3

Tumingala siya at nakita si Althea na nakasuot ng apron, may hawak na sandok. Nang magtama ang kanilang mga mata, bahagyang ngumiti si Althea at malumanay na bumati.

"Hi, bisita ka rin ba ni Tita Karen? Saktong may natira pang sopas, halika at umupo ka."

Ang tinig nito'y banayad, tila ba kalmado sa kabila ng sitwasyong hindi niya mawari. Ang kilos niya ay hindi nag-aalangan, at ang tindig niya—tiyak, puno ng kumpiyansa. Para siyang tunay na maybahay ng tahanang ito, habang si Vaiana naman ay isang estrangherang hindi kabilang.

Tama, malapit na siyang maging tagalabas.

Napalalim ang kunot sa noo ni Vaiana, hindi niya mapigilan ang biglang pag-igting ng kaba sa kanyang dibdib. Pakiramdam niya'y para siyang isdang inilagay sa tuyong lupa—hindi makagalaw, hindi makahinga.

Nang ikasal siya kay Kyro, ipinaalam niya ito sa buong lungsod. Alam iyon ng lahat. Maging si Althea ay nagpadala pa ng liham ng pagbati noon. Imposibleng hindi nito alam na siya ang asawa ni Kyro.

Napansin ni Althea na nakatayo lang siya sa may pintuan kaya dali-dali itong lumapit at hinawakan ang kanyang kamay.

"Ang bisita ay pinapapasok. Huwag kang mahiya, pasok ka."

Sa bawat hakbang nito, sumasabay sa hangin ang mahinang amoy ng jasmine—ang pamilyar na halimuyak na hindi niya kailanman malilimutan. Isang pabangong eksaktong kapareho ng iniregalo sa kanya ni Kyro noong kaarawan niya. Ang kanyang lalamunan ay biglang natuyo, at isang bigat ang humila pababa sa kanyang dibdib. Pakiramdam niya'y may pumipigil sa kanyang mga paa upang humakbang papasok.

"Vaiana, ano'ng ginagawa mo riyan? May bisita tayo, hindi mo man lang ba pagbibigyan?"

Napatingin siya sa kanyang biyenan, na nakakunot-noo, halatang naiinis sa kanyang pagkatulala. Hindi siya agad nakapagsalita. Sa halip, ibinaling niya ang tingin kay Althea at marahang nagtanong.

"Mom, bakit siya nandito sa bahay natin?"

Kanina ay tawag niya lang kay Karen ay “Ma’am”, ngayon na nasa harap si Althea, pinilit niya itong tawaging “Mom.”

Saglit siyang tinitigan ni Karen bago sumagot, ang kanyang tinig ay puno ng awtoridad.

"Bumalik ng bansa si Althea, siyempre gusto niya akong bisitahin. Ano, bawal siyang pumunta rito? At saka, tinanong ko na si Kyro tungkol dito at wala naman siyang sinabi. Ikaw ba, may gusto kang sabihin?"

"Hindi ko naman ibig sabihin na gano'n," mahina niyang sagot, bahagyang yumuko.

"Ah, ikaw pala si Vaiana," ngumiti si Althea. "Hindi kasi ipinakita ni Kyro ang larawan mo noong kasal niya, kaya hindi agad kita nakilala. Huwag kang magalit ha."

Nanigas si Vaiana sa kinatatayuan niya. Tinitigan niya ang maliwanag na ngiti ni Althea.

Sa isipan niya, nakakainis ang bagay na iyon pero napagtanto niya rin, siyempre, bakit naman ipapakita ni Kyro ang wedding photo niya sa babaeng mahal niya?

"Bakit hindi mo pa pinagtitimpla ng tsaa si Althea?" malamig na tanong ni Karen.

Tumango na lang si Vaiana at walang imik na kinuha ang tsaa. Sa kabilang banda, magkasamang naupo sa sofa sina Althea at Karen, masayang nag-uusap, para bang silang dalawa lang ang nasa bahay. Hindi pa nagtatagal, tinanggal ni Karen ang apron ni Althea at isang matamis na ngiti ang sumilay sa kanyang labi—isang ngiting hindi pa kailanman nakita ni Vaiana para sa kanya.

Pinilit niyang isantabi ang hindi maipaliwanag na kirot sa kanyang dibdib at inabot ang tasa ng tsaa kay Althea. Ngunit bago pa man ito makuha ng babae, naisip ni Vaiana na baka mapaso ito kaya awtomatiko niyang inawat ang kamay nito.

Sa hindi niya inaasahan, biglang naitulak ni Althea ang tasa, dahilan upang matapon ang mainit na tsaa sa kamay niya.

"Agh!" Napasinghap siya sa sakit.

Ngunit bago pa siya makapagsalita, isang mas malakas na sigaw ang pumuno sa buong silid.

"Ahh!"

Napalingon si Karen, agad na nabahala. "Ano'ng nangyari?!"

May luhang bumuo sa mga mata ni Althea. "Ayos lang po, Tita. Hindi naman po niya sinasadya."

Pero nang makita ni Karen ang namumulang daliri nito, biglang lumamig ang kanyang tingin kay Vaiana. At bago pa siya makapagsalita, isang malakas na sampal ang dumapo sa kanyang mukha.

Nanlaki ang mga mata ni Vaiana. Hindi siya makapaniwala. Ramdam niya ang kirot sa pisngi, ngunit mas matindi ang hapding dumaloy sa kanyang puso. Para siyang binuhusan ng malamig na tubig. Hindi niya alam kung ano ang mas masakit—ang pananakit sa kanya ng biyenan o ang katotohanang hindi siya nito kayang ipagtanggol laban sa babaeng iyon.

"Ano ba ang ginawa mo?!" sigaw ni Karen. "Alam mo bang ginagamit ni Althea ang mga kamay niya sa pagtugtog ng piano? Paano kung mapinsala ang mga daliri niya? Kaya mo bang bayaran ang magiging pinsala, ha?"

Napapikit siya sa sakit, nanginginig ang kanyang mga kamay. "Siya mismo ang nagtapon ng tsaa. Anong kasalanan ko?"

Lalong sumama ang tingin ni Karen. "Nangangatwiran ka pa? Dalhin niyo siya at ikulong!"

Agad lumapit ang dalawang katulong at mahigpit siyang hinawakan sa magkabilang braso.

"Bitawan niyo ako! Pakawalan niyo ako!" desperadong sigaw niya habang nagpupumiglas.

Ngunit masyado siyang mahina. Wala siyang nagawa nang sapilitan siyang kinaladkad papunta sa isang madilim na silid. Itinulak siya sa loob at malakas na sumara ang pinto sa kanyang likuran.

Hindi niya makita ang kahit ano. Napakadilim. Nanginginig ang buong katawan niya, pinagpapawisan siya kahit malamig ang hangin. Pinaghahampas niya ang pinto, pero walang sumasagot. Napaupo siya sa malamig na sahig, hinawakan ang kanyang ulo, pilit na pinipigil ang mga luhang gustong kumawala.

Sa labas, patuloy ang pag-ring ng kanyang cellphone.

Abala si Karen sa pag-aalaga kay Althea nang marinig niya ang tunog ng telepono. Nang makita niya ang pangalang "Kyro" sa screen, agad niya itong sinagot nang walang pag-aalinlangan.

"Hello, Kyro."

Sa kabilang linya, nagulat si Kyro. "Mom?" Saglit na tumigil si Kyro, bahagyang naningkit ang mga mata. "Nasaan si Vaiana?"

Hindi nag-atubili si Karen sa sagot. "Ayos lang siya rito sa bahay."

Pagkababa ng telepono, agad na lumiwanag ang mukha ni Miss Althea at sabik na nagtanong, "Tita, si Kyro ba ang tumawag?"

"Oo," sagot ni Karen, may bahagyang kasiyahan sa tinig. "Pinapakuha niya kay Vaiana ang isang dokumento. Kung hindi lang dahil sa trabahong iyon, hindi sana siya nagkaroon ng pagkakataong maging asawa ni Kyro."

Tinitigan niya si Althea, hinawakan ang malambot nitong kamay, at bahagyang ngumiti na may halong panghihinayang. "Althea, kung hindi ka lang sana umalis noon, ikaw ang pinakasalan ni Kyro. Mahal na mahal ka niya. Siguro nga kung ikaw ang naging manugang ko, may apo na ako ngayon. Hindi tulad ngayon na nagpapakain lang ako ng isang inahing manok na hindi naman nangingitlog!"

Namula ang pisngi ni Althea, ngunit hindi niya maitago ang kislap ng pag-asa sa kanyang mga mata. "Tita, huwag mo namang sabihin 'yan..."

"Mas mabuti pang ikaw na lang ang magdala ng dokumento kay Kyro," putol ni Karen, mariing sinabi habang hinahaplos ang likod ng kamay ni Althea. "Siguradong matutuwa siyang makita ka ulit pagkatapos ng matagal na panahon."

Nag-aalinlangan man, hindi napigilan ni Althea ang bahagyang ngiti sa kanyang labi. "Sigurado ka po bang tama 'yan?"

"Siyempre! At umaasa rin akong bigyan mo ako ng apo," biro ni Karen, ngunit may seryosong pagnanais sa kanyang tinig.

Napatungo si Miss Althea, hindi sigurado kung matutuwa ba siya o mahihiya. Gayunpaman, ang sinabi ni Karen ay nagbigay sa kanya ng isang panibagong pag-asa.

Ang kasal nina Kyro at Vaiana ay napagkasunduan lamang ng lolo ni Kyro. Sa loob ng maraming taon nilang pagsasama, wala silang anak, at alam ni Althea na hindi ito isang kasal na puno ng pagmamahal. Marahil, hinihintay lang talaga siya ni Kyro na bumalik.

Isinuot niya ang kanyang sunglasses at mask upang hindi makilala, at umalis sa lumang bahay sakay ng sasakyan ng yaya. May kaba sa kanyang dibdib, ngunit mas matimbang ang pananabik niyang makita ulit si Kyro.

Samantala, nasa opisina si Kyro, malalim ang tingin sa laptop screen habang sinusuri ang mga dokumento. Sinilip niya ang orasan. Malapit nang magsimula ang meeting, pero hindi pa rin dumarating si Vaiana.

Hanggang sa may kumatok sa pinto.

Hindi niya nilingon ang bisita at malamig na sinabi, "Alam mo bang anong oras na?"

Walang sumagot.

Napakunot ang kanyang noo. Itinaas niya ang tingin at doon niya nakita si Althea na nakatayo sa may pinto.

"Kyro..." tawag ni Althea, ang kanyang tinig may halong kaba at pananabik. Sa wakas, ang lalaking iniisip niya araw at gabi ay nasa harap na niya. Pakiramdam niya, isa itong panaginip na hindi niya inakalang magiging totoo.

Sandaling natigilan si Kyro. Mabilis siyang bumawi at iniwas ang tingin. "Anong ginagawa mo rito?" malamig niyang tanong.

Napangiti si Althea, pilit na hinuhugot ang dating koneksyon nila. "Pumunta ako sa lumang bahay para bisitahin si Tita kanina."

Lalong lumalim ang kunot sa noo ni Kyro. May bumara sa kanyang lalamunan at lumamig ang kanyang boses. "Sino ang nagpaalam sa iyong pumunta roon?"

Napalunok si Althea, ramdam ang bigat ng mga salita nito. Alam niyang hindi siya dapat nagpakita nang biglaan, ngunit hindi niya naisip na ganito ang magiging reaksyon ni Kyro. Masakit, pero hindi niya gustong ipakita.

Pinilit niyang ngumiti. "Kakauwi ko lang mula sa Spain, kaya natural lang na bisitahin ko si Tita. Dinalhan din kita ng isang bagay."

Dahan-dahan niyang inilabas mula sa bag ang dokumento at iniabot kay Kyro.

Tinitigan ito ni Kyro nang may bahagyang pag-aalinlangan. Dapat ay si Vaiana ang may dala nito—pero paano napunta sa kanya?