Pasig City Regional Trial court Branch 101…
10:30 am, araw ng Lunes ay kasalukuyang nililitis ang nangyaring aksidente, isang linggo na ang nakaraan. “Sinasabi mo ba na inosente ka sa nangyaring aksidente tama ba, Ms. Melendez?” Patanong na wika ng abogado nang biktima kay Denice. “Opo.” Mahinahon na sagot naman nito habang nakatingin sa mga mata ng kanyang ina. “Kung ganun, maaari mo bang ituro sa hukumang ito kung sino ang nagmamaneho ng iyong sasakyan noong araw na naganap ang aksidente?” Muling tanong ng abogado kay Denice. Nang dahil sa tanong na ‘yun ay nakaramdam ng matinding tensyon ang dalaga at ng lumingon siya sa direksyon ng kanyang kaibigan na si Louise ay napalunok siya ng wala sa oras. Pasimple niyang pinuno ng hangin ang kanyang dibdib at dahan-dahan itong pinakawalan. Hinawi niya ang sarili bago sumagot sa tanong ng abogado. “Opo, siya po.” Walang pag-aalinlangan na pahayag ni Denice sabay turo sa kaibigan niyang si Louise habang ito ay seryoso lang na nakatingin sa kanya. Kakat’wang nagawa pang makipag titigan ni Denice sa mga mata ng kanyang matalik na kaibigan. “Sinungaling! Hindi totoo ‘yan! Nagsisinungaling ka Denice, sabihin mo ang totoo.” Nanggagalaiti sa galit na pahayag ni Mrs. Melody Howard, dahil nasasaktan siya sa pagdiin nito sa kanyang anak. Mabilis na pinakalma ito ng kanyang asawa at nang kanilang abogado. Nagsimulang umugong ang ingay sa buong paligid, nang marinig ng lahat ang pagpukpok ng Judge sa kanyang gavel ay biglang natahimik ang lahat. “Proceed.” Ani ng Judge. Nang tawagin sa unahan si Louise ay ibayong kabâ ang nararamdaman ng kanyang mga magulang ngunit naroon ang tiwala ng mga ito sa kanilang anak. “Ms. Louise Howard, gaano mo katagal na kakilala si Ms. Denice Melendez?” Tanong ng kanyang abogado. Isang matamis na ngiti ang lumitaw sa mga labi ni Louise kaya natigilan ang lahat ng tao sa kanyang paligid. Dahil ang awra ng dalagita ay masyadong kalmado na parang walang ginawang kasalanan na tulad ng ibinibintang sa kanya. “I have known her since grade five. Classmate ko na siya mula grade five until now na third year college na kami.” Nakangiting sagot ni Louise, nahawa sa kanyang ngiti ang abogado kaya maging ito ay nakangiti rin habang marahang tumatango. Muling nagtanong ang abogado kay Louise, “ano ang pagkakakilala mo kay Ms. Melendez?” Sa pangalawang tanong ng kanyang abogado ay seryoso na ang mukha nito. Diretso namang tumingin si Louise sa mga mata ng kanyang kaibigan bago matamis na ngumiti dito. Tila nakunsensya naman si Denice dahil nagbaba ito ng tingin na para bang hindi nito kayang makipag titigan sa kanya. “She's a good and very supportive friends. There’s a lot of time na nagtutulungan kami sa mga problema namin specially when it comes to studies.” Diretsong sagot ni Louise, kampante itong sumagot dahil para sa kanya ay napakasimple lang ng tanong. Pagkatapos na magsalita ay lumipat sa mukha ng abogado ang kanyang tingin. “I see, ngayon, Ms. Howard, may isa akong katanungan at sana ay sagutin mo ito ng maayos na walang halong kasinungalingan. Sino ang nagmamaneho ng sasakyan ni Ms. Denice Mendez ng araw na mangyari ang aksidenteng iyon?” Seryoso ngunit may diin ang bawat pagbigkas ng abogado sa katanungan nito, sandaling katahimikan ang namayani sa loob ng trial court. Ang bawat isa ay kabado sa magiging sagot ni Louise. Nang muling tumingin si Louise sa mga mata ni Denice ay naroon ang matinding pagsusumamo mula sa luhaan nitong mga mata. Maging ang ina nitong Si Cynthia ay tila nakikiusap rin sa kanya. Hindi ito naka ligtas sa matalas na pakiramdam ng ina niyang si Melody Howard dahil tila nahuhulaan na niya kung ano ang nangyayari sa pagitan ng pamilya ni Denice ng kanyang anak. Nakaraan… “Tell me, anong maitutulong ko sayo, Denice?” Alanganing tanong ni Louise kay Denice na kasalukuyang nakaluhod sa kanyang harapan. Lumunok muna ito upang alisin ang barâ sa kanyang lalamunan bago ito nagsalita. “Gusto kong aminin mo sa lahat na ikaw ang nagmamaneho ng kotse ko noong araw na mangyari ang aksidenteng iyon, Louise.” Matatag na pahayag ni Denice na labis na ikinagimbal ni Louise. “What!?” No! No! Hindi ko magagawa ang nais mong mangyari Denice! Batid nating pareho na ang nobyo mong si Rhed ang nag-da-drive ng sasakyan ng araw na ‘yun! Kamuntikan na nga tayong mamatay ng dahil sa walang kwentang lalaki na ‘yun! Tapos ngayon ay handa ka pa ring pagtakpan s’ya? Pasensya na, pero hindi ko kayang gawin ang nais mong mangyari!” Galit na sagot ni Louise, ang mga mata nito ay kakikitaan mo ng matinding pagkamuhi para sa nobyo ng kanyang kaibigan. “Louise, alam mo na hindi lang si Rhed ang may hawak ng manibela ng mga oras na ‘yun. Tinakot ako ng pamilya n’ya na sa oras na siya ang ituro ko ay sisiguraduhin nila na kasama akong mabubulok sa loob ng kulungan!” Umiiyak na paliwanag ni Denice. Hindi makapaniwala si Louise sa kanyang mga narinig dahil sagad sa buto ang sama ng ugali ng lalaking iyon. Matitiis nito na makulong ang kanyang mag-ina dahil lang sa pagiging makasarili nito!? “Alam ba ni Rhed na buntis ka?” Seryosong tanong ni Louise na sinagot naman nito ng isang marahang pagtango habang patuloy itong umiiyak. “Hayop s’ya, napaka walang kwenta niyang tao!” Galit na turan ni Louise. “Sa oras na akuin mo ang lahat, ay maaaring mabalewala ang kaso dahil minor de edad ka pa lang. At pagkatapos ng anim na buwan, sa pagtuntun mo sa tamang edad ay kukuha si Mommy ng magaling na abogado. Pero sa pagkakataong iyon ay aaminin ko na sa lahat na kaming dalawa ni Rhed ang nagmamaneho ng sasakyan. Handa kong gawin ang bagay na ‘yun Louise, dahil sigurado ako na bago pa lumabas ang hatol ng korte ay nai-panganak ko na ang anak ko.” Kasalukuyang sitwasyon…. “Ako, ako ang may hawak ng manibela nung araw na mangyari ang aksidenteng iyon.” Walang pag-aalinlangan na pahayag ng Louise na labis na kinabigla ng abogado nito. Bagsak ang mga balikat ng abugado at ang ekspresyon ng mukha nito ay kakikitaan mo ng matinding disappointment. Nanlaki ang mga mata ni Mrs. Howard dahil sa walang takot na pag-amin ng kanyang anak. Halos mamutla ang mukha nito habang paulit-ulit sa kanyang isipan ang mga katagang,”No, Louise! Hindi mo alam ang ginagawa mo…”“Ako, ako ang may hawak ng manibela nung araw na mangyari ang aksidenteng iyon.” Walang pag-aalinlangan kong sagot sa tanong ng abogado. Halatang hindi inaasahan ng abogado ko ang naging sagot ko, at hindi iyon maikakaila ng ekspresyon na nakikita ko sa kanyang mukha. Samu’t-saring ekspresyon ang nababasa ko sa mukha ng mga tao sa aking harapan, narun ang galit, inis, pagdududa, lungkot at higit sa lahat ay pagkamuhi. Sa kabila ng mga nanghahamak na tingin na natatanggap ko mula sa mga tao ay hindi nito natibag ang katatagan ko na panindigan ang aking mga sinabi. At masasalamin iyon mula sa seryoso kong mukha. Sandaling katahimikan. “No, pakiusap anak, huwag mong gawin ito…” ang pagsusumamo ng aking ina ang bumasag sa pananahimik ng lahat. Parang piniga ang puso ko ng matitigan ko ang luhaang mukha ng aking ina habang paulit-ulit na umiiling ang ulo nito tanda ng di pagsang-ayon sa naging pahayag ko. “Ms. Louise Howard, nalalaman mo ba ang sinasabi mo? Dahil sa pag-amin mong ito
“Sabihin mo sa akin Denice, paano ako napunta sa driver seat? Bakit mo ginawa sa akin ‘yun!?” Nanggagalaiti kong tanong na kulang na lang ay sabunutan ko ito dahil sa matinding galit na nararamdaman ko. Dalawang araw na ang lumipas ng magharap kami sa korte at ngayon lang ako nabigyang ng pagkakataon na makausap ito. “Huwag ka ng magalit sa akin Loui, huwag kang mag-alala, dahil sa oras na muling buksan ang kaso ay hindi na ako papayag na hindi pananagutan ni Rhed ang kanyang kasalanan. Ako mismo ang magdidiin sa lalaking ‘yun at wala na akong pakialam kahit pa makulong ako.” Naluluha niyang sagot habang ang mga mata nitong nakatingin sa akin ay tila nagmamakaawa. Maya-maya ay sabay pa kami na napalingon sa bumukas na pintuan at pumasok ang ina nitong si Tita Cynthia na may madilim na ekspresyon sa mukha. “Nakita mo na ang pagiging iresponsable mo, Denice? Nang dahil sa katigasan ng ulo mo ay maraming nadamay na inosenting tao! Ano ang meron sa lalaking iyon at nagpakatanga ka!
“Mommy, anong nangyari dito?” Nagtataka kong tanong dahil napakagulo ng buong kabahayan, habang ang aking ina ay di magkandatuto sa pagsilid ng mga damit sa loob ng traveling bag. “Maghanda ka Louise aalis tayo ngayon din, parating na ang daddy mo.” Natataranta na sabi ni mommy kaya napako ako sa aking kinatatayuan. “Saan tayo pupunta, Mommy?” Naguguluhan kong tanong, kinakabahan ako dahil sa matinding tensyon na nararamdaman ng aking ina na para bang may labis itong kinatatakutan. “Mommy, anong nangyari dito?” Nagtataka kong tanong dahil napakagulo ng buong kabahayan, hbang ang aking ina ay di magkandatuto sa pagsilid ng mga damit sa loob ng traveling bag. Maghanda ka Louise aalis tayo ngayon din, parating na ang daddy mo.” Natataranta na sabi ni mommy kaya napako ako sa aking kinatatayuan. “Saan tayo pupunta, Mommy?” Naguguluhan kong tanong, kinakabahan ako dahil sa matinding tensyon na nararamdaman ng aking ina na para bang may kinatatakutan ito. “Huwag ka ng maraming tanong pa d
13 Months later… “Mabilis ang bawat hakbang ng aking mga paa habang alerto ang pakiramdam ko sa paligid. Nakahinga lang ako ng maluwag ng nasa loob na ako nang aming tarangkahan. Simula ng umalis kami sa dati naming tinitirhan ay tuluyan ng naghirap ang pamilya namin. Kasalukuyan kaming naninirahan sa isang maliit na probinsya, malayo ito sa kabihasnan. Dito kami napadpad sa ilang beses naming pagtakas. Bigla na lang pumatak ang mga luha ko ng naisip ko na naman ang aming sitwasyon, dahil para kaming mga kriminal na nagtatago gayung wala naman kaming mga kasalanan. At ang lahat ng iyon ay kasalanan ng pamilya ni Denice. Abot hanggang langit ang galit ko sa kanila na para bang gusto ko silang patayin. Dahil pati ang mga magulang ko ay nagdurusa sa kagagawan nila. Simula ng manirahan kami dito sa maliit na Nayon ay malaki ang pinagbago ng buhay namin na mabilis ko namang na-adopt. Nagpalit ako ng ibang kurso dahil hindi na kaya ng aking mga magulang ang kinukuha kong abogasya.
Halos takasan ako ng kaluluwa dahil sa pagsulpot ng isang puting kotse na pa-balagbag na pumarada sa aking harapan. Natigil ang mga paa ko sa paghakbang at napaatras itong bigla ng lumabas ang tatlong lalaki na pawang may mga baril na nakasuksôk sa kanilang mga baywang. “S-Sino kayo?” Nahintakutan kong tanong, ngunit, imbes na sagutin ng mga ito ang tanong ko ay mabilis silang lumapit sa akin. Tinangka kong tumakbo ngunit napakabilis ng mga pangyayari dahil hawak na nila ako sa magkabilang braso at pwersahan na hinatak. “Bitawan ninyo ako!” Naiiyak kong sigaw habang pilit na nagpupumiglas mula sa mahigpit na pagkakahawak nila sa aking mga braso. Nagsimula na akong mag hysterical ng kaladkarin ako ng mga ito papasok sa loob ng sasakyan. “Tulong! Parang awa nyo na! Tulungan ninyo ako!” Halos mabasag na ang boses ko at kulang na lang ay mapatid ang mga litid ko dahil sa labis na pagsigaw. Ngunit ni isang tao sa paligid ko ay wala man lang nagmalasakit sa tulungan ako, bagkus ay nagmama
“Napalunok ako ng wala sa oras habang maingat na kinakalas ko ang bawat butones ng damit ni Mr. Thompson. Alas siyete na ng umaga at kailangan ko ng punasan ang buong katawan nito. Isang buwan ang mabilis na lumipas at ito na ang trabaho ko araw-araw, ang linisan at siguraduhing maayos ang kalagayan ni Mr. Thompson. Pagkatapos kong pigain ang basang towel mula sa maligamgam na tubig na nasa palanggana ay sinimulan ko ng punasan ang kanyang katawan. Maingat ang bawat haplos ng aking mga palad sa kanyang balat. Kahit na ilang beses ko ng ginagawa ang bagay na ito ay hindi pa rin ako masanay-sanay. Dahil sa kakaibang pakiramdam na gumagapang sa aking mga kalamnan sa tuwing nagdidikit ang aming mga balat. Parang gusto ko ng huminto sa aking ginagawa at lumayo na lamang dito, dahil hindi ako komportable sa kilabot na nararamdaman ko sa aking katawan. Pinilit kong balewalain ang kakaibang damdamin na ‘yun at mag-focus na lang sa aking ginagawa. Ngunit, bigla akong natigilan ng matapos ak
Nahinto ang mga kamay ko sa pag-aayos ng kumot sa bandang dibdib ni Mr. Thompson ng biglang bumukas ang pintuan ng silid. Napatayo ako ng tuwid habang ang dalawa kong kamay ay napahawak sa laylayan ng suot kong duster. Kinabahan ako ng pumasok ang isang magandang babae. Tulad ni Mrs. Thompson, ang awra nito ay naghuhumiyaw sa karangyaan. Katunayan ang mga alahas niyang kumikinang na bumagay sa makinis at maputi nitong balat. Ngunit ang higit na umagaw ng atensyon ko ay ang mga mata nitong nanlilisik sa galit parang gusto na akong patayin nito. Nalipat ang tingin ko sa bandang likuran ng babae ng biglang lumitaw ang matapang na mukha ni Mrs. Thompson. “Tita, why did you let her stay here!?” Mataray na tanong ng babae bago nito pinasadahan ng tingin ang kabuuan ko mula ulo hanggang paa at paa hanggang ulo. Ewan ko ba ngunit ang nakikita kong ekspresyon mula sa mukha nito ay tila selos at pagkamuhi. “You don’t have to worry, Iha, she’s a piece of garbage na kailangan na maglingko
“Five thirty ng hapon at katatapos ko lang na maligo. Napasimangot ako ng mapansin ko na wala ang aking damit pamalit. Nakalimutan ko pala ito sa labas ng banyo. Kaagad na binalot ko ng tuwalya ang aking katawan bago may pag-aatubili na lumabas ng banyo. Ngunit, napatda ako sa aking kinatatayuan ng sabay na bumukas ang pintuan ng banyo at ang pintuan ng silid ni Mr. Alistair. Maging ang tauhan ni Mrs. Thompson ay nagulat din ng makita niya ako na nakatoppiece lang ng tuwalya. Nakaramdam ako ng matinding hiya dahil pakiramdam ko ay nakahubad na ako sa paningin nito. Hindi nakaligtas sa aking paningin ang pagsibol ng pagnanasa mula sa mga mata ng lalaking kaharap ko. Ibayong kilabot ang hatid ng mga tingin nito sa akin kaya binalot ng takot ang puso ko para sa aking kaligtasan. Tahimik na pumasok ang lalaki at ibinaba ang hawak nitong dalawang paper bag sa ibabaw ng sofa. Pigil ko ang aking hininga ng bago ito tuluyang lumabas ng kwarto ay isang sulyap pa ang ibinigay niya sa akin. Nan