“ตอนนี้ฉันยังไม่อยากจะทำอะไรทั้งนั้น” ตัดบทเสียดื้อ ๆ คุณหลวงจันแสนเหนื่อยหน่ายกับชีวิต ไม่อยากสู้รบตบมือกับใครไม่อยากตามหาเมียหรืออะไรทั้งนั้น จึงรีบเก็บของ สนทนากับบ่าวไปเกี่ยวกับเรื่องราวหลังจากที่เขาออกมาจากเมืองพิจิตรแล้วเร่ร่อนไปด้วยกันกับจระเข้รุ่นปู่ รุ่นบิดาของนายคล้าวสองนายบ่าวช่วยกันคนละไม้ละมือก็จัดบ้านโบราณก็สะอาดเอี่ยมเรียบร้อย แม้ใช้เวลาอยู่หลายชั่วโมง ขณะนายคล้าวฉุกใจนึกขึ้นได้ว่าตนเพิ่งอายุสิบกว่าขวบแต่พอก้มหน้าลงมองมือทั้งสองแล้วดูไม่น่าจะใช่ เขาไม่ใช่เด็กสิบขวบหรือเป็นจระเข้บ่าวที่เพิ่งเกิดมาเช่นตอนนั้น เหมือนกับว่าจะลืมเลือนอะไรไปอย่าว่าแต่จะให้นึกเลย... มาอยู่บ้านหลังนี้ได้ยังไงก็ยังไม่รู้คุณหลวงจันได้คำตอบนั้นอีกไม่นาน เมื่อเดินขึ้นไปบนชั้นสองหน้าตู้กระจกสีขาว ข้างกันกับตู้เสื้อผ้าในห้องนอนกว้างขวาง มีกระดาษเขียนด้วยลายมืออ่านได้อย่างชัดเจนว่าเป็นชื่อ... แก้วตา...“ดิฉันแก้วตา... ขอยกทรัพย์สมบัติทั้งหมดและบ้านหลังนี้ให้คุณหลวงจัน หลังจากที่ดิฉันเสียชีวิตแล้วขอให้ท่านอาศัยอยู่กับคุณพระประสิทธิ์ พะยาน... นายมิ่ง ท่านขุนประไพ...”“ใครหรือครับท่าน...”“มาถามฉันจะไ
ก็เป็นธรรมดาของเด็กวัยซน คุณพ่อหย่อนก้นนั่งลง ลูบศีรษะน้อยของคนลูกอย่างเอ็นดู“ไปได้ครับ แต่อย่าซนมากนะ ไปแล้วรีบกลับมาถ้ำก่อนเราจะขึ้นไปด้วยกันอีกพรุ่งนี้เช้าครับ“หนูไม่ซนครับพ่อ”“เด็กผู้ชายเขาเรียกตัวเองว่าผมครับลูก ภาษาไทยนะ ไม่เหมือนภาษาอื่น ไอก็ไอคำเดียว ไว้พ่อจะสอนลูกอีกเยอะ ๆ อีกหลายภาษาเลยนะ” คุณพ่อผ่านอะไรมามากกว่า ลูกน้อยพยักหน้าเชื่อฟังคุณพ่อ ปากยิ้มไม่หุบ“ครับพ่อ ผมไม่ซนครับพ่อ”“เอ้า... พ่อมีธุระต้องคุยกับแม่เขาหน่อย เรื่องวันหยุดยาวของบ้านเรา เรื่องเข้าโรงเรียนของหนูด้วย”ข้อหลังแค่คิดก็สะพรึง! กัญญาวีร์ทำหน้าตกใจพอลูกชายเข้าไปกอดอ้อนพ่ออย่างดีใจ เพราะจะได้มีเพื่อนในอนาคตคุณแม่คงไม่เห็นด้วยนัก เธออยู่แต่ในต่างจังหวัดมาหลายปี ลงแต่ถ้ำ เลี้ยงแต่ลูก เธอและครอบครัวค่อนข้างเก็บตัว ไม่ไปสนิทสนมกับใครมากนัก เหมือนที่นายจันและบ่าวทำมาก่อนนายคล้าวมีอายุยืนยาวมากกว่าเดิม แก่ช้าลงแต่ก็ไม่รู้ว่าจะลาจากโลกไปในอนาคตหรือไม่“เราจะเข้ากรุงเทพกันหรือคะ? จะให้ลูกไปโรงเรียนจริงหรือคะ...”“ไปครับ ผมยังไปเรียนได้เลย ผมจบโทมาไม่รู้กี่ใบทำไมลูกจะไปเรียนไม่ได้ล่ะ” นายจันผุดยิ้มกว้างหวานให้
‘อ้ายคุณพระนี่ เป็นบ้าหรืออย่างไร บอกว่าจะแต่งก็แต่งซี!’ เสียงเอ็ดตะโรโวยวายของชายร่างสูงใหญ่กำยำทำบ่าวสะดุ้งไปตามกัน สองหญิงหนึ่งชายในเสื้อคอเปิดสีน้ำตาลเข้ม กางเกงขาสามส่วน ก้มหน้ามองพื้นหินอ่อนอย่างสั่นกลัว ส่วนคุณพระในชุดราชปะแตน นุ่งโจงกระเบนผ้าไหมสีเขียวเป็นเงามัน ทอดถอดหายใจยาวบนโซฟาไม้สักด้วยท่าทางเดือดเนื้อร้อนใจแทนเสียเหลือเกิน “กระผมมีความภักดีต่อคุณหลวงจึงเตือนนะขอรับ หล่อนเป็นหม้ายขันหมาก ชื่อเสียงไม่เป็นไปในทางที่ดี...” “มันยุ่งอย่างนี้แหละ!” ตะคอกดัง เจ้าของร่างสูงในสูทฝรั่งพลันลุกขึ้นจากโซฟา กระแทกเท้าลงบนพื้นหินอ่อนดังปึงปัง คุณพระรีบลุกขึ้นตาม“พุทโธ่! คุณหลวง ฟังกระผมก่อน...”“เลิกเห่าเสียที อ้ายคล้าว” พลันหันหลังมองขวับ ดวงตาคมกริบที่ปกติจะฉายแววใจดีปรากฏเปลวไฟมหึมา“กูสั่งมึงแล้วไปจัดการ ประเดี๋ยวนี้!” เสียงประกาศกร้าวสั่ง ไม่ปล่อยให้อีกฝ่ายได้โต้แย้ง ‘คุณพระประสิทธิ์’ หรือ ‘นายคล้าว’ จำต้องยอมก้มหน้าตอบ “ขอรับกระผม”ในเมื่อค้านหัวชนฝาลูกเดียว ใครเล่าจะกล้าขัดใจ ‘คุณหลวงจัน’ โกรธหน้าแดงก่ำราวกับยักษ์ กระแทกไม้ตะพดข่มขู่ว่าอาจมีใครในบ้านได้ถูกเพ
บิดาถอนหายใจ “คนเดียวที่ไหนกระไร ทั้งเจ๊กทั้งบ่าวเต็มโรงเต็มบ้าน อาม้าก็อยู่นี่ ไปจ่ายตลาดประเดี๋ยวเดียวก็มา...”“เจ๊กขี้ขะโมยทั้งนั้น” ไม่พูดเปล่า หล่อนชายตามองลูกสมุนชาวจีนเดินย่องเข้ามาในห้องรับประทานอาหารทางด้านหลัง จิกเสียงว่า “คอยดูเถอะ เวลาใดที่ฉันไม่อยู่ ใครมันกล้าหยิบอัฐเตี่ยไปสักเฟื้องหนึ่ง ฉันจะเสกหนังควายเข้าท้องมัน”“ชะ ๆ! ดูพูดเข้านังนี่ มิน่า ผู้คนเขาถึงได้ลือกันทั้งพระโขนง พลตระเวน คุณพระกรมยาฝิ่น ท่านยุทธนาก็มาเช้าเย็น เดินเข้าเดินออกเป็นว่าเล่น”“ลูกไม่ได้ทำอะไรผิด ที่พวกท่านมา ก็มาแลดูลูกสาวคนงามให้เห็นกับตาไม่ใช่หรือ?”สาวคนงามท่าทางมั่นใจว่าพวกท่านทั้งหลายไม่ได้มาเพราะเคลือบแคลงใจว่าหล่อนเป็นแม่มดหมอผี เล่นคุณไสยอาคมใด หรือแม้แต่โรงฝิ่นแห่งนี้จะคิดหลีกเลี่ยงภาษีอากร ประพฤติผิดกฎหมายข้อไหน แค่แวะเวียนมากระชับมิตรไมตรีในแบบชายหญิงและเพื่อนฝูงกับบิดาได้ก็ดี... แต่ถ้าไม่ได้ ขอมาเหล่มองเป็นอาหารตาก็ยังดีจีนอี้เห็นเป็นเช่นนี้มานานนับปี มีหนุ่มมาตอมลูกสาวเป็นพัก ๆ ให้พอเป็นขี้ปากชาวบ้าน แลอีกสักพักก็ยอมแพ้ไป จึงอยากให้บุตรสาวมีสามีดี ๆ สักคนในวัยยี่สิบปี เหมาะสมแก่การม
“... เสกหนังควายเข้าท้องรึ... ฟังดูน่ากลัว กระผมจะจัดการเรื่องนี้ให้ท่าน ไม่ให้ใครเขาพูดตะพัด[1]ไปในทางเสีย ๆ หาย ๆ หาความชั่วร้ายมาป้ายได้”“ขอบคุณขอรับคุณหลวง กระผมซาบซึ้งใจนัก”“แต่ถ้าลูกทำได้จริงเล่าคะเตี่ย คุณหลวงจะว่ากระไร จะยังรับลูกเปนเมียหรือไม่?”ในที่สุดพิกุลก็ร่วงจากปากคู่งามให้คุณหลวงลอบยิ้มกริ่ม ด้วยความพึงพอใจ คุณหลวงจันหลงใหลแม้กระทั่งเสียงหวาน ๆ ของหล่อนราวจะโดนมนตร์อาคมเข้าให้ ถึงปากว่าเสียงดัง “เอ้า...! ขนเงินขนทองมากองเท่าภูเขา ก็ต้องรับน่ะซีแม่ แต่หลังจากเป็นผัวเป็นเมียกันแล้วหน้ะ จะพาไปพบหมอฝรั่ง ชะรอยจะมีกระไรในสมองสักอย่างหนึ่งให้เขาตรวจเสียหน่อยว่ามีปัญหาหรือไม่อย่างไร ถึงยังฝักใฝ่งมงายเรื่องพรรค์นี้อยู่”-------------------------------คำเก่าเขียนแบบเก่า = คำปัจจุบัน- สื่อสิ่งพิมพ์ นวนิยายเก่า ฯลฯ ก่อนปีพ.ศ. ๒๕๐๐โทโษ = โทโส , ธุร = ธุระ , ขะโมย = ขโมย , หน้ะ = น่ะ (เสียงสูง) , เปน = เป็น (ตามบริบทการออกเสียง)------------------------------- งามดั่งนางฟ้านางสวรรค์ แขกเหรื่อผู้มาร่วมแสดงความยินดีมีความเห็นตรงกัน ต่างคนเอ่ยอวยพรมอบคำชมเชยว่า ‘สมคู่สม
ผ่านพ้นพิธีรีตองหลังจากที่พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ รดน้ำสังข์ ลากสายสิญจน์มาวางบนศีรษะบ่าวสาวผูกคล้องกันไว้ให้เป็นสิริมงคล คุณหลวงจันแทบนับถอยหลังเวลาเข้าเรือนหอ ด้วยงานวุ่นวายมากมายก็น่าปวดหัวสำหรับเขา ทางฝั่งเจ้าสาวเองก็เป็นครึ่งเจ๊ก ไม่ถือเรื่องขั้นตอนว่าจะต้องถูกต้องครบถ้วนทุกประการ ทว่าจนกระทั่งมาถึงเวลาส่งตัวเจ้าสาว ทุกคนยังต้องตามใจแม่เฒ่าอย่างคุณนายศรีสมรดิถีเรียงหมอนต้องให้บ่าวสาวนอนเป็นพิธี แม่เฒ่าว่าฝ่ายชายนอนให้นอนฝั่งขวา นำหินบดยา ฟักเขียว แมวตัวผู้สีขาว เงินทองกองบนนั้นให้บ่าวสาวลงไปนอนทับถือเป็นลางดี การจัดเตรียมห้องให้มีเตียงนอน หมอน มุ้ง หมอนข้าง ฯลฯ ละเอียดยิบย่อย“คืนนี้ไม่มีกินเลี้ยงก็ดี พรุ่งนี้แต่เช้ามืด เตี่ยกับม้านิมนตร์คุณพระมาอีกรอบหนึ่ง ลูกทั้งสองใส่บาตรเช้าด้วยกัน บ่าวสาวจับทัพพีร่วมกัน เกิดชาติหน้าฉันใด จะได้กลับมาเป็นคู่กันอีกนะลูก”“ค่ะม้า... เตี่ย...”“เตี่ยไปแล้วนะ”“ลูกลาจ้ะ” หญิงสาวยกมือไหว้บิดามารดา ภายใต้รอยยิ้มแสนเสแสร้ง เบื้องลึกของจิตใจหล่อนเต็มไปด้วยความเศร้าหมองในขณะที่คุณหลวงจันคลางแคลงใจไม่น้อย ด้วยแลเห็นว่าบิดามารดาของฝ่ายหญิงหน้าตามีความส
เสียงแผ่วเบาสั่นเครือร้องขอทั้งหยาดน้ำตา ใบหน้าหล่อเหลาจึงเคลื่อนเข้าไปใกล้เรือนผมนุ่มหอม พรมจูบตรงขมับเนียน ตรงใดที่หยดน้ำรสชาติเค็มปะแล่มเคยไหลผ่าน เขากลืนกินมันทุกหยาดหยดไม่มีเหลือจนแก้วนวลเนียนเกลี้ยงเกลาแก้วตาไม่เคยสัมผัสประสบการณ์เรื่องหนุ่มสาว แลด้วยความอ่อนโยนทะนุถนอมถึงเพียงนั้น คุณหลวงรูปงามคงไม่ทำให้หล่อนรังเกียจ เป็นตรงกันข้ามเสียอีก จิตใจดื้อรั้นโอนอ่อนตามการรุกราน แม้กระทั่งว่าเรียวปากหนาหยักได้รูปลากไล้จุมพิตไปตามใบหน้า กลับมาเฝ้าพะเน้าพะนอเอาใจริมฝีปากคู่งาม ที่เผยอออกตามการหลอกล่อของคนชำนาญงานกว่า ราวว่าเขาจะทำให้หล่อนลืมเรื่องขุ่นข้องหมองใจไปได้ชั่วขณะหนึ่งคุณหลวงจันยังเผลอส่งเสียงคำรามในลำคอ ปากประกบปิดหล่อนอย่างนั้น ด้วยความพึงพอใจในรสจูบไร้เดียงสา สมกับที่รีบร้อนยกขันหมากไปขอเป็นเมีย! เนิ่นนานกว่าที่เขาจะผละริมฝีปากออก มองหล่อนด้วยแววตาเปี่ยมประกายปรารถนา“ฉันจะนอนแล้วค่ะ คุณหลวง...”“ใครอนุญาตให้หล่อนนอน หล่อนเป็นคนปลุกฉัน” เอ่ยอย่างเอาแต่ใจ ก่อนที่เขาจะจับมือเล็กขึ้นกดกุมบนที่นอนข้างหมอนฟูนุ่ม พลันจู่โจมเรียวปากอิ่มงามด้วยจูบหวาน แต่ครานี้กลับสอดแทรกปลายลิ้นเข
เป็นเรื่องน่าเหนื่อยหน่ายกับงานประเพณีมากมายยังกับบ้านเมืองยังอยู่ในสมัยอยุธยาตอนต้น ทั้งที่เข้าสู่รัชสมัยรัตนโกสินทรศก ๑๓๑ แล้ว ความศิวิไลซ์แผ่อิทธิพลจนเข้าสู่สังคมเมือง วัฒนธรรมโบราณหลายอย่างค่อย ๆ เลือนหายไปตามกาลเวลาคุณหลวงจันเกิดระอาใจถึงขั้นว่าอยากจำแลงกายเป็นกุมภิลคาบเจ้าสาวคนงามลงถ้ำบาดาลไปเสียให้สิ้นเรื่อง หากไม่เป็นเพราะลืมตาตื่นมาสบตาใสแป๋วในอ้อมแขนเปียกปอนที่หยาดน้ำตาแห้งเหือดไปเพราะการเอาใจจากผัวทำให้อารมณ์ดีขึ้น หล่อนตกใจลุกจากอ้อมกอดของเขาไปแต่งตัวด้วยชุดกี่เพ้าสีแดงสดอย่างเคอะเขิน พอเผลอตัวเผลอใจไปกับการกอดจูบประสาหนุ่มสาว ซึ่งกินเวลาเนิ่นนานนับชั่วโมงจนปากระบมเสียหมดกว่าจะได้นอนเอาแรงเรือนผมยาวสลวยถูกเกล้าไว้กลางศีรษะ ปักด้วยปิ่นปักผมจีน ขับใบหน้าหวานเกลี้ยงเกลาในเครื่องสำอางอ่อน ผิวขาวละเอียดบริเวณต้นคอเพรียวระหง ดวงตาเรียวรีทว่าสว่างใสราวลูกแก้วไม่ใช่สาวตาเล็กตี่อย่างอาหมวยทั่วไปดูอย่างไรก็งามอล่องฉ่อง[1] ไม่ว่าหล่อนจะทำกระไร คุณหลวงจันยังเอาแต่ลอบมอง ลุกไปอาบน้ำทีหลังค่อยหยิบเสื้อคอจีนสีเดียวกันมาสวมแล้วลงไปต้อนรับแขก ทั้งเพื่อนบ่าวสาวและญาติพี่น้องผู้มาร่วมงานบุ
ก็เป็นธรรมดาของเด็กวัยซน คุณพ่อหย่อนก้นนั่งลง ลูบศีรษะน้อยของคนลูกอย่างเอ็นดู“ไปได้ครับ แต่อย่าซนมากนะ ไปแล้วรีบกลับมาถ้ำก่อนเราจะขึ้นไปด้วยกันอีกพรุ่งนี้เช้าครับ“หนูไม่ซนครับพ่อ”“เด็กผู้ชายเขาเรียกตัวเองว่าผมครับลูก ภาษาไทยนะ ไม่เหมือนภาษาอื่น ไอก็ไอคำเดียว ไว้พ่อจะสอนลูกอีกเยอะ ๆ อีกหลายภาษาเลยนะ” คุณพ่อผ่านอะไรมามากกว่า ลูกน้อยพยักหน้าเชื่อฟังคุณพ่อ ปากยิ้มไม่หุบ“ครับพ่อ ผมไม่ซนครับพ่อ”“เอ้า... พ่อมีธุระต้องคุยกับแม่เขาหน่อย เรื่องวันหยุดยาวของบ้านเรา เรื่องเข้าโรงเรียนของหนูด้วย”ข้อหลังแค่คิดก็สะพรึง! กัญญาวีร์ทำหน้าตกใจพอลูกชายเข้าไปกอดอ้อนพ่ออย่างดีใจ เพราะจะได้มีเพื่อนในอนาคตคุณแม่คงไม่เห็นด้วยนัก เธออยู่แต่ในต่างจังหวัดมาหลายปี ลงแต่ถ้ำ เลี้ยงแต่ลูก เธอและครอบครัวค่อนข้างเก็บตัว ไม่ไปสนิทสนมกับใครมากนัก เหมือนที่นายจันและบ่าวทำมาก่อนนายคล้าวมีอายุยืนยาวมากกว่าเดิม แก่ช้าลงแต่ก็ไม่รู้ว่าจะลาจากโลกไปในอนาคตหรือไม่“เราจะเข้ากรุงเทพกันหรือคะ? จะให้ลูกไปโรงเรียนจริงหรือคะ...”“ไปครับ ผมยังไปเรียนได้เลย ผมจบโทมาไม่รู้กี่ใบทำไมลูกจะไปเรียนไม่ได้ล่ะ” นายจันผุดยิ้มกว้างหวานให้
“ตอนนี้ฉันยังไม่อยากจะทำอะไรทั้งนั้น” ตัดบทเสียดื้อ ๆ คุณหลวงจันแสนเหนื่อยหน่ายกับชีวิต ไม่อยากสู้รบตบมือกับใครไม่อยากตามหาเมียหรืออะไรทั้งนั้น จึงรีบเก็บของ สนทนากับบ่าวไปเกี่ยวกับเรื่องราวหลังจากที่เขาออกมาจากเมืองพิจิตรแล้วเร่ร่อนไปด้วยกันกับจระเข้รุ่นปู่ รุ่นบิดาของนายคล้าวสองนายบ่าวช่วยกันคนละไม้ละมือก็จัดบ้านโบราณก็สะอาดเอี่ยมเรียบร้อย แม้ใช้เวลาอยู่หลายชั่วโมง ขณะนายคล้าวฉุกใจนึกขึ้นได้ว่าตนเพิ่งอายุสิบกว่าขวบแต่พอก้มหน้าลงมองมือทั้งสองแล้วดูไม่น่าจะใช่ เขาไม่ใช่เด็กสิบขวบหรือเป็นจระเข้บ่าวที่เพิ่งเกิดมาเช่นตอนนั้น เหมือนกับว่าจะลืมเลือนอะไรไปอย่าว่าแต่จะให้นึกเลย... มาอยู่บ้านหลังนี้ได้ยังไงก็ยังไม่รู้คุณหลวงจันได้คำตอบนั้นอีกไม่นาน เมื่อเดินขึ้นไปบนชั้นสองหน้าตู้กระจกสีขาว ข้างกันกับตู้เสื้อผ้าในห้องนอนกว้างขวาง มีกระดาษเขียนด้วยลายมืออ่านได้อย่างชัดเจนว่าเป็นชื่อ... แก้วตา...“ดิฉันแก้วตา... ขอยกทรัพย์สมบัติทั้งหมดและบ้านหลังนี้ให้คุณหลวงจัน หลังจากที่ดิฉันเสียชีวิตแล้วขอให้ท่านอาศัยอยู่กับคุณพระประสิทธิ์ พะยาน... นายมิ่ง ท่านขุนประไพ...”“ใครหรือครับท่าน...”“มาถามฉันจะไ
เฮือกสุดท้ายของหญิงสาวที่จับขาของเขา นายมิ่งปิดตาลงกัดกรามกรอด ๆ ปากไม่เลิกร่ายคาถา นั่งคุกเข่าลงข้าง ๆ กลุ่มควันสีดำที่ลอยวนอยู่เหนือหม้อติดยันต์ เหลือบตามองเรือนร่างงามใต้ลมหายใจรวยริน พลันหันไปบอกกับผู้ใหญ่อย่างแน่วแน่“อย่างไรก็ฆ่าไม่ตายพ่อปู่ คงจะทำได้เพียงสะกด หลานว่าเราไม่ควรสร้างกรรมต่อพวกเขาให้แก้แค้นกันไปไม่จบสิ้นเลย ขอให้จบกันที่ภพชาตินี้เถิด” “ข้าแค่มาช่วยเหลือ ให้แล้วแต่เอ็งตัดสินใจละกัน ข้าก็หน่ายจะสู้กับอ้ายตาละวันเต็มทน”พ่อเฒ่าผู้เก่งฉกาจในวิชาอาคมจึงยอมตาม ช่วยออกแรงปิดหม้อดินเผาติดยันต์ที่โชกชุ่มด้วยเลือด ก่อนที่ร่างหนากำยำสีนิลสนิทจะหายไปกับตาราวถูกสูบลงหม้อนั้นไปคุณหลวงจันถึงโกรธแค้นสักเท่าไร เจ็บปวดชิงชังกับการถูกหักหลังจากคนที่ไว้ใจที่สุด ทั้งเมียรักและบ่าวที่เลี้ยงดูมาด้วยหยาดเหงื่อ ตรากตรำทำงานกับมนุษย์ ยอมเป็นเบี้ยล่างเพื่อแลกกับเงินและอำนาจบนโลกนี้ซึ่งไม่จำเป็นสำหรับเขาเลย แต่เขากลับยอมจำนนมาต่อหลายปีเขาเพิ่งจะสูญเสียทุกสิ่งเพราะทำร้ายมนุษย์อย่างโหดเหี้ยม ชีวิตเหล่านั้นที่ถูกพรากชิงไปเป็นเวรกรรมที่เขาต้องชดใช้ วิญญาณทั้งหลายยังปรากฏเป็นเงาเลือนรา
เจ้าของบ้านคงไม่ได้เอะใจจนวางแก้วลงแล้วกะพริบตาถี่ ๆ เสียงเนือย ๆ ว่า “แปลกจริง... ชาหอมของเตี่ยหล่อน ดื่มแล้วฉันรู้สึกง่วงพิกล”“ง่วงก็นอนเสียนะคะคุณหลวงของแก้ว...”ประโยคสุดท้ายที่ได้ยิน เช่นเดียวกับรอยยิ้มกว้างหวานของหญิงสาว ชายร่างสูงใหญ่ในเชิ้ตฝรั่งล้มฟุบลงบนโต๊ะข้างจานข้าว โดยมีอีกสองคนถอนหายใจอย่างโล่งอกคุณพระประสิทธิ์ยอมทำตามแผนการของหญิงสาวเพราะไม่อยากให้เจ้านายก่อกรรมไปมากกว่านี้ ตัวเขานั้นเห็นด้วยทุกอย่างถึงเสียใจอยู่ไม่น้อย ซึ่งทุกอย่างเป็นไปตามแผนการ หล่อนใส่ยานอนหลับลงทั้งในอาหารและในแก้วชา เผื่ออย่างใดอย่างหนึ่งไม่ได้ทานเข้าไปก็จะต้องหยิบสักอย่าง“ดูแลคุณหลวงจันด้วยนะคะ คุณคล้าว คุณพระประสิทธิ์ ไม่ว่าคนไหนชื่อใด ท่านเป็นทั้งบ่าว เป็นทั้งมิตรสหายที่คุณหลวงไว้วางใจเป็นที่สุด ฝากผัวฉันด้วย”“รีบไปเถอะขอรับ ยานอนหลับคงจะทำให้ท่านหลับได้ไม่นาน จิตท่านเวลานี้เพิ่งหลุดไปยืนอยู่หน้าบ้าน เหลียวซ้ายแลขวามองหาเมียอยู่นั่น”ต่างคนลุกขึ้นช่วยกันกับคุณพระแบกชายร่างกำยำไป ขณะที่คุณหลวงจันตัวใหญ่ที่สุดในบ้านแล้วจึงค่อนข้างทุลักทุเล กว่าจะมาถึงห้องนอน มีหม้อดินเผาของอ้ายมิ่งวางอยู่บนเต
“ใช่ ฉันต้องการจะรู้วิธีเดียวกับที่หมอจระเข้เคยปราบวิญญาณร้ายตนนี้ พ่อเฒ่าแกต้องเล่าให้ฟังแน่”“เอ๊ะ... ฉันก็จำไม่ได้เหมือนกัน” พูดพลางเบือนหน้าหนีไปอีกทาง แม่อ่วมบ่นปาว ๆ ว่าเขาน่ะหวงวิชาแต่แก้วตาล้วงหยิบถุงกำมะหยี่สีแดงออกมา“เอ้า... ฉันเทหมดหน้าตักให้แกหลายบาททีเดียว รับรองว่าแกสบายไปทั้งชาติ ฉันเพิ่งไปถอนธนาคารมา พรุ่งนี้ฉันก็จะไปแล้ว... นี่แน่ะอ้ายหมอมิ่ง แกบอกฉันหน่อยเถอะนะ นะ...”หลังส่งเงินในถุงใส่เงินให้ทั้งใบ นายมิ่งทำตาโต มือคว้าถุงสีแดงมาเปิดออกเห็นเงินเป็นฟ่อนก็ก้มหน้านับ ก่อนจะร่ายอาคมตั้งจิตอธิษฐานไม่ให้วิญญาณตนไหนเข้ามาในอาณาเขตของเขาได้ระหว่างคุยธุระสำคัญ ซึ่งแก้วตาตัดสินใจเล่าทั้งหมดให้ฟังเป็นหนทางเดียวแล้วหล่อนจึงยอมบอกนายมิ่งไปทั้งหมด ทว่าดูท่าทางไม่ใช่เรื่องง่าย คิ้วเข้มหนาขมวดมุ่นมองเงินในมืออย่างไม่แน่ใจว่าควรคืนเจ้าตัวดีหรือไม่ จนเงยขึ้นสบมองใบหน้าสวยหวาน“พญาชาละวันเวลานี้ หากเป็นจริงอย่างที่แกว่ามีอายุห้าร้อยกว่าปี ฉันมีความเห็นว่าฆ่าไม่ตาย แหละหมอปราบจระเข้ต่อให้เก่งฉกาจสักเท่าไร คงไม่สู้ไปตายฟรี ปราบไม่ได้ดอกกระมัง...”“มันต้องมีสักวิธีซี มิฉะนั้นพ่อเฒ่าแก
“เช่นนั้นหล่อนควรลงไปอยู่ถ้ำบาดาลกับฉัน รอจนกว่าบ้านเมืองจะสงบ ผู้คนรุ่นนี้ตายไปเสีย”“ฉันคงคิดถึงเตี่ย คิดถึงเพื่อน ๆ ฉันมาก ฉันไม่อยากไปไหนจากบ้านนี้เลยค่ะ”“มีทางเลือกเสียเมื่อไร ยังไงหล่อนต้องตกลงว่าจะไปกับฉัน” ปลายเสียงเด็ดขาดทำให้คนในอ้อมแขนเงยขึ้นมองเขาด้วยแววตาตัดพ้อ“ท่านพูดเช่นนี้... หมายว่าจะบังคับฉันหรือคะ?”“ก็ไม่เชิงว่าบังคับ แต่ฉันเบื่อหน่ายโลกมนุษย์เต็มทน ฉันจะลงไปเลี้ยงดูลูกในถ้ำบาดาล พาหล่อนกับลูกไปเที่ยวในเมืองที่มีแต่น้ำ ธรรมชาติสวยงาม ฉันเกรงว่าบนบกนี้ไม่สะดวกสบายด้วย อาจจะเกิดสงคราม ผู้คนล้มตาย ลำบากยากแค้นเอามาก ๆ เกินหล่อนจะจินตนาการ อีกไม่นานดอกแม่แก้ว”แก้วตานึกตามคุณหลวงจันพูดอย่างไรก็นึกไม่ออก หล่อนไม่เข้าใจอยู่ดี ยังดื้อดึงพอ ๆ กับเขา“และถ้าฉันไม่ไปเล่าคะ คุณหลวงจะทำอย่างไรกับดิฉัน”“วันพรุ่งนี้สักย่ำค่ำ ท่านเยื้องจะเข้ามาพร้อมบุตรสาว มาคุยกับฉัน ฉันให้เวลาหล่อนคิดถึงตอนนั้น คำตอบของฉันมีเพียงคำตอบเดียว”“บุตรสาวท่านเยื้องเกี่ยวข้องอะไรกับเรื่องนี้?”“ฉันจะรับเมียเพิ่ม...”“คุณหลวง... สาบานว่าจะมีเมียเดียว!” ตะคอกดัง แก้วตาผลักตัวออกจากอ้อมแขนแข็งแรง ลุกพ
ตลอดช่วงบ่ายนี้ คุณหลวงจันยังคงนั่งหารือเรื่องการตายอย่างมีเงื่อนงำของท่านขุนชมกับคุณพระประสิทธิ์ในห้องรับแขก จนได้ข้อสรุปว่าเมียรักของเขาไม่น่ารู้เรื่อง แต่การนำขวดยาจากอ้ายหมอมิ่งส่งต่อให้ทางขุนประไพ ซึ่งอยู่กับท่านขุนชมเป็นคนสุดท้ายก่อนเสียชีวิต อาจทำให้หล่อนมีความผิดไปด้วย‘คุณพระ ช่วยเป็นธุระให้ทีเถิด ภายในสามวันเรื่องนี้ต้องเงียบ มีหลักฐานอะไรที่จะสาวมาถึงเมียฉัน ไปจัดการทำลายเสียให้หมด’“มิฉะนั้น... ฉันจะกลืนพวกมันลงท้อง ค่อยพาเมียกลับลงถ้ำบาดาล”“ขอรับกระผม จะรีบไปจัดการ”คุณพระประสิทธิ์รับปากเป็นมั่นเหมาะ ก่อนลุกขึ้นเดินไป โดยมีแววตาคู่คมของคนข้างหลังคอยมองตาม นัยน์ตาเปล่งประกายสีแดงอร่ามเต็มไปด้วยโทสะ ราวเปลวไฟมหึมาปรากฏในนั้น มือกำไม้ตะพดแน่นด้วยจิตใจรุ่มร้อนไม่เป็นสุขบนโซฟาไม้สักหุ้มเบาะหนังสีขาว แต่พอรู้ว่าเมียลุกจากตั่งนอน มองซ้ายขวาไม่พบใครจึงมาหาในห้องรับแขก เขาก็หันไปส่งยิ้มหวานให้เมียเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น “ตื่นแล้วหรือแม่แก้ว แหม... ประเดี๋ยวนี้กินเก่งนอนเก่งจริงนะหล่อน” “ฉันนอนหลับสบายเหลือเกินค่ะคุณหลวง นอนเสียลืมตื่น” แก้วตาตื่นจากการนอนกลางว
บ้านเมืองไม่สงบสุขสักเท่าไร ในยุคที่มีการพยายามเปลี่ยนแปลงการปกครอง ขุนหลวงท่านทรงประกาศให้เลิกใช้รัตนโกสินทรศกเปลี่ยนเป็นพุทธศักราชแทนคุณหลวงจันไม่ค่อยจะเข้าใจมนุษย์นัก ทั้งการเรียกพระมหากษัตริย์ในสมัยก่อนที่เขาเคยใช้ชีวิตอยู่ก็ยังไม่เหมือนตอนนี้เลย แต่ก่อนนั้นเรียกขุนหลวง ตอนนี้เรียกพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังมีการเปลี่ยนคำเรียกอะไรต่าง ๆ นา ๆ ซึ่งเขาต้องศึกษา ปรึกษาหารือพูดคุยกับคุณพระประสิทธิ์รัตนโกสินทรศกก็เปลี่ยนเป็นพุทธศักราช โดยถือวันขึ้นปีใหม่ในปีหน้านี้เปลี่ยนมาใช้พุทธศักราชในทุกแห่งหน ในปีหน้าคือ ๑ เมษายน พ.ศ.๒๔๕๖จัดการธุระเสร็จในช่วงเช้า เขาจึงกลับไปหาเมียที่เรือนไทย หล่อนพริ้มตาหลับอย่างสบายใจบนตั่งนอน ในชุดสวย เสื้อลายลูกไม้เข้ากับกระโปรงฝรั่งสีสีโอลด์โรสที่หล่อนชอบใส่ ผ่อนลมหายใจสม่ำเสมอ แต่คงไม่ค่อยสบายนักคอพับคอหล่นอยู่ตรงหมอนอิงสายลมพัดผ่านสระบัวบานสะพรั่งในช่วงปลายฝนต้นหนาว อากาศค่อนข้างเย็นสบาย ได้กลิ่นหอมอ่อนจากดอกกล้วยไม้รอบเรือนนี้ จากที่ยืนเอามือไพล่หลังดูคนนอนหลับให้กระชุ่มกระชวยหัวใจ ร่างสูงในเชิ้ตฝรั่งนุ่งโจงกระเบนสีดำปักดิ้นทองหย่อนก้นนั่งลงบนตั่งไม้ส
“เลิกจริงหรือคะ?”“จริงแน่ ที่ฉันว่าคือขอให้เลิกพูด ไม่ใช่เลิกราในความสัมพันธ์ เพราะถ้าหล่อนเลิกกับฉันเมื่อใด ฉันจะฆ่าคนตายเป็นเบือเทียว”“อ้ายเข้มิกลัวลูกกระสุนหรือคะ?”“ไม่ใช่กระสุนอาคมก็ทำกระไรฉันไม่ได้ แม่แก้ว... ฉันไม่ใช่อ้ายเข้ตัวเก่าก่อนที่ถูกแทงด้วยหอกอาคมแล้วจะสิ้นชีพ แดดิ้นลงไปตรงนั้น ฉันอยู่มาห้าร้อยกว่าปี เวลานี้ฉันกลายเป็นอ้ายเข้คุณหลวง ขี้หวงเมียมากทีเดียว”ไม่ขาดคำดี เขาก็ทำให้หล่อนยืนหัวเราะชอบใจอยู่ข้างรถฟอร์ดเปิดประทุนอย่างไม่อายผู้คน ก่อนถูกหยุดไว้ด้วยสายตาคู่หนึ่งจากที่ไกล ๆ แก้วตาไม่รู้ว่ามีคนมองหล่อน กระทั่งใบหน้าหล่อเหลาหันขวับไปพร้อมนัยน์ตาสีแดงก่ำ ปรากฏอารมณ์เกรี้ยวกราด“มีอะไรคะ?”“เสียงผู้หญิงสองคนกำลัง... ด่าว่าหล่อนอย่างน่าขยะแขยงทีเดียว ใครกันนะ? ช่างอวดดีเสียจริง รอสักประเดี๋ยวเถิด”คุณหลวงจันเองก็อยากจะรู้นักว่าใครกล้าด่าเมียเขาถึงด้วยถ้อยคำรุนแรงและหยาบคายถึงเพียงนั้น อีลูกเจ๊ก อีหื่น อีร่านให้ท่าผู้ชายไปทั่ว ยังอุตส่าห์อวยพรขอให้เป็นอีเมียน้อยตัวหนึ่งด้วยอีก แม้หล่อนจะไม่ได้ยินแต่คนเป็นผัว หากไม่โกรธแทนเมียสิแปลกหญิงสาวแปลกหน้าเดินมาถึงในอีกไม่นาน หล