat ko ang pang-ibabang labi ko. Nahihiya ako dahil hindi naging maayos ang hiwalayan namin ni Alexus noon. Pinasadahan niya ako ng tingin. “Flight Attendant ka na rin ba?” tanong ni Ate Brielle. Tumango ako. “Kakasimula ko lang po noong isang buwan,” sagot niya. Hinawakan ko ng mahigpit ang kamay ng aking anak. “Si Bella nga pala. Anak ko,” pagpapakilala ko.
Luna’s POVHuminga ako nang malalim bago pihitin ang seradura ng pintuan. Pakiramdam ko, bawat hakbang ko papasok sa silid ng ospital ay may nakapatong na mabigat na timbang. Nang tuluyan kong mabuksan ang pinto, ang malamig na hangin mula sa aircon ang unang bumati sa akin, kasunod ang tunog ng makina na mino-monitor ang tibok ng puso ni Bella. Naroon siya, nakahiga sa puting kama, napapaligiran ng mga tubo at wire na nakakabit sa maliit niyang katawan. Napakaliit niya para sa kama, parang napaka-fragile. Pero kahit ganoon, mahimbing ang tulog niya. Parang wala siyang iniinda, habang ako, parang nagugunaw ang mundo. Dahan-dahan akong lumapit, ang mga paa ko ay parang tumitimbang ng tonelada. Naupo ako sa tabi ng kama niya, pinigilan ang panginginig ng mga kamay ko bago hinawakan ang kaniyang maliliit na daliri. “Bella…” bulong ko, kahit alam kong hindi niya ako maririnig. Pinagmasdan ko ang maamo niyang mukha, ang payapang ekspresyon niya na para bang sinasabi niyang okay lang
Nasa labas kami ng ospital at malamig ang simoy ng hangin, pero parang nagbabaga ang paligid dahil sa nag-aapoy na galit sa mga mata ni Alexus.“Alexus, hindi ko ginusto ang lahat ng nangyari,” mahinahon kong sabi, kahit na nanginginig na ang boses ko. “Nasaktan ka, alam ko. Pero hindi ibig sabihin—”“‘Hindi ko ginusto?’” Mabilis niyang putol sa akin, ang boses niya halos sumigaw. “Ang dali namang sabihin, Luna! Pero anong nangyari sa akin? Anong nangyari sa atin? Niloko mo ako! Niloko mo ako habang nasa ibang bansa ako! I tried to reach you out kahit niloko mo ako. Pero anong ginawa mo? You blocked me. Para akong gago na naghintay, nagtanong, nagmakaawa na bumalik ka, pero wala! Wala akong nakuha kung ‘di katahimikan!”Halos hindi ako makatingin sa kanya. Alam kong totoo ang bawat salita niya. Alam kong may karapatan siyang magalit, pero hindi ko rin kayang sabihin ang totoo. Hindi dito, hindi ngayon.“Alexus, hindi mo naiintindihan—”“Hindi naiintindihan ang alin? Ang ginawa mong pa
Nasa labas kami ng ospital at malamig ang simoy ng hangin, pero parang nagbabaga ang paligid dahil sa nag-aapoy na galit sa mga mata ni Alexus.“Alexus, hindi ko ginusto ang lahat ng nangyari,” mahinahon kong sabi, kahit na nanginginig na ang boses ko. “Nasaktan ka, alam ko. Pero hindi ibig sabihin—”“‘Hindi ko ginusto?’” Mabilis niyang putol sa akin, ang boses niya halos sumigaw. “Ang dali namang sabihin, Luna! Pero anong nangyari sa akin? Anong nangyari sa atin? Niloko mo ako! Niloko mo ako habang nasa ibang bansa ako! I tried to reach you out kahit niloko mo ako. Pero anong ginawa mo? You blocked me. Para akong gago na naghintay, nagtanong, nagmakaawa na bumalik ka, pero wala! Wala akong nakuha kung ‘di katahimikan!”Halos hindi ako makatingin sa kanya. Alam kong totoo ang bawat salita niya. Alam kong may karapatan siyang magalit, pero hindi ko rin kayang sabihin ang totoo. Hindi dito, hindi ngayon.“Alexus, hindi mo naiintindihan—”“Hindi naiintindihan ang alin? Ang ginawa mong pa
Luna’s POVHuminga ako nang malalim bago pihitin ang seradura ng pintuan. Pakiramdam ko, bawat hakbang ko papasok sa silid ng ospital ay may nakapatong na mabigat na timbang. Nang tuluyan kong mabuksan ang pinto, ang malamig na hangin mula sa aircon ang unang bumati sa akin, kasunod ang tunog ng makina na mino-monitor ang tibok ng puso ni Bella. Naroon siya, nakahiga sa puting kama, napapaligiran ng mga tubo at wire na nakakabit sa maliit niyang katawan. Napakaliit niya para sa kama, parang napaka-fragile. Pero kahit ganoon, mahimbing ang tulog niya. Parang wala siyang iniinda, habang ako, parang nagugunaw ang mundo. Dahan-dahan akong lumapit, ang mga paa ko ay parang tumitimbang ng tonelada. Naupo ako sa tabi ng kama niya, pinigilan ang panginginig ng mga kamay ko bago hinawakan ang kaniyang maliliit na daliri. “Bella…” bulong ko, kahit alam kong hindi niya ako maririnig. Pinagmasdan ko ang maamo niyang mukha, ang payapang ekspresyon niya na para bang sinasabi niyang okay lang
Luna’s POVHinawakan ko ng mahigpit ang kamay ni Bella habang naglalakad kami patungo sa sakayan ng mga taxi. Nakasunod naman sa amin si Yaya Ana.“Luna!” Napatingin ako sa paligid nang marinig ang pamilyar na boses na tumawag sa akin. Nanlaki ang mga mata ko nang makita si Ate Brielle – ang kapatid ni Alexus, na tumatakbo palapit sa amin. Kasama niya ang kaniyang asawang si Kuya Mark. Niyakap niya ako kaya bigla akong nanigas sa kinatatayuan ko. “It’s been awhile. How are you?” Bumaba ang paningin niya sa batang kasama ko. “Ito na ba ang anak mo?” Tumango ako at tinago ang si Bella sa aking likod. “Yes, Ate Brielle.” Kinagat ko ang pang-ibabang labi ko. Nahihiya ako dahil hindi naging maayos ang hiwalayan namin ni Alexus noon. Pinasadahan niya ako ng tingin. “Flight Attendant ka na rin ba?” tanong ni Ate Brielle. Tumango ako. “Kakasimula ko lang po noong isang buwan,” sagot niya. Hinawakan ko ng mahigpit ang kamay ng aking anak. “Si Bella nga pala. Anak ko,” pagpapakilala ko.
Luna’s POVFive years later… Ang lambot ng upuan sa crew station ay halos hindi ko na maramdaman. Sa kabila ng pagod mula sa biyahe, ang puso ko ay puno ng pananabik. Sa bawat segundo ng pagbaba ng eroplano, parang mas umiikli ang distansya ko sa anak ko. “Cabin crew, prepare for landing,” sabi ng captain mula sa cockpit. Tumayo ako, sinigurong nakasarado ang overhead bins at nakaayos ang mga pasahero. Lahat ay tila abala sa kani-kaniyang ginagawa, ngunit ang utak ko ay nakatuon lang sa iisang bagay—ang yakapin si Bella. Nilingon ko ang bintana. Ang mga ilaw ng lungsod sa gabi ay parang alahas na nakahiga sa kadiliman. Malapit na talaga. Naramdaman ko ang bahagyang pag-iling ng eroplano habang bumaba ito nang tuluyan. “Ma’am, are we almost there?” tanong ng isang pasaherong nanay na may dalang sanggol. Ngumiti ako sa kaniya, ang ngiting puno ng sariling pangungulila. “Yes, Ma’am. Just a few more minutes,” sagot ko. Sana nga ganito rin kabilis ang lahat—ilang minuto na
Luna’s POVNanatili lang ako sa labas ng silid ni Mama. Nawalan ako ng lakas magpakita nang makita ko siyang kumakain habang masayang kinakausap ng pinsan kong si Nadine. Nag-text si Cara sa akin kanina habang pabalik ako sa ospital. May date daw siya at dumating na si Nadine, na papalit muna sa kaniya. Tumayo ako nang mapansin ang pagbukas ng pinto. Nakita kong lumabas si Nadine. “Nandito ka na pala. Kumusta ang practice ninyo?” tanong niya sa akin. “Katatapos lang kumain ni Tita Yassi ng hapunan. Hinahanap ka niya at si Tito James.” Hindi ako umimik. Nanatili lang akong nakatitig sa sahig. Masyadong magulo ang isipan ko ngayon. Buntis ako at hindi ko alam kung paano aaminin kay Mama.Napatay ni Papa ang ama ni Alexus at nagnakaw siya sa bangko. “Ayos ka lang ba?” nag-aalalang tanong ni Nadine sa akin. Hinawakan niya ang aking noo. “Magbihis ka muna dahil basang-basa ka sa ulan. Dinalhan kita ng ekstrang damit.” Tumango ako. Ngayon ko lang napansin na basang-basa pala ako sa u
Luna’s POVNapalingon ako sa cellphone ko nang mapansing may tumatawag. Agad kong sinagot ang tawag nang makita ko ang pangalan ng aking pinsan na si Cara.“Luna, nasaan ka?” Nanginginig ang boses ni Cara.“Papunta na ako riyan sa ospital. Katatapos lang ng training namin. Bakit?” Uminom ako ng tubig. Katatapos lang ng training ko. Kaunting tiis na lang, magiging ganap na akong flight attendant. Bumuntong-hininga ako nang mapagtantong may posibilidad na makakahinto ako sa training namin kapag lumubo na ang tiyan ko. Dalawang buwan na akong buntis. Hindi pa alam ng mga pamilya namin ni Alexus ang tungkol sa pagbubuntis ko dahil pareho kaming natatakot sa magiging reaksiyon nilang lahat.Malaki ang tiwalang binigay nila sa amin na magtatapos kami sa pag-aaral at makakamit namin ang pangarap naming mga trabaho. Iniisip ko rim si Mama. May sakit siya sa puso at kasalukuyan siyang naka-confine ngayon sa isang public hospital. Habang ako naman ay working student at umaasa lang sa schola