CHAPTER 1

‘‘BILI na kayo! Turon, banana que, at kamote que kayo d'yan! Mainit pa!” malakas na sigaw ni Celine habang tirik na tirik sa lugar kung saan siya nag-bebenta ng kaniyang mga kakanin.

Siya si Celine Smith.

Pagod man siya sa buong mag-hapon na pagtitinda ng kaniyang mga kakainin ay maging siya mismo ay walang magawa. Si Celine ay nasa edad lamang na labing-walo. Tanging ang kapatid niya lamang ang madalas niyang kasama.

Kaya siya disigido na magtrabaho ng halos buong araw. Iyon ay dahil hindi niya ibig na wala siyang maihain para sa kaniyang kapatid na si Marco at lalong hindi niya gugustuhin na mamatay sila sa gutom. Kaya kahit mahirap, nakasawa, at nakakaitim ng katawan ay pinipilit ng dalaga na magtrabaho.

Hindi na kasi sila binalikan ng kanilang mayamang Ama habang ang Ina naman nila madalas silang iwan. Dahil sa mga bisyo nito kagaya na lamang ng pagsusugal. Kaya kahit narito ito at kasama sila ay hindi pa rin niya randam ang presensiya nito.

Gano’n na lang ’yon kasakit sa dalaga.

Dahil sa halip na nagtitinda siya ngayon dito o gumagawa ng mga diskarte para kumita.

Dapat sa kaniya ay nag-aaral katulad ng mga kaedad niya. Na dapat ay tanging academic, grade, o kung ano-ano ang dapat o paraan para makapagtapos sa pag-aaral ang iniisip niya.

Katulad na lamang ng mga estudyante na suki niya. Sa tuwing nag-iikot siya para ilako ang mga paninda niya, nadaraanan niya ang mga dalaga’t binata na ang iba ay kaedad lamang niya.

Hindi mapigilan ni Celine na makaramdam ng lungkot sa tuwing nakikita ang mga ito na masayang-masaya na naglalakad palabas ng kanilang mga silid-paaralan.

At dahil doon ay hindi niya mapigilan ang manliit sa sarili niya. ’Yong pakiramdam na nahuhuli na siya.

Napa-iling ang dalaga sa kaniyang naisip bago siya muling magsisigaw.

Hindi niya dapat isipin ito lalo ’t mahalaga ang kasalukuyan. Kailangan niya sigurong tanggapin na lang sa sarili niya ang kung ano man ang sitwasiyon na mayroon siya.

“Bumili na kayo! Masasarap na kakanin! Kayo ay bubusugin!” sigaw ng dalaga. Napatigil si Celine nang makita niya ang matandang tricycle driver na papalapit sa puwesto niya. Agad niya itong ginawaran ng makikislap na tingin at abot tainga ngiti. “Manong ano ba ‘yan pagod na pagod tayo ha? Magmeryenda muna kayo! May pancit dito pangpahaba ng buhay, Manong! Bili ka na! Masarap 'ho 'to!”

“O s’ya bigyan mo ko nito,” Lumapit ang matandang lalaki at itinuro ang banana que kay Celine. Kaya naman umupo siya para ilapag saglit ang mga basket na dala niya. “At itong turon nga dalawa.” sambit nito na ikinangiti ni Celine. “Nga pala mamaya ay balikan mo ‘ko. Pautang muna nito.” maya-maya niyang singhal matapos nitong magtangka na kunin sa basket niya ang banana que. Doon ay nag-init ang mukha ni Celine hindi dahil lang sa init ng araw na tumatama sa kaniya kundi dahil iyon sa matandang lalaki na nasa tapat niya. Tumayo siya at marahan na ipinalo ang kamay nito na nasa basket niya.

Ngumiti si Celine, ’yong ngiti na pilit dahil sa nararamdaman niyang inis dito. “Mahirap na ang buhay ngayon Manong Ester! Kaya wala na munang utang-utang. Bayad ka muna!” natatawang kunwaring usal ni Celine at mahinang tinabig ang bag nito nakasabit lamang sa baywang niya. Dahil sa sinabi niya ay wala na itong nagawa kundi ang buksan ang zipper ng bag niya at kumuha ng pangbayad sa dalaga dahilan para muli siyang ngumiti sa harap nito. “’Yan! Kapag ganyan ka sigurado pa sa sigurado ay magkakasundo tayo! S’ya, bukas ulit ’ha? Salamat!”

“S'ya, sige! Buti sana kung may palag pa ako sa iyo iha! Pasalamat ka maganda ka, mataba nga lang!” Natatawa pang sambit nito. Nagtawanan naman ang mga kasama nito ngunit tumigil din naman ang mga ito ng mukhang mapagtanto nila ang kanilang ginawa.

“May sinasabi ka ba, Manong Ester?” Naka-taas kilay at kunot-noo na tanong niya rito.

Gumuhit naman ang pilit na ngiti sa labi ng matanda at mahinang tumawa. Kinuha pa nito ang kaniyang bimpo na nasa balikat niya at marahan na pinunasan ang noo niya at muling nagsalita. “Wala naman iha, ang ibig kong sabihin mas mabuti siguro kung tumuloy ka na. Masiyadong ng mainit dito. Ang ganda mo masiyado para lang ihawin.”

Napa-iling na lamang si Celine rito ngunit ngumiti at magpasalamat pa rin siya sa mga ito.

Sa totoo lang ay mataba naman talaga si Celine. May bilbil siya o taba sa katawan ngunit hindi naman sa mataba na halos kapag tumatakbo ay bumibiyak na ang lupa.

Nasa lahi na kasi nila Celine ang pagiging malaman. Ngunit kahit ganoon ay mahal niya ang katawan niya. Madalas man siyang ma-bully noon, ngunit hindi niya hinahayaan na maging rason 'yon para kamuhian niya ang sarili niya.

Madalas na positibo si Celine sa mga bagay. Totoong nasasaktan siya sa reyalidad na buhay na inaasam niya ngayon ngunit kahit ganoon ay nagpapatuloy siya.

Ang mundong ’to na kaniyang kinatatayuan ay alam niyang hindi perpekto, kaya gano’n na lang karami ang tao na mapanghusga, mapanglamang, mapang-abuso, at sakim sa yaman.

Kaya kahit anong mangyari ay hindi niya gugustuhin na magpaikot sa mga iyon.

Kilala na halos ni Celine ang mga tao rito. Maloloko ngunit may mga mabubuting puso pa rin naman. Mga taong gusto lang din ng maayos na pamumuhay at payapa na buhay.

Sanay na nga pala rin siya sa mga ito, kaya kahit pagsungitan niya ang mga ito ay hindi naman talaga ito nagpapasindak. Gano’n lamang ang bonding nila. Mag-asaran at magbiruan ngunit alam ni Celine na walang 'yon personalan. Itong ang maliit na bayan na madalas niyang pagbentahan dahil marami pa rin naman ang tao rito. Nakakabenta siya ng marami at minsan pa ay nakakaubos dahil sa lugar na ito.

Pagkatapos niyang magpasalamat doon ay kinuha na niya ang kaniyang bilao na dala rin niya at inilagay ’yon sa balikat niya. Pagkatapos ay sunod niyang kinuha ang basket na dala niya at inilagay ’yon sa kaniyang kabilang kamay bago muling magpatuloy sa pag-iikot.

Sa gitna ng kalsada ay naisip ni Celine na panandalian huminto. Tapos na rin siya mag-ikot doon. Inabot siya ng hapon sa kakaikot ngunit pinagpapasalamat niya na kahit papaano ay iilan na lamang ang natira sa basket niya. Marahan niyang hinawakan ang bag niya kung saan nakalagay rin sa kaniyang baywang. Doon ay kinuha niya ang maliit niyang bimpo at pinunasan ang namumuong pawis sa noo niya.

Randam na ni Celine ang pagod at ngalay sa kaniyang pagbubuhat maghapon. Ngunit alam niyang hindi pa rito nagtatapos ang mga gawain niya. Pagkauwi kasi ni Celine ay aayusin niya pa ang mga natirang paninda niya. Ipamimigay o ipagtatabi ’yon lang ang aabutin ng mga ito sa kamay niya. Ang ibang pagkain na niluto niya na hindi na aabutin ng kinabukasan kahit ilagay pa sa refrigerator ay ibibigay niya na lang sa kapitbahay niya. Alam ni Celine na hindi rin naman nila mauubos ’yon ng kapatid niya kaya imbis na masayang ay ipinamimigay niya na lamang ang mga ’yon.

Inabot na siya ng alas-sais kaya napapansin na niya ang pagiging tahimik ng paligid. Madilim na ang kalangitan ngunit dahil sanay na siya at maging sa tulong ng mga ilaw sa kalsada ay hindi na siya nakakaramdam ng anumang takot.

Sa kinalakihan niyang probinsiya na ito ay hindi katulad sa ibang lugar, dahil tunay na marerespeto ang mga tao. Sa ganitong oras ay madalang ng may maabutan na tao rito. Dahil lahat ay nasa loob na ng kani-kanilang bahay.

Wala ng nagvi-videoke ng ganitong oras. Maliban na lang kung mayroong permisyo ng Mayor o ng mga Baranggay Officers na madalas lang naman pinapayagan ay kung mayroon okasyon.

Dahil sa kagustuhan ni Celine na maubos ang paninda niya kahit na gabihin siyang ng uwi ay wala siyang pakialam. Ngunit sadyang may araw talaga na matumal. Na rason para hindi maubos ang paninda niya. Na alam niyang parte ’yon ng negosyo. Na hindi niya rin ginagawang hadlang para mapagod at tumigil sa pagtitinda.