Chapter 2

Iniwan si Eliza ng kanyang Tita Linda matapos 'yon. Hindi muna niya sinundan ito kung saan ito pupunta. Wala namang ibang pupuntahan ito dahil nasa ospital sila kung saan dinala ang Tito Arthur niya na asawa nga nito.

Sinisisi pa rin siya ng kanyang Tita Linda ngunit wala siyang magagawa kundi ang hayaan ito. Kahit sampung beses o higit pa siyang makiusap o magsabi na hindi siya dapat sisihin o ano pa ay wala namang mangyayari. Hindi pa rin magbabago ang kung ano na pinaniniwalaan ng Tita Linda niya. Mananatiling 'yon pa rin.

May mga upuan doon malapit sa kinatatayuan niya kaya umupo siya. Dahan-dahan siyang umupo doon. Nagpakawala siya nang malalim na buntong-hininga at naalala muli ang sinabi ng Tita Linda niya. Walang ibang laman ang isipan ni Eliza kundi 'yon lang. Gusto niya muling umiyak ngunit pinipigilan na lang niya ang sarili niya. Sa tingin niya ay wala namang dahilan pa para umiyak siya sapagkat nasabi na niya ang totoo na nilalaman ng damdamin niya. Narinig naman niya ang inaakusa ng Tita Linda niya sa kanya. Wala na siyang magagawa pa kundi tanggapin na lang 'yon kahit alam niya na mali o labag sa kalooban niya. She has no other choices but to accept it and nothing else.

Bago natapos ang pag-uusap nila ay nagsabi si Eliza sa harapan ng Tita Linda niya na tutulong siya para sa Tito Arthur niya para ma-operahan ito kahit wala siyang pera. Gagawa siya ng paraan. Tutulong siya para sa Tito Arthur niya at gagawin niya ang kanyang makakaya. Makaraan ang ilang minuto ay nagsimulang mag-isip si Eliza habang nakaupo kung paano niya matutulungan ang Tito Arthur niya. Kailangan nila ng malaking halaga ng pera para ma-operahan ito. Iyon ang problema nila—kung saan kukuha ng malaking halaga ng pera na kailangan para sa operasyon ng Tito Arthur niya.

Mahigit isang oras na si Eliza na nag-iisip-isip kung paano siya magkakaroon ng malaking halaga ng pera para sa operation ng Tito Arthur niya ngunit wala pa rin siyang maisip na puwede talaga niyang gawin na kaya niya na panindigan. Ayaw naman niya na umutang dahil naiisip niya na kung uutang man siya ay wala naman siyang ibabayad sa utang niya sapagkat wala siyang trabaho. Baka mas lalo pa siyang mamroblema n'yan kapag wala siyang binayad sa utang niya kaya ayaw talaga niya na umutang.

Kung maghahanap man nga siya ng trabaho ay hindi naman puwede na sumahod kaagad siya at kung sumahod nga kaagad siya ay mababa lang sapagkat hindi naman siya puwedeng magkaroon ng trabaho na may malaking sahod dahil hindi nga siya nakapagtapos ng trabaho. Matatagalan pa bago siya magkaroon ng pera.

Ang gusto nila ay kahit bukas ay magkaroon na sila ng pera para sa ibabayad sa operasyon ng Tito Arthur niya. Hindi na puwedeng patagalin pa 'yon. Kailangan na ma-operahan na bukas na gabi ang Tito Arthur niya. Kaya bukas ay may pera na dapat sila. Saan naman kaya sila kukuha ng pera lalo na si Eliza na gustong-gusto talaga na gumawa ng paraan para magkaroon sila ng pera para ma-operahan na ang tito niya?

Maging ang pagkaramdam ng gutom ay hindi nila nararamdaman dahil sa problema na kinakaharap nila. Gabi na ngunit hindi pa rin sila kumakain ng lunch o miryenda lalo na si Eliza na hindi malaman kung paano niya matutulungan ang kanyang minamahal na tito.

Nanghihina na ang katawan niya kaya nagpasya na siyang kumain nang pasado alas otso na ng gabi. Siya lang ang mag-isa na kumain sa labas ng ospital.

"Saan po tayo pupunta, Tita Linda?" nagtatakang tanong ni Eliza sa tita niya kung saan sila pupunta sumunod na araw.

Naglalakad sila palabas ng ospital. Naiwan doon na nagbabantay ang solong anak ng Tita Linda niya kasama ang tito at tita nito na kapatid ng papa niya.

Nakakunot ang noo na naglalakad si Eliza palabas ng ospital habang tinatanong niya ang kanyang Tita Linda kung saan sila pupuntang dalawa. Wala siyang kaidi-ideya kung saan sila pupunta.

Nang makalabas sila nang tuluyan sa ospital ay tumigil sa paglalakad ang Tita Linda niya at mabilis na humarap sa kanya na nakanguso. Tumigil rin si Eliza sa paglalakad dahil tumigil rin ang tita niya kaya magkaharap silang muling dalawa sa isa't isa.

Lumunok muna ng kanyang laway at huminga nang malalim bago nagsalita ang Tita Linda ni Eliza sa kanya. Diretso itong nakatingin sa kanya na hindi niya malaman kung galit pa ito o ano sa kanya. Kahit ano pa 'yon ay aware naman nga si Eliza sa kung ano ang nararamdaman ng kanyang Tita Linda hanggang ngayon. She expected anything from her.

"'Di ba sabi mo sa akin kahapon ay tutulong ka, Eliza? Gagawa ka ng paraan upang matulungan ang Tito Arthur mo na asawa ko. Sinabi mo 'yon, 'di ba?" sabi kay Eliza ng kanyang Tita Linda bilang paalala na mabilis naman nga niyang tinanguan bago nagsalita.

"Opo, Tita Linda. Sinabi ko po 'yon sa 'yo kahapon. Tutulong po ako. Tutulungan ko po kayo. Gagawin ko po 'yon. Hindi puwedeng hindi. Gagawa po ako ng paraan upang matulungan si Tito Arthur at magkaroon tayo ng pera na ibabayad para sa operasyon niya,'' sagot ni Eliza sa Tita Linda niya.

Mabilis naman nga na tumango si Linda sa sinabing 'yon sa kanya ng pamangkin niya na si Eliza.

"Dapat lang talaga, Eliza. Kung gusto mo talaga na tulungan kami ng asawa ko na Tito Arthur mo ay huwag ka nang magtanong pa sa akin kung saan tayo pupunta. Tumahimik ka na lang, Eliza. Malalaman mo na lang mamaya kung saan tayo pupunta," sabi kay Eliza ng kanyang Tita Linda.

Tumango-tango si Eliza matapos sabihin 'yon ng kanyang Tita Linda sa kanya.

"Sige po, Tita Linda," sabi ni Eliza sa tita niya.

Tumahimik na si Eliza matapos niyang sabihin 'yon sa Tita Linda niya. Tinanguan siyang muli nito at tumalikod na sa kanya. Sinenyasan siya nito na magpatuloy na sa paglalakad patungo sa kung saan silang dalawa pupunta. Sumunod na lang si Eliza sa kanya.

Sumakay silang dalawa ng taxi. Tahimik lang si Eliza habang nasa biyahe silang dalawa ng Tita Linda niya. Wala siyang kaalam-alam kung saan sila pupunta. Makaraan ang ilang minuto ay nakarating na sila sa destinasiyon nilang dalawa. Napatingin kaagad si Eliza sa labas ng taxi nang huminto ito. Nasa tapat sila ng isang mataas na gate na kulay green. Nagtataka si Eliza kung bakit nandoon silang dalawa ng Tita Linda niya sa lugar na 'yon.

Nagsisigandagang mga mansion ang nakikita niya kanina pagkapasok nila sa lugar na 'yon. Halata sa lugar na 'yon na mga mayayaman ang nakatira doon.

Hindi maiwasan ni Eliza ang magtanong sa kanyang sarili kung bakit nandoon silang dalawa ng Tita Linda niya sa lugar na 'yon. Uutang ba silang dalawa ng Tita Linda niya sa kung sino man ang sadya nila? Walang ibang pumapasok sa isipan niya kundi 'yon lang.

Nagkatinginan silang dalawa bago bumaba sa sinakyan nilang taxi. Pagkabayad ng Tita Linda niya ng kanilang pamasahe ay bumaba na sila sa taxi na sinakyan nila.

Ngayon lang talaga nakapunta si Eliza sa lugar na 'yon kung nasaan silang dalawa ng Tita Linda niya. Inilibot niya ang kanyang buong paningin sa labas ng mataas na gate na 'yon. Hindi niya makita kung ano ang nasa loob ng gate na 'yon hindi kagaya ng mga dinaan nilang mga mansion na kitang-kita nga niya. Hindi nakatiis si Eliza kaya muli siyang nagtanong sa Tita Linda niya. Tinatanong niya ito kung nasaan sila. Kunot-noong tinapunan ng tingin siya ng tita niya bago ito nagsalita sa harapan niya. Inaasahan naman na nga niya 'yon.

"Bakit ba tanong ka nang tanong, Eliza? Wala ka bang tiwala sa akin, huh? Kanina ka pa tanong nang tanong pagkalabas natin sa ospital. Sinabi ko naman sa 'yo kanina na malalaman mo naman nga kung saan tayo pupunta, 'di ba? Nandito na nga tayo, Eliza. 'Wag ka nang magtanong pa nang magtanong!" naiiritang sagot ni Linda kay Eliza na pamangkin nga niya. Napanguso na lang si Eliza at dahan-dahan na tumango sa kanya. Hindi na siya nagsalita pa. Iyon lang ang ginawa niya at wala nang iba pa hanggang sa bumukas ang gate ng kaunti at lumabas ang isang guard na mabilis naman na lumapit sa kanilang dalawa ng tita niya.

Nasa likuran lang si Eliza ng kanyang Tita Linda habang kausap nito ang guard na lumabas doon sa gate. Tahimik lang siya sa likuran nito. Hindi tuloy niya maiwasan na makaramdam ng kaba sa hindi malaman na dahilan.