GUSTONG IPAGSIGAWAN NI Sunset na wala siyang kasalanan at kailanman ay hindi siya gagawa ng makakasakit sa kapwa niya. Ngunit hindi niya alam kung paano dedepensahan ang sarili sa asawa. Alam niya rin naman na kahit anong paliwanag niya ay hindi siya nito paniniwalaan.
Nakatago pa rin sa likod niya ang mga kamay na nanginginig na dahil sa labis na sakit ng pagkapaso. Kung ikukumpara ang sakit, wala iyon sa kalingkingan ng nadarama niya ngayon.
“Ganoon ka na ba kadesperada kaya naisipan mong patayin ang importanteng tao sa buhay ko?” may pang-uuyam na tanong sa kanya ng asawa. “Kaya mong pumatay dahil sa selos, Gale?”
Napamaang ang labi ni Sunset dahil sa mabigat na paratang ni Lucian.
“Kaya ba kaagad-agad na pumayag ka sa divorce dahil ito ang plano mo?” naiinis pa ring akusa nito. “Hindi ka lang pala makati, mamamatay-tao ka—”
Isang malakas na sampal ang ibinigay niya sa asawa na naging dahilan ng pagkatahimik nito.
Hindi siya makapaniwala na kaya iyong sabihin ng asawa nang harap-harapan. May nararamdaman din siya. Sa tagal ng pagsasama nila, hindi pa rin ba siya nito kilala?
“Ganito pala kababa ang tingin mo sa akin,” may hinanakit niyang sabi sa asawa.
“S-sunset…” bakas sa mukha ni Lucian ang pagkagulat sa nasabi dala ng galit. May gusto itong sabihin ngunit pinili na lamang na manahimik noong huli.
“Limang taon! Nagtiis ako sa ugali mo, Lucian. Ni minsan, wala kang narinig na masakit na salita sa akin. Kung tutuusin, dapat nga’y sinusumbatan kita kase ang unfair mo! Baldado ka pero hindi ko magawang makatakas sa ‘yo dahil ako lang ang nakatitiis diyan sa ugali mo!”
Puno ng galit ang pagtitig niya rito.
“Ngayong nakakapaglakad ka na, pilit mo pa rin akong isinasali sa magulong buhay mo! Kaya mo talaga sabihin sa akin ang masasakit na paratang na iyan? Ganyan talaga kababa ang tingin mo sa akin?”
Nang subukan siyang hawakan ni Lucian, kaagad niyang tinabig ang kamay nito.
“Akala mo ikaw lang ang binibigyan ng problema rito sa mundo kaya hindi mo maisip ang nararamdaman ng ibang tao. Nanahimik na ako ‘di ba? Tahimik na ako pero bakit heto ka na naman, nanggugulo!”
“Ang kamay mo…” bakas ang pag-aalala sa mukha ni Lucian nang makita ang kalagayan ng kamay niyang may paso.
“Huwag!” malakas niyang sambit. “Subukan mo akong hawakan…” may pagbabanta niyang sabi sa asawa.
“K-kailangang magamot ang sugat mo—”
“Hindi na!” sagot niya kaagad dito. “Katiting lang ang sakit na ito kumpara sa lahat ng ibinigay mo sa aking pasakit, Lucian.”
“Hindi pwedeng makita nila abuelo ang sugat mo…”
“Sa tingin mo talaga, kaya kong pumatay, Lucian?” seryoso niyang tanong sa asawa. “Kung may papatayin man ako. Ikaw ang uunahin ko. Ganoon kita kinasusuklaman, Lucian. Total, ginawa mong impyerno ang buhay ko. Magsama-sama na lang tayo.”
“Bawiin mo ‘yan…”
Natawa na lamang si Sunset nang mabakas ang galit sa mukha ng asawa.
“Masakit kapag totoo ano? Demonyo kase ang minahal ko. Bakit ba napakabulag ko?”
Dama niya ang mahigpit na pagkakahawak ng asawa sa kanyang palapulsuhan. Bakas dito ang galit. Nakikita niya iyon sa paraan ng pagkakatitig nito ngunit manhid na si Sunset para matakot.
“Sino sa atin ang mukhang mamatay-tao ngayon, Lucian?”
Heto na naman ang pagbabago ng timplada ng mukha ng asawa niya. Bakas naman dito ang pagkagulat nang mapagtanto ang ginawang pananakit sa kanya.
“Ano na namang pabor ang hihingin mo ngayon?” blangko ang mukha nang tanungin niya ang asawa.
“Hihingi ka ng tawad kay Eveth,” mabilis na sagot nito.
Kahit ano pa yatang masasakit na rason ang ibigay niya, hindi pa rin magiging manhid ang puso niya sa lahat ng pasakit na ibinibigay ng asawa. Wala siyang kasalanan. Gusto niya iyong ipagsigawan. Ngunit alam niya, kahit anong irason niya sa asawa, si Eveth pa rin ang paniniwalaan nito.
Kaya kahit nang mga sandaling iyon ay ang bababa ng tingin niya sa sarili, pumasok pa rin siya sa kwarto ni Eveth.
Naroon ang mga magulang nito na parehong bakas ang pag-aalala para sa anak. Mukhang may masaya naman itong pamilya ngunit bakit handa nitong wakasan ang buhay para sa isang lalaki?
“Mrs. and Mr. Robles…” untag ni Lucian sa mag-asawa.
“Oh, Lucian!” nakangiting bati ng ginang sabay baling ng atensyon sa kanya.
Naipikit ni Sunset ang mga mata nang masuyong hawakan ng asawa niya ang kamay ni Eveth. Kahit minsan ay hindi iyon nagawa ni Lucian sa kanya. Siya dapat iyon. Hindi ang kabet nito o ang kahit sino…
Sa paraan pa lamang ng paghawak ni Lucian, kinakain na siya ng selos. Tila pinipiga ang dibdib niya sa harap-harapang panloloko nito. Nanliliit na naman siya sa sarili. Gusto niyang sumigaw na narito siya. Na may nararamdaman din siya ngunit iba ang nasambit niya nang mga sandaling iyon.
“Patawad…”
Nabaling sa kanya ang tingin ng lahat.
“Patawad kung nangyari ito sa anak niyo. Alam ko kung gaano niyo pinakaiingatan ang buhay ng anak niyo para lang mailagay ang siya sa kapahamakan. Humihingi ako ng tawad—”
Pare-parehong nagulantang ang mga naroon nang malakas na sampal ni Mr. Robles ang dumapo sa mukha ni Sunset.
“D-dad!” bulalas ni Eveth.
“Maibabalik mo ba ang buhay ng anak ko kung sakaling hindi lang iyan ang nangyari sa kanya?”
Diretso pa rin ang tingin ni Sunset sa magkahawak na kamay ng dalawa. Hindi na siya maaaring magmaang-maangan pa. Ang asawa niya… nasa piling na ng iba at hindi na babalik sa kanya…
“Ikinukulong dapat iyan!” segunda naman ng ina ni Eveth.
“Humihingi na siya ng tawad. Bakit naman sinaktan mo pa, Dad?”
Heto na naman ang peke niyang ngiti. Ayos lang sa kanya na matapakan ng iba ang kanyang pagkatao ngunit ang makita ang mahal niya na may mahal ng iba? Iyon ang hindi niya kaya.
“Mom!”
Akmang susugod naman ngayon ang nanay ni Eveth ngunit walang pakialam na tumalikod na si Sunset. Pilit siyang inaabot nito para sabunutan ngunit nakaharang na roon si Lucian.
Blangko ang mga mata. Tuloy-tuloy ang paglalakad niya hanggang makarating sa pasilyo.
Malayo-layo na rin ang nararating niya nang pigilan siya ni Lucian. Hinawakan nito ang kamay niya na pinagmasdan lamang ni Sunset.
“Pumayag si Eveth. Ihatid daw kita…” sabi ng asawa nito matapos na bitawan ang kamay niya na parang napapaso.
Nagmamadaling pumunit ng tseke si Lucian at iniabot sa kanya. Pansamantala niya lamang iyong tinitigan at mabilis na pinunit noong huli. Muli na naman itong nagsulat sa panibagong tseke at ganoon muli ang kanyang ginawa.
“Kulang pa ba iyan, Gale?” naguguluhang tanong ng asawa niya.
Natawa na lamang si Sunset sa itinuran nito.
“Sa tingin mo ba, maaayos na lang ng lahat ng pera?” manhid na manhid na ang puso niya. Hindi niya na alam kung ano ang totoong nararamdaman.
“Ihuhulog ko sa account mo ang pera—”
“Gawin mong sampung milyon o kaya lubayan niya na lang ako ng kabit mo. Baka iyong pang-aakusa mong mamatay-tao ako, tutuhanin ko,” may katigasan niyang sabi bago sumakay sa taxi.
Pagkapasok na pagkapasok sa sasakyan, kaagad na bumuhos ang kanyang luha. Hindi niya man kayang gantihan ang pagpapasakit sa kanya ng asawa, marami naman siyang pera. Lulubos-lubusin niya na. Total, ganoon naman ang tingin nito sa kanya.
SAPO PA RIN ni Sunset ang kanyang sentido hanggang sa makarating sa sasakyan na ipinadala ni Vincent dahil nasabi niya ritong hindi niya kayang mag-commute ngayon. Bakit naman kase iinom-inom siya nang marami tapos hindi niya naman pala kaya? Hindi na lang ang asawa ang may kakayahan na magpaikot sa kanya, damay na rin doon ang alak. “Inom pa sa susunod, Sunset Gale!” kastigo niya pa sa sarili habang nagpapahid ng essential oil sa sentido.Kung wala lang siyang aasikasuhing maraming trabaho sa panadirya ngayong tanghali baka tulog pa rin siya hanggang ngayon at nakakulong sa kwarto. “Manong, pakigising na lang ako kapag malapit na,” bilin niya pa rito. Itutulog niya na lang muna ang sakit ng ulo na nararamdaman. Iyon lang din ang tanging paraan upang matigil siya sa malalim na pag-iisip.Matagal-tagal din ang naging pagtulog ni Sunset sa sasakyan. Hindi pa nga siya magigising kung nakarininig ng malakas na busina kaya napabalikwas siya ng gising.Ganoon na lamang ang pagtataka niya n
HINDI ALAM NI Sunset kung pinapakinggan ba siya ng kalangitan o pinapatagal pa ang kanyang buhay upang magdusa siya sa kamay ng mga dumukot sa kanya. Pilit niya mang pinipigilan ang sarili na umiyak ngunit bakas pa rin sa kanya ang matinding takot nang mga sandaling iyon. Hindi siya mamamatay nang mag-isa at hindi lumalaban. Iyon ang itinatak niya sa isipan kahit pa nangingibabaw sa kanyang isipan ang pagsisisi na hindi man lang niya naramdaman ang totoong kasiyahan sa buhay. Dahil sa pagkapaso ng kanyang palad, hindi niya napirmahan nang maayos ang mga papeles na naging dahilan kung bakit nasa sitwasyon siyang ito ngayon. Sa inis ng pinuno ng mga kumuha sa kanya, napilitan pa ang mga ito na bumili ng painkillers. Iyon na lang ang tanging paraan upang magkaroon siya ng pagkakataong tumakas.Hindi nagsasalita si Sunset ngunit ang paningin niya ay umiikot sa paligid sa pagbabakasakaling may magagawa siyang paraan upang mailigtas ang sarili. Walang mangyayari sa kanya kung hahayaan niy
KANINA PA BINABAGABAG ng huling tawag ni Sunset si Lucian. Gusto niyang balewalain iyon kung maaari. Lalo pa nang banggitin ng asawa ang pangalan ng kasosyo nito sa negosyo samantalang siya naman ang tinatawagan. Ngunit, hindi si Sunset ang uri ng babae na tatawag sa kanya upang pagselosen lang siya sa bagay na alam nitong hindi niya pinagtutuunan ng pansin.Lalo pa siyang naghinala na may hindi magandang nangyayari dito nang banggitin nito ang aso na ang pangalan ay Bruno. Hindi niya pinagtutuunan ng maraming oras si Sunset ngunit sigurado siya na wala itong aso. Isa pa, malabo na magkaroon ito dahil may trauma roon ang asawa.“Nakikinig ka ba, Lucian?” tanong sa kanya ni Eveth. “What did you say?” baling niya rito nang bumalik sa kasalukuyan ang atensyon niya. May lambing at arte na hinimas ni Eveth ang kanyang braso habang mapang-akit na iginaya ang tingin niya patungo rito.“I was just saying kung anong pakiramdam mo nang makita mo ako na nasa nasusunog na lugar Kinakabahan ka b
BAHAGYA ANG NAGING pagkasilaw kay Sunset ng liwanag na tumatama sa bintana noong magmulat siya ng kanyang mga mata. Pumikit pa siya nang sandali hanggang sa kaya niya ng imulat iyon nang tuluyan. Ang unang tumambad sa kanya ay ang puting kisame ng hospital na pinagdalhan sa kanya. Akmang tatayo na siya mula sa kinahihigaang kama nang mapansin ang asawa na nasa tabi niya. Mahimbing ang tulog ni Lucian habang nakahilig sa higaan ng kama kinahihigaan niya. Pansin niya ang panlalalim ng ibabang bahagi ng mata nito senyales na wala itong maayos na tulog. Noong mga panahon na magkasama sila sa iisang bahay, hindi siya napalapit ng ganito kalapit sa asawa. Pakiramdam niya nang mga panahong iyon ay nasa iisang bubong sila at may pader na nakapagitan sa kanilang dalawa. Magkahiwalay din ang kamang tinitulugan nila at hindi siya maaaring magbigay ng kahit na anong opinyon sa buhay nito. Kailangan niya ring bantayan ang kanyang mga galaw dahil mabilis uminit ang ulo nito sa maliliit na bagay.
HINDI KOMPORTABLE SI Sunset na narito ang babaeng pinili ng kanyang asawa at kasama sa kwarto na inaakupa niya sa hospital ngunit hindi niya magawang sabihin iyon. Sapagkat ito na ang reyalidad na kailangan niyang tanggapin. Masakit man at dinudurog siya ay kailangan niyang patigasin pa ang sarili.Pakiramdam niya, walang kwenta ang opinyon na ibibigay niya. Hindi rin mahalaga ang nadarama niya kung sakali mang magsabi siya. Isa lamang siyang latak para kay Lucian na naging bara sa maayos sana nitong buhay nang makilala siya.Kaya naman kahit masakit, pilit niya pa ring nilulunok ang sakit na idinudulot ng mga ito na para bang wala siyang pakiramdam na paulit-ulit nilang tinatapakan.“I will be out for a while,” sambit ng asawa niya. “Ayos lang na maiwan kita?” tanong nito kay Eveth.Malapad naman itong ngumiti kasabay ng paghimas sa braso ng kanyang asawa. Nang mga sandaling iyon, mahigpit na ang pagkakahawak ni Sunset sa kobre-kama kung saan natatakpan ang kanyang mga kamay sa ilal
HABANG NAGMAMANEHO, BIGLA na lamang inihinto ni Lumi ang sasakyan nito at may galit na tumingin sa kanya saka muling tumingin sa manibela ngunit ibinalik ang tingin sa kalsada. Muli na naman itong huminga nang malalim kaya hindi na nakatiis si Sunset at tinanong ang kaibigan.“May gusto kang sabihin, Lumi?”“Naiinis ako sa ‘yo!” hindi na napigilan nitong sambit. “Bakit hinahayaan mo ang sarili mo na ganon-ganunin ng babaeng iyon? Masyado kang mabait, Sunset! Ikaw lang ang nakita kong ganyan na hindi kayang ipaglaban ang pagmamahal na nararamdaman niya.”“Lumi—”“Look, Sunset, you are still the legal wife, not just an ordinary person to his life. You will not be the one to adjust with his mistress. Treat yourself with kindness. You have all the rights to say no if you’re not comfortable with one situation. Hindi kasalanan ang magsabi ng ‘no’ kung ayaw mo. Understood?”Saglit na nakatingin si Sunset dito atsaka nahihiyang tumango.“I don’t have the right to meddle with your business bu
DAHIL NAGKAROON NG problema sa pabrika ng pagawaan ng tinapay, kinailangang makarating kaagad doon ni Sunset sa pinakamabilis na paraang alam niya. Iyon ang tanging paraan upang wala ng maging aberya sa pagbubukas nila ng first branch na nasa pangangalaga niya. Mabuti na lamang at padaan si Vincent sa lugar na malapit sa mga lolo at lola ni Lucian. Ang problema niya ngayon ay sa dinami-rami naman ng maaari niyang makasalubong palabas ng bahay, bakit si Lucian pa? Ginawa niya nga ang lahat para iwasan ito ngunit makikita niya naman ngayon. Parang walang nakita, tuloy-tuloy ang paglalakad ni Sunset ngunit bago pa man makalagpas dito, kaagad na pinigilan siya nito sa paglalakad nang hawakan ang kanyang kamay.Tila napapaso, kaagad ang paghila ni Sunset ng kamay sa asawa. “Nagmamadali ako, Lucian,” sabi niya bago tuloy-tuloy ang paglabas ng bahay.Ngunit nang makarating naman siya sa labas ng bahay ay naroon na naman ang asawa. Parang wala itong narinig sa mga sinabi niya.“Kailangan n
KANINA PA HINDI maipinta ang mukha ni Lucian nang pumasok sila sa loob ng mall ni Eveth. Paano’y halos lahat ng ng mapasukan nitong bahagi ng mall ay may bitbit parating ilang piraso ng paperbag. Kaya tuloy, heto ngayon at hindi siya magkandaugaga sa dami ng dala niya. Kinailangan niya na ring tawagin ang kanyang secretary upang pagbitbitin ng ibang mga dala at dalhin sa parking lot.“Bakit naman ang lungkot mo Lucian?” tanong nito sa kanya nang may pagtataka. “Hindi ka ba nag-enjoy? Halos lahat ng gusto ko ay nabili ko.”“Hindi ka pa rin ba tapos?” tanong niya rito.“Naiinip ka na ba?” bakas ang pag-aalala rito. “I thought you would enjoy being with me?”Lalong hindi naipinta ang mukha ni Lucian dahil sa sinabi nito ngunit sa kabila ng lahat, wala siyang sinabi na kahit na ano rito.“Let’s eat na lang. Mukha namang hungry ka na? What do you like ba? It’s my treat!” masiglang sabi nito sa kanya. “Anything, simple niya lang na sagot dito.”“Great!” may pagpalakpak pa nitong sambit. “L