Nang sumapit ang gabi, hindi pa rin mapanatag si Maria. Ilang oras na siyang nakahiga, titig na titig sa kisame ng silid na tila naging saksi sa lahat ng kanyang mga pagdurusa. Paulit-ulit sa kanyang isipan ang bawat salitang binitiwan nina Roland at Rowena. "Ang tanga-tanga mo, Maria," ang malamig na halakhak ni Roland ay tila hinuhugot ang lahat ng natitirang pag-asa sa kanyang puso. At si Rowena, na matagal niyang itinuring na kaibigan, ay mas malala pa ang ginawa—pinagtaksilan siya ng higit pa sa kaya niyang isipin.Naghahalo sa kanyang dibdib ang galit, poot, at pangungulila. Isang mapait na katotohanan ang kanyang tinanggap—wala na si Roland, wala na rin si Rowena. Dalawa sa mga taong pinagkatiwalaan niya, mga taong akala niya ay kaibigan at minamahal siya, ay kapwa naglaho na parang bula.Pero alam niyang hindi siya maaaring magpatalo sa sakit na nararamdaman. Kahit pa parang bumabagsak ang buong mundo sa kanyang paligid, kailangan niyang bumangon. Kailangang magpatuloy.Kinabu
Dalawang buwan na ang lumipas mula nang iwan ni Maria ang Maynila. Sa mga unang araw ng kanyang pananatili sa Cebu, unti-unti niyang sinisikap na kalimutan ang mga sakit ng nakaraan, lalo na ang gabing iyon na hindi niya malilimutan—ang gabing nawala ang kanyang dangal sa isang estranghero. Pero kahit paano ay masaya siyang nakaalis sa kamay ni Roland, ang lalaking nagtaksil sa kanya at ipinagpalit siya sa pera.Ngunit ngayon, tila may kakaibang nangyayari sa kanyang katawan. Tuwing umaga, madalas siyang naduduwal at nahihilo, isang sintomas na hindi niya mawari. Sa una, inisip niyang baka dahil lang ito sa kinakain o sa stress na nararanasan niya sa kanyang bagong trabaho sa Klean RTW, isang sikat na clothing retail store sa SM Cebu. Ngunit habang tumatagal, napagtanto niyang may mas malalim na dahilan."Hindi ako dinatnan last month," biglang sumagi sa isip niya habang nag-aalmusal isang umaga. Para bang binuhusan siya ng malamig na tubig. Halos mabitiwan niya ang kutsara at tinido
Isang linggo bago ang engrandeng anibersaryo ng Klean RTW, abala ang lahat sa paghahanda para sa malaking kaganapan. Ang buong staff ay tila mga langgam sa pag-aayos ng mga produktong damit, ensuring na ang bawat sulok ng tindahan ay maayos at presentable. Si Maria, bagama't hirap na hirap sa kanyang nararamdaman dulot ng kanyang pagbubuntis, ay pilit na hindi pinapakita ang bigat na dala ng kanyang sitwasyon. Abala siya sa pag-aayos ng mga bagong labas na damit nang biglang maramdaman niyang bumukas ang pinto ng tindahan.Pag-angat niya ng kanyang paningin, biglang natulala si Maria. Isang pamilyar na pigura ang pumasok sa tindahan — si Kean. Si Kean, ang lalaking ama ng dinadala niya, ay nakatayo sa harapan niya. Hindi niya inasahan na sa isang ordinaryong araw tulad nito, muli silang magtatagpo. Biglang bumilis ang tibok ng puso niya, para bang malalaglag ito sa kanyang dibdib. Napahawak siya sa kanyang tiyan, tila hinahanap ang lakas na ipagpapatuloy ang araw na iyon."Paano kung
Naisipan ni Maria na huwag nang kausapin si Kean, baka malaman pa nito na siya ay nagdadalang-tao. Baka hindi naman niya ito maalala at namumukhaan siya. Kaya't nagkibit-balikat na lang siya. Nagpokus na lamang siya sa kanyang trabaho at hindi na ininda ang mga nangyari. Sa araw ng anibersaryo at engrandeng selebrasyon ng Klean RTW, hindi maiiwasan na maging bahagi ng programa si Maria bilang isa sa mga pinaka-maaasahang staff ng tindahan.Sa gitna ng mga palakpakan at masiglang pagdiriwang ng anibersaryo ng Klean RTW, tila kay Maria huminto ang oras. Ramdam niya ang bigat ng bawat hakbang papunta sa entablado, hindi lamang dahil sa kanyang sitwasyon kundi sa pagkakatitig ng mga matang tila bumabalik sa isang nakaraan na pilit niyang tinatakasan.Si Kean, nakaupo sa harapan kasama ang iba pang mga executives, ay abala sa pakikipag-usap ngunit nang magtama ang kanilang mga mata, parang lahat ng tunog sa paligid ay nawala. Ang mga taong nag-uusap, ang mga ilaw na nagniningning, lahat ay
Habang nakatingin si Maria sa mga mata ni Kean, ramdam niya ang pag-aalinlangan at tensyon sa pagitan nila. Parang may higanteng pader na humaharang sa pagitan ng kanilang nakaraan at kasalukuyan, ngunit alam niyang oras na para sirain ang pader na iyon. Hindi na niya kayang magtago, hindi na niya kayang magpanggap.Nakatitig si Maria kay Kean, ramdam ang bigat ng sitwasyon at ang tensyon na bumabalot sa kanilang dalawa. Minsan na niyang inisip na hindi na siya aabot sa ganitong punto—na pilit niyang maiiwasan ang araw na haharapin niya ang katotohanan. Ngunit eto na, hindi na siya pwedeng umatras.Huminga siya nang malalim, pilit binibigyang lakas ang sarili para sabihin ang isang bagay na matagal na niyang ikinukubli."Kean..este sir. ako po 'yung babae," halos pabulong ang kanyang pagsasalita, ngunit sapat na ang lakas para marinig ito ni Kean. "Ako 'yung babaeng pinagkamalan mong bayarang babae at nakasama mo sa Blue Sangria Hotel sa Makati. Ako ang naka-one night stand mo."Tila
Hindi parin mawala sa isip niya ang engkwentro na nangyari sa pagitan niya at ni Kean nang makita ni Maria ang matalim na tingin nito bago ito umalis, parang nadurog ang kanyang puso. Hindi siya makapaniwala sa bigat ng sitwasyon na kanyang kinasasadlakan. Alam niyang hindi niya kayang harapin si Kean ng ganito at lalo na, hindi pa siya handang sabihin ang totoo. Ramdam niya ang pamimigat ng kanyang damdamin, ngunit pilit niya itong nilulunod sa kanyang isipan.“Hindi ko ito pwedeng sabihin... lalo na kay Kean,” bulong niya sa sarili, hinawakan ang tiyan niyang nagsisimula nang magpahiwatig ng bagong buhay. “Kukunin nila ang anak ko. Wala na akong ibang pamilya, ito na lang ang natitira sa akin.”Palala nang palala ang mga sintomas ng kanyang pagbubuntis. Tuwing umaga, magigising siya ng masama ang pakiramdam, nagsusuka, at halos wala siyang lakas para bumangon. Sa kabila ng lahat ng ito, ipinilit niyang magtrabaho, ipinilit niyang magpakatatag. Hindi niya maaring ipakita sa kahit sino
Makalipas ang ilang linggo, nakahanap siya ng bagong trabaho. Dito, nagkaroon siya ng pagkakataon na magsimula muli.Nakapagtrabaho si Maria bilang tindera sa isang maliit na botika. Simple lang ang trabaho, ngunit sapat na upang maitawid ang pang-araw-araw na gastusin. Masaya siya na kahit paano, nagagawa niyang kumita para sa kanilang dalawa ng anak niya. Ang pagbubuntis niya ay nagiging mas mahirap, lalo na’t lumalaki na ang kanyang tiyan, ngunit ipinagpapatuloy niya ito nang buong tapang.Isang araw, habang siya ay naglalakad pauwi, may isang batang lalaki na nagtitinda ng gulay sa kalye ang humarang sa kanya."Ate, bili ka na po ng gulay! Bagong pitas po!" masiglang alok ng bata.Napangiti si Maria. "Sige, kuya. Magkano itong mga talong?"Habang iniabot ng bata ang bayad, naramdaman niyang sumipa ang kanyang anak sa loob ng tiyan niya. Napatigil siya saglit, at isang malalim na hinga ang pinakawalan."Malakas ka na, anak," bulong niya sa kanyang sarili habang kinakausap ang sangg
Napakunot-noo si Kean, tila ba may biglang pumasok sa kanyang isipan. Naging seryoso ang kanyang mukha, at nagtataka siyang tumingin kay Maria. “Maria... bakit parang... may itinatago ka?” tanong ni Kean, ang kanyang mga mata'y puno ng pagsusuri, tila binabasa ang kanyang kaluluwa.Napalunok si Maria, at kahit na gusto niyang ipaliwanag ang sarili, parang natuyo ang kanyang lalamunan. Alam niyang oras na para sabihin ang totoo, ngunit sa bawat paghinga, nararamdaman niyang lumalalim ang takot. Ano nga ba ang iisipin ni Kean kapag nalaman niya? Paano niya tatanggapin ang katotohanang pilit niyang itinatago?"Maria?" mababa ngunit mariing tawag ni Kean. Hindi iyon isang tanong; tila iyon ay isang pahiwatig na gusto nitong marinig ang kanyang paliwanag. Kitang-kita sa kanyang mukha ang pagtataka at pag-aalala.Hindi alam ni Maria kung ano ang gagawin. Pilit niyang hinahakbang ang mga paa upang makalayo, ngunit parang mabigat ang bawat hakbang na para bang may humihila sa kanya pabalik."