2

Narinig ni Vaiana ang sinabi niya, kaya nagulat siya at muntik nang matapilok. Nawalan siya ng balanse at napasandal kay Kyro. Napasinghap siya nang maramdaman ang mainit nitong palad sa kanyang baywang, mahigpit ngunit hindi masakit.

Parang kumislap ang alaala sa kanyang isipan—ang init ng kanyang balat, ang paraan ng paghawak nito sa kanya noong gabing iyon. Ngunit kasabay ng pagbalik ng gunita ay ang pait ng katotohanang pinaglaruan lamang siya ng lalaki. Hindi niya dapat hinayaan ang sarili niyang mahulog sa bitag ng maling pag-asa.

Pinakalma niya ang sarili, pilit na isinantabi ang nararamdaman, at iniangat ang tingin upang salubungin ang malalim nitong mga mata. Napakaseryoso ng titig ni Kyro—puno ng pagsusuri, pagdududa, at isang bagay na hindi niya mabasa. Parang kaya nitong pasukin ang isip niya at alamin ang mga lihim na pilit niyang itinatago.

Mabilis ang tibok ng puso ni Vaiana. Hindi niya kinaya ang lalim ng tingin nito kaya agad niyang iniwas ang kanyang paningin at yumuko.

Kanina lang, galit na galit ito nang akalain niyang ibang babae ang kasama niya. Paano pa kaya kung malaman nitong siya talaga ang nasa silid kagabi? Mas lalo ba siyang mapapahamak? O mas lalong magagalit si Kyro?

Ngunit may isang katanungan na bumabagabag sa kanya. Kung malaman ni Kyro ang totoo, maaari kaya niyang mahawakan pa ang natitirang oras nila? Maaari pa kaya niyang ipagpatuloy ang pagsasama nilang itinakda lamang ng isang kasunduan?

"Anong ibig mong sabihin?" tanong niya, pilit na itinatago ang bumabangong pag-asa sa kanyang puso.

Ngunit ngumisi lang si Kyro, at sa malamig nitong tinig, sinabi, "Hindi mo naman kayang gawin 'yon."

Napakuyom ang mga kamay ni Vaiana. Halata sa kilos ng lalaki ang pag-asang hindi siya ang babae kagabi—isang bagay na lalo pang nagpapabigat sa kanyang loob. Sa kanilang dalawa, alam nila ang totoo—na kasal lang sila dahil sa isang kasunduan. At sa loob ng ilang araw, matatapos na ang kasunduang iyon.

Biglang hinawakan ni Kyro ang kamay niya nang mahigpit. Napalakas ang kabog ng dibdib niya, lalo na nang makita niyang nakatitig ito sa kanya nang malamig, tila sinusuri ang bawat kilos niya.

Napahinto ang paghinga niya. Mabilis niyang sinubukang hugutin ang kamay niya, ngunit sa isang iglap, isinandal siya ni Kyro sa malaking salamin.

"Anong ginagawa mo?" tanong niya, pilit pinapanatili ang kalmado niyang anyo. Ngunit hindi niya naitago ang bahagyang panginginig sa kanyang tinig.

"Totoo bang natulog ka sa opisina kagabi?" tanong ni Kyro, ang titig nito'y nagdidilim sa pinaghalong duda at galit.

Napalunok si Vaiana. Alam niyang ang isang maling sagot lang ay maaaring magdulot ng malaking gulo.

Biglang sumagi sa isip niya ang araw ng kanilang kasal, tatlong taon na ang nakalipas. Noong panahong iyon, akala niya ay may puwang siya sa puso ni Kyro. Hinawakan niya ang kamay nito noon, ngunit bago pa niya ito mahigpit na mahawakan, tumayo ito na may malamig na ekspresyon sa mukha.

"Vaiana, pinakasalan lang kita para matupad ang huling kahilingan ng lolo ko. Pagkatapos ng tatlong taon, maghihiwalay tayo. Hangga’t hindi pa iyon dumarating, huwag mo akong hahawakan, kung ayaw mong maranasan ang galit ko."

Wala siyang karapatang hawakan ito, ngunit nagawa nitong alagaan at protektahan ang babaeng mahal nito. At ngayon, kung malalaman nitong nasira ang kanyang "katapatan" para sa babaeng iyon, baka hindi lang galit ang maranasan niya—baka tuluyan siyang mawala sa buhay nito.

Iniwasan niyang tingnan ito at mahina niyang sinabi, "Oo."

Saglit na katahimikan ang bumalot sa pagitan nila, ngunit naramdaman niyang dumapo ang kamay ni Kyro sa kanyang leeg at dahan-dahang bumaba. Hindi siya makagalaw. Bawat himaymay ng kanyang katawan ay tila nakikiramdam sa susunod nitong gagawin.

Hanggang sa huminto ito sa pangatlong butones ng kanyang blusa.

"Baligtad ang pagkakabutones mo," malamig na sabi nito.

Napatingin siya sa kanyang kasuotan at napagtantong mali nga ang kanyang pagkakabutones.

Napabilis ang kanyang paghinga. Agad niyang tinabig ang kamay nito at nagmadaling inayos ang kanyang damit.

"Pasensya na," aniya, pilit na pinapanatili ang kalmado niyang tinig. "Sisiguraduhin kong hindi na ito mauulit."

Biglang nainis si Kyro. Inatrasan siya nito at lumayo. Tumalikod ito, inayos ang kwelyo ng kanyang damit, at malamig na nagwika, "Huwag ka nang gagawa ng ganitong klaseng pagkakamali ulit."

Nakatitig lang si Vaiana sa sahig, pakiramdam niya'y may pumipiga sa kanyang puso.

Ayaw nitong magkamali siya, pero paano naman ito?

Lumingon si Kyro sa kanya, ang titig nito'y puno ng awtoridad. "Anong ginagawa mo pa rito? Dapat nasa meeting ka na."

Hindi niya itinaas ang kanyang ulo. Sa unang pagkakataon sa loob ng tatlong taon, tinawag niya ito sa pangalan.

"Kyro, bumalik na si Miss Althea."

Napakurap ito, tila hindi makapaniwala sa narinig.

Tiningala niya ito, pinigilan ang mga luhang nagbabadyang pumatak, at sa mahinahon ngunit matigas na tinig, sinabi niya, "Panahon na para mag-divorce tayo."

Pagkarinig nito, bumigat ang tingin ni Kyro. Nakita niya ang paggalaw ng ugat sa likod ng kamay nito.

Saglit silang nanahimik.

Hanggang sa sinabi nito sa malamig na tono, "Vaiana, oras ng trabaho. Gawin mo ang dapat mong gawin."

At pagkatapos no’n, tumalikod ito at mabilis na lumabas ng silid.

Nanatili siyang nakatingin sa papalayong likuran nito, pakiramdam niya’y hindi siya makahinga.

Tahimik siyang napangiti, ngunit nang tingnan niya ang kanyang kamay, isang patak ng luha ang bumagsak dito.

Sa huli, kahit anong tapang ang ipakita niya, hindi niya maiwasang masaktan.

Pero tama si Kyro. Hangga’t hindi pa natatapos ang kasal nila, sekretarya pa rin siya nito.

May trabaho pa siyang kailangang tapusin.

At saka… Kukunin na rin niya ang matagal na niyang inihanda—ang papeles ng annulment.

***

Naka-upo si Kyro sa kanyang swivel chair, malamig ang ekspresyon habang unti-unting lumalim ang kunot sa kanyang noo. Sa tahimik na opisina, tanging ang tunog ng kanyang daliri na marahang tumatapik sa armrest ang maririnig. Hindi mapakali ang kanyang isip, pilit inaalala ang mga pangyayari kagabi.

May kumatok sa pinto. Isang mahinhing pagkatok ngunit sapat para guluhin ang kanyang malalim na pag-iisip. Pagpasok ng kanyang butler na si Dexter, bumaling siya rito, naghihintay sa balitang dala nito.

"Mr. de Vera, nalaman ko na totoong natulog si Vaiana sa opisina kagabi," maingat na wika ni Dexter.

Saglit na nagtagpo ang kanilang mga mata, ngunit imbes na sumagot, mas lumalim pa ang kunot sa noo ni Kyro. Nagsalubong ang kanyang kilay, hindi tiyak kung dapat ba siyang magalit o mag-alala.

"Dagdag pa rito, nalaman ko rin na pumunta si Miss Althea sa hotel ninyo kagabi at kinumpirma ang unit number ng kwarto mo sa front desk," patuloy ni Dexter, walang binago sa tono ng kanyang boses, ngunit batid niyang mabigat ang impormasyong ibinunyag niya.

Napailing si Kyro. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya bago tumayo at lumapit sa bintana ng kanyang opisina. Pinagmamasdan niya ang tanawin ng lungsod sa ibaba, ngunit sa kanyang isipan, ang mukha ni Vaiana ang paulit-ulit na lumilitaw.

Samantala, bumalik si Vaiana sa bahay ng mga de Vera. Habang tinatahak niya ang makalumang pasilyo, may kung anong bigat ang bumalot sa kanyang dibdib. 

Sa sandaling pumasok siya sa pinto, sumalubong agad sa kanya ang matalim at puno ng panunuyang boses ni Karen.

"Imbes na pagbutihin ang trabaho mo, ano'ng ginagawa mo rito? Hindi nagpapalaki ng tamad ang mga de Vera, lalo na ang isang babaeng walang silbi na hindi man lang magka-anak!" singhal nito, matalim ang tingin na para bang kaya nitong tagusin ang buong pagkatao ni Vaiana.

Sanay na siya sa malupit na pananalita ng kanyang biyenan, ngunit sa kabila ng kanyang matibay na harapan, isang bahagi ng kanyang puso ang tila nabiyak. Ang pagkakaroon ng anak ay hindi lang naman nakasalalay sa kanya, pero sa mata ng kanyang biyenan, siya lamang ang may kasalanan.

Hinayaan niyang lumipas ang ilang segundo bago siya muling huminga nang malalim. Hindi niya kailangang patulan ito. Malapit na siyang makalaya.

"Kinuha ko lang po ang mahahalagang dokumentong kailangan ni Kyro para sa meeting," magalang niyang sagot, pilit pinapanatili ang katahimikan sa kanyang tinig.

Napataas ng kilay si Karen, halatang hindi kuntento sa kanyang tugon. "Dapat noon mo pa 'yan inihanda! Ngayon ka pa babalik para kunin? Gusto mo lang lumiban sa trabaho, hindi ba? Huwag mong kalimutan, may utang kang sampung milyon sa mga de Vera! Kahit magpakamatay ka sa pagtatrabaho para sa anak ko, hindi mo 'yon mababayaran! Lalo na kung tatamad-tamad ka!"

Napayuko si Vaiana, pilit nilulunok ang kirot na bumalot sa kanyang puso.

Bakit nga ba niya nalimutan?

Si Don Luis, ang lolo ni Kyro, ang nagbayad ng utang ng kanyang ama na sampung milyon noon. Bilang kapalit, ipinagkasundo siyang ipakasal kay Kyro—isang kasunduang matagal na niyang pilit tinatanggap, kahit alam niyang hindi siya kailanman naging higit pa sa isang obligasyon sa buhay nito.

Kaya siguro, nang banggitin niya ang tungkol sa diborsyo kanina, wala siyang nakitang emosyon sa mukha ni Kyro. Para sa kanya, tapos na ang kasunduan. At ngayong tapos na ang kanilang pagsasama, dapat lang na bayaran niya ang kanyang utang sa mga de Vera sa sarili niyang paraan.

"Huwag po kayong mag-alala, Ma’am. Babalikan ko na po ang trabaho ko pagkatapos kong kunin ang mga dokumento," mahinahon niyang tugon bago tumalikod upang lumabas.

Ngunit bago pa siya makalayo, mahigpit siyang hinawakan ni Karen sa braso.

"Hindi pa kita pinapayagang umalis! May gusto akong itanong sa’yo," madiin nitong sabi.

Napalunok si Vaiana at marahang tumango. "Ano po iyon?"

Matalim ang titig ni Karen nang magsalita ito. "Nagpa-check-up ka ba ngayong buwan? May balita na ba tungkol sa pagbubuntis mo?"

Ramdam niya ang panlalamig ng kanyang katawan. Pilit niyang pinananatiling kalmado ang kanyang tinig habang sumasagot. "Abala pa po kami ni Kyro sa trabaho, pero kapag nagkaroon ng oras, susubukan po naming mag-focus doon."

Biglang nagdilim ang mukha ni Karen, at sa isang iglap, umalingawngaw ang sigaw nito sa buong bahay.

"Ilang beses mo na ‘yang sinabi sa akin! Kung hindi mo kaya, umalis ka na lang at makipag-divorce kay Kyro!"

Napasinghap si Vaiana, ramdam ang pamamanhid ng kanyang mga daliri. Alam niyang darating sila sa puntong ito, ngunit iba pa rin palang marinig ito nang direkta mula sa bibig ni Karen.

Dahan-dahang itinaas niya ang tingin, pilit kinakalma ang sarili. "Ganoon ba ang gusto niya?" tanong niya, halos bulong na lang.

Walang pag-aalinlangan ang sagot ni Karen. "Anong akala mo? Siyempre!"

Parang lumabas ang lahat ng dugo sa kanyang mukha. Pakiramdam niya, bumagsak ang buong mundo sa kanyang mga balikat.

Bago pa siya makasagot, isang malambing na boses mula sa kusina ang pumukaw sa kanyang atensyon.

"Miss, narito na po ang paborito ninyong chicken soup. Subukan niyo po."

Nanlaki ang mga mata ni Vaiana, at sa isang iglap, nanigas siya sa kinatatayuan. Parang bumagsak ang temperatura ng kanyang katawan.

Bakit may naghanda ng kanyang paboritong pagkain?

At sino ang taong iyon na tila mas kilala pa siya kaysa sa sarili niyang asawa?