Nanatili sina Freya at Geneviv sa cellphone shop habang hinihintay na pumatong ng 50% ang battery ng cellphone. Iyon ang pang-apat na cellphone shop sa bayan na tinungo nila dahil ang tatlong naunang shop ay hindi na nagbebenta ng charger para sa lumang cellphone. Nagtaka pa nga ang mga staff sa mga shop na iyon—saan daw nila nakuha ang Nokia 3210 na dala nila at bakit naghahanap pa sila ng charger para roon?
One of the staff even joked that the phone should be in a museum and not in the hands of a teenager. Ang isa namang staff sa kasunod na shop ay nagbiro na kung may mangho-hold-up daw sa kanila at makitang ang cellphone na iyon ang bitbit nila’y baka maawa pa raw ang hold-up-er at bigyan pa sila ng pamasahe pauwi.
Those jokes were supposed to be funny, pero hindi natawa si Freya dahil kinakabahan ito sa maaaring nilalaman ng lumang cellphone ng ina. Sigurado ang dalagang sa mommy niya iyon—if not, why would that phone be in her mom’s stuff?
At dahil hindi rin alam ng dalaga kung papaano gagamitin ang cellphone na iyon ay napili na lang ng mga itong manatili sa shop para makapag-paturo sa staff kung papaano iyon gagamitin, at kung anong key ang pipindutin. And while they wait, Geneviv opened the YuTub app on her iPhone and searched on how to use Nokia 3210. At habang pinapanood ni Geneviv ang tutorial ay bigla itong may naisip na itanong,
“Ano ang nararamdaman mo ngayon sa Mommy mo matapos mong malaman ang sekreto niya?”
Si Freya na nakamata pa rin sa Nokia 3210 na nagta-chrage sa ibabaw ng counter ng shop habang sila’y nakaupo sa dalawang magkatabing monoblock chair ay wala sa loob na sumagot. “At first, parang bumigat ang loob ko sa kaniya. It felt so awkward, at nagtampo ako kasi pakiramdam ko’y nilinlang niya kami ni Kuya. I was hurt for my brother. But then… eventually, I realized that it wasn’t my mom’s fault, for sure. Kilala ko si Mommy, she’s a strong woman who had conquered everything and got through many storms. Sigurado akong hindi naging madali ang buhay niya noon, at kung ano man ang nangyari ay siguradong may magandang dahilan. Nalulungkot lang ako para kay Kuya, at kaya ko gustong malaman kung ano ang laman ng cellphone na iyan ay dahil plano kong sabihin kay Kuya ang totoo. He deserves to learn the truth, and he deserves to know who his father is.”
“Paano kung wala ka namang mapala riyan sa lumang cellphone ng mommy mo?”
“I’d still talk to Kuya Jayce, siya na ang bahalang magtanong kay Mom habang ako naman ay nakikinig lang sa paliwanag niya.”
“I don’t know, Frey. Sa tingin ko pa rin ay hindi dapat na pinakikialaman mo ang desisyong ginawa ni Tita Ken para sa ikabubuti ng pamilya ninyo.”
Hindi na nakasagot pa si Freya nang tawagin ito ng isa sa tatlong staff ng shop. Nagsabi itong charged na ang phone.
“Maayos pa ang cellphone, Ma'am. Heto at nabukasan ko na rin po.”
Madaling lumapit ang dalawa sa counter at nakitang nakabukas na ang screen ng phone. It was bizarre for the two girls to see what it was like because the old phone was nowhere near the latest model of iPhone that they both had. The screen had a moss green light—it had no wallpaper nor applications displayed on the home screen but there was the telecom used, the signal and battery bars on each side, and the MENU option displayed at the bottom.
“Para akong nakakakita ng dinosaur egg matapos nating maghukay doon sa attic room ninyo, Frey…” bulong ni Geneviv na ikina-tawa ni Freya. “How does that work?”
“Madali lang po, Ma’am.” Tinuruan sila ng binatang staff kung saan pipindot upang makita ang inbox, outbox, sent items, games, at iba pa. It was confusing for them at first, but Freya had somehow got used to it.
“Actually, may simcard pang naka-insert, pero sa tingin ko ay hindi na ito gumagana, otherwise, dapat ay may pumasok na mga messages nang in-open ko ang phone,” sabi pa ng staff bago tuluyang ini-abot kay Freya ang cellphone.
“Pero mabubuksan ko pa kaya ang inbox? May mga messages pa ba akong makikita roon?”
“Well, kung hindi binura ng former owner ng cellphone ang mga messages, siguradong naka-archive pa rin ang mga ‘yon d’yan sa SIM bago ang deactivation. Subukan niyo pong tingnan, Maam.”
Nagkamali-mali si Freya noong una nitong pindutin ang mga button. Pero kalaunan ay nahanap din nito ang inbox at iyon ay binuksan.
Sa pagkamangha ng dalaga ay may tatlong sender ang naroon pa rin sa inbox.
Isang galing kay “Divz”. Of course, Freya knew who it was. Ang Ninang Divz ng Kuya niya na nakapag-asawa ng Amerikano at ngayon ay naninirahan sa San Francisco, USA.
The other one was from someone who was named on the phone as 'Captain', and the last one was named as...
“Yawa?” salubong ang mga kilay na sambit ni Freya.
“Yawa?” ulit naman ni Geneviv bago sinulyapan ang screen. “What’s Yawa?”
Ang isa sa mga staff na nasa likod ng counter at nagpupunas ng estante ay napahagikhik. It was a woman older than the rest of the staff.
“Kung hindi ako nagkakamali ay lengguwahe iyan mula sa Southern part ng Pilipinas. Ang ibig sabihin ay demonyo.”
“What!” sabay na wari ng dalawang dalagita; hindi alam kung matatawa o lalong magtaka.
Si Geneviv ang unang nakabawi. Siniko nito ang kaibigan sa braso upang senyasan na buksan na ang mensahe. Si Freya ay humugot muna nang malalim na paghinga bago ni-press ang OK button upang buksan ang mensaheng galing sa “Yawa”.
And since the last—or the most recent message was on the top row, it was the first one they opened up; it was dated 25 years ago!
Muntik nang mabitiwan ni Freya ang cellphone. Hindi nito inakala na ganoon na ka-tanda ang cellphone at lalong hindi ito makapaniwalang nabubuksan pa rin iyon. Freya mentally calculated the timeline, at kung tama ang kalkulasyon nito, ang mensaheng iyon ay natanggap ni Kennary noong dalawampung taong gulang ito. It was before her Kuya Jayce was born.
At ang mensaheng nabuksan nila ay ang huling mensaheng pinadala ni ‘Yawa’ kay Kennary.
And it said…
No. We’re not breaking up. Lagi ka na lang ganiyan kapag hindi ko natutupad ang mga pangako ko. There is nothing I could do and you know that, Kennary. Kung pwede lang na hindi na ako umalis ay gagawin ko. But I have to prove to my family that I can do this on my own, otherwise, ang lahat ng pinaglaban ko—natin—ay mauuwi lang sa wala. Stop being childish and answer my calls!
“No wonder they didn’t end up together,” komento ni Geneviv matapos mabasa ang mensahe. Naka-ismid. “Ang harsh ni Yawa. And no wonder kung bakit Yawa ang tawag ng Mommy mo sa kaniya.”
Freya said nothing and just turned back to the inbox’s main screen. She scrolled down and searched for the first message. Sa dami niyon ay lalong namangha ang dalagita. Nangalay na lang ang hinlalaki nito sa kapipindot ng button ay hindi pa rin nito narating ang pinaka-unang mensahe. And as she continued to scroll down, she said,
“Take note, Gen, na hindi iyon ang huling pag-uusap nila ni Mom. Because if this person... and this message was from Kuya Jayce’s father, ibig sabihin ay nagkabalikan sila ni Mom matapos ang mensaheng iyon.”
“Then why are you scrolling down?”
“Because I want to know who this guy was and how the relationship started.”
“That’s weird. Masasagot ang tanong natin kung mahahanap natin ang pinaka-huling mensahe nila after ipinanganak si Kuya mo, hindi ang kung paano nagsimula ang lahat.”
Natigilan si Freya. Muling sinulyapan si Gen. “You have a point. Let’s go back to the house—baka nasa attic pa ang ibang mga lumang gamit ni Mom.”
Tumango si Geneviv saka muling sinulyapan ang screen. Nanlaki ang mga mata nito nang makitang narating na ni Freya ang pinaka-unang mensahe na naka-save doon.
“Hey, open that one!”
Freya turned her attention back to the phone and pressed the OK button.
The very first saved message read...
Hindi mo ba talaga ako titigilan? Sabi nang hindi ako interesado sa mga babae. So, shoo. Stop texting me.
Muling nagkatinginan ang dalawa.
"So..." Geneviv started, grinning from ear to ear. "Sa pinaka-unang message, he was trying to push Tita Ken away on his first text message. While in his last message, he was trying to save the relationship. Mukhang may character development si Yawa, day."
Freya leered and pushed the phone into her pocket. "I am not impressed. Sinaktan niya si Mommy ay iniwan nang mabuntis. I don't like men like these. Nakakawalang respeto." Dinukot nito ang bagong cellphone sa isang bulsa at hinarap ang staff. "Magkano ang charge? I'll wire my payment."
TO BE CONTINUED...
Back to the past; 30 years ago. “TULALA NA NAMAN SI KEN-KEN,” ani Cherry nang maupo sa harapan nina Ken-Ken at Divina nang tanghaling iyon sa cafeteria ng school. Katatapos lang ng klase nito habang ang dalawa’y kanina pa roon at gutom na sa paghihintay. “Ilang araw na ‘yang ganiyan, ayaw namang magsabi kung bakit,” sagot ni Divina, ang isang sulok ng labi nito’y nakataas habang nakatitig kay Ken-Ken na blangkong nakatingin sa lunch box nitong nakapatong sa mesa. “Bakit, anong nangyari?” tanong naman ni Cherry habang inilalabas sa bag ang baon. “Aba, malay ko. Simula nang mag-umpisa ang klase dalawang araw na ang nakararaan ay laging ganiyan ‘yan. Akala ko nga’y nagtatampo dahil sa nangyari noong araw na iyon sa plaza, pero mukhang hindi naman iyon ang dahilan.” Salubong ang mga kilay na ibinalik ni Cherry ang tingin sa kaniya. “May problema ka ba, Ken?” Lihim siyang napangiti; ang tingin ay hindi p
“Miamiranda University player number 7?” ulit ni Paul, ang syota ni Cherry, nang tanungin niya ito nang magkita sila nang hapong iyon. Sadya siyang sumabay kay Cherry sa pag-uwi upang makausap nang personal si Paul at makapag-imbestiga siya tungkol sa player na iyon. “Alam mo ba ang pangalan niya?” muli niyang tanong. “Bakit? Gusto mo ba?” nakangising tanong pa ni Paul na ikina-ikot ng mga mata niya. “Magtatanong ba ako kung hindi? Ano sa tingin mo ang dahilan kaya naghintay ako para itanong sa’yo? Wala lang, trip-trip lang?” Hindi iyon ang unang beses na nakita niya si Paul; minsan na sila nitong ipinakilala ni Cherry sa isa’t isa kaya hindi na sila nagkakahiyaan. Komportable siyang buskahin ito, at ganoon din ito sa kaniya. Bahaw na natawa si Paul. “Ang init ng ulo mo lagi, kaya hindi ka ligawin, eh.” “Hoy, Paul, sadyang hindi ako nagpapaligaw kaya ganoon!” Nanulis ang nguso niya. “Grabe ka sa akin,
HINDI NA ALAM NI KENNARY KUNG SAAN HAHANAPIN ANG MGA KAIBIGAN. Kanina pa siya paikut-ikot sa paligid ng plaza at kanina pa rin siya pabalik-balik sa rebulto ni Jose Rizal kung saan usapan nilang magkikita pagdating ng ala-tres ng hapon, subalit wala ang mga ito roon. Nasa plaza sila ng bayan upang manood ng basketball game sa paanyaya ng isa sa mga kaibigan niyang si Divina. Kasama nito ang nakatatandang kapatid na si Cherry at ang kasintahan nitong si Paul na pareho rin niyang mga kaibigan. Hindi siya mahilig manood ng mga sports games, pero na-kombinsi siya ng mga ito na pumunta. Actually, si Divina lang ang nagpumilit sa kaniyang sumama dahil ayaw raw nitong maging third-wheel kina Cherry at Paul. At dahil wala naman din siyang gagawin sa bahay nila, plus nangako si Divina na sagot nito ang meryenda niya sa bagong tayong pancake house sa bayan, ay um-oo na rin siya. Aba, hindi pa siya nakatitikim ng ‘matinong’ pancake buong buhay niya, kaya hindi
“MISS, AYOS KA LANG BA?” Napalingon si Kennary nang marinig ang tanong ng isa sa mga lalaking sumalo sa kaniya kanina. Pino siyang ngumiti saka nagpasalamat dito. “Hindi ba at naroon ang area ninyo? Bakit ka kasi narito sa ilalim ng ring?” “Area namin?” Sumunod ang kaniyang tingin sa direksyong ini-nguso ng lalaki. Doon sa kaliwang gilid ng court kung saan may malaking poster na nakasabit sa magkabilang poste ng bleachers ay may mga mahabang bench kung saan nakaupo ang ilan sa mga players na may suot ng kaparehong uniporme ng lalaking nakabangga niya. Sa tabi ng bench ay may nagtitipon-tipon na mga teenagers at may suot na T-shirt na katulad ng suot niya. Pinanlakihan siya ng mga mata. Ang damit na suot nila ay ang damit na ipinamigay kahapon sa barangay nila! Iyong may tatak ng mukha ng kasalukuyan nilang mayor! Kung hindi siya nagkakamali ay ini-isponsoran ng mayor nila ang laro ngayon kaya may mga nagkalat na volu
Fast Forward to 30 years.Present-day... “BUTI AT PINAYAGAN KA NI TITA KEN na gamitin ang attic para gawing art studio mo?” tanong ng katorse anyos na si Genevi, habang tinutulungan ang kaibigang si Freya sa pagbubuhat ng mga gamit mula sa attic room ng bahay ng mga ito. They were moving out some boxes and furniture to tidy up the room. Ang mga boxes ay puno ng alikabok sa tagal na hindi nagalaw, at ang mga sirang furniture ay magagaan lang naman kaya sila na rin ang naglabas. “Tatlong buwan ko ring nilambing si Mommy para payagan ako. Ayaw niya sanang ipagalaw ang kwartong ito at marami raw siyang mga sentimental na gamit na iniwan dito. Eh tingnan mo naman, napuno na lang ng alikabok ang mga sentimental niyang gamit,” sabi naman ni Freya bitbit ang may kalakihang corrugated box palabas ng silid. “Iwan mo na lang ang mabibigat na furniture at kay Kuya Jayce ko na lang ilalambing mamaya.” Napalingon si Geneviv sa kaibigan. “Ano’ng plano niyo sa mga fu
“I—I CAN’T BELIEVE THIS!” Palipat-lipat ang tingin ni Geneviv sa larawan at sa kaibigan. Hindi makapaniwala sa narinig. “It’s true, Gen. At hindi rin ako makapaniwala noong una.” Nagpakawala ng buntonghininga si Freya saka muling sinulyapan ang larawang binitiwan nito sa sahig. Ang tingin nito’y nasa larawan kung saan kasama ng ina ang isang matangkad na lalaki na bagaman payat ay may kaunting muscle na bumubukol sa magkabilang mga braso. He also had a brown skin, na kuhang-kuha ng Kuya Jayce niya. “P-Paano mo nalaman?” tanong pa ni Geneviv. “Three months ago, pasado alas once ng gabi nang bumaba ako para kumuha ng snacks; I heard Mom talking on the phone in the master's bedroom. Remember those nights when we were studying so hard para sa third grading exam? Isang linggo akong nagsunog ng kilay at halos ala-una nang nakatutulog para lang mag-review. It was one of those nights when I heard mom. She was whispering… and she was talking to the
“Miamiranda University player number 7?” ulit ni Paul, ang syota ni Cherry, nang tanungin niya ito nang magkita sila nang hapong iyon. Sadya siyang sumabay kay Cherry sa pag-uwi upang makausap nang personal si Paul at makapag-imbestiga siya tungkol sa player na iyon. “Alam mo ba ang pangalan niya?” muli niyang tanong. “Bakit? Gusto mo ba?” nakangising tanong pa ni Paul na ikina-ikot ng mga mata niya. “Magtatanong ba ako kung hindi? Ano sa tingin mo ang dahilan kaya naghintay ako para itanong sa’yo? Wala lang, trip-trip lang?” Hindi iyon ang unang beses na nakita niya si Paul; minsan na sila nitong ipinakilala ni Cherry sa isa’t isa kaya hindi na sila nagkakahiyaan. Komportable siyang buskahin ito, at ganoon din ito sa kaniya. Bahaw na natawa si Paul. “Ang init ng ulo mo lagi, kaya hindi ka ligawin, eh.” “Hoy, Paul, sadyang hindi ako nagpapaligaw kaya ganoon!” Nanulis ang nguso niya. “Grabe ka sa akin,
Back to the past; 30 years ago. “TULALA NA NAMAN SI KEN-KEN,” ani Cherry nang maupo sa harapan nina Ken-Ken at Divina nang tanghaling iyon sa cafeteria ng school. Katatapos lang ng klase nito habang ang dalawa’y kanina pa roon at gutom na sa paghihintay. “Ilang araw na ‘yang ganiyan, ayaw namang magsabi kung bakit,” sagot ni Divina, ang isang sulok ng labi nito’y nakataas habang nakatitig kay Ken-Ken na blangkong nakatingin sa lunch box nitong nakapatong sa mesa. “Bakit, anong nangyari?” tanong naman ni Cherry habang inilalabas sa bag ang baon. “Aba, malay ko. Simula nang mag-umpisa ang klase dalawang araw na ang nakararaan ay laging ganiyan ‘yan. Akala ko nga’y nagtatampo dahil sa nangyari noong araw na iyon sa plaza, pero mukhang hindi naman iyon ang dahilan.” Salubong ang mga kilay na ibinalik ni Cherry ang tingin sa kaniya. “May problema ka ba, Ken?” Lihim siyang napangiti; ang tingin ay hindi p
Nanatili sina Freya at Geneviv sa cellphone shop habang hinihintay na pumatong ng 50% ang battery ng cellphone. Iyon ang pang-apat na cellphone shop sa bayan na tinungo nila dahil ang tatlong naunang shop ay hindi na nagbebenta ng charger para sa lumang cellphone. Nagtaka pa nga ang mga staff sa mga shop na iyon—saan daw nila nakuha ang Nokia 3210 na dala nila at bakit naghahanap pa sila ng charger para roon? One of the staff even joked that the phone should be in a museum and not in the hands of a teenager. Ang isa namang staff sa kasunod na shop ay nagbiro na kung may mangho-hold-up daw sa kanila at makitang ang cellphone na iyon ang bitbit nila’y baka maawa pa raw ang hold-up-er at bigyan pa sila ng pamasahe pauwi. Those jokes were supposed to be funny, pero hindi natawa si Freya dahil kinakabahan ito sa maaaring nilalaman ng lumang cellphone ng ina. Sigurado ang dalagang sa mommy niya iyon—if not, why would that phone be in her mom’s stuff?
“I—I CAN’T BELIEVE THIS!” Palipat-lipat ang tingin ni Geneviv sa larawan at sa kaibigan. Hindi makapaniwala sa narinig. “It’s true, Gen. At hindi rin ako makapaniwala noong una.” Nagpakawala ng buntonghininga si Freya saka muling sinulyapan ang larawang binitiwan nito sa sahig. Ang tingin nito’y nasa larawan kung saan kasama ng ina ang isang matangkad na lalaki na bagaman payat ay may kaunting muscle na bumubukol sa magkabilang mga braso. He also had a brown skin, na kuhang-kuha ng Kuya Jayce niya. “P-Paano mo nalaman?” tanong pa ni Geneviv. “Three months ago, pasado alas once ng gabi nang bumaba ako para kumuha ng snacks; I heard Mom talking on the phone in the master's bedroom. Remember those nights when we were studying so hard para sa third grading exam? Isang linggo akong nagsunog ng kilay at halos ala-una nang nakatutulog para lang mag-review. It was one of those nights when I heard mom. She was whispering… and she was talking to the
Fast Forward to 30 years.Present-day... “BUTI AT PINAYAGAN KA NI TITA KEN na gamitin ang attic para gawing art studio mo?” tanong ng katorse anyos na si Genevi, habang tinutulungan ang kaibigang si Freya sa pagbubuhat ng mga gamit mula sa attic room ng bahay ng mga ito. They were moving out some boxes and furniture to tidy up the room. Ang mga boxes ay puno ng alikabok sa tagal na hindi nagalaw, at ang mga sirang furniture ay magagaan lang naman kaya sila na rin ang naglabas. “Tatlong buwan ko ring nilambing si Mommy para payagan ako. Ayaw niya sanang ipagalaw ang kwartong ito at marami raw siyang mga sentimental na gamit na iniwan dito. Eh tingnan mo naman, napuno na lang ng alikabok ang mga sentimental niyang gamit,” sabi naman ni Freya bitbit ang may kalakihang corrugated box palabas ng silid. “Iwan mo na lang ang mabibigat na furniture at kay Kuya Jayce ko na lang ilalambing mamaya.” Napalingon si Geneviv sa kaibigan. “Ano’ng plano niyo sa mga fu
“MISS, AYOS KA LANG BA?” Napalingon si Kennary nang marinig ang tanong ng isa sa mga lalaking sumalo sa kaniya kanina. Pino siyang ngumiti saka nagpasalamat dito. “Hindi ba at naroon ang area ninyo? Bakit ka kasi narito sa ilalim ng ring?” “Area namin?” Sumunod ang kaniyang tingin sa direksyong ini-nguso ng lalaki. Doon sa kaliwang gilid ng court kung saan may malaking poster na nakasabit sa magkabilang poste ng bleachers ay may mga mahabang bench kung saan nakaupo ang ilan sa mga players na may suot ng kaparehong uniporme ng lalaking nakabangga niya. Sa tabi ng bench ay may nagtitipon-tipon na mga teenagers at may suot na T-shirt na katulad ng suot niya. Pinanlakihan siya ng mga mata. Ang damit na suot nila ay ang damit na ipinamigay kahapon sa barangay nila! Iyong may tatak ng mukha ng kasalukuyan nilang mayor! Kung hindi siya nagkakamali ay ini-isponsoran ng mayor nila ang laro ngayon kaya may mga nagkalat na volu
HINDI NA ALAM NI KENNARY KUNG SAAN HAHANAPIN ANG MGA KAIBIGAN. Kanina pa siya paikut-ikot sa paligid ng plaza at kanina pa rin siya pabalik-balik sa rebulto ni Jose Rizal kung saan usapan nilang magkikita pagdating ng ala-tres ng hapon, subalit wala ang mga ito roon. Nasa plaza sila ng bayan upang manood ng basketball game sa paanyaya ng isa sa mga kaibigan niyang si Divina. Kasama nito ang nakatatandang kapatid na si Cherry at ang kasintahan nitong si Paul na pareho rin niyang mga kaibigan. Hindi siya mahilig manood ng mga sports games, pero na-kombinsi siya ng mga ito na pumunta. Actually, si Divina lang ang nagpumilit sa kaniyang sumama dahil ayaw raw nitong maging third-wheel kina Cherry at Paul. At dahil wala naman din siyang gagawin sa bahay nila, plus nangako si Divina na sagot nito ang meryenda niya sa bagong tayong pancake house sa bayan, ay um-oo na rin siya. Aba, hindi pa siya nakatitikim ng ‘matinong’ pancake buong buhay niya, kaya hindi