"Ganito pala maging isang babae?" natatawang sabi ko at hindi niya pa rin binibitawan ang kamay ko. Ramdam ko pa rin doon ang kiss niya.
"Palagi ko naman pinaparamdam sa iyo na isa kang babae," sagot niya. Oo nga naman, Lemon. Kapag kasama ko si Lino, ramdam kong babae nga ako pero kapag kasama ko sina Agustino at Berto, feeling ko, lalaki rin ako tulad nila. Siguro kasi hindi nila tinitingnan kung anong gender ko. Basta kaibigan nila ako, iyon na 'yun.
"Akala ko ba, tayo lang?" sabi ko nang makarating kami sa harap ng karwahe kung saan nakasakay na si Berto. Kahit siya, kinikilig sa kagagawan ni Lino.
My Lino is a romantic person...
"Ngunit kailangan natin ng---" hindi na natapos pa ni Lino ang sasabihin niya kasi inawat ko agad siya.
"Ayoko ng chaperone. Mang-aasar lang 'yan e," sabi ko sabay tingin kay Berto na natatawa na ngayon kaya sinamaan ko siya ng tingin bago ko hinila si Lino papunta sa kwadra at binuksan ang kulungan nung kabayo. Agad a
Habang kumakain kami, pansin kong may isang lalaking nakaitim na panay ang tingin sa side namin ni Lino. Mag-isa lang siya at dito rin siya kumakain. Nakilala niya kaya ako?"Ang sarap ng luto nila dito, 'no?" sabi ko para ibaling ang atensyon ni Lino sa'kin kasi baka mahalata niya iyong lalaki. Kakausapin ko 'yun mamaya."Nais mo bang magluto rin ako nito?"Napaawang ang bibig ko sa sinabi niya. "Seriously? Marunong ka nito?" tuwang-tuwang sabi ko kaya napangiti siya at tumango. "Bakit nagdoctor ka pa kung p'wede ka naman sa kusina? Tiyak na maraming bibilib sa'yo rito," sabi ko."Hindi ba ako nakakabilib bilang Doktor?""Nakakabilib din. Gustong-gusto ko nga 'yung may biglang naheart attack at nirevive mo agad. Nasa ibabaw ka pa nung malaking lalaki kasi ang taba ng dibdib niya." pakiramdam ko, hero siya nun. Saviour! Kung p'wede lang ivideo para mapanood ko palagi.Napangiti siya na parang nahiya pa. "Hindi ka naman bilib na bilib sa akin
"Naniniwala ka bang may makakarating na tao sa buwan?" tanong ko kay Lino habang tinitrace ko ang full moon na pareho naming pinagmamasdan sa kalangitan. Nandito rin kami sa burol, nakahiga sa damuhan habang nag-sstar gazing. Tinali ni Lino ang kabayo sa may puno na hindi kalayuan sa'min. Busy siyang kumain ng damo."Marami pang maaaring mangyari kaya oo. Noong bata ako'y nais ko ring marating ang buwan," nakangiting sabi niya sabay tingin sa'kin. Full moon kaya maliwanag ang paligid namin at kitang-kita ko ang mukha ni Lino mula rito. "Ngayon, nais na kitang isama," dagdag niya.Napangiti ako at tumingin ulit sa moon. Bakit palagi niya na lang pinapalakas ang heartbeat ng puso ko? Baka magkasakit ako nito sa puso. "Ngunit wala pang kagamitang makapagdadala sa atin sa buwan. Payag ka bang makipagkita sa akin sa susunod nating mga buhay? Baka doon, meron na," nakangiting sabi ko."Hahanapin kita," mahinang sabi niya."Sige. Sana nga magtagpo pa tayo. Sa pa
"Palagi ka talagang handa, ano?" nakangising sabi ni Agustino kay Lino at pinaamoy na kay Miranda iyong nasa maliit na botilyang binigay ni Lino sa kanya. White flower ba 'yun? O kapareho lang.Nandito kami sa sala ng bahay. Mabuti na lang at nang mahimatay si Miranda ay nakita kami ni Lino kaya nabuhat niya ito papasok ng bahay. Pinaalis din ni Agustino iyong mga kasambahay nila kaya kaming lima lang ang nandito. Kasama namin si Berto."Sinabi mo na ba kay Miranda?" tanong ni Lino sa'kin at hindi pa rin nagigising si Miranda."Sinabi ko lang na ako si Liwan," mahinang sabi ko kasi baka may bang makarinig."Balak mo ring sabihing ikaw iyong kasama ni Lino kahapon?" tanong ni Agustino kaya napatingin kaming tatlo sa kanya. Napangisi siya at umiling nang mabagal. "Kalat na kalat na sa bayan na may kasamang Binibini si Doktor Fuentes at hindi iyon si Miranda. Pati ako'y kinukulit nito kung sino ka ngunit hindi ako nagsalita," paliwanag niya."Akala ko
"Anong nangyari?" alalang tanong ni Lino. Tiningnan ko siya at umiling na lang."Inaantok na raw siya," sabi ko sabay lakad papunta sa karwahe. Buong byahe pauwi ay hindi ako kumibo. Hindi mawala sa isip ko iyong mga mata ni Catalina. Punong-puno ng sakit at katanungang hindi masagutan. Alam ko kung ano siya pero hindi niya iyon mauunawaan kasi hindi naman iyon normal sa panahong ito. Siguro, wala pa siyang nakakasalamuhang pareho ng gender identity niya. Pero paano ko siya matutulungan lalo pa't ako pa ang nakasakit sa kanya."Kamusta? Nakahanda na ang hapunan," nakangiting salubong sa'min ni Josefa dito sa pinto. Napatingin ako sa kanya na kinakunot ng noo niya. "May nangyari ba?" she asked me. Dati siyang nagsilbi kay Catalina. Mas kilala niya ito kaysa sa akin. Alam niya kaya?"Liwan, maaari kang magk'wento sa amin," sabi ni Lino na nasa likod ko. Lalong nag-alala si Josefa nang bigla akong lumuha sa harapan niya. Agad ko siyang niyakap at doon ako humikbi.
"May hinala na po kayo kung sino?" tanong ni Lino kay Señor Manuel nang makalapit siya sa'min."Mayroon na. Ginagawa na namin ng paraan ng aking Alpares upang mahuli sila," walang emosyong sagot ni Señor Manuel."Sino?" kunot-noong tanong ni Lino.Napatingin muna sa akin si Señor Manuel bago sinagot si Lino. "Hinala pa lamang, Lino. Kailangan pa naming imbistigahan. Sasabihin ko kapag sigurado na," seryosong tugon nito bago nagpaalam na babalikan niya lang ang pamilya niya. Sakto ring dumating ang karwahe nina Catalina at bumaba sila roon. Mukhang pinagsakluban ng langit at lupa si Catalina. Tulala siya habang naglalakad papunta sa kinaroroonan ni Josefa. Dumami rin ang mga Guardia sa paligid dahil sa pagdatingan ng mga Valencia at Villaluna."Tiyak na sila ang may kagagawan nito," sabi ni Lino kaya napatingin ako sa kanya. Masama ang tingin niya sa grupo ng mga tao na nasa hindi kalayuan. Sinundan ko ang tingin na iyon at nakita ko a
"May kailangan din akong gawin, Liwan. Mabuti pa'y matulog ka na muna at bukas na natin ito pag-usapan. Wala ka pang tulog simula noong isang araw. Baka mapano ka," sabi niya sabay tulak sa tasa ng tsaa. Napatingin ako dun. Baka nilagyan niya na naman ng pampatulog tulad noong sumakit ang ulo ko. Pinatulog niya ako bigla. Concern lang sa'kin si Lino. Buong araw nasa akin ang tingin niya. Hinayaan niya akong makapagluksa at makausap ang mga taong makakaintindi sa nararamdaman ko pero hindi niya inalis sa'kin ang mga tingin niya. Alam niyang wala akong tulog, dalawang gabi na dahil sa mga iniisip ko. Paano ako kakakatulog kung pati sa panaginip ko, nangangamba ako? Noong una ay noong nakita ko ang galit sa mga mata ni Lino. Hindi ako makapapayag na lamunin siya ng galit na iyon. Ikalawa ang pagkamatay ni Josefa kahapon. Namimiss ko agad iyong mga ngiti niya kapag dumarating na kami sa bahay. Pero nangingibabaw sa'kin ang putok ng baril na tumama sa kanya. Ako na lang s
Wala naman kasi talagang sigurado sa mundo. Kahit nakompleto natin ang alphabet sa dami ng plan natin, may possibility na wala ni isa roon ang magawa natin. Pero ang sigurado lang, kailangan nating magpatuloy sa buhay. At alamin natin kung para saan ang mga ginagawa natin. Kung para lang ito sa pansariling kapakanan, maaari itong magdulot ng sigalot sa ibang tao. Dahil gagawin natin ang lahat para sa sarili natin. Ngunit huwag nating kakalimutan na huwag puro sarili ang unahin. Importanteng mahal natin ang ating sarili ngunit matuto tayong isipin ang mga nakapaligid sa atin. Huwag tayong abusado dahil lamang alam natin na kaya nating gawin lahat ng nanaisin natin. Dahil may mga taong darating upang putulin ang pang-aabuso... Kakalubog lang ng araw nang umalis ako sa San Adolfo at ngayon ay madilim pa rin nang marating ko ang Salvacion. Ngunit tila malapit na mag-umaga. Napatingin ako sa orasan na nasa tuktok ng isang aparador. Malapit na mag-alas-tres ng umaga. Sabi
"Kami na muna ang magbabantay sa kanya. Masyado mo nang inaabuso ang iyong sarili," rinig kong sabi ni Miranda."Hihintayin ko siyang magising," tugon ni Lino kaya napangiti ako at unti-unting minulat ang mga mata. Hindi gaanong maliwanag pero nakita ko pa rin si Lino na nakatingin din pala sa'kin. Gulat na gulat siya nang makita ako. Nanghihina pa rin ang buo kong katawan. May tali ang kanang braso ko. "Liwan," sambit niya sabay lapit sa'kin at tiningnan lang ako, parang hindi siya makapaniwalang nagising ako. Unti-unting namuo ang luha sa mga mata niya pero bago pa man iyon tumulo ay niyakap niya na ako kaya napadaing ako sa sakit. 'Yung braso ko. "Pasensya na. Nananabik lamang ako sa iyo," naiiyak na sabi niya habang nakangiti. "Uminom ka muna ng tubig," aniya sabay abot sa'kin ng baso ng tubig. Tinulungan niya akong makaupo at saka ako uminom. Alam niya bang nanunuyo ang lalamunan ko? Oo nga pala, he's a Doctor.Pero hindi siya ang doktor ko ngayon. Kinausap ako ng
"You told me to ask about Lucio Dela Sierra," ani Fourth kaya napatingin ako sa kanya.Parehong namumuo ang mga luha namin. Ako, pabigat nang pabigat ang dibdib ko."He's one of our grandparents and he's the owner of that ring. I called Lolo, Dad's father, and I asked him about Lucio Dela Sierra. How did you know about him?" he asked me.Napangiti lang ako at umiling. Muntik ko nang paghiwalayin sina Miranda at Lucio kasi akala ko, sila talaga ni Lino ang nakatakda. Kung nagkataon, sina Third pala ang mawawala."Why are you giving that ring to Lemon if that belongs to Lolo Lucio?" Lui asked.Ngumiti ulit ako habang si Fourth ay naguguluhan na. "Binigay 'to ng isang babae kay Lucio, tama ba?" tanong ko na tinanguan ni Fourth."Liwan?" tanong ni Fourth pero hindi ako kumibo. "That's her name, according to Lolo but how did you know?""Bakit sinabi mong akin 'to?" tanong ko pa sabay punas ng luha."Actually, pinasangla raw 'yan nun
Nagpaalam ko kay Mama na pupunta ako sa bahay nina Third kasi gusto ko na talaga siyang madalaw. Ang dami kong kuwento sa kanya kahit alam kong hindi niya naman na ako maririnig. Naninibago rin ako sa labas kasi ngayon lang ulit ako makakalabas matapos ang ilang buwang pagkukulong sa bahay."What are you doing here?" tanong ko nang makasalubong ko si Lui papasok ng bahay nina Fourth. Nagulat pa siya nang makita ako.Siguro kasi, mukha na akong zombie sa laki ng eyebags ko. Because I can't sleep while thinking a lot of things. Kailangan ko pang magtake ng sleeping pills."To see you too?" Lui said, confused. "Seriously, we miss you, Lemon," nakangiting sabi niya pa kaya bahagya akong natawa."Palagi kang tumatawag. 'Di ka ba nag-sasawa?" nagpatuloy na ako sa paglalakad papasok at sinalubong kami ng ilang kasambahay. For sure, panay kulit lang sa'kin si Lui dahil ganun naman si Third, binibilin niya ako sa mga kaibigan niya."Who would, though? Ang s
Ang dami kong tanong at hindi ko alam kung saan ako magsisimula pero sa tingin ko, mas mapapabilis ako kung hahanapin ko muna si Tito GH online. Of course, he will be part of the Philippine history at gulat na gulat ako nang malamang totoo nga siya. Pero buhay niya lang ang nalaman ko.Walang tungkol kay Liwan o Lux.Hindi ba ako totoo? Gosh!Tumigil lang ako sa pagreresearch nang makipagvideo call naman sa'kin si Lolo, tatay ni Papa and he's in Spain."Hi, Lolo!" bati ko nang sagutin ko ito. Sumandal ako sa swivel chair ko at pilit na ngumiti. He's nice naman pero hindi kami ganun kaclose.Ngumiti siya at kumaway. Matanda na si Lolo pero nakakalakad pa naman. Bibihira lang ito makatawag sa'min. Kung tatawag man, para lang mangulit na doon na kami tumira sa Spain. Wala kasing mamamahala ng ospital dun na maiiwan niya kundi si Papa. E, I prefer to stay here pa naman. At si Mama, nandito rin ang trabaho niya."Hi, Lemon! How are you there?" he
"Anyway, magsisimula na," pagbabago ng usapan ni Misty kasi nahalata niya yatang hindi ako komportable. Day by day, nagiging matalas ang pandama ni Misty sa mga kaibigan niya."Oh? Napanood ko na 'yan e," natatawang sabi ni Jack nang mag-simula na ang palabas. U and Me 4ever ni Torn. Hindi ko pa 'yan natapos. Usapan namin ni Third, sabay naming tatapusin iyan bilang suporta na rin kay Torn. Pero wala na siya. Parang hindi ko kayang tapusin."Maganda 'yan. Natapos mo na, Lemon?" tanong sa'kin ni Ate Aida kaya umiling ako habang nakatingin sa screen.Iba pa rito ang itsura ni Torn. Mas naging macho siya tingnan ngayon kaysa noon. Nakita ko kasi siya noong nagvideo call kami."Panoorin mo. Nakakakilig daw. Hindi ko pa natapos," dagdag ni Ate Aida.Pilit akong ngumiti at tumango kahit na nagfaflash back sa'kin ang moment namin ni Third noong sinabayan namin sina Torn sumayaw then we turned off the TV and began dancing with our background music moon riv
Nandito ako sa sala, nakaupo sa couch habang nakataas ang dalawang paa. Tinawagan ko si Torn pero matagal bago niya sinagot. Busy siguro. Nagulat pa siya nang makita ako. Nakikita ko sa likod niyang maraming tao. Fans ba 'yun? Nakafacemask and faceshield silang lahat."Lemon! Is this real?" gulat niyang tanong. Malamang, nagtataka siya kung bakit ilang buwan ko siyang hindi tinawagan. Alam niya na kaya ang nangyari kay Third?Pilit akong ngumiti at tumango. "How are you? I think you're busy there," sabi ko kasi ang daming tao sa bandang likod niya. Ayoko namang makaabala."Not that much. So how are you? You were not sending me any message for months," natatawang sabi niya. Mukhang wala nga siyang alam sa nangyayari."I'm sorry. There's a lot of happenings these past few months," napapakunot-noong sabi ko na lang. Tumayo ako at naglakad papunta sa pool area because I need to breath. "This is weird but if you're busy, just tell me. I can---""Say it,
"Ako na diyan, Lemon," rinig kong sabi ni Ate Aida at hindi na rin ako kumontra pa.Hinayaan ko na lang siyang ipagtimpla ako ng gatas. Kami lang ang nandito sa kusina. Si Ate Amy kasi, umuwi na muna noong nagkaroon ng balik-probinsya program at nag-paiwan si Ate Aida at Kuya Leo."Buti naman, nakalabas ka na," sabi ni Ate Aida sabay abot sa'kin ng basong may gatas. Naupo ako sa mataas na upuan at pilit na ngumiti. "Kamusta?" tanong niya pa.Napayuko ako at nagkibit-balikat. Ilang araw na rin pala akong nagkukulong sa k'warto ko kasi hindi ko matanggap ang nangyayari. Wala talaga si Third. Nakausap ko ulit si Doctor Montelibano na Doctor pala sa ospital nina Fourth. Tinawagan niya ito noong gabing nagbreak down ako sa harap nila ni Lui.Sabi ni Doc, normal lang naman daw na magbreak down ako pero kailangan kong kontrolin ang sarili ko sa mga impormasyong nakukuha ko para hindi ako nabibigla lalo pa't kakagising ko lang. But what can I do?I asked f
May mga bagay na akala natin, nagtapos na. Iyon pala'y panibagong simula na naman ang kahaharapin natin. Minsan, nakakapagod na rin ang paulit-ulit pero may pagpipilian naman tayo kung gusto nating ituloy, baguhin o tapusin ang bagay na iyon.Habol hininga ako nang tuluyan akong magising. Pakiramdam ko, sobrang tagal kong hindi huminga. Napaubo pa ako at gusto ko man maupo, hindi ko magawa dahil sobrang nanghihina ang buong katawan ko. Parang ngayon lang ako nagkaroon ulit ng buhay matapos ang napakahabang pagkakahimlay."Miss Lemon!" sambit ng isang babae na hindi ko na napagmasdan nang maayos kasi nanlalabo pa rin ang paningin ko at muli na naman akong nakatulog.Nang magising ulit ako, kalmado na ang heartbeat ko, parang maayos na ulit. Wala na iyong maiingay na tunog kanina na nagmumula yata sa mga makina."Lemon," sambit na naman ng isang babae. Matagal ko siyang tinitigan kasi nanlalabo pa ang paningin ko. "My God, you're now finally awake," nag-aal
"¿Crees que soy estúpida?" (Do you think I'm stupid?) galit na tanong ko kaya napapikit na naman siya. Naramdaman ko na lang ang paghawak ni Vino sa kamay ko. "Bitawan mo 'ko, Vino," mahinang sabi ko nang hindi inaalis sa lalaki ang mga tingin ko."Hindi magugustuhan ni Lino kapag nadungisan ng dugo ang mga kamay mo," pagpapakalma niya sa'kin."Wala siya rito. Kaya gagawin ko kung ano ang gusto kong gawin," sabi ko pa. "Ahora dime, ¿fue Romano?" (Now tell me, was it Romano?) pansin kong natigilan iyong lalaki pero bumalik pa rin siya sa pag-arte. Imposibleng si Kuya Quen kasi si Romano ang nakakasama niya. "Ayaw mo talagang magsalita ha. Napipikon na ako sa'yo," inis na sabi ko kaya ididiin ko sana iyong bote sa panga niya pero tumingala siya."¡Bien bien! Te diré. ¡Es Romano! ¡Solo prométeme que nos protegerás a mí y a mi mamá!" (Okay, okay! I'll tell you. It's Roman
Hindi ko na namalayan na sa paglipas ng mga araw at patagal nang patagal ang paghahanap namin ni Vino sa pumatay kay Lino, tuluyan ko na ring nakikilala sina Kuya Quen at Romano. Napapadalas din ako sa pagsama kay Ama sa ospital.Ang palusot ko, gusto kong gawing busy ang sarili ko pero ang totoo, kailangan kong pagmasdan ang kilos nina Kuya Quen at Romano na nandun din pala sa ospital namin nagtrabaho. Doon na siya nalipat.Hindi kasi alam nina Ama at Quen kung bakit ko sinuntok noon si Romano.Dahil sa ginagawa ko, nagiging close na kami ni Ama. Para niya na akong assistant doon pero hindi regular because I need to go to my resto. Nakilala ko na rin si Kuya Quen na mukhang pure ang pinakikita sa'min.Si Romano, ewan ko ba pero parang nilalapit niya ang sarili niya sa'kin. Parang sinasamantala niyang wala na si Lino. Kaya nagdududa talaga ako sa kanya. Umpisa pa lang, duda na ako sa kanya. Noon pa man, madalas na siya sa resto ko. Parang stalker but I ch