Kung mababalik ang oras, isusugal ko ang lahat para bumalik sa gabing iyon tatlong buwan na ang nakalipas. When we are in Cebu, para sa isang bakasyon na puno ng saya, ay naging dahilan sa isang madilim na kaganapan na nagpabago sa aming lahat.
Naglalakad kami ni Kuya Duncan sa dalampasigan habang pinag-uusapan namin ang mga pangarap at plano namin sa darating na bagong taon. Ang mga plano namin ay puno ng pag-asa— mga pangarap na tila malapit na naming makamit. Pero lahat iyon ay naglaho sa isang iglap. Bigla, isang putok ng baril ang sumalubong sa amin. Ang ingay ay umlingaw-ngaw sa paligid, dahilan nang biglang takbuhan nang mga tao. Nakaramdam ako ng takot noong mga oras na ‘yon. Akala ko ay katapusan ko na dahil ang pulang ilaw ng baril ay diretsong nakatutok sa akin, ngunit wala akong naramdaman sa katawan ko. Doon ko lang napagtanto na sa sandaling ‘yon ay si Kuya Duncan ang sumalo ng balang para sa akin. I saw his eyes that full of fears, at pagsisisi, habang dahan-dahan itong bumagsak. Kaagad ko siyang sinalo, kasabay nito ang pagsuka niya ng dugo. Nanginginig ang kamay ko habang hawak-hawak ko siya. “K–Kuya… K-Kuya Duncan!” may nginig sa boses kong pagtawag sa kaniya. “D-Dwyane,” bulong niya, ang kanyang tinig ay halos wala nang lakas, kasabay nito ang pagtulo ng luha sa kaniyang mga mata. “M–May hihilingin ako sa ‘yo… bago ako mawala…” “N–No! H–Hindi ka mawawala! Hihingi tayo ng tulong!” tumingin ako sa paligid ko. “Tulong! Tulungan niyo kami!” malakas kong sigaw ngunit wala ni isa ang lumalapit, dahil din siguro sa takot sila. “R–Ramdam ko na, Dwayne…” at muli ay umubo si Kuya Duncan na may kasamang dugo. “H–Hindi… Hindi puwede!” “P–Pakinggan mo na lang ako…” Tumango ako bilang pagtugon ko, habang ang luha sa mga mata ko ay hindi ko na mapigilan pa sa pagtulo nito. “I have a girlfriend… Her name is Jasmin, p–pakakasalan mo si Jasmin… she's currently pregnant… live for me, at ibibigay mo kay Jasmin at sa anak k9 ang isang buo at masayang pamilya… I–Ipangako mo sa akin, Dwayne…” “S–Sige, Kuya Duncan… Ipinapangako ko…” Ang mga salitang iyon ay sumisiksik sa aking isipan, isang pangako na hindi ko kayang tuparin. Mula sa mga daliri kong nababalot ng kaniyang dugo, naramdaman kong tila unti-unti ng nawawalan ng malay si Kuya Duncan. Hanggang sa tuluyan niyang ipikit ang kaniyang mga mata, at wala ng senyales na siya ay buhay pa. “Kuya! Kuya Duncan!” malakas kong sigaw at pagtawag sa kaniya habang niyuyugyog ang balikat niya. Kung mababalik ang oras, tiyak na itutulak ko siya palayo sa panganib at ako na lang ang tatanggap ng balang para sa akin naman talaga. Napabalik ang isipan ko sa kasalukuyan. “D–Dahil sa akin at sa anak ko, galit ngayon ang Daddy mo sa ‘yo.” pagpapatuloy ni Jasmin, ang kaniyang boses ay nanginginig. “Nasaktan mo rin si Liliana… Nakokonsensya na ako… Tapusin na lang natin ‘ro, Dwayne.” “It can't be! Gaya ng sabi ko ay may pangako ako kay Kuya Duncan! At kahit hindi ko anak ang dinadala mo, laman at dugo pa rin siya ng isang Silverio.” sagot ko, subalit ang mga salita ay tila walang kabuluhan. “Mahirap ang mag-isa– ang maging single mom, at hindi ko hahayaan na mahirapan ka, dahil natitiyak kong kung buhay si Kuya Duncan ay hindi ka rin niya pababayaan.” Sa lahat ng sinabi ko ay patuloy pa rin na umiyak si Jasmin. Ang kaniyang luha ay nagdudulot sa akin ng higit pang pagkabahala. Alam kong nais niyang maantig ako, pero sa mga sandaling iyon, wala akong magagawa kundi ang manatiling malamig at lumayo. “At isa pa ay hindi alam ni Daddy ang buong kwento.” paliwanag ko. “Kaya huwag mong dibdibin ang kaniyang mga sinabi kahit pa masakit ‘yon sa parte mo.” “And what about Liliana? She’s in pain for sure…” Natahimik ako ngunit kaagad din na nakabawi. “Tungkol kay Lilian… kasal lang kami sa papel. Wala akong nararamdaman para sa kaniya.” malamig kong sinabi, “Apat na taon na kaming kasal, pero hindi man lang kami nagkaroon ng relasyon. Kahit wala ka, hihiwalayan ko pa rin siya.” “Eh, si Liliana? Siguradong mahal ka niya, hindi ba?” nagtanong si Jasmin, ang kaniyang boses ay naglalaman ng pagnanasa habang nakatingin siya sa akin na parang ako ang sagot sa kaniyang mga panalangin. Ngunit sa likod ng mga ngiting iyon, alam kong isang manipuladora siya. Hindi ko alam kung ano ang tunay na intensyon niya, ngunit nararamdaman kong may mas malalim na dahilan ang kaniyang mga tanong. “Hindi rin niya ako mahal,” dagdag ko, nagiging mas tiyak sa aking posisyon. “Kung hindi, dahil kung mahal niya ako, sana una pa lang ay tumanggi na siyang maghiwalay kami.” Lihim na napangiti si Jasmin. “Sa wakas, nakaramdam ako ng kapayapaan habang sinasabi niya ang mga bagay na ito. Mukhang totoo ang mga bali-balita– walang pagmamahalan ang mag-asawang ito, at tila sila'y galit sa isa’t-isa. Ang diborsyo ay usapin na lamang ng panahon.” sambit ni Jasmin sa kaniyang isipan. “She has no taste, Dwayne. Ang gwapo mo na, ang husay mo pa, pero hindi ka niya mahal? Mabuti na lang pala at narito ako ngayon sa tabi mo– ako n ngayon ang mag-aalaga sa ‘yo.” ngumiti siya sa akin, na para bang ang mga salita niya ay nakakapagpawala sa alalahanin ko. “No need to take care of me. Mas alagaan mo ang sarili mo pati na ang baby sa sinapupunan mo.” umiwas ako sa kaniya at kinuha ang cellphone ko sa lamesa. “I have to go home now, dahil gumagabi na rin.” Nang marinig iyon ni Jasmin ay nakita ko ang pagkagulat sa kaniyang mukha. “Ha? Eh, saan ka naman pupunta? Dito ang bahay mo ‘di ba?” “Yeah, but I didn’t sleep here. May condo ako, at doon ako natutulog.” ang sabi ko nang may kalmang tinig. “A-Ano? Nabigla si Jasmin. Ang kaniyang mga mata ay nag-uumapaw ng takot, tila nawawalan ng kontrol sa kaniyang mga emosyon. “Sige na, magpahinga ka na rin.” Tuluyan na akong umalis at iniwan ko na siya. Habang si Jasmin naman ay umasa na makakasama niya si Dwayne sa isang bubong! Kung sa condo pala natutulog si Dwayne sa loob ng apat na taon ay talagang kawawa si Liliana! “Wala talagang mamumuong pag-ibig sa kanila! Kung tutuusin ay para ng byuda si Liliana! Nakakawa pala talaga siya.” sambit ni Jasmin, at mula sa veranda ay sinilip niya ang kotse ni Dwayne na papalayo. “But I will not allow that… Hindi ko hahayaan na matulad ako kay Liliana. Kailangan kong gumawa ng paraan para kami… kami ni Dwayne ay tuluyang magkatuluyan.” humawak si Jasmin sa kaniyang tyan. “I will make sure na isang masayang pamilya ang bubuoin ko, kahit wala na si Duncan.”Makalipas ang isang linggo, simula ang ma-discharge si Liliana mula sa hospital ay gumanda na rin ang pakiramdam niya kahit paano.Ngayon ay maglilipat na siya ng bagong apartment na tutuluyan niya.Ngunit, ipinilit ni Zico na ang kaniyang isang-kuwartong apartment ay masyadong pangkaraniwan, kaya't inasikaso nito ang paglilipat sa ibang lugar.“Huwag kang mag-alala, Lil. Alam kong gusto mo ng simple at pribadong buhay, kaya pinili ko ang isang tahimik na lugar para sa ‘yo.” sabi ni Zico sa cellphone.“Siguraduhin mo lang, Zico, dahil nakakapagod na ang palipat-lipat ng tinutuluyan.” tugon niya bago ibaba ang tawag.Ngunit nang dumating siya sa isang 300-square-meter na marangyang apartment na may tanawin ng ilog, hindi siya makapaniwala.Isang ari-arian na nagkakahalaga ng bilyon— ito ba ang tinatawag niyang low profile at simple? Gusto niyang batukan si Zico sa harapan niya ngayon.Bago pa man siya tumawag kay Zico upang humiling ng ibang lugar, nakatanggap siya ng isa pang tawag.“
Napatitig si Liliana sa mga mata ni Dwayne, habang ang puso niya ay tila gusto ng lumabas sa sobrang lakas ng kabog nito.“B–Bakit mo pa titingnan?” bakas sa boses niya ang panginginig. “Wala namang kinalaman ‘to sa ‘yo.”Makikita ang seryoso at pagkunot ng noo ni Dwayne dahil sa naging reaction ni Liliana.“Wala nga ba?” naniningkit na tanong ni Dwayne. “Pero kahit na wala ay may karapatan pa rin akong malaman lalo kung ang resulta ng labtest na ‘yan ay sa ‘yo. Mag-asawa pa rin tayo, at the same time ay ayokong mangamba na baka una ka pang mawala kaysa matapos ang 30 days off cooling period ng divorce natin.”Napangisi si Liliana. “Don't worry, huwag mong isipin ang tungkol sa kondisyon ng kalusugan ko. Hindi pa ako mamamatay.”Hindi mapigilan ni Liliana ang pagsagot kay Dwayne dahil sa inis na nararamdaman niya. Pero hindi pa rin talaga papatinag at papapigil si Dwayne.“Let me see—”Mabilis nitong kinuha ang papel sa kaniyang kamay, dahilan kay napunit ‘yon.“Dwayne! Anong ginawa m
Nang marinig ni Jasmin ang mga salitang iyon ay bigla siyang namutla.Gusto sana niyang magwala, pero dahil nandiyan si Dwayne, kinagat na lang niya ang mga labi niya nang sobrang higpit na halos masaktan na siya.Success! Kitang-kita ngayon ni Liliana kung gaano magpigil ng galit si Jasmin! Gusto niyang tawanan ito ng malakas!“Oh, you’re the one who told me to name your child, pero parang bakit hindi ka masaya? Siguraduhin mong gagamitin niyo ito sa hinaharap, kung hindi, iisipin kong nagpapanggap ka lang!”Labis na galit ang bumalot sa mukha ni Dwayne, malamig niyang tinitigan si Liliana.“Tama na, huwag ka nang magsalita pa!”“Oh, bakit sino ba ang nauna? Hinamon ni Liliana ang titig ni Dwayne. “Siguro naman... may karapatan akong magalit dahil ikaw nga walang kahihiyan, mababa ang moral, at nangaliwa sa asawa ‘di ba?”Nanggigil si Dwayne at napakuyom ang mga kamao.He knows his wife as gentle, caring, and looks like a puppet who will follow you, but now— viola! Ibang-iba na ito.
AT SILVERIO’S EMPIRE “I'm fvcking tired!” “Sobrang hirap, I don’t think we can do this.” “Wala ng pag-asa pa ‘to.” Ilan lamang ‘yan sa mga reklamo ng mga tauhan ng Silverio’s Empire, sa Technical Department. Ang mataas na building, at pinakamalaking kompanya sa Pilipinas ay ngayon ay nagkakagulo, at puno ng ingay kahit sa labas ng gusali. “Sino ba ang may kagagawan nito?!” inis na tanong ni Carlos, habang nakatingin siya sa malaking monitor ng system. “It's been fvcking three days, pero hindi pa rin natin natatanggal ang virus!” Umiling si Ranz, isa sa mga IT ng Technical Department. “Nakakabaliw na, bukod pa roon ay nakakahilo at ang sakit sa ulo ng mga code.” bulong nito sa isang kasamahan. “Eh, putcha, daig pa natin ngayon ang adik sa tatlong araw na wala tayong tulog. Kung sino man gumawa ng virus na ‘to, sobrang galing niya. Saludo ako sa kaniya.” bulong din ni Gavin. Natahimik ang dalawa nang tumapat na sa kanilang harapan si Carlos. “Walang titigil! Walang susuko! Binab
“May supresa ako sa ‘yo, Dwayne!” nakangiting sambit ni Liliana nang sumalubong siya kay Dwayne pagdating nito sa bahay nila.Mula sa kusina ay kinuha niya ang niluto niyang paboritong ulam nito. It was, kare-kare at nagpaturo pa siya kay Lola Madel, para lutuin ‘yon.“Ako rin, I have a surprise for you.” walang buhay na tugon ni Dwayne.Dali-daling inilagay ni Liliana sa lamesa ang mangkok na dala niya.“T–Talaga? May surpresa ka rin sa ‘kin? Kung gano’n naalala mo ang wedding anniversary natin?”Bigla ay napakunot ng noo si Dwayne.“Ah– So, wedding anniversary pala natin ngayon?” balik tanong nito na ikinalito niya.“O–Oo, hindi… hindi mo na naman ba naalala?” nanlalata akong biglan “E–Eh, bakit ang sabi mo may supresa ka?” naguguluhan kong tanong.Tumango si Dwayne. “Mayroon nga, at sakto pala itong supresa ko.” may kinuha si Dwayne na envelope, at inabot nito ‘yon sa kaniya. “Here’s my gift. Happy anniversary, sana masaya ka ngayong araw na ‘to.” wala buhay nitong pagbati sa kaniy
”Mukhang ako ang nauna sa aming dalawa...” saad ni Liliana sa kaniyang isip.Ang usapan nila ay alas nuebe ng umaga, pero si Liliana ay naghihintay na sa pintuan ng Civil Affairs Bureau ng mas maaga. Not only did she arrive early, she also had colorful makeup and was wearing her favorite rose-red dress. Pati na ang kaniyang mahabang buhok, na karaniwang naka-lugay, ay nakatali na ngayon nang mataas, kaya't litaw ang kaniyang mahabang maputing leeg. Gusto niyang makapag-ayos gaya ng dati, at ayaw niyang ipakita na nasasaktan siya! Gusto niya ay magmukha siyang masaya at matapang, kahit na ang totoo ay masama ang pakiramdaman niya. Halos sampung minuto na lamang bago mag alas nuebe nang dumating si Dwayne, sakay ng isang magarang kotse, na may seryosong ekspresyon ng mukha. When Liliana saw him, ay kaagad na bumilis ang tibok ng puso niya, ngunit may halong lungkot at pagkadismaya, dahil tuloy na talaga ang paghihiwalay nilang dalawa. There’s no turning back! Walang ekspresyon si
“Fvck!”Akala ni Liliana ay tuluyan na siyang babagsak sa sahig, nang bigla niyang maramdaman ang mainit na bisig na sumalo sa kaniyang balingkinitang katawan.Naamoy niya ang panlalaking pabango nito na sadyang bumagay sa kaguwapuhan at nakakaakit na mga mata ni Dwayne habang tinititigan niya ito ngayon.“Damn it! You’re fvcking burning! Nilalagnat ka ba?” inis at may pag-aalalang tanong ni Dwayne.Hinipo ni Dwayne ang noo ni Liliana, at doon niya mas naramdaman ang init nito. Ang lamig ng titig niya rito ay napalitan ng pag-aalala.“Mainit ka nga, Liliana!”Bigla ay natauhan naman si Liliana dahil sa ginawa ni Dwayne, ay tinabig niya kaagad ang kamay nito.“B–Bitawan mo ‘ko, ayos lang ako!” tugon niya, saka umayos ng pagkakatayo.Pilit siyang kumakawala sa yakap ni Dwayne, ngunit ayaw siyang bitawan nito. Napakagat siya sa ibabang labi nang maramdaman niya ang pamumula ng kaniyang pisngi.“Let me go now, kaya ko na ang sarili ko.”“Damn it, Liliana! Ang init mo, kaya paano ako manin
Kapwa sumeryoso si Zico at Liliana habang binabasa nito ang mga impormasyon na nakasulat sa papel.“Siya talaga ang hinahanap ko…” mahinang sambit ni Liliana, ngunit sapat na ‘yon para marinig ni Zico.“Sino ba kasi ‘yan, at anong kailangan mo sa kaniya?” seryosong tanong ni Zico.“Siya… siya ang taong matagal ko ng hinahanap, siya ang makakatulong sa akin…”Napakunot ng noo si Zico. “Makakatulong? Makakatulong ba sa ‘yo ang isang magsasaka? Marami naman tayong tauhan, bakit hindi ka na lang doon mamili? Gusto mo pinakamagaling pang magsasaka ang ibigay ko sa ‘yo.”Umiling si Liliana. “No, Zico, ayaw ko ng iba, itong taong ‘to ang kailangan ko.”Sandaling nagkaroon ng katahimikan sa pagitan nilang dalawa. Habang si Zico ay lihim na lamang na napangiti, dahil sa wakas mukhang unti-unti ng bumabalik si Liliana– kung gaano ito kabihasa sa lahat ng bagay.This is a good start!“Pero sigurado ka na ba na makikipaghiwalay ka na kay Dwayne? May silbi pa rin naman siya kahit pa paano, kaya ba