Nagulat ang lahat sa sinabing iyon ni Monica.
Pero napuno ako ng pagtataka sa mga oras na iyon. Bakit siya nagsinungaling at bakit ganito ang trato niya sa akin? Noong una na hindi pa namin alam na siya ang nawawala kong kapatid ay lantaran ang pagkadisgusto ni Denver sa kanya. Pero sa twing nagrereklamo si Denver sa akin ay pinagtatanggol ko pa siya. Alam ko kasi na naging mahirap ang pinagdaan nila ni Aurora. Inisip ko rin na magiging pamilya na kami pagdating ng araw at magiging hipag ko na siya. Hindi ko siya kinainisan o naging masama sa kanya. Sa halip ay lagi ko pa siyang tinutulungan. Kaya nang marinig ko ang kasinungalingan niyang iyon ay napatanong ako sa sarili ko kung kailan ko ba siya pinakitaan ng kasamaan ng ugali para gumawa siya ng kasinungalinga— na pagmukhain akong masama sa lahat ng tao! Walang kasingbigat ang mga binitiwan niyang salita na parang martilyo pumupukpok sa ulo ko. Hindi pa siya nakuntento at nagsalita pa muli— sa nakakaawang tinig. "A-Ate... magiging masunurin ako sa iyo at hinding-hindi ko aagawin ang kahit na ano sa iyo, huwag mo lang akong saktan ulit. Na-miss ko rin sina Mama at Papa. K-Kuya... iuwi n'yo na ako..." Nang marinig nina Mama at Papa iyon ay napalitan ng pagkamuhi ang kanina lang na kasiyahan sa mga mukha nila. Walang sabi-sabi akong sinampal ni Papa. "Hindi ko sukat akalain na magiging ganoon ka na kalupit sa murang edad pa lang, Ria! Limang taon pa lang si Monica noon! Paano mo naatim na gawin sa kapatid mo iyon?" Iyon ang unang beses na pinagbuhatan ako ng kamay ni Papa. Napupuno na ang buong paligid ng mga bulung-bulungan mula sa mga bisita. "Nagkakamali kayo ng iniisip, Papa!" depensa ko sa sarili at nag-iinit na ang gilid ng aking mga mata. "Siya ang nangulit sa akin ng gabing iyon na lumabas para manood ng fireworks display! Nagmamadali siyang naglalakad sa tulay kaya nahulog siya sa ilog! Hindi ko po siya tinulak! Hindi ko po magagawa iyon..." "Gumising ka na, Ria, at buksan mo iyang mga mata mo! Tingnan mo ang kapatid mo— dugo sa dugo at laman sa laman! Bakit siya magsisinungaling? Ang kawawa kong bunso... naghirap ka sa loob ng napakaraming taon," saad pa ni Mama na nakayakap kay Monica at umiiyak na rin. Oo, kapatid ko nga siyang tunay! Pero bakit niya ginagawa ang lahat ng ito sa akin? Gawain ba ito ng isang tunay na kadugo? Ang gabing iyon ay dapat sana para sa engagement namin ni Denver. Pero nauwi lang sa drama at pinagpyestahan pa ako ng lahat. Simula noon ay binansagan nila akong isang malupit na kapatid na kahit kailan ay hinding-hindi ko matatanggap. Umiiyak na ako ng mga oras na iyon. Ang mukha kong may make up ay nahaluan na ng mga luha kong walang kasingpait. Garalgal na rin ang boses ko. Gusto kong ipaliwanag ang lahat at depensahan ang sarili ko pero walang may gustong makinig at maniwala sa akin. Nilingon ni Tito Danilo si Denver na para bang sinasabing alalayan ako. Mabait si Tito Danilo, walang duda roon. Kaagad kong nilingon si Denver at buong puso kong ipinaliwanag ang lahat. Niyakap niya ako ay hinaplos ang likod ko. "Naniniwala ako sa iyo. Ikaw ang pinakamabait, maawain, at maalalahaning babaeng nakilala ko." Paanong ang lalakeng nagsabi niyon sa akin ay naging ganito na lang bigla? Paanong ang lalakeng laging nasa tabi ko at pinagtatanggol ako ay hindi na naniniwala sa akin? Kanina pa ako nakatingin sa dalawang taong nasa kama. Punong-puno ng kalungkutan ang puso ko. Kung nadadala hanggang kamatayan ang lahat ng emosyon ay kabaliktaran naman niyon ang mga luha— gusto kong umiyak pero walang kahit isang pumatak. Oo nasasaktan ako at nalulungkot, pero pakiramdam ko ay nawala na rin ang puso ko. Kaluluwa na lang akong walang puso at walang luha. Gusto kong umalis dahil hindi na kinakaya ng mga mata kong manood. Pero katulad pa rin noong nabubuhay pa ako, ay hindi ko man lang kayang malayo kay Denver. Napipilitan na lang akong manood sa kanila. Bumangon na si Monica at umupo sa harap ng salamin suot ang mga bago kong damit. "Suklayin mo nga ang buhok ko, kuya..." sabi ni Monica at pinulot ang suklay na nasa ibaba ng salamin. Sumunod naman si Denver. Mukha na talaga silang mag-asawa kung titingnan. Napansin kong dumapo ang mga tingin ni Denver sa mga litratong nagkalat sa harap ng salamin. Mga litrato iyon kahapon sa kasal namin. Bigla na lang siyang natigil sa pagsusuklay sa buhok ni Monica. "Tigilan na natin ito, Nica. Hindi ba at napagkasunduan natin na kalilimutan ang nangyari sa atin kagabi at balik na sa dating relasyon natin bilang magbayaw?" "Oo, alam ko. Hinding-hindi ko kayo guguluhin ni Ate Ria," sagot naman ni Monica at napayuko, halatang nagpipigil ng galit. Nakatingin pa rin sa litrato namin si Denver habang sa kabilang banda naman ay bakas na bakas pa sa kama ang kababuyang ginawa nila kagabi. Kinuha ni Denver ang kanyang cellphone at tinawagan akong muli. Pero wala siyang sagot na natanggap. Kung sakali mang humiling siya sa mga pulis na hanapin ang katawan ko ay mahahanap niya pa iyon. Pero hindi niya ginawa. Binalik niya lang sa dating kinalalagyan ang cellphone niya. Nakita kong napangisi siya. "Mukhang hinayaan kitang laging nasusunod ang gusto mo, Ria." "Tama ka riyan. Magaling sa kadramahan ang kapatid kong iyon, magpapakipot pa iyon. Kaya huwag ka nang mag-alala, kuya. Baka nga siguro nakauwi na iyon sa mansyon ninyo. Hindi niya lang sinasagot ang tawag mo para pag-alalahanin ka," litanya pa ni Monica. "Kung ganoon ay umuwi na rin tayo," malamig na saad ni Denver. "Gusto kong malaman kung ano na naman ang ginawa niyang palabas." May anak na babae si Aurora at si Tito Danilo. Pero kaagad na namatay noong bata pa lang ito. Nangulila si Aurora kaya inampon niya si Monica. Nang mga panahong iyon ay kabit pa lang si Aurora. Mahirap lang si Aurora noon pero binigay niya ang lahat kay Monica para mapalaki lang ito. Kaya namang nang mamatay ang nanay ni Denver ay kaagad na kinuha ni Tito Danilo si Aurora at pinakasalan. Dahil kay Monica kaya ayaw sa akin ni Aurora. Ganoon na siya dati pa lang. Pero nang malaman niyang anak pala ng mga De Leon si Monica ay mas lumala ang ugali niya. Lagi niya pang sinasabi kay Tito Danilo na si Monica ang ipakasal kay Denver. Pero lagi ring tumatanggi si Tito Danilo sa suhestyong iyon ni Aurora. Isa sa mga dahilan niya ay ako ang nakiusap kay lolo na tulungan ang mga Victorillo noong mga panahong nahaharap sa malaking krisis ang kanilang buong angkan. Maraming nirarason si Tito Danilo kay Aurora pero ang pinakamahalagang rason sa lahat ay ako ang mahal ni Denver. Pero kalaunan ay nakita ng lahat na nahuhulog na pala sa ibang babae si Denver— ako lang itong nanatiling bulag sa katotohanan. Ilang sandali pa ay nasa mansyon na kami ng mga Victorillo. Pagkadating na pagkadating ay kaagad na magalang na bumati si Monica sa dalawa. "Magandang araw po, mama, papa." "Walang modong anak!" sigaw ni Tito Danilo habang nakatingin kay Denver, ni hindi pinansin si Monica. "May gana ka pang umuwi rito pagkatapos mong ipahiya ang buong angkan ng mga Victorillo!" Kahapon sa kasal ay nagpapalitan na kami ng singsing ni Denver nang bigla na lamang tumawag si Monica at ibinalita sa lahat ng naninikip ang kanyang dibdib at hindi makahinga nang maayos. Kaya naman ay kaagad na umalis si Denver nang walang pag-alinlangan— iniwan akong nag-iisa sa harap ng altar habang sinasalo ang lahat ng kahihiyan at panlalait. Kaagad na lumuhod si Monica sa harapan ni Tito Danilo. "Kasalanan ko po ang lahat, papa! Nanikip ang dibdib ko at hindi makahinga nang maayos kaya nakiusap akong samahan ako ni Kuya DJ. Hindi ko naman po inaasahan na magiging ganito ang resulta ng naging aksyon ko. Wala pong kasalanan si kuya. Kung may dapat mang sisihin ay ako po iyon, papa!" "Matapos siyang itulak ni Ria noong gabing iyon sa ilog ay na-trauma na si Monica. Bigla na lamang siyang nanginginig at hindi makahinga nang maayos," singit na sabi ni Aurora saka dinaluhan si Monica at niyakap ito. "Isa pa ay wala namang sinabi ang mga De Leon, kaya bakit ka ba nagagalit diyan, Danilo? Tumayo ka na riyan, Nica." Lagi namang ganito ang nangyayari. Sa loob ng ilang taon ay paulit-ulit na lang na ganito. Sa kada may alitan kami ni Monica at luluhod siya sa harapan ni Tito Danilo ay lagi na lang siya nitong pinapatayo. Lagi siyang iniintindi habang ako naman ang tagasalo ng lahat ng sakit— na para bang pinapakain ako ng prutas na walang kasing pait. Kanina pa nagpapalinga-linga si Denver, mukhang may hinahanap. Nang hindi makapagpigil ay nagtanong na siya sa kanyang ama. "Papa, nasaan si Ria?" "At nagtanong ka pa talaga niyan matapos mo siyang iwan kahapon habang nilalait siya! Pero ganoon pa man ay humingi pa siya ng tawad sa mga bisita dahil sa ginawa mo!" galit na sagot ni Tito Danilo. "Ang sabi niya kahapon bago umalis ay magpapalit siya ng damit pero hindi na siya bumalik. Tinulungan niyang makabangon ang pamilya natin pero niyurakan mo naman ang kanyang dignidad bilang babae!" Parang biglang natauhan si Denver. "Hindi sa kamo nakabalik? Kung ganoon ay saan siya pumunta? Pinadala niya sa akin ang lokasyon niya kagabi!" Kagaad na dinukot ni Denver ang kanyang cellphone sa kanyang bulsa. Halatang balisa na siya at namumutla na rin. "T-Tinawagan ako ng pulis k-kanina... Ang sabi ay nakita sa parke ang wedding dress n-ni R-Ria..." Nakakatawa ka Denver. Maniniwala ka na ba ngayon na patay na ako?Namatay ako nang gabi ng aking kasal.Sa mismong seremonya ay iniwan ako ng asawa ko na naging dahilan para pagtawanan ako ng lahat— marahil ay kalat na sa buong syudad iyon dahil kilala ang pamilya namin sa lipunan.Habang tinatakbuhan ko ang kahihiyang dinanas ay bigla na lamang may sumaksak sa akin. Kahit nasa bingit na ng kamatayan ay nagawa ko pa ring tawagan ang asawa ko at humingi ng tulong. Pero mas masakit pa sa natamo kong sugat ang mga sinabi niya... "Bakit hindi ka na lang mamatay kaagad? Nang sa gayon ay hindi na masaktan ang kapatid mo!"Oo...Mas pinili niya ang nakababata kong kapatid na babae— na siya ring dahilan kung bakit iniwan ako sa altar ng asawa ko.Bago pa man magdilim ang lahat sa akin at tuluyan nang humiwalay ang aking kaluluwa sa aking katawan ay nasaksihan ko pa ang magarbong fireworks display.Sa pagkakaalam ko ay may fireworks display ang kasal ko para sana maging isang selebrasyon para sa araw na ito— marahil ay ito na iyon. Pero mukhang hindi na ito
Nang marinig ko ang sinabing iyon mula sa kabilang linya, sigurado akong pulis iyon. Nalipat naman kaagad ang atensyon ko kay Denver. Malulungkot kaya siya kapag nalamang patay na ako?Siguro naman ay oo, hindi ba?Maaari bang ang pagsasamahan namin ng mahigit dalawampung taon ay basta na lamang maisasawalang bahala?"Ang wedding dress lang ba ang nakita ninyo?" malamig na tanong ni Denver. Ni hindi ko man lang nakitaan ng kahit anong pagkabalisa ang ekspresyon sa mukha niya."Sa ngayon ay oo, ang wedding dress pa lang ang nakikita namin. Pero maaaring nasa panganib ang buhay ni Mrs. Maria Samantha Victorillo. Hindi rin masasabing nagpakamatay siya. May mga nakita rin kasi kaming—""Hindi ko alam kung sino ang nag-report niyan, pero kilalang-kilala ko si Maria Samantha," kaagad na singit ni Denver kaya hindi na natuloy ang sanang sasabihin ng pulis. "Oo at hindi niya magagawang magpakamatay. Ilang beses na rin siyang nag-imbento ng mga kwento. Huwag na rin ninyong sayangin ang oras ni
Nagulat ang lahat sa sinabing iyon ni Monica.Pero napuno ako ng pagtataka sa mga oras na iyon. Bakit siya nagsinungaling at bakit ganito ang trato niya sa akin?Noong una na hindi pa namin alam na siya ang nawawala kong kapatid ay lantaran ang pagkadisgusto ni Denver sa kanya. Pero sa twing nagrereklamo si Denver sa akin ay pinagtatanggol ko pa siya. Alam ko kasi na naging mahirap ang pinagdaan nila ni Aurora. Inisip ko rin na magiging pamilya na kami pagdating ng araw at magiging hipag ko na siya.Hindi ko siya kinainisan o naging masama sa kanya. Sa halip ay lagi ko pa siyang tinutulungan.Kaya nang marinig ko ang kasinungalingan niyang iyon ay napatanong ako sa sarili ko kung kailan ko ba siya pinakitaan ng kasamaan ng ugali para gumawa siya ng kasinungalinga— na pagmukhain akong masama sa lahat ng tao!Walang kasingbigat ang mga binitiwan niyang salita na parang martilyo pumupukpok sa ulo ko.Hindi pa siya nakuntento at nagsalita pa muli— sa nakakaawang tinig. "A-Ate... magiging
Nang marinig ko ang sinabing iyon mula sa kabilang linya, sigurado akong pulis iyon. Nalipat naman kaagad ang atensyon ko kay Denver. Malulungkot kaya siya kapag nalamang patay na ako?Siguro naman ay oo, hindi ba?Maaari bang ang pagsasamahan namin ng mahigit dalawampung taon ay basta na lamang maisasawalang bahala?"Ang wedding dress lang ba ang nakita ninyo?" malamig na tanong ni Denver. Ni hindi ko man lang nakitaan ng kahit anong pagkabalisa ang ekspresyon sa mukha niya."Sa ngayon ay oo, ang wedding dress pa lang ang nakikita namin. Pero maaaring nasa panganib ang buhay ni Mrs. Maria Samantha Victorillo. Hindi rin masasabing nagpakamatay siya. May mga nakita rin kasi kaming—""Hindi ko alam kung sino ang nag-report niyan, pero kilalang-kilala ko si Maria Samantha," kaagad na singit ni Denver kaya hindi na natuloy ang sanang sasabihin ng pulis. "Oo at hindi niya magagawang magpakamatay. Ilang beses na rin siyang nag-imbento ng mga kwento. Huwag na rin ninyong sayangin ang oras ni
Namatay ako nang gabi ng aking kasal.Sa mismong seremonya ay iniwan ako ng asawa ko na naging dahilan para pagtawanan ako ng lahat— marahil ay kalat na sa buong syudad iyon dahil kilala ang pamilya namin sa lipunan.Habang tinatakbuhan ko ang kahihiyang dinanas ay bigla na lamang may sumaksak sa akin. Kahit nasa bingit na ng kamatayan ay nagawa ko pa ring tawagan ang asawa ko at humingi ng tulong. Pero mas masakit pa sa natamo kong sugat ang mga sinabi niya... "Bakit hindi ka na lang mamatay kaagad? Nang sa gayon ay hindi na masaktan ang kapatid mo!"Oo...Mas pinili niya ang nakababata kong kapatid na babae— na siya ring dahilan kung bakit iniwan ako sa altar ng asawa ko.Bago pa man magdilim ang lahat sa akin at tuluyan nang humiwalay ang aking kaluluwa sa aking katawan ay nasaksihan ko pa ang magarbong fireworks display.Sa pagkakaalam ko ay may fireworks display ang kasal ko para sana maging isang selebrasyon para sa araw na ito— marahil ay ito na iyon. Pero mukhang hindi na ito