Kinabukasan ay gano'n ulit ang naging gawain ko ng umagang iyon. Buwan na ng bakasyon ngayon kaya naisip kong tulungan si Nanay habang wala pa akong pasok. Inaayos ko na ang bungkos ng gulay sa aming pwesto ng dumating si May.
Kapag malapit na ang tanghali ay nagliligpit kami ng paninda at ilang oras rin magsasara para makapagpahinga kami. Kinuha ko ang batya sa ilalim ng tindahan at isa-isang nilagay doon ang mga kangkong, talbos at malunggay."Gly! Kamusta? Balita ko, nakatanggap ka ng bulaklak galing kay Joaquin, ah?" tanong niya sa akin at palihim pa akong siniko dahil hindi ko siya magawang kausapin. Katabi ko kasi si Nanay at nagbibilang ng pera galing sa benta namin.Hinihiwalay niya na kasi ang magiging bayad sa pwesto at ang pambili ng gulay para bukas. Sinamaan ko na lang ng tingin si May para hindi niya na ako istorbohin pa."May! Halika nga dito! Kakarating mo pa lang, puro chismis na agad ang inaatupag mo! Hayaan mo muna si Glydel at nagtatrabaho siya!" narinig kong sigaw ng kanyang Nanay at napangisi na lang ako dahil sa naging reaksyon ni May."Nanay naman! Nakikipagkwentuhan lang naman ako!" pagpapaliwanag nito at padabog na umalis sa pwesto namin. Nagpatuoy ako sa pag-aayos at nagpahinga na rin agad.Nang matapos ako sa pag-aayos ng dahon na gulay, kinuha ko naman ang sako at doon ko nilagay ang mga patatas, karots at kung ano-ano pang gulay."Glydel, tapos ka na?" tanong sa akin ni Nanay habang tinatalian ng goma ang perang papel. Ilang sandali pa ay dumating na si Leroy at tinulungan kaming magbuhat ng gulay at ilagay iyon sa kanyang tricycle.Nang paalis na kami, may humarang na mamahaling kotse sa tapat ng palengke at bumaba doon si Joaquin. Mayroon siyang dala ulit na bungkos ng bulaklak at tinatanaw niya ako. Hinila ako ni Nanay para sumakay na sa tricycle dahil napansin niya rin pala ang pagdating ni Joaquin.Bigla siyang lumingon at pakiramdam ko ay nasa alapaap ako dahil nagtama ang aming mga paningin. Ngumiti siya at halos masilaw na ako sa put ng kanyang ngipin. Kumaway siya at agad nagtungo sa kinatatayuan namin."Halika na, Glydel!" sigaw ni Nanay at nakita kong nasa loob na siya ng tricycle at hawak-hawak ang mga gulay. Hindi ako nakagalaw dahil sa isang mala-diyos ang nakatayo sa aking harapan. Mas lumapit pa siya sa tricycle at kumaway sa aking Nanay. Pinanood ko lang sila sa kaniang ginagawa at panay ang irap ni Nanay sa kanya kaya napapangisi na lang ako. Masyado rin kasing ma-pride ang aking Ina at alam kong ayaw niya sa pamilya nila Joaquin sa di ko malamang dahilan."Hi! Aling Mona, para sa inyo po," sabi ni Joaquin sa kanya at iniabot ang isang paperbag. Nakita kong nag-aalangan pa si Nanay na tanggapin iyon pero pinilit siya ni Joaquin kaya wala na rin siyang magawa.Nang makaharap ulit siya sa akin, inabot niya ang bulaklak at maugod kong kinuha iyon. Dumaplis ang kanyang kamay sa akin at para akong na-kuryente sa sadaling nagdikit ang aming mga balat. Naramdaman ko rin ang lambot at kinis ng kanyang balat."Aling Mona, ako na po ang maghahatid sa inyo," alok ni Joaquin sa kanya. Nang mapalingon ako kay Nanay, nakita kong umiling siya at akmang hihilahin ako. Wala na akong nagawa pa dahil kalahati na ng katawan ko ang nasa loob ng tricycle."Ay hindi! Nakalagay na dito ang gulay namin at nakita mo naman, paalis na kami. Nakakahiya naman sa tricycle driver. Hala at Glydel, sumakay ka na dito! Magluluto pa ako ng tanghalian!" sigaw niya at lumingin ako ulit kay Joaquin.Nakita ko sa kanyang mukha ang pagkadismaya pero sandaling segundo lang iyon dahil napangiti na siya ulit. Nakaramdam ako ng pagkahiya dahil sa inaasal ni Nanay pero wala akong nagawa."Pasensya ka na, Joaquin. Sa susunod na lang," sabi ko sa kanya at umupo na sa tabi ni Nanay. Sinimulan na ni Leroy buksan ang kanyang tricycle at patuloy pa rin si Nanay sa kanyang pagsasalita pero wala akong naririnig. Nilabas ko ang aking ulo sa tricycle para silipin si Joaquin.Nanatili pa rin itong nakatayo at kumakaway sa amin. Umayos na ako ng pagkakaupo at napatingin kay Nanay. Nakataas na ang kilay niya at alam kong hindi siya natutuwa sa kinikilos ko.Sumisilip lang sa amin si Leroy ng sandaling iyon. Nakaramdam ako ng hiya dahil sa inarkila na namin siya at biglang dumating si Joaquin."Hoy, Glydel! Tigil-tigilan mo ang pantasya mo sa lalaking iyan. Tandaan mo, isang Martinez ang lalaking iyan. Mayaman sila at dukha lang tayo. Hinding-hindi magkakagusto sayo ang lalaking iyan," sabi ni Nanay sa akin at nakaramdam ako ng lungkot dahil sa katotohanan ang bawat sinabi niya sa akin. Tumikhim si Leroy at parang may gustong sabihin. Tinapunan ko na lang siya ng tingin para hindi na siya tumuloy sa pagsasalita dahil ayokong gatungan niya pa ang semon sa akin ni Nanay."Ihahatid lang naman po tayo, Nay," sagot ko sa kanya pero narinig kong umismid siya."May nalalaman pang pagbibigay ng bulaklak, makakain mo ba yan? Buti pa itong si Leroy, nakakatulong sa atin!" dagdag pa ni Nanay at iniwas ko na lang ang aking tingin. Pinagmasdan ko na lang ang dinadaanan namin at naging bingi na sa mga sinasabi ni Nanay.Nang makarating kami sa bahay, agad kong tinulungan si Nanay sa pag-aayos ng paninda namin at sa pagluluto ng tanghalian. Nang matapos kaming kumain, muli kong nilagay ang bulaklak sa flower vase sa aking kwarto at pinagmasdan lang ito. Nagbugtong-hininga na lang ako at nagpaulit-ulit sa isip ko ang mga sinabi ni Nanay.Alam ko ang bagay na iyon pero hindi ko pa rin mapigilan na hindi pansinin si Joaquin dahil sa binibigay niyang interest sa akin. Naisip kong totoo naman ang sinabi ni Nanay at marahil, dapat ko siyang sundin kaysa naman masaktan pa ako sa mga susunod na pagkikita namin ni Joaquin.Kinuha ko ang mga bulaklak at naisip kong itapon ito. Ayoko rin paasahin ang sarili ko at masaktan dahil sa katotohanang sumasampal sa akin.Nagbalik kami sa palengke at habang binababa namin sa tricycle ang mga gulay na tinda namin ay bigla na naman dumating ang kotse ni Joaquin. Muli ko siyang nakita at ngayon, paninindigan ko ang aking desisyon kanina. Kumaway siya sa akin at hindi ko pinansin iyon kahit ang totoo, gustong-gusto kong kumaway rin sa kanya. Lumapit pa siya sa amin at akmang kukunin ang dala kong gulay pero lumapit sa akin si Leroy at siya na ang kumuha ng aking dala. "Salamat," sabi ko kay Leroy at inayos ang aking buhok. Diretso lang ang aking tingin kahit nakikita ko sa gilid ng aking paningin ang pagtitig ni Joaquin sa akin. Nakita kong nagtataka siya sa kinikilos ko ng sandaling iyon. "Maaari ba kitang yayain kumain sa labas?" tanong ni Joaquin sa akin pero nagbingi-bingihan ako at nagsimuang maglakad papasok sa palengke. "Ano, Glydel? Pwede ba?" tanong niya muli sa akin at nagulat ako ng malamang sumusunod pa siya sa akin. Lumingon ako sa kanya at humalukipki
Habang nasa kwarto ako at nagpapahinga, hinalungkat ko ang aking kabinet para maghanap ng damit na susuotin ngayong gabi. Wala akong bagong kasuotan dahil bibihira akong bumili ng damit. Kung maaari pa naman gamitin ang mga luma kong damit ay pinagtitiisan ko ang mga ito. Agad kong kinuha ang pulang dress na may puting bulaklak sa laylayan nito at pinagmasdang maigi para malaman kung maayos na ba ito. Agad akong naligo dahil ang usapan naming oras ni May ay alas otso. Ilang minuto na lang ang mayroon ako para makapag-ayos. Paglabas ko ng kwarto, nakita ko sa lamesa sila Nanay at Tatay. Parang may pinag-uusapan silang importante kaya naman binati ko lang sila saka nagpaaalala sa kanila na ngayong gabi ang pyesta. "Mag-iingat kayo ni May!" sabi sa akin ni Nanay at agad naman akong tumango saka dumiretso na sa banyo. Minadali ko ang aking pag-aayos dahil ayokong magpahintay kay May. Pagkatapos kong maligo ay agad akong dumiretso sa kwarto para magbihis ng marinig ko na ang pagdating
Nagtagal pa kami ng ilang oras sa pagdidiriwang na iyon at patuloy na nakikipaghalo-bilo si May sa mga iba niya pang kaibigan at nobyo. Pero habang pinanonood ko si May at nasa tabi lang ng ilang mga lamesa, hindi umalis si Joaquin sa aking tabi. May ilang mga babae ang lumalapit sa kanya at inaalok siya para sa isang sayaw pero wala siyang pinaunlakan kahit isa doon. “Ano ba ang nagustuhan mo sa akin?” tanong ko sa kanya matapos ko siyang tingnan ng ilang Segundo. Napangiti siya at lumabas ang biloy sa kanyang mukha at agad akong nakaramdam ng pagkatuwa pero hindi ko pinahalata iyon sa kanya. “Ibang-iba kasi sa mga babae sa bayan na ito, ayon sa kwento ng iilan sa akin,” sagot sa akin ni Joaquin na labis kong pinagtaka kaya kumunot ang aking noo at matalim ko siyang tinitigan. Tila hindi naman niya napansin ang pagbabago ng aking emosyon at masaya pa rin siya. “Ah, ang ibig mo bang sabihin ay nakausap mo na ang ilan sa mga babae sa bayan na ito at nagawa mo an rin alamin kung sino
“Nay, hindi po muna kita masasamahan sa pagtitinda ngayong tanghali dahil may kailangan akong gawin sa eskwelahan,” pagpapaalam ko kay Nanay ng matapos naming pagtulungan ayusin ang mga gulay na paninda namin.“Oh siya sige at papuntahin mo muna dito si Pamela at siya na muna ang tutulong sa akin,” sagot niya at agad na akong umalis. Hindi ko na nagawa pang magmano sa kanya dahil basa ang mga kamay nito dahil sa pagwiwisik ng tubig sa mga gulay.Alas singko pa lang ng umaga iyon kaya naman may ilang oras pa ako para makatulog. Naalimpungatan ako ng marinig ko si Nanay na sumisigaw kaya dali-dali akong lumabas ng kwarto para tingnan kung ano ang nangyayari.“Nay! Bakit? Anong nangyari?” tanong ko sa kanya at nakita kong tuwang-tuwa sila ni Pamela at may hawak pang maraming pera. Naguluhan ako dahil sa nangyayari pero ang isa sa naisip ko ay nanalo siguro sa lotto si Nanay kaya ganito ka
Matapos ang ginawa ng mga babaeng iyon ay agad kumalat sa buong Campus ang ginawa ni Joaquin sa kanila dahil sa akin at kumalat na rin ang tungkol sa pangliligaw niya sa akin. Hindi na ako nakatanggi pa sa mga nagtatanong sa akin dahil sa balitang iyon pero gusto ko na lang umalis agad dahil nakakatanggap ako ng dalawang klaseng pagtrato sa mga estudyante.May iilan na naging mabait sa akin at may iilan rin sa kanila ay naging masama ang timpla sa akin sa loob lamang ng isang araw. Ito ang iniiwasan kong mangyari kaya mas nais kong lumayo kay Joaquin pero nalaman na ng lahat at kailangan ko na lang tanggapin ang bagay na iyon.Nang matapos ang klase, nakita kong hinihintay ako ni Joaquin sa labas ng kwarto at nang makita niya ako, agad siyang lumapit sa akin at kinuha ang aking bag.“Anong nangyayari?” tanong ko sa kanya pero hinawakan niya ang aking kamay at sabay na kaming naglakad papaalis sa eskwelahan.
"Glydel Hugasan mo na ang mga gulay at kangkong naman ay pagsama-samahin mo! Halagang sampung piso kada isang tali!" saigaw sa akin ni Nanay habang pumupungas pa ako dahil maaga niya akong ginising. Alas-tres pa lang ng madaling araw ay pinabangon niya na ako para tulungan siya sa mga paninda. Nag-aasikaso naman si nanay para maghiwa ng mga repolyo at karot para gawin rekado sa chopsuey. Kahit malamig pa ng oras na iyon ay lumabas na ako ng bahay. Madilim pa sa paligid pero may ilang mga tao na ang lumalabas. Kagaya namin, naghahanda na rin sila para mag-ayos ng paninda sa palengke. Binuksan ko na lang ang radyo para malibang habang ginagawa ko ito at maapos sa kangkong, talbos naman ang sunod kong tinali. Inabot ako ng ilang oras dahil tagdalawang sako kada gulay ang tinapos kong ayusin. "Gisingin mo na ang kapatid mo pata makagayak na, tanghali na naman siyang makakarating sa eskwelahan," sabi sa akin ni Nanay at sumunod ako agad sa kanya. P
Maaga akong gumising para mag-enroll sa paaralan bilang kolehiyo. Dapat ay noong nakaraang taon pa ako mag-aaral sa kolehiyo pero mas pinili kong tulungan si Nanay sa palengke at mag-ipon para sa pangpaaral ko. Hindi ko mapigilan ang saya ko dahil sa wakas ay matutupag na ang isa sa mga pangarap ko. Kursong nursing ang gusto kong makamit at sisiguraduhin kong hindi masasayang ang lahat ng pagod at paghihintay ko ng isang taon. Maraming mga kabataan ang kagaya ko na klagaya ko ang nag-enroll din sa paaaralan ng St. Martin. Habang nakapila ako para magbayad sa paunang semester ay narinig ko ang sigaw ni May at napalingon ako sa gawing kaliwa. Nagtatalon siya habang winawagayway ang dalawang kamay niya sa ere at pinagtitinginan siya ng ibang estudyante. Nakaramdam ako ng ngiti at hiya dahil sa ginagawa niya. Lumapit siya sa akin dahil hindi ako makaalis sa pila. Kailangan kong makauwi rin agad para makadiretso sa palengke at tulungan si Nanay doo
Kinabukasan, habang nasa palengke kami ni Nanay ay dumaan si Joaquin. Nakaporma siya at may dala nanamang bulaklak. "Ah, Glydel. Para sayo," sabi niya sa akin at inabot ang hawak niyang bungkos ng bulaklak. Hindi ko alam kung ano ang mararamdaman ko ng mga sandaling iyon pero kinuha ko na rin ito at ayokong mapahiya si Joaquin. "Totoo nga ang tsismis," narinig kong bulong ng katabi namin at naramdaman kong kinurot ako ni Nanay sa baywang kaya napangiwi ako sandali. "Para saan ito?" tanong ko kay Joaquin at ngumiti siya sa akin. May inabot na rin siyang tsokolate sa akin at kinuha ko rin iyon. "Joaquin, sinabi ko na sayo kagabi, ayoko pang magkaroon ng mangliligaw ang anak ko at gusto ko makapagtapos na muna siya sa pag-aaral," sabi ni Nanay sa kanya at nakaramdam ako ng hiya dahil sa pinagsabihan ni Nanay si Joaquin. "Naiintindihanko po, Aling Nena. Gusto ko lang po magpakita ng paghanga kay Glydel," sabi ni Joaquin kay Nanay at umal
Matapos ang ginawa ng mga babaeng iyon ay agad kumalat sa buong Campus ang ginawa ni Joaquin sa kanila dahil sa akin at kumalat na rin ang tungkol sa pangliligaw niya sa akin. Hindi na ako nakatanggi pa sa mga nagtatanong sa akin dahil sa balitang iyon pero gusto ko na lang umalis agad dahil nakakatanggap ako ng dalawang klaseng pagtrato sa mga estudyante.May iilan na naging mabait sa akin at may iilan rin sa kanila ay naging masama ang timpla sa akin sa loob lamang ng isang araw. Ito ang iniiwasan kong mangyari kaya mas nais kong lumayo kay Joaquin pero nalaman na ng lahat at kailangan ko na lang tanggapin ang bagay na iyon.Nang matapos ang klase, nakita kong hinihintay ako ni Joaquin sa labas ng kwarto at nang makita niya ako, agad siyang lumapit sa akin at kinuha ang aking bag.“Anong nangyayari?” tanong ko sa kanya pero hinawakan niya ang aking kamay at sabay na kaming naglakad papaalis sa eskwelahan.
“Nay, hindi po muna kita masasamahan sa pagtitinda ngayong tanghali dahil may kailangan akong gawin sa eskwelahan,” pagpapaalam ko kay Nanay ng matapos naming pagtulungan ayusin ang mga gulay na paninda namin.“Oh siya sige at papuntahin mo muna dito si Pamela at siya na muna ang tutulong sa akin,” sagot niya at agad na akong umalis. Hindi ko na nagawa pang magmano sa kanya dahil basa ang mga kamay nito dahil sa pagwiwisik ng tubig sa mga gulay.Alas singko pa lang ng umaga iyon kaya naman may ilang oras pa ako para makatulog. Naalimpungatan ako ng marinig ko si Nanay na sumisigaw kaya dali-dali akong lumabas ng kwarto para tingnan kung ano ang nangyayari.“Nay! Bakit? Anong nangyari?” tanong ko sa kanya at nakita kong tuwang-tuwa sila ni Pamela at may hawak pang maraming pera. Naguluhan ako dahil sa nangyayari pero ang isa sa naisip ko ay nanalo siguro sa lotto si Nanay kaya ganito ka
Nagtagal pa kami ng ilang oras sa pagdidiriwang na iyon at patuloy na nakikipaghalo-bilo si May sa mga iba niya pang kaibigan at nobyo. Pero habang pinanonood ko si May at nasa tabi lang ng ilang mga lamesa, hindi umalis si Joaquin sa aking tabi. May ilang mga babae ang lumalapit sa kanya at inaalok siya para sa isang sayaw pero wala siyang pinaunlakan kahit isa doon. “Ano ba ang nagustuhan mo sa akin?” tanong ko sa kanya matapos ko siyang tingnan ng ilang Segundo. Napangiti siya at lumabas ang biloy sa kanyang mukha at agad akong nakaramdam ng pagkatuwa pero hindi ko pinahalata iyon sa kanya. “Ibang-iba kasi sa mga babae sa bayan na ito, ayon sa kwento ng iilan sa akin,” sagot sa akin ni Joaquin na labis kong pinagtaka kaya kumunot ang aking noo at matalim ko siyang tinitigan. Tila hindi naman niya napansin ang pagbabago ng aking emosyon at masaya pa rin siya. “Ah, ang ibig mo bang sabihin ay nakausap mo na ang ilan sa mga babae sa bayan na ito at nagawa mo an rin alamin kung sino
Habang nasa kwarto ako at nagpapahinga, hinalungkat ko ang aking kabinet para maghanap ng damit na susuotin ngayong gabi. Wala akong bagong kasuotan dahil bibihira akong bumili ng damit. Kung maaari pa naman gamitin ang mga luma kong damit ay pinagtitiisan ko ang mga ito. Agad kong kinuha ang pulang dress na may puting bulaklak sa laylayan nito at pinagmasdang maigi para malaman kung maayos na ba ito. Agad akong naligo dahil ang usapan naming oras ni May ay alas otso. Ilang minuto na lang ang mayroon ako para makapag-ayos. Paglabas ko ng kwarto, nakita ko sa lamesa sila Nanay at Tatay. Parang may pinag-uusapan silang importante kaya naman binati ko lang sila saka nagpaaalala sa kanila na ngayong gabi ang pyesta. "Mag-iingat kayo ni May!" sabi sa akin ni Nanay at agad naman akong tumango saka dumiretso na sa banyo. Minadali ko ang aking pag-aayos dahil ayokong magpahintay kay May. Pagkatapos kong maligo ay agad akong dumiretso sa kwarto para magbihis ng marinig ko na ang pagdating
Nagbalik kami sa palengke at habang binababa namin sa tricycle ang mga gulay na tinda namin ay bigla na naman dumating ang kotse ni Joaquin. Muli ko siyang nakita at ngayon, paninindigan ko ang aking desisyon kanina. Kumaway siya sa akin at hindi ko pinansin iyon kahit ang totoo, gustong-gusto kong kumaway rin sa kanya. Lumapit pa siya sa amin at akmang kukunin ang dala kong gulay pero lumapit sa akin si Leroy at siya na ang kumuha ng aking dala. "Salamat," sabi ko kay Leroy at inayos ang aking buhok. Diretso lang ang aking tingin kahit nakikita ko sa gilid ng aking paningin ang pagtitig ni Joaquin sa akin. Nakita kong nagtataka siya sa kinikilos ko ng sandaling iyon. "Maaari ba kitang yayain kumain sa labas?" tanong ni Joaquin sa akin pero nagbingi-bingihan ako at nagsimuang maglakad papasok sa palengke. "Ano, Glydel? Pwede ba?" tanong niya muli sa akin at nagulat ako ng malamang sumusunod pa siya sa akin. Lumingon ako sa kanya at humalukipki
Kinabukasan ay gano'n ulit ang naging gawain ko ng umagang iyon. Buwan na ng bakasyon ngayon kaya naisip kong tulungan si Nanay habang wala pa akong pasok. Inaayos ko na ang bungkos ng gulay sa aming pwesto ng dumating si May. Kapag malapit na ang tanghali ay nagliligpit kami ng paninda at ilang oras rin magsasara para makapagpahinga kami. Kinuha ko ang batya sa ilalim ng tindahan at isa-isang nilagay doon ang mga kangkong, talbos at malunggay. "Gly! Kamusta? Balita ko, nakatanggap ka ng bulaklak galing kay Joaquin, ah?" tanong niya sa akin at palihim pa akong siniko dahil hindi ko siya magawang kausapin. Katabi ko kasi si Nanay at nagbibilang ng pera galing sa benta namin. Hinihiwalay niya na kasi ang magiging bayad sa pwesto at ang pambili ng gulay para bukas. Sinamaan ko na lang ng tingin si May para hindi niya na ako istorbohin pa. "May! Halika nga dito! Kakarating mo pa lang, puro chismis na agad ang inaatupag mo! Hayaan mo muna si Glydel
Kinabukasan, habang nasa palengke kami ni Nanay ay dumaan si Joaquin. Nakaporma siya at may dala nanamang bulaklak. "Ah, Glydel. Para sayo," sabi niya sa akin at inabot ang hawak niyang bungkos ng bulaklak. Hindi ko alam kung ano ang mararamdaman ko ng mga sandaling iyon pero kinuha ko na rin ito at ayokong mapahiya si Joaquin. "Totoo nga ang tsismis," narinig kong bulong ng katabi namin at naramdaman kong kinurot ako ni Nanay sa baywang kaya napangiwi ako sandali. "Para saan ito?" tanong ko kay Joaquin at ngumiti siya sa akin. May inabot na rin siyang tsokolate sa akin at kinuha ko rin iyon. "Joaquin, sinabi ko na sayo kagabi, ayoko pang magkaroon ng mangliligaw ang anak ko at gusto ko makapagtapos na muna siya sa pag-aaral," sabi ni Nanay sa kanya at nakaramdam ako ng hiya dahil sa pinagsabihan ni Nanay si Joaquin. "Naiintindihanko po, Aling Nena. Gusto ko lang po magpakita ng paghanga kay Glydel," sabi ni Joaquin kay Nanay at umal
Maaga akong gumising para mag-enroll sa paaralan bilang kolehiyo. Dapat ay noong nakaraang taon pa ako mag-aaral sa kolehiyo pero mas pinili kong tulungan si Nanay sa palengke at mag-ipon para sa pangpaaral ko. Hindi ko mapigilan ang saya ko dahil sa wakas ay matutupag na ang isa sa mga pangarap ko. Kursong nursing ang gusto kong makamit at sisiguraduhin kong hindi masasayang ang lahat ng pagod at paghihintay ko ng isang taon. Maraming mga kabataan ang kagaya ko na klagaya ko ang nag-enroll din sa paaaralan ng St. Martin. Habang nakapila ako para magbayad sa paunang semester ay narinig ko ang sigaw ni May at napalingon ako sa gawing kaliwa. Nagtatalon siya habang winawagayway ang dalawang kamay niya sa ere at pinagtitinginan siya ng ibang estudyante. Nakaramdam ako ng ngiti at hiya dahil sa ginagawa niya. Lumapit siya sa akin dahil hindi ako makaalis sa pila. Kailangan kong makauwi rin agad para makadiretso sa palengke at tulungan si Nanay doo
"Glydel Hugasan mo na ang mga gulay at kangkong naman ay pagsama-samahin mo! Halagang sampung piso kada isang tali!" saigaw sa akin ni Nanay habang pumupungas pa ako dahil maaga niya akong ginising. Alas-tres pa lang ng madaling araw ay pinabangon niya na ako para tulungan siya sa mga paninda. Nag-aasikaso naman si nanay para maghiwa ng mga repolyo at karot para gawin rekado sa chopsuey. Kahit malamig pa ng oras na iyon ay lumabas na ako ng bahay. Madilim pa sa paligid pero may ilang mga tao na ang lumalabas. Kagaya namin, naghahanda na rin sila para mag-ayos ng paninda sa palengke. Binuksan ko na lang ang radyo para malibang habang ginagawa ko ito at maapos sa kangkong, talbos naman ang sunod kong tinali. Inabot ako ng ilang oras dahil tagdalawang sako kada gulay ang tinapos kong ayusin. "Gisingin mo na ang kapatid mo pata makagayak na, tanghali na naman siyang makakarating sa eskwelahan," sabi sa akin ni Nanay at sumunod ako agad sa kanya. P