Saglit na namayani ang katahimikan. Parang tumigil ang oras, at ang tanging naririnig ni Kean ay ang malakas na tibok ng kanyang puso. Hindi niya akalaing sa isang iglap, magbabago ang lahat ng plano niya. Isang malaking dagok ang malaman na may anak siya—isang anak na hindi niya alam na umiiral. Halos magliyab ang kanyang damdamin, na tila sinasakal ng matinding pagkagulat, galit, at pagtataka."Maria…" halos hindi lumalabas ang boses ni Kean. Huminga siya nang malalim, pilit na pinipigilan ang namumuong galit sa kanyang dibdib. "Bakit mo itinago sa akin? Paano mo nagawang ilihim ang lahat ng ito?"Ramdam ni Maria ang galit at sakit sa boses ni Kean. Nagsisimulang manikip ang kanyang dibdib, ngunit pinilit niyang magpakalakas. Ayaw niyang magpatalo sa emosyon niya, lalo na’t hawak niya ang kinabukasan ng anak nila."Kean, hindi ko ito ginusto," sagot ni Maria, nanginginig ang kanyang tinig habang pilit na itinatago ang mga luha. "Natatakot ako… sa'yo, sa magiging reaksyon mo. At… nat
Habang nakikinig si Doña Loida sa pinag-uusapan nina Kean at Maria, isang malalim na ngiti ang namuo sa kanyang mga labi. Sa wakas, magkakaroon na siya ng apo sa tuhod, isang bagay na matagal na niyang pinangarap. Bagama't puno ng tensyon ang pagitan ng dalawa, dama ni Doña Loida ang kaligayahan sa posibilidad ng bagong buhay sa kanilang pamilya.Hindi na mapigilan ni Kean ang paghalo ng emosyon—galit, pagtataka, at kalituhan. Ngunit isang bagay ang malinaw: mayroon siyang karapatan sa batang iyon."Maria," muli siyang bumaling sa kanya, habang si Doña Loida ay tahimik na nagmamasid sa isang sulok. "Anak ko rin siya. Hindi mo pwedeng itago sa akin 'to. Hindi lang ikaw ang may karapatan sa batang ito. Kailangan nating harapin 'to, at hinding-hindi kita hahayaang itago siya sa akin."Napatingin si Maria kay Kean, halata ang kaba at pag-aalinlangan sa kanyang mukha. Alam niyang hindi na niya kayang ilihim ang lahat, ngunit paano nga ba siya magpapatuloy sa mundong ito? Sa harap ng isang
Pagkatapos ng masinsinang pag-uusap nila Maria at Kean tungkol sa kasal at sa kanilang anak, nagpasya si Kean na magmungkahi kay Maria na magsama sila habang hinihintay ang kanilang kasal sa munisipyo ng Cebu. Isang bagay na simple para kay Kean, isang desisyon na para sa ikabubuti ng kanilang anak—walang halong pag-ibig, walang komplikasyon. Para kay Kean, ginagawa niya ito upang masiguradong magiging maayos ang kinabukasan ng kanilang supling."Maria, para sa anak natin," seryosong sambit ni Kean nang muling mag-usap sila tungkol sa kanilang plano. "Mas mabuti na magkasama na tayo ngayon. Para mapanatag ang loob mo, at para maging handa na rin tayo sa kung anuman ang haharapin natin sa hinaharap."Napatingin si Maria kay Kean, may halong kaba at ligaya. Sa kabila ng malamig na tunog ng mga salita ni Kean, alam niyang hindi ito nagbibiro. Hindi naman niya inaasahan ang pagmamahal mula rito, pero hindi niya rin maiwasang masaktan nang kaunti sa pagka-prangka ng mga sinabi nito."Para
Nang huminto sila sa harap ng altar, binati sila ng pari at nagsimulang basahin ang mga panalangin. Habang umaalingawngaw ang boses ng pari, pakiramdam ni Maria ay tila lumulutang siya sa ere. Hindi niya inasahan na ganito kaganda ang kasalang ito. Alam niyang hindi siya dapat umasa ng engrande, dahil sa kasunduan nila ni Kean, pero hindi niya mapigilan ang mapaluha. Hindi dahil sa kalungkutan, kundi dahil sa pagkamangha sa nangyayari.Si Donya Loida, nakaupo sa unahan kasama ang mga kaibigan at piling bisita, ay hindi mapigil ang ngiti. Para sa kanya, ito ang pinakaperpektong araw na kanyang pinlano—isang kasalang magpapakita ng yaman at kapangyarihan ng kanilang pamilya. Ngunit higit pa roon, nais niyang ipadama kay Kean at Maria na kahit hindi pa sila handa sa pagmamahalan, may magandang pagsisimula sila bilang magulang at mag-asawa.Habang tahimik na nakikinig si Kean sa mga salita ng pari, napatingin siya kay Maria. Hindi niya maalis ang mga mata mula sa mukha nito. Ang tahimik n
Mula nang maganap ang engrandeng kasal, nagsimula nang mamuhay magkasama sina Maria at Kean bilang Mr. at Mrs. Ambrosio. Sa unang tingin, ang kanilang pagsasama ay tila isang fairy tale—subalit sa likod ng masayang mukha ng lahat, naroon ang katotohanan na sila ay nagtagumpay lamang sa mga papel. Ang turingan nila ay parang magulang, hindi mga nagmamahalan. Habang ang mga kasamahan ni Kean sa negosyo ay bumabati at nagpapaalam, naglalaro pa rin sa isip ni Maria ang tunay na kahulugan ng kanilang sitwasyon.Isang umaga, nakaupo si Maria sa kanilang malawak na dining table, pinagmamasdan ang mga alon ng dagat mula sa kanilang bintana. Ang kanyang tiyan ay halatang lumalaki na, isang tanda ng bagong buhay na nasa kanyang sinapupunan.“Good morning, Maria!” bating masigla ni Kean habang bumababa mula sa itaas, nakasuot ng isang navy blue na polo at itim na pantalon.“Good morning, Kean. Nasaan na ang breakfast?” biro ni Maria, sabik na sabik sa masarap na almusal.“Kakausapin ko muna ang
Makalipas ang ilang linggo abala sila sa pag-aayos ng nursery ng baby nila.Tinitiyak na kumpleto ang kagamitan sa loob ng nursery.Minsan, naguguluhan si Maria kung bakit tila hindi nagiging masaya ang bawat sandali, kahit na ikinasal na siya kay Kean. Dinala niya ang kanyang bag habang naglalakad patungo sa nursery na kanyang sinimulan sa isang sulok ng kanilang tahanan. Kailangan niyang ayusin ang mga gamit para sa kanilang magiging anak, ngunit may bahagi ng kanya na parang nawawala.“Maria, nandiyan ka na ba?” boses ni Kean mula sa kanyang silid.“Oo, Kean! Nandito na ako,” sagot ni Maria, sabay tawa ng kaunti. Minsan ay iniisip niya kung ano ang nararamdaman ni Kean sa kanilang sitwasyon. Hindi pa rin niya matanggap ang katotohanan na ang kanilang kasal ay tila wala sa diwa ng pagiging mag-asawa, kundi isang kasunduan lamang.“Baka naman magdesisyon ka na na talikuran ang nursery?” pabirong tanong ni Kean habang lumalapit siya. Kahit pa gaano ang kanyang pagkabahala sa katotohanan
Isang mainit na gabi, ang malamig na simoy ng hangin ay tila nagdadala ng mga lihim at kahindik hindik. Sa mansion ng mga Custodio, ang lahat ay tahimik. Ang mga ilaw ay nakapatay, at ang mga tao ay mahimbing na natutulog. Sa isang sulok, si Maria ay nasa kanyang silid, ang mga binti ay nakatayo sa puting bestida na nahuhulog sa kanyang balat, nakalatag ang kanyang mahahabang buhok sa unan.Ngunit hindi makatulog si Maria. Ang kanyang tiyan ay nagugutom,hinaplos ang malaking umbok ng tiyan at kanyang kinausap ang kanyang baby"anak gutom ka na naman kakain lang natin"sambit nito sa sarili, naisip niyang umakyat patungong kusina. Dahan-dahan siyang umalis sa kanyang silid, siniguro na walang makakaalam sa kanyang gagawin. Pinili niyang hindi mag-ayos, na para bang siya ay isang ligaw na pusa na nagnanakaw ng pagkain sa dilim dahil alam niya tulog na ang tao sa loob ng bahay.“Bakit ba kasi ako nagutom ngayon?” bulong niya sa kanyang sarili habang dahan-dahang pumanhik patungong kusina.
Ang gabi ay tahimik na bumalot sa buong mansyon ng Custodio. Ilang oras na ang nakalipas mula nang muntikan na magtagpo ang mga labi nina Maria at Kean sa kusina. Ngayon, si Maria ay nagmamadali pumanhik pabalik sa kanyang kwarto, habang ramdam na ramdam niya ang lakas ng tibok ng kanyang puso. Hindi maikakaila, tila may malalim na koneksyon sa tuwing magkalapit sila ni Kean. Para bang may magneto na kumakapit sa kanila, hinahaplos ang bawat hibla ng kanilang damdamin.“Ano ba ito?” bulong ni Maria sa sarili, pilit niyang kinakalma ang sariling damdamin. Pakiramdam niya ay nag-iinit ang kanyang buong katawan sa tuwing nasa paligid si Kean, lalo na kapag nararamdaman niya ang malalim nitong titig.Sa bawat hakbang patungo sa kanyang kwarto, tila binabalikan niya ang mga nangyari—ang biglaang pagkatagpo nila sa kusina, ang tawanan, ang pakiramdam na walang ibang tao kundi sila. Ngunit higit sa lahat, ang mga titig na iyon, ang muntikang halikan nagbibigay ng excitement ngunit hindi alam