Chapter 1

MARIA'S POV

Hindi ko alam kung saan ako kukuha ng pera.

Kanina pa ako nag-iisip, pero kahit anong gawin ko, hindi ko makita ang sagot. Paano ko matutulungan si Nanay? Lumalala na ang sakit niya. Mahina na siya. At sabi ng doktor, kailangan na siyang operahan bago mahuli ang lahat. Pero paano ako makakahanap ng isang milyon? Saan ako kukuha ng ganoong kalaking halaga?

Isang milyon. Para sa akin, parang imposible.

Napaupo ako sa isang sulok ng kalsada, sapo ang mukha habang pilit na tinatago ang pagluha. Sobrang pagod na ako. Maghapon akong naglako ng kakanin, naglakad sa ilalim ng tirik na araw, kumatok sa bawat pintuan, nagsumiksik sa palengke, at halos lumuhod sa mga tao para bumili sila. Pero kahit anong kayod ko, hindi pa rin sapat.

Ang tanging kasama ko sa buhay ay si Nanay. Wala na akong iba. Matagal nang iniwan kami ni Tatay. Ang mga kamag-anak namin? Matagal na kaming kinalimutan. Wala kaming ibang maaasahan kundi ang isa't isa. At ngayon… parang unti-unti siyang kinukuha sa akin ng sakit.

Napapikit ako, pilit na nilulunok ang pait na bumabara sa aking lalamunan. Kailan ba naging madali ang buhay para sa amin? Mula pa noon, sanay na ako sa hirap. Bata pa lang ako, alam ko na kung paano mamaluktot sa gabi dahil sa gutom. Alam ko na kung paano ngumiti sa umaga kahit wala akong almusal. Alam ko na kung paano magpanggap na masaya sa harap ni Nanay para lang hindi niya makita ang bigat ng dinadala ko.

Pero ngayon, pakiramdam ko ay hindi ko na kaya.

Nakita kong unti-unting namamatay ang ilaw sa mga mata ni Nanay. Nakita ko kung paano siya nahihirapan sa bawat paghinga, kung paano niya pilit na itinatago sa akin ang sakit na nararamdaman niya. Pero alam kong hindi na siya kasing lakas ng dati.

At ang mas masakit, wala akong magawa.

Naputol ang pag-iisip ko nang marinig ko ang isang pamilyar na tinig.

"Ria, naubos mo na ba?"

Napalingon ako kay Aling Lena, isa sa mga suki kong bumibili ng paninda.

"Meron pa po," sagot ko, itinuro ang iilang kakaning natira sa bilao.

Ria—'yan ang tawag nila sa akin. Si Nanay lang yata ang tumatawag sa akin ng Maria.

"Halika, bibilhin ko na lahat 'yan nang makauwi ka na," sabi niya.

Napatingin ako sa kanya, hindi makapaniwala. Ilang beses na rin akong tinulungan ni Aling Lena, at kahit hindi kami magkadugo, parang may malasakit siya sa akin. Napangiti ako, kahit papaano, at agad na nilagay sa plastic ang natitira kong paninda.

Habang abala ako sa pag-aabot ng paninda sa kanya, biglang pumasok sa isip ko ang isang ideya. Isang desperadong ideya.

"Ahm, Aling Lena…" Lakas-loob akong nagtanong. "Wala po ba kayong kakilala na naghahanap ng katulong?"

Kulang na kulang ang kita ko sa pagtitinda. Kahit anong kayod ko, hindi sapat. At kung hindi ako makakahanap ng ibang trabaho, paano si Nanay?

Napatitig sa akin si Aling Lena, parang may gustong sabihin pero nagdadalawang-isip.

"Yung isang kaibigan ko," aniya, bahagyang nag-aatubili. "May kakilala siyang naghahanap ng kasambahay. Pero isang linggo na ang lumipas, baka may nahanap na sila. Hayaan mo, itatanong ko pa rin."

Nagliwanag ang mukha ko. Kahit maliit na pag-asa, kakapitan ko.

"Talaga po?" Napangiti ako, kahit pagod, kahit gutom.

Tumango siya at iniabot ang bayad. "Mag-iingat ka palagi, Ria," sabi niya bago siya umalis.

Habang naglalakad pauwi, hindi ko mapigilan ang sariling umiyak. Hindi ko alam kung sa pagod, sa gutom, o sa bigat ng problema. Pero kahit anong mangyari, hindi ako puwedeng sumuko.

Pagdating sa bahay, nadatnan ko si Nanay sa kusina, nagluluto kahit halatang nanghihina na siya. Hindi ko alam kung dapat akong matuwa o masaktan sa nakikita ko. Gusto kong yakapin siya, gusto kong sabihin sa kanya na magpapagaling siya, na gagawin ko ang lahat para hindi siya mawala sa akin.

Pero paano?

At hanggang saan ako dadalhin ng desperasyon ko para lang mailigtas siya?