Hindi na nagsalita pa si Mia hanggang sa makauwi sila sa bahay ni Nikolai. Tahimik ang buong biyahe, tila parehong abala sa kani-kanilang iniisip. Si Mia ay nakatanaw lang sa bintana ng sasakyan, pinagmamasdan ang mga dumadaang tanawin, habang si Nikolai naman ay tahimik sa manibela, hindi rin nagbukas ng kahit anong usapan.Hindi niya rin alam kung bakit siya natahimik—maaaring napagod lang siya sa araw, o baka may bagay na gumugulo sa isip niya na hindi pa niya kayang banggitin. Sa likod ng katahimikan ay naroon ang pakiramdam na iyon ang nararapat. Walang pilitang usapan, walang mga tanong na kailangang sagutin.Pagdating nila sa bahay, agad silang sinalubong ng malamig na hangin at ang pamilyar na katahimikan ng lugar. Tumigil si Nikolai sa may pintuan at muling hinarap si Mia.“May inaayos pa sa kwarto mo,” mahinahon niyang sabi. “Kung maaari, sa greenhouse ka muna pansamantala.”Tumango lang si Mia bilang tugon. Wala siyang reklamo. Sanay siyang hindi pinaprioridad, at ang magka
“It’s okay, if you still want to stay here, it’s okay—” mahinahong sabi ni Nikolai, ang boses niya’y puno ng pag-unawa.Ngunit bago pa niya matapos ang sasabihin, mabilis na sumingit si Mia.“Ahh... alis na po ako,” wika niya, halos pabulong, at agad siyang tumalikod, hindi na hinintay pa ang anumang sagot mula kay Nikolai.Tahimik siyang lumakad palabas ng study room. Hindi siya dumiretso sa kanyang kwarto, gaya ng inaasahan. Sa halip, pinili niyang magtungo sa greenhouse—ang tanging lugar sa bahay na nagbibigay sa kanya ng pakiramdam ng pagiging ligtas, tahimik, at malaya. Doon, sa gitna ng mga halaman at amoy ng lupa, nararamdaman niyang hindi siya sinusukat, hindi hinuhusgahan.Umupo siya sa isang sulok, kung saan ang liwanag mula sa buwan ay bahagyang tumatama sa mga dahon ng mga halamang nakapaligid sa kanya. Bitbit pa rin niya ang librong kanina ay hindi niya mabitawan, ngunit sa pagkakataong ito, hindi niya na mabuksan ang pahina.Sinubukan niyang magpatuloy sa pagbasa, pero b
Sa loob ng marangyang mansyon ng kanyang ama, abala si Mia sa paglalaba ng mahahabang kurtina sa malawak na likod-bahay. Kasama niya ang isa sa mga maid ng mansyon, si Hana, na masigasig ding tumutulong sa kanya. Ramdam ni Mia ang bigat ng basang tela sa kanyang mga kamay habang pinipiga ito upang maalis ang sobrang tubig. Ang init ng araw ay dumadampi sa kanyang balat, at ang kanyang pawis ay bumabagsak sa puting tela ng kurtina. Sa kabila ng hirap ng gawain, nanatili siyang tahimik at determinado.Habang nakaluhod siya sa tabi ng malaking batya, biglang bumukas ang pintuan ng terrace at pumasok ang kanyang step-sister na si Kristina. Nakasuot ito ng napakagarang damit na bumagay sa kanyang payat at matangkad na pangangatawan. Kasabay ng kanyang pagpasok ay ang malutong niyang halakhak na parang musika ng panunuya.“Oh, my dear sister, kawawa ka naman,” ani Kristina habang hinahaplos ang malambot na tela ng kanyang mamahaling damit. “Look at me—I’m wearing this beautiful dress. Pupun
Habang nagwawalis si Mia sa harapan ng kanilang bahay, abala siya sa pag-aalis ng mga dahon at alikabok na nagkalat sa lupa. Mahangin ang umagang iyon, kaya’t paminsan-minsan ay napapatigil siya upang takpan ang kanyang mukha sa dumadaang alikabok.Sa gitna ng kanyang ginagawa, natanaw niya si Kaisuz na papalapit, may bitbit itong isang paper bag. Hindi niya matukoy kung ano ang laman nito, ngunit halata sa kilos ng lalaki na may nais itong ibigay. Agad na bumilis ang tibok ng kanyang puso, kaya bago pa siya mapansin ni Kaisuz ay agad siyang tumalikod at nagmamadaling pumunta sa kusina, tila iniiwasan ang anumang posibleng pag-uusap sa pagitan nila. Ngunit bago pa siya tuluyang makatalikod, narinig niyang tinawag siya ng binata.“Mia!”Napilitan siyang huminto at dahan-dahang lumingon.“Hi, Mia…” bati ni Kaisuz, halatang may bahagyang hiya sa kanyang tinig. Mahigpit niyang hawak ang paper bag na tila nag-aalinlangan pa kung ibibigay ba o hindi.Saglit na natigilan si Mia, hindi alam k
Nanlaki ang mga mata ni Mia sa matinding pagkabigla sa sinabi ng kanyang ama. Para bang saglit na tumigil ang mundo niya, ngunit alam niyang wala siyang karapatang magreklamo. Wala siyang magagawa.“Okay po, Papa,” mahina niyang tugon.Tumayo siya mula sa kanyang kinauupuan, marahang yumuko bilang respeto, saka agad na naglakad palabas ng greenhouse. Wala nang silbi pang manatili siya roon—wala namang makikinig kahit subukan pa niyang ipaglaban ang sarili niya.Ngunit bago pa siya tuluyang makalabas, muling nagsalita ang kanyang ama.“Bukas ng umaga ay aalis ka na dito. Nandito ang address ni Mr. Montgomery,” malamig na sabi nito habang inilapag sa mesa ang isang maliit na papel.Agad namang lumapit si Mia upang kunin ito. Nanginginig ang kanyang mga kamay habang binabasa ang nakasulat na address. Hindi niya pa lubusang naiintindihan ang bigat ng desisyong ito, pero isa lang ang alam niya—mula bukas, magbabago ang kanyang buhay.Ngunit sa gitna ng katahimikan, isang mapanuyang tinig a
Matapos tapusin ang paglilinis sa bodega, bumalik na si Mia sa kanyang kwarto. Tahimik siyang pumasok at isinara ang pinto, pakiramdam niya ay parang isang buong araw na siyang pagod kahit hindi pa lumulubog ang araw.Umupo siya sa isang sulok ng kanyang maliit na silid, hinayaan ang sarili niyang titigan ang bag na magdadala ng kakaunti niyang gamit sa bagong buhay na naghihintay sa kanya. Isang pantulog, dalawang maid uniform, at ilang piraso ng underwear—iyon lang ang meron siya. Hindi niya alam kung paano siya magsisimula sa bagong bahay, sa piling ng lalaking hindi niya pa nakikita ni minsan.Habang nakapako ang kanyang tingin sa bag, biglang bumukas ang pintuan. Napatingin siya at nakita si Hana, isa sa mga kasambahay sa mansyon. May dala itong isang paper bag at isang dress na maingat na nakabalot sa tela. Hindi niya matukoy kung anong klaseng tela iyon, basta alam niyang mukhang mamahalin.“Ito ang isusuot mo bukas, Mia,” malamig na wika ni Hana habang inilalapag ang dala sa k
"Good evening, ho, Sir," bati ng kasambahay ni Dawson na si Mona. Siya lamang ang natatanging kasambahay sa mansyon, bukod sa isang butler na si Claude, na tahimik na nakatayo sa isang sulok."Good evening, Sir," magalang namang bati ni Claude."Good evening. Ano ang balita?" tanong ni Dawson habang tinanggal niya ang butones ng kanyang coat, marahang sumandal sa upuan, at hinintay ang sagot ng dalawa."Sir, tinanggap po ng mga Winchester ang engagement. Ang sabi po ay darating na bukas ang young miss," wika ni Claude nang walang bahid ng emosyon.Napatango na lamang si Dawson. Sa loob-loob niya, darating na bukas sa kanyang mansyon ang anak ni Deumon Winchester. Ang alam niya, dalawa ang anak ni Mr. Winchester, ngunit hindi ito naging specific kung sino ang ipapadala upang maging kanyang mapapangasawa. Ang nais lamang nito ay ipakasal ang isa sa kanila, at para kay Dawson, wala siyang pakialam kung sino man ito."Good. Nalinisan na ba ang mansyon?" tanong niya nang walang pag-aalinla
Matapos kumain ni Mia, agad siyang tumungo pabalik sa kanyang silid upang magpalit ng damit. Maingat niyang isinuot ang isang simpleng bestida bago mabilis na lumabas ng kwarto. Habang naglalakad siya sa pasilyo, ramdam niya ang malamig na simoy ng hangin na nagmumula sa bahagyang nakabukas na bintana. Tahimik ang buong bahay, tila may isang uri ng bigat na bumabalot sa paligid.Pagdating niya sa kusina, saglit siyang huminto at luminga-linga, ngunit wala siyang nadatnan doon. Napakunot ang kanyang noo bago siya nagdesisyong lumabas patungo sa balkonahe. Doon, agad niyang napansin ang isang pamilyar na pigura—ang kanyang fiancé. Nakatayo ito sa tabi ng maid habang inaayos ng butler ang suot nitong coat.“Sir, ayos lang ho kayo?” tanong ng butler habang maingat na isinusuot ang amerikana sa kanyang fiancé.“I’m fine. You have nothing to worry about,” malamig na sagot ng lalaki. Bahagyang lumingon ito sa kanya, at sa sandaling nagtagpo ang kanilang mga mata, pakiramdam ni Mia ay nanigas
“It’s okay, if you still want to stay here, it’s okay—” mahinahong sabi ni Nikolai, ang boses niya’y puno ng pag-unawa.Ngunit bago pa niya matapos ang sasabihin, mabilis na sumingit si Mia.“Ahh... alis na po ako,” wika niya, halos pabulong, at agad siyang tumalikod, hindi na hinintay pa ang anumang sagot mula kay Nikolai.Tahimik siyang lumakad palabas ng study room. Hindi siya dumiretso sa kanyang kwarto, gaya ng inaasahan. Sa halip, pinili niyang magtungo sa greenhouse—ang tanging lugar sa bahay na nagbibigay sa kanya ng pakiramdam ng pagiging ligtas, tahimik, at malaya. Doon, sa gitna ng mga halaman at amoy ng lupa, nararamdaman niyang hindi siya sinusukat, hindi hinuhusgahan.Umupo siya sa isang sulok, kung saan ang liwanag mula sa buwan ay bahagyang tumatama sa mga dahon ng mga halamang nakapaligid sa kanya. Bitbit pa rin niya ang librong kanina ay hindi niya mabitawan, ngunit sa pagkakataong ito, hindi niya na mabuksan ang pahina.Sinubukan niyang magpatuloy sa pagbasa, pero b
Hindi na nagsalita pa si Mia hanggang sa makauwi sila sa bahay ni Nikolai. Tahimik ang buong biyahe, tila parehong abala sa kani-kanilang iniisip. Si Mia ay nakatanaw lang sa bintana ng sasakyan, pinagmamasdan ang mga dumadaang tanawin, habang si Nikolai naman ay tahimik sa manibela, hindi rin nagbukas ng kahit anong usapan.Hindi niya rin alam kung bakit siya natahimik—maaaring napagod lang siya sa araw, o baka may bagay na gumugulo sa isip niya na hindi pa niya kayang banggitin. Sa likod ng katahimikan ay naroon ang pakiramdam na iyon ang nararapat. Walang pilitang usapan, walang mga tanong na kailangang sagutin.Pagdating nila sa bahay, agad silang sinalubong ng malamig na hangin at ang pamilyar na katahimikan ng lugar. Tumigil si Nikolai sa may pintuan at muling hinarap si Mia.“May inaayos pa sa kwarto mo,” mahinahon niyang sabi. “Kung maaari, sa greenhouse ka muna pansamantala.”Tumango lang si Mia bilang tugon. Wala siyang reklamo. Sanay siyang hindi pinaprioridad, at ang magka
“Anong gusto mong gawin sa bahay, kapag may bakanteng oras ka?” tanong ni Nikolai kay Mia habang inaayos ang tasa ng kape sa harap niya. Simple lang ang tanong, pero may halong interes sa tono niya—gusto niyang malaman ang mga bagay na nagpapasaya sa dalaga, kahit sa pinakasimpleng paraan.Napatingin si Mia kay Nikolai, tila nagulat sa tanong. Sandaling natahimik, saka siya maingat na nagsalita.“Gusto kong matutong magsulat at magbasa, sa wikang Ingles,” sagot niya, diretsong wika, walang pagdadalawang-isip. Sa tono ng kanyang boses ay halatang matagal na niyang ninanais iyon, isang simpleng pangarap na para sa kanya ay tila napakalayo.Ngunit nang mapagtanto niya ang kabuuan ng sinabi niya—na sa edad niya ay hindi pa siya bihasa sa pagbabasa at pagsusulat sa Ingles—napayuko siya agad, at halos ikubli ang mukha. Nahihiya siya sa inamin, parang may malaking kahinaan siyang ibinunyag.“I’m sorry, sir… kung… kung—” nagsimula siyang magsalita, nanginginig ang tinig, tila nag-aalangan kun
“What do you want?” tanong ni Nikolai kay Mia, at napatingin naman si Mia sa lalaki, hindi alam kung ano ang isasagot. Sa halip, nakatingin lang siya sa mga dessert na nasa menu. Gusto niyang tikman lahat—lahat ng kulay, lasa, at texture na naroon—pero alam niyang hindi naman pwede iyon, kaya nanatili siyang tahimik, pinipigilang madala ng tukso.“Pa-order na lang ng isang parfait at saka isang cheesecake,” wika ni Nikolai sa waitress, na agad namang tumango at umalis upang ipasa ang order nila sa kitchen.Umupo silang dalawa sa isang bakanteng mesa na medyo nasa sulok ng café. Tahimik ang paligid, may malamig na hangin mula sa aircon, at tila nakakalamang musika ang umiikot sa background. Habang inaantay ang kanilang order, kinuha ni Nikolai ang cellphone mula sa bulsa at nagsimulang mag-scroll, samantalang si Mia naman ay patingin-tingin sa paligid. Halatang bago pa lang siya sa ganitong klase ng lugar. First time niyang makapasok sa isang café na ganito kaayos, maaliwalas, at kapre
“Halika dito, let me show you some new fabrics,” wika ng may-ari habang masiglang tinawag si Nikolai papalapit sa isang panibagong section ng shop. Sumunod naman si Nikolai, marahan ang bawat hakbang habang nakikiramdam sa paligid.“May mga bagong design kami dito,” dagdag pa ng may-ari habang inilalatag ang ilang papel na may mga sketch. “Exclusive ang mga ito—once na mapili niyo ang design, hindi na namin iyon ibebenta sa iba. Sa inyo lang talaga.”Tahimik na sinuri ni Nikolai ang bawat disenyo. Simple pero elegante ang mga linya ng mga sketch, at sa bawat guhit ay naisip niya kung paano babagay ang mga iyon sa pigura ni Mia. Isa sa mga ito ang agad na humuli sa kanyang atensyon—isang damit na may modernong hiwa pero may tradisyonal na detalye. Kinuha niya ang papel at saka iniangat para makita nang mas maayos.Kasabay nito, tumingin siya sa hanay ng mga tela, at doon ay nahagip ng kanyang paningin ang isang tela na kulay emerald green. Ang texture nito ay makinis at kumikislap sa i
Pagpasok nila sa opisina ay agad silang sinalubong ng ilang kasamahan ni Nikolai—mga empleyado at opisyal na bumati at bahagyang yumuko bilang paggalang. May ilan sa mga ito ang sumulyap kay Mia, at hindi niya maiwasang makaramdam ng matinding pagkailang. Hindi siya sanay sa ganoong atensyon, lalo na't hindi niya alam kung paano siya titingnan ng mga taong nakapaligid kay Nikolai.Tahimik siyang naglakad sa tabi ng binata, pinipilit na huwag pansinin ang mga matang tila nag-uusisa. Ngunit unti-unting bumagal ang kanyang hakbang, at sa likod ng kanyang likas na tahimik na kilos, ay bahagyang yumuko si Mia—parang nais niyang itago ang sarili mula sa mga mapanuring tingin.Napansin iyon ni Nikolai. Saglit siyang tumigil sa paglalakad at tiningnan si Mia, saka bahagyang yumuko upang magsalita sa mahinahong tinig.“Saglit lang tayo dito. Maaga pa naman,” aniya, malamig ngunit may halong pagkalinga ang tinig. “Lapit ka dito para hindi ka mailang.”Nag-angat ng tingin si Mia at tumango. Sumu
Kinaumagahan ay maagang nagising si Mia. Mga alas tres pa lang ng madaling araw ay bumangon na siya mula sa kanyang kama. Tahimik pa ang buong bahay, at ang tanging naririnig ay ang mahihinang huni ng kuliglig mula sa labas.Pagkatapos ay agad siyang naligo, binilisan ang kilos ngunit sinigurong maayos ang sarili. Sanay na siya sa ganitong rutina—ang maagang paggising, ang katahimikan ng umaga, at ang pag-aasikaso sa bahay bago pa man gumising ang ibang tao.Pagkatapos maligo ay nagpunas siya ng buhok gamit ang tuwalya habang naglalakad papunta sa kusina. Madilim pa ang paligid ngunit kabisado na niya ang bawat sulok, kaya hindi na siya nagbukas ng ilaw. Sa pagdating niya sa kusina, agad siyang nagtungo sa lalagyan ng bigas at kumuha ng sapat para magsaing. Maingat niyang hinugasan ang bigas at saka inilagay sa rice cooker.Habang nagsasaing ng kanin, lumapit si Mia sa refrigerator upang silipin kung ano ang maaari niyang iluto para sa agahan. Maingat niyang binuksan ang pinto nito at
“Sir, nasa greenhouse po,” wika ng kasambahay habang magalang na tumungo. Napatingin naman si Nikolai sa direksyon ng pintuang patungo sa greenhouse, waring nag-isip saglit bago siya napabuntong-hininga.Marahang itinukod niya ang kanyang mga kamay sa gilid ng pintuan bago tuluyang naglakad papasok. Sa pagpasok niya sa greenhouse, agad niyang napansin ang malamig na simoy ng hangin na may halong samyo ng sariwang halaman. Ang mga baging na nakapulupot sa mga haligi, ang mga paso ng iba’t ibang klase ng bulaklak, at ang kaaya-ayang liwanag na pumapasok mula sa bubong na yari sa salamin ay nagbigay ng tahimik at payapang ambiance sa buong lugar. Kahit paano, may kung anong pakiramdam ng katahimikan at kalma ang dumaloy sa kanya.Sa gitna ng lahat ng ito, doon niya nakita ang dalaga—nakaupo sa isang upuan, waring payapang natutulog. Nakapikit ang kanyang mga mata, at bahagyang nakalaylay ang kanyang ulo, mistulang nalulunod sa sariling mundo ng katahimikan. Napansin ni Nikolai kung paano
“That’s the question, sir,” wika ni Miguel, ang kanyang boses ay may halong paggalang ngunit hindi maitatanggi ang bahagyang pagtataka na bumabalot dito. “Kasi alam naman natin na wala na talagang nag-e-exist na mga Ynez pagkatapos ng nangyari sa bayan tatlumpung taon na ang nakalipas.”Ang bigat ng kanyang sinabi ay bumalot sa hangin, tila isang aninong bumalot sa buong silid. Ang apelyidong ‘Ynez’ ay hindi na dapat marinig pa sa kasalukuyan, hindi na dapat isinusulat o binibigkas, sapagkat ang lahing ito ay tuluyan nang nawala sa kasaysayan—o iyon ang alam ng lahat.Hindi maaaring balewalain ni Nikolai ang pahayag ni Miguel. Ang mga alingawngaw ng nakaraan ay nagsimulang umalingawngaw sa kanyang isipan, mga aralin sa kasaysayan na paulit-ulit niyang narinig noon pa man. Sa bawat klase, sa bawat pahina ng aklat, hindi kailanman pinalampas ang kwento ng rebelyon ng mga Ynez—isang malagim na kabanata ng kasaysayan na nagdulot ng matinding pagbabago sa bayan. Ngunit sa dami ng ulit na n