Hindi parin mawala sa isip niya ang engkwentro na nangyari sa pagitan niya at ni Kean nang makita ni Maria ang matalim na tingin nito bago ito umalis, parang nadurog ang kanyang puso. Hindi siya makapaniwala sa bigat ng sitwasyon na kanyang kinasasadlakan. Alam niyang hindi niya kayang harapin si Kean ng ganito at lalo na, hindi pa siya handang sabihin ang totoo. Ramdam niya ang pamimigat ng kanyang damdamin, ngunit pilit niya itong nilulunod sa kanyang isipan.“Hindi ko ito pwedeng sabihin... lalo na kay Kean,” bulong niya sa sarili, hinawakan ang tiyan niyang nagsisimula nang magpahiwatig ng bagong buhay. “Kukunin nila ang anak ko. Wala na akong ibang pamilya, ito na lang ang natitira sa akin.”Palala nang palala ang mga sintomas ng kanyang pagbubuntis. Tuwing umaga, magigising siya ng masama ang pakiramdam, nagsusuka, at halos wala siyang lakas para bumangon. Sa kabila ng lahat ng ito, ipinilit niyang magtrabaho, ipinilit niyang magpakatatag. Hindi niya maaring ipakita sa kahit sino
Makalipas ang ilang linggo, nakahanap siya ng bagong trabaho. Dito, nagkaroon siya ng pagkakataon na magsimula muli.Nakapagtrabaho si Maria bilang tindera sa isang maliit na botika. Simple lang ang trabaho, ngunit sapat na upang maitawid ang pang-araw-araw na gastusin. Masaya siya na kahit paano, nagagawa niyang kumita para sa kanilang dalawa ng anak niya. Ang pagbubuntis niya ay nagiging mas mahirap, lalo na’t lumalaki na ang kanyang tiyan, ngunit ipinagpapatuloy niya ito nang buong tapang.Isang araw, habang siya ay naglalakad pauwi, may isang batang lalaki na nagtitinda ng gulay sa kalye ang humarang sa kanya."Ate, bili ka na po ng gulay! Bagong pitas po!" masiglang alok ng bata.Napangiti si Maria. "Sige, kuya. Magkano itong mga talong?"Habang iniabot ng bata ang bayad, naramdaman niyang sumipa ang kanyang anak sa loob ng tiyan niya. Napatigil siya saglit, at isang malalim na hinga ang pinakawalan."Malakas ka na, anak," bulong niya sa kanyang sarili habang kinakausap ang sangg
Napakunot-noo si Kean, tila ba may biglang pumasok sa kanyang isipan. Naging seryoso ang kanyang mukha, at nagtataka siyang tumingin kay Maria. “Maria... bakit parang... may itinatago ka?” tanong ni Kean, ang kanyang mga mata'y puno ng pagsusuri, tila binabasa ang kanyang kaluluwa.Napalunok si Maria, at kahit na gusto niyang ipaliwanag ang sarili, parang natuyo ang kanyang lalamunan. Alam niyang oras na para sabihin ang totoo, ngunit sa bawat paghinga, nararamdaman niyang lumalalim ang takot. Ano nga ba ang iisipin ni Kean kapag nalaman niya? Paano niya tatanggapin ang katotohanang pilit niyang itinatago?"Maria?" mababa ngunit mariing tawag ni Kean. Hindi iyon isang tanong; tila iyon ay isang pahiwatig na gusto nitong marinig ang kanyang paliwanag. Kitang-kita sa kanyang mukha ang pagtataka at pag-aalala.Hindi alam ni Maria kung ano ang gagawin. Pilit niyang hinahakbang ang mga paa upang makalayo, ngunit parang mabigat ang bawat hakbang na para bang may humihila sa kanya pabalik."
Saglit na namayani ang katahimikan. Parang tumigil ang oras, at ang tanging naririnig ni Kean ay ang malakas na tibok ng kanyang puso. Hindi niya akalaing sa isang iglap, magbabago ang lahat ng plano niya. Isang malaking dagok ang malaman na may anak siya—isang anak na hindi niya alam na umiiral. Halos magliyab ang kanyang damdamin, na tila sinasakal ng matinding pagkagulat, galit, at pagtataka."Maria…" halos hindi lumalabas ang boses ni Kean. Huminga siya nang malalim, pilit na pinipigilan ang namumuong galit sa kanyang dibdib. "Bakit mo itinago sa akin? Paano mo nagawang ilihim ang lahat ng ito?"Ramdam ni Maria ang galit at sakit sa boses ni Kean. Nagsisimulang manikip ang kanyang dibdib, ngunit pinilit niyang magpakalakas. Ayaw niyang magpatalo sa emosyon niya, lalo na’t hawak niya ang kinabukasan ng anak nila."Kean, hindi ko ito ginusto," sagot ni Maria, nanginginig ang kanyang tinig habang pilit na itinatago ang mga luha. "Natatakot ako… sa'yo, sa magiging reaksyon mo. At… nat
Habang nakikinig si Doña Loida sa pinag-uusapan nina Kean at Maria, isang malalim na ngiti ang namuo sa kanyang mga labi. Sa wakas, magkakaroon na siya ng apo sa tuhod, isang bagay na matagal na niyang pinangarap. Bagama't puno ng tensyon ang pagitan ng dalawa, dama ni Doña Loida ang kaligayahan sa posibilidad ng bagong buhay sa kanilang pamilya.Hindi na mapigilan ni Kean ang paghalo ng emosyon—galit, pagtataka, at kalituhan. Ngunit isang bagay ang malinaw: mayroon siyang karapatan sa batang iyon."Maria," muli siyang bumaling sa kanya, habang si Doña Loida ay tahimik na nagmamasid sa isang sulok. "Anak ko rin siya. Hindi mo pwedeng itago sa akin 'to. Hindi lang ikaw ang may karapatan sa batang ito. Kailangan nating harapin 'to, at hinding-hindi kita hahayaang itago siya sa akin."Napatingin si Maria kay Kean, halata ang kaba at pag-aalinlangan sa kanyang mukha. Alam niyang hindi na niya kayang ilihim ang lahat, ngunit paano nga ba siya magpapatuloy sa mundong ito? Sa harap ng isang
Pagkatapos ng masinsinang pag-uusap nila Maria at Kean tungkol sa kasal at sa kanilang anak, nagpasya si Kean na magmungkahi kay Maria na magsama sila habang hinihintay ang kanilang kasal sa munisipyo ng Cebu. Isang bagay na simple para kay Kean, isang desisyon na para sa ikabubuti ng kanilang anak—walang halong pag-ibig, walang komplikasyon. Para kay Kean, ginagawa niya ito upang masiguradong magiging maayos ang kinabukasan ng kanilang supling."Maria, para sa anak natin," seryosong sambit ni Kean nang muling mag-usap sila tungkol sa kanilang plano. "Mas mabuti na magkasama na tayo ngayon. Para mapanatag ang loob mo, at para maging handa na rin tayo sa kung anuman ang haharapin natin sa hinaharap."Napatingin si Maria kay Kean, may halong kaba at ligaya. Sa kabila ng malamig na tunog ng mga salita ni Kean, alam niyang hindi ito nagbibiro. Hindi naman niya inaasahan ang pagmamahal mula rito, pero hindi niya rin maiwasang masaktan nang kaunti sa pagka-prangka ng mga sinabi nito."Para
Nang huminto sila sa harap ng altar, binati sila ng pari at nagsimulang basahin ang mga panalangin. Habang umaalingawngaw ang boses ng pari, pakiramdam ni Maria ay tila lumulutang siya sa ere. Hindi niya inasahan na ganito kaganda ang kasalang ito. Alam niyang hindi siya dapat umasa ng engrande, dahil sa kasunduan nila ni Kean, pero hindi niya mapigilan ang mapaluha. Hindi dahil sa kalungkutan, kundi dahil sa pagkamangha sa nangyayari.Si Donya Loida, nakaupo sa unahan kasama ang mga kaibigan at piling bisita, ay hindi mapigil ang ngiti. Para sa kanya, ito ang pinakaperpektong araw na kanyang pinlano—isang kasalang magpapakita ng yaman at kapangyarihan ng kanilang pamilya. Ngunit higit pa roon, nais niyang ipadama kay Kean at Maria na kahit hindi pa sila handa sa pagmamahalan, may magandang pagsisimula sila bilang magulang at mag-asawa.Habang tahimik na nakikinig si Kean sa mga salita ng pari, napatingin siya kay Maria. Hindi niya maalis ang mga mata mula sa mukha nito. Ang tahimik n
Mula nang maganap ang engrandeng kasal, nagsimula nang mamuhay magkasama sina Maria at Kean bilang Mr. at Mrs. Ambrosio. Sa unang tingin, ang kanilang pagsasama ay tila isang fairy tale—subalit sa likod ng masayang mukha ng lahat, naroon ang katotohanan na sila ay nagtagumpay lamang sa mga papel. Ang turingan nila ay parang magulang, hindi mga nagmamahalan. Habang ang mga kasamahan ni Kean sa negosyo ay bumabati at nagpapaalam, naglalaro pa rin sa isip ni Maria ang tunay na kahulugan ng kanilang sitwasyon.Isang umaga, nakaupo si Maria sa kanilang malawak na dining table, pinagmamasdan ang mga alon ng dagat mula sa kanilang bintana. Ang kanyang tiyan ay halatang lumalaki na, isang tanda ng bagong buhay na nasa kanyang sinapupunan.“Good morning, Maria!” bating masigla ni Kean habang bumababa mula sa itaas, nakasuot ng isang navy blue na polo at itim na pantalon.“Good morning, Kean. Nasaan na ang breakfast?” biro ni Maria, sabik na sabik sa masarap na almusal.“Kakausapin ko muna ang
Inilagay niya ang isang binti pataas nang bahagya at pinanood habang sinasalsal niya ang sarili bago muling pumasok na may kasamang halik. Gusto niya ang bigat ng katawan niya sa kanyang puwit at balakang."Ah putang ina, ang sarap ng titi mo." Napamura siya nang malakas. "Huwag." "Huwag tumigil."Sumisid siya nang mas malalim. "Oh, baby." Wala akong balak na gawin iyon. Ang puki na ito ay bagay na bagay sa akin.Ngumiti siya, at ipinatong niya ang kanyang noo sa kanya. Bumangon siyang muli, hinawakan ang kanyang malambot na hita habang lalo pa siyang umuusad. Ang kanyang dibdib ay namula. Ang kanyang noo ay basang-basa."Ramdam mo ba 'yan?" Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng puki na ito sa titi ko?"Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng putaing ito sa titi ko?"Mabilis ang takbo ng isip niya. Maging regular na ba ito ngayon? Inilapat niya ang isang kamay sa kanyang matikas na dibdib, sabik na magmakaawa para dito. Bumilis ang kanyang paghinga kasabay ng bilis
Hindi pa naglaan ng kahit isang sandali upang suriin siya, lumapit siya at agad na nagsimula nang magpakasawa. Ang kanyang mainit na dila ay humihila sa kanyang mga kulungan, ang kawalan ng saplot ng kanyang puki ay lalong naging sensitibo. Umarko siya laban sa kama. Ang kumot ay kumislot sa kanyang mga daliri habang siya'y humahawak para sa suporta. Ang kanyang katawan ay parang may kuryente, parang anumang sandali ay lilipad siya sa hangin. Ang pagkakahawak niya sa kanyang mga hita ay halos masakit, at gustung-gusto niya ito. Ang tanawin ng malambot na mga pasa na naiwan doon ay nagbigay ng kilig sa kanya.Hindi kailanman binitiwan ang kontak, muling inilipat niya ang kanyang sarili. Mabilis niyang inalis ang kanyang brief. Bawat pulgada ng kanyang katawan ay sumisigaw na hindi siya makapagpigil sa kanya. Ang kanyang ari ay walang duda na namumula at labis na matigas. Ang larawang iyon ay nagpasmile sa kanya.Ang kanyang mga balakang ay umusad pasulong, halos parang naglalabas-masok
Pagkatapos ng kasal, dinala ni Kean si Maria sa isang malapit na resort na puno ng tahimik na kagandahan. Ang villa na kanilang tinuluyan ay may malalaking bintana na tanaw ang dagat, at ang paligid ay napapaligiran ng mga rosas at kandila, na tila nagbigay ng mahiwagang liwanag sa buong lugar.Pagkapasok nila sa loob, mahigpit na niyakap ni Kean si Maria mula sa likuran. “Sa wakas, mahal. Ikaw na ang asawa ko,” bulong niya habang nararamdaman ni Maria ang init ng kanyang mga bisig.Napangiti si Maria, ngunit bago pa siya makapagsalita, biglang inikot siya ni Kean paharap at mabilis siyang hinalikan. Mapusok at puno ng pagmamahal ang halik na iyon, na para bang lahat ng sakit at pagsubok na pinagdaanan nila ay natunaw sa init ng kanilang pag-iisa.“Kean,” mahina niyang sambit nang maghiwalay ang kanilang mga labi. Ang kanyang mga mata ay naglalaman ng halo-halong emosyon—pagmamahal, pagkasabik, at kaunting kaba.“Mahal, simula ngayon, wala nang hahadlang sa atin. Walang ibang mahalaga
“Mga minamahal kong kaibigan at pamilya,” simula ng pari. “Narito tayo ngayon upang saksihan ang pagtali ng dalawang pusong nagmamahalan. Ang araw na ito ay hindi lamang tungkol sa kanila, kundi tungkol sa pagmamahal na nagbubuklod sa ating lahat.”Nang dumating na ang bahagi ng kasal kung saan tinanong ng pari kung may sinuman bang tututol, tila huminto ang oras. Si Maria ay tumingin kay Kean, ang kanyang mga mata puno ng pag-asa. Si Kean naman ay tumitig kay Maria na tila sinasabi, Ako ang lalaking magmamahal sa'yo habang buhay.Tahimik ang lahat."Kung wala," muling sabi ng pari, "ating ipagpatuloy ang seremonya."May narinig na mababang buntong-hininga mula sa mga bisita, lalo na kay Donya Loida na tumayo sa likuran, hawak ang kamay ni Harry. Nagpahid siya ng luha, masayang nakangiti sa eksenang nasa harap niya.“Kean, maaari mo nang sabihin ang iyong panata,” ani ng pari.Huminga ng malalim si Kean, hawak ang kamay ni Maria na bahagyang nanginginig. Tumingin siya sa kanyang magig
Pagkatapos ng ilang saglit, biglang lumuhod si Kean sa harapan niya, may hawak na maliit na kahon. Sa loob nito, isang kumikislap na singsing na tila simbolo ng lahat ng pagmamahal at pangako niya para kay Maria."My heart always belongs to you from the first day I saw you until today, mahal kong Maria," sabi ni Kean, puno ng emosyon ang boses. "Will you spend the rest of my life with me, until our hair turns white? Will you marry me, my love Maria?"Natulala si Maria, hawak-hawak pa rin ang mga rosas habang tumulo ang kanyang luha. Hindi niya inakala ang ganitong surpresa. Ang buong paligid, ang musika, at ang mga bulaklak—lahat ay perpektong naglalarawan ng pagmamahal ni Kean para sa kanya."Kean..." sagot ni Maria habang pinupunasan ang luha. "Hindi ko alam kung anong sasabihin ko. Napakaganda ng lahat ng ito. Hindi ko inaasahan, pero... oo! Oo, Kean, papakasalan kita muli!"Nagpalakpakan ang lahat nang lumabas ang kanilang mga pamilya mula sa taguan. Si Harry, ang kanilang anak, a
Kinabukasan, nagising si Kean nang may isang malinaw na layunin sa isip—ang ituloy ang kanyang plano para kay Maria. Hindi na siya makapagpigil. Ang kasal na matagal na nilang pinangarap, ngunit hindi natuloy, ay magaganap na rin. Puno ng determinasyon, nagpunta siya sa isang wedding couture shop upang magpagawa ng bagong gown para kay Maria.Habang tinitingnan ang dating wedding gown ni Maria, nagulat si Kean na pareho pa rin ang sukat nito sa katawan ni Maria. Napansin niya ang bawat detalye—ang disenyo, ang tela, at ang mga alaalang nakatago sa bawat tahi. Ang mga sandaling iyon ay nagpabalik sa kanya sa araw ng kanilang unang kasal—isang kasal na puno ng pagmamahal, ngunit naputol dahil sa mga pagsubok."Si Maria, hindi mo na kayang ipagpaliban pa," bulong ni Kean sa sarili. Agad siyang pumunta sa wedding planner at ipinakita ang mga detalye ng plano. Lahat ay handa na. Tanging ang singsing na lang ang hinihintay. Kaya't nakipagkuntabahan siya kay Eric, kapatid ni Maria, upang ala
Pagkauwi nina Maria sa bahay ng Esperanza sa Cebu, hindi niya inaasahan ang biglaang pagdating ng kanyang ina, si Rosemarie Esperanza, mula Manila. Halata ang pagod sa mukha ni Rosemarie, ngunit ang kagalakan sa kanyang mga mata nang makita ang anak ay hindi maikakaila. Tumakbong sumalubong si Harry, ang apo niya, at mahigpit na yumakap sa kanya.“Lola Rosemarie!” malakas na sigaw ni Harry habang yakap-yakap ang matanda. “Alam mo ba, gumaling na si Daddy Kean! Wala na siyang coma!”Napaluha si Rosemarie sa narinig. “Talaga ba, Harry? Ang saya-saya ko naman. Ibig sabihin, masaya na ulit ang pamilya ninyo,” ani Rosemarie habang pinupunasan ang kanyang mga luha at hinahalikan ang noo ng apo.Tahimik na nakatayo si Maria sa tabi, pinagmamasdan ang yakapan ng mag-lola. Nagpaumanhin siya sa ina. “Ma, pasensya na. Akala ko po magtatagal pa kayo sa Manila kaya hindi ko na kayo inantay. Napagdesisyunan ko rin po na pauwiin muna si Harry dito habang nasa ospital pa si Kean.”Ngumiti si Rosemari
Habang naglalakad sila patungo sa pintuan ng kwarto dahil wala masyadong signal sa loob, ngumiti si Maria at tinawagan ang kapatid sa telepono. "Eric, nandiyan ka ba? Pumunta ka na rito sa hospital at ipakilala kita kay Kean. Kailangan niyang malaman na wala siyang karibal sa puso ko," sabi ni Maria, ang tinig ay puno ng pagmamahal at kasiyahan.Ang sagot mula sa kabilang linya ay mabilis at masigla. “Oo, Ate! Nandiyan na ako. Andito na ako sa hospital at aakyat na. Magkita tayo diyan.”Habang hinihintay ang pagdating ni Eric, si Kean ay patuloy na nag-iisip. Minsan, ang pagmamahal ay hindi agad-agad nakikita, pero si Maria… siya ang lahat para sa akin. Ang hirap man tanggapin, kailangan kong magtiwala.Ilang sandali pa, dumating na si Eric. May dalang ngiti sa labi at kasabay nito ang kagalakan na halata sa kanyang mga mata. Hindi alintana ang lahat ng mga hirap na naranasan ni Maria at Kean. Ang bawat hakbang ng buhay nila ay nagiging mas magaan nang magsama-sama ang mga piraso ng
Sa isang silid ng ospital, ang mga mata ni Kean ay puno ng kaligayahan at pasasalamat. Matapos ang matagal na panahon ng paghihirap, ang kanyang mga magulang, si Donya Loida, at ang pinakamahalaga sa lahat—si Maria at Harry—ay nakatayo sa kanyang paligid. Tuwang-tuwa siya nang marinig ang balita mula kay Dr. Velasco.“Kean, magandang balita. Puwede ka nang umuwi. Ang mga resulta ng mga tests ay maayos na. Patuloy na ang iyong paggaling,” ani ni Dr. Velasco, ang doktor na nag-alaga sa kanya mula nang magkamali ang lahat.Isang ngiti ang sumilay sa mga labi ni Kean. “Salamat, Doc. Salamat sa lahat ng inyong tulong,” sambit ni Kean habang tinatangkang magtaas ng katawan. Nangingilid ang luha sa kanyang mga mata, hindi dahil sa sakit, kundi dahil sa pasasalamat sa Diyos at sa lahat ng mga tao sa kanyang buhay na naging saksi sa kanyang laban.Si Donya Loida, na hindi nakapagpigil sa saya, ay agad niyakap si Kean. “Salamat sa Diyos, Kean, apo! Hindi ko na kayang maghintay na makauwi ka na.