Kabanata 3

LESLIE’S POV

Ang libing ni Lola ay ginaganap sa isang madilim na araw, na labis kong hindi ikinatuwa.

Nakinig ako sa weather forecast upang mapili ko ang perpektong araw para sa libing, at ayon sa forecast, maaraw dapat ngayong araw at maliwanag tulad ni Lola. Pakiramdam ko ay naloko ako ng nakatayo sa tabi ng libingan ni lola, ang langit ay natatakpan ng mga ulap na nagpapalala lamang sa madilim at nakapanlulumong pakiramdam na namuo sa aking loob mula nang siya ay mamatay.

Iyak ako ng iyak kaya wala na akong luhang natitira sa libingan ni lola at ngayon ay kailangan kong magsuot ng maitim na sunglasses para itago kung gaano kapula at namamaga ang aking mga mata sa halip na iterno ito sa aking itim na damit.

Mayroong ilang mga tao na tumatambay sa iba pang mga libingan sa sementeryo upang magbigay ng kanilang huling paggalang sa kanilang mga mahal sa buhay, at sa bawat libingan, mayroong hindi bababa sa dalawang tao; magkahawak-kamay na mag-asawa, pinapatahan sa isa't isa ang mga pamilya at maging mga prusisyon sa simbahan.

Mag-isa lang ako, walang nagpapatahan sa akin dahil walang ibang nag-abalang dumalo sa libing ng lola ko. Sa pagkawala niya, napagtanto ko kung gaano ako kalungkot at ang pag-iisip ay nagdudulot ng panibagong sugat sa aking pusong nasira na. Pilit kong inaalis sa isip ko ang mga nakakasakit na pangyayari noong mga nakaraang araw at kapag nagtagumpay ako, ibinalik ko ang aking atensyon sa aking lola.

Nakangiti siya sa naka-frame na larawan na nakalagay sa kanyang lapida at pinilit kong ngumiti pati na rin ang masasayang alaala niya sa aking isipan.

"Leslie, anak, hindi ka maaaring sumimangot ng ganyan lagi, kung hindi ay magkakaroon ka ng mga wrinkles na tulad ko bago ka pa maging kasing edad ko!" Sasabihin niya at pagkatapos ay ibuka ang aking mga labi sa isang ngiti gamit ang kanyang mga daliri.

Si Lola ay isang masayang kaluluwa na nagkukuwento sa akin, karamihan ay tungkol sa aking kapanganakan at kung paano niya nalaman mula sa unang araw na itinuon niya ang kanyang mga mata sa akin na ako ay magiging isang tunay na maganda at kamangha-manghang bata. Ibinahagi ko ang lahat sa kanya at ang pakikipag-usap sa kanya tungkol sa aking kasal ay isa sa mga bagay na naging dahilan upang ito ay matiis ko. Hindi ko alam kung ano ang gagawin ko kung wala si Lola.

Muling tumulo ang mga luha sa mata ko at tinanggal ko ang sunglasses para punasan ito bago ito bumagsak. Nangako na ako sa sarili ko na hindi na iiyak; Hindi iyon gusto ni lola.

Sumisinghot, sinimulan kong ilagay ang mga bagay na dinala ko sa tabi ng kanyang libingan; Mga tulip, na paborito niyang bulaklak; Mga peach, ang kanyang paboritong prutas at sa wakas ay ilang matatamis na dessert dahil si lola ay mahilig sa matamis at hindi nakinig sa akin tuwing sasabihin ko sa kanya na masama ang mga ito para sa kanyang edad.

“Walang matamis sa langit, Leslie. Tama lang na kumuha ako hangga't kaya ko dito bago ako tawagin ng panginoon." Kasabay nito ang sasabihin niya ay binubuksan niya ang isa pang kendi at hinagis ito sa kanyang bibig. Patuloy siyang nagsasalita tungkol sa 'Panginoon' na parang laging handa sa araw na siya ay mamatay.

Hindi ko na napigilan, napaluha ako, napaluhod sa tabi ng puntod niya habang buo ang isipan ko na wala na talaga siya.

“Dapat hinayaan kong makuha niyo lahat ng kendi sa mundo. Dapat nandoon ako kasama niyo sa oras ng iyong kamatayan. Dapat ay hinawakan ko ang inyong mga kamay at sinabi sa inyo na magiging okay ito. Dapat–” Namamaos ang boses ko, ang malalim na panghihinayang at luha ang sumasakal sa akin at nawalan ako ng gana sa pag-iisip. Wala na akong maisip na sasabihin kaya umiyak na lang ako ng umiyak, nanginginig ang katawan ko.

Nakarinig ako ng mga yabag na may kumpiyansa na papalapit sa akin at nakaramdam ako ng presensya sa likod ko na nagiging dahilan ng paghinto ng aking mga hikbi. Bumibilis ang tibok ng puso ko at namumuo ang pag-asa sa loob ko nang hawakan ng tao ang kamay ko. Lumingon ako, inaasahan na makita si Kian, pero mabilis na nawasak ang pag-asa ko nang makita kong hindi siya iyon.

Para akong tanga para umasa na dito siya magpapakita pagkatapos ng ginawa niya pero mas lalo akong tulala nang mapagtanto kong handa akong umiyak ng walang kahihiyan sa mga bisig niya kung dito siya nagpakita sa halip na ang Tito niya na nakatayo ngayon sa harapan ko, may banayad na tingin sa kanyang mga mata.

"Travis." Sabi ko, ngumuso at nagmamadaling pinunasan ang mga luha ko.

"Heto," Inabot niya sa akin ang kanyang panyo, nilagay niya ito sa aking kamay at isinara ang aking palad bago pa man ako makatanggi. Nagsabi ako ng mahinang pasasalamat bago ko pinunasan ang mga luha gamit ang panyo na may amoy na katulad niya.

"Pumunta ako kaagad nang marinig ko ito, pasensya na sa Lola mo, Leslie." Sabi niya sa sincere at mabait na boses. Palaging mabait si Travis sa akin kahit noong secretary pa lang ako.

Tuwing bibisitahin niya ang kanyang pamangkin sa opisina, humihinto siya para mag-hi at inaabot ako ng canned na kape na may ngiti sa kanyang mukha. Gayunpaman, umalis siya ng bansa upang mag-aral ng ilang araw bago ang aming kasal at kakabalik niya lang nitong nakaraan. Ito ang unang beses na nakita ko siya simula noong bumalik siya at ang mabait na tingin sa mga mata niya ay nagbibigay panatag sa akin na kapag nandyan siya, may isa pa akong kakampi tulad ng lolo ni Kian.

"Hindi mo na kailangan." Tahimik kong sabi, sinusubukang i-downplay kung gaano ba talaga kahalaga sa akin na kahit papaano, may sapat na pag-aalaga ang isang tao na kasama ko dito. Luminga-linga si Travis sa paligid na parang may hinahanap tapos nakasimangot siya nang muling magtama ang aming mga mata.

“Mag-isa ka lang? Nasaan si Kian?" Tanong niya, medyo matigas ang boses.

Namumula ang pisngi ko sa kahihiyan. Kababalik lang ni Travis at malamang ay wala pa siyang alam. Hindi rin ako willing makipag-usap. Pilit akong ngumiti at nagsimulang mag-impake ng mga sobrang binili ko para sa libing ng aking lola.

Sinamahan ako ni Travis ng walang salita at bumuntong-hininga ako sa tahimik na pagpapasalamat sa kung paano hindi na siya nagtatanong. Kinukuha niya lahat sa kamay ko bago pa man ako makapagprotesta.

"Nagdrive ka ba papunta dito?" Tanong niya at umiling ako. Pumunta ako dito sakay ng taxi.

"Tara, kunin sumakay tayo sa kotse ko." Sabi niya at pumunta sa harap ko. Wala akong choice kundi sundan siya.

Kalalabas pa lang namin ng sementeryo nang may sasakyan na papunta sa parking space sa tabi mismo ng kotse ni Travis. Pamilyar ang sasakyan at patuloy akong nagdududa kung sino ang nagmamay-ari nito hanggang sa lumabas si Kian ng sasakyan, ang mga mata ay nakatutok sa akin habang naglalakad siya. Ang una kong napansin ay ang kanyang Royal Blue suit at nararamdaman ko ang unti-unting pag-iinit ng galit sa loob ko. Paano niya nagawa na magpakita ng iyon ang suot niya? Ito ay tulad ng isang lantarang kawalang-galang sa aking Lola at hindi ko kayang makita na hindi siya iginagalang kahit sa kanyang kamatayan.

Malinaw na galing si Kian sa opisina; hindi nakakagulat at mas mabuti na kung hindi na lang siya pumunta dahil napagtanto ko na ang pagtingin sa kanya ay nakakainis lamang. Nagawa niyang iwasan ako sa nakalipas na tatlong araw mula noong insidente sa ospital. Tatlong araw mula nang ipahayag ni Beverly na buntis siya at niyanig ang mundo ko. Hindi ko kailangan ng magsasabi sa akin kung kanino ang sanggol habang naglakad si Kian palapit sa akin ngayon, wala akong nararamdaman kundi sama ng loob sa kanya.

“Tapos na ba? Lintik, hindi ko napansin ang oras." Sabi niya bago tumingin sa kanyang tiyuhin at binigyan ito ng isang mahigpit na ngiti ng pagpapasalamat, nakakasuka ito para sa akin.

"Salamat sa pagsama sa kanya, tito."

Naka-cross arms lang si Travis, tinitigan pabalik ang kanyang pamangkin, "Pwede mo bang ipaliwanag kung bakit ngayon ka lang dumating?” Nagbigay ng tanong si Travis at humarap din ako kay Kian, naka-cross arms.

“Oo, Kian. Sabihin mo sa akin kung ano ang mas mahalaga kaysa sa pagpunta sa libing ng aking lola." Alam ko na ang sagot, pero hinihintay ko pa rin ang sasabihin niya para magkaroon ako ng dahilan para mas lalo ko siyang kamuhian.

"Gusto ko talagang pumunta dito, Leslie, pero alam mo na..." Hindi niya tinapos, sinuklay ang buhok niya, "Kailangan kong samahan si Beverly."

Ang tunog ng pangalan ni Beverly ay kung ano ang may epekto para sa akin; ang parehong babae na rason kung bakit hindi ko nasaksihan ang huling mga sandali ng lola ko.

"Talaga bang pumunta ka dito para sabihin sa akin na kasama mo ang ibang babae na nakasiping at nabuntis mo?"

“Ano?” Si Travis ay ang nagsalita, ang boses niya ay ipinakita ang gulat habang nakatingin siya mula sa akin papunta kay Kian. Ang madalas na blankong tingin ni Kian ay nanatili na para bang hindi siya apektado sa sakit na dulot niya sa akin.

“Wag natin itong gawin dito, Leslie. Alam mong hindi ko siya pwedeng iwan ng basta-basta.”

Suminghal ako.

“Kahit kailan ay hindi kita pinigilan. Alam mo? Dapat ay hindi ka na pumunta dito. Nanatili ka na lang dapat kasama niya dahil doon na ang katapatan mo ngayon at wala na ako sa buhay mo.”

Kumunot ang noo ni Kian, lumapit siya at tinakot niya ako ng konti gamit ang tangkad at maskuladong katawan niya, “Anong ibig mong sabihin? Asawa kita.”

"Ex-wife," binibigkas ko ang mga salita nang hindi man lang nag-iisip. Hindi ko inisip ang alinman sa mga ito ngunit wala akong pakialam dahil ang aking buong pagkatao ay tila sumasang-ayon na ito ang pinakamahusay para sa akin,

“Gusto ko ng divorce, Kian.”

Lumaki ang mga mata niya, hindi niya mapigilan ang gulat dahil sa mga salita ko at proud ako sa sarili ko na nakakuha na rin ako ng reaksyon na hindi galit o lamig mula sa kanya.

“Ang parehong divorce papers at resignation ko ay makakarating sayo sa madaling panahon.” Ang dagdag ko bago pa mawala ang gulat niya at hindi ko siya hinintay na sumagot habang humarap ako sa gulat rin na si Travis.

“Ihatid mo ako pauwi, Travis.”