Caleb was busy packing his stuffs. He was flying tomorrow in the Philippines for at least two months vacation. Mabuti na lamang at pinayagan siya ng kanyang ama na mag bakasyon. Iyon ay dahil maganda ang income ng kanilang kompanya. His family owned a textile company in the States.
At thirty-one, he was the COO of DFS Textile Company. After he graduated in college ay pinamahalaan na niya ang kanilang kompanya. Ang kanyang ama ay nanatiling CEO bagama't siya na ang utak ng pagpapatakbo ng DFS Textile Co.He was eighteen years old when he flew to America with his parents. Ayon sa ama ay kailangan daw nitong tingnan ang negosyo na bago pa lamang naitatayo noon. Labag man sa kalooban dahil marami siyang maiiwan na kaibigan sa Pilipinas ay napilitan siyang sumama sa kanyang mga magulang. Noong umpisa ay nanibago siya. Hinahanap-hanap niya ang mga dating ka kilala at kaibigan. Pero kalaunan ay nasanay na rin siya.Habang nag-aaral ay namasukan siya noon bilang isang gasoline boy. Hindi niya kailangan gawin iyon dahil nakakaangat naman sila sa buhay. Both his parents come from a well-off family, nag-iisang anak pa siya. Pero sa kabila niyon ay hindi tumutol ang kanyang mga magulang. Sa halip ay natuwa pa ang mga ito dahil responsable raw siya.Nang sumapit siya sa huling taon niya sa kolehiyo ay hiniling ng kanyang ama na magtrabaho na siya sa kanilang kompanya. Then he did. But he started from a scratch. He was his father's messenger and afterwards he became a clerk. Hanggang sa marating niya ang posisyon bilang COO. Sa nagyon ay maayos naman ang kanilang negosyo. Mas malaki na iyon kompara noong kararating pa lamang nila sa America.Aala-una ng madaling-araw nang lumapag ang eroplanong sinasakyan ni Caleb sa NAIA. Pagbaba niya nang eroplano ay nanatili pa siya ng isang oras sa NAIA para sa connecting flight naman niya pa puntang Butuan City. Kaya mag-aalas kwarto ng umaga noong nakarating siya mismo ng Butuan. Paglabas niya ng airport ay nagpatawag siya ng isang airport taxi na maghahatid sa kanya sa Tandag.Alam ng kaibigan niyang si Marco na magbabakasyon siya sa bahay nito pero hindi niya binanggit ang eksangtong araw ng pagdating niya. He wanted to surprise his best friend.Mabilis ang naging byahe nila. Bukod sa maaga pa naman ay wala ring sagabal sa daan katulad ng traffic. Kaya nasa tatlong oras lang ang naging biyahe nila mula Butuan City airport hanggang bayan ng Tandag. At mula sa bayan ay babayahe pa uli siya ng thirty minutes upang marating ang eksaktong destinasyon."Sa bahay ba ng mga Sanchez ang punta mo?" tanong ng driver sa kanya. Eksaktong kapapasok lamang nila sa premesis ng farm ng mga Sanchez. Mga ilang kilometro pa ang layo sa mismong ancestral house ng kaibigan."Kilala niyo po ang mga Sanchez?" tanong niya. Tumango naman ang driver bilang sagot. "Tagarito ho ba kayo?""Taga farm ang asawa ko. Pero umalis na kami dahil sinamahan namin ang aming anak sa sentro simula nang mag-aral siya sa kolehiyo," sagot nito."Ganoon ho ba?" Tumangu-tango siya habang nakikinig sa kwento ng driver.Ilang sandali pa ay natatanaw na niya ang ancestral house ng kaibigan. Kung titingnan mo ito sa malayuan ay mukha itong hunted house dahil sa design at itsura nito dala ng kalumaan.It was an old wooden house na napapaligiran ng mga nagtataasang puno ng acacia at balete. Ang mga bintana ay gawa pa sa capiz. Malaki iyon at napakaganda kahit na makaluma."Napakaganda talaga ng bahay ng mga Sanchez," komento ng driver nang huminto sila sa tapat ng malaking gate niyon.Ngumiti lamang siya. "Salamat po," aniya sa driver bago niya ito inabutan ng isang lilibuhin."Naku Sir, eh, sobra-sobra na po ito," kakamut-kamot ang ulong wika nito.Ngumiti lamang siya uli at bumaba na ng taxi. Kinuha niya ang mga bagahe sa compartment ng sasakyan.Bago kumatok sa pedestrian gate ay nilibot muna niya ng tingin ang lugar. He sighed. It had been eight years since he visited the place.Bago pa madako sa kung saan ang isip niya ay tumimbre na siya sa gate. Nang bumukas iyon ay sandaling napatitig sa kanya ang guwardiya. Pamilyar ito sa kanya."Sir Caleb?" magkahalong gulat at tuwa nitong bati sa kanya. Good thing he still remember him. Agad nitong kinuha ang mga bagahe niya."Maraming salamat ho. Kumusta na ho kayo?" tanong niya."Naku, heto at tumatanda na." nakangiting sagot naman nito."Gising na ho ba si Marco?""Gising na. Maaga kasi siyang nagpupunta sa taniman, eh."Nauna na siyang maglakad papasok habang nakasunod naman ito sa kanya."Mabuti naman po at nadalaw kayo. Aba'y matagal-tagal din kayong hindi nagawi rito, ah. Mga ilang taon na ba, lima, anim na ba?""Walo ho," sagot niya."Aba't tingnan mo nga naman, ganoon na pala ka tagal. Halos isang dekada na, ah.""Oo nga ho, eh. Busy po kasi masyado," nakangiting sagot niya."Halos pareho lamang kayo ni Senorita Zam na hindi na nakakauwi rito."Bigla siyang natigilan sa pangalang binanggit nito."Simula noong naghiwalay ang mag asawang Sanchez at sumama si Senorita Zamantha sa mommy niya ay dalawang beses pa lamang siyang umuwi rito. Tapos iyong huling bakasyon pa nga niya ay hindi rin siya noon nagtagal," kwento ng guwardiya na napapailing pa. "Kunsabagay, bata pa lang si Senorita ay sa Maynila na siya naglalagi at kalaunan ay lumipad na rin ng Australia kasama ang Ma'am Amelia. Parang ayaw talaga tumira ng probinsiya," patuloy nito.Nginitian lamang niya iyon. Somehow, that was true. Minsan ay biniro nga niya si Marco na mas madalas pa siyang magawi sa farm kaysa sa kapatid nito. Zam hated the place, ayon na rin sa kaibigan. Pero nang minsang magbakasyon siya sa farm, sa unang pagkakataon ay nakilala niya ang kapatid ng kaibigan...He sighed. Sa loob ng walong taon ay sinikap niyang burahin ang alaalang iyon.Ihinatid siya ng guwardiya hanggang sa entrance door ng malaking bahay. Pagpasok niya ay agad niyang nakita si Manang Josie. Parang pangalawang ina na nila ni Marco kung ituring ito.Nang makita siya ng matanda ay nanlaki ang mga mata nito sa gulat. Gayon pa man ay sinalubong siya nito ng nakangiti at niyakap."Caleb, ikaw nga ba 'yan?" Maluwag ang pagkakangiti nito."Kumusta po, 'Nay Josie?" Niyakap niya ang matandang kasambahay na mangiyak-ngiyak ngayon sa harap niya."Diyoskong bata ka, oo, bakit naman ngayon mo lamang uli kami dinalaw?" Bahagyang pininasan nito ang mga luhang tumulo na nang tuluyan."Pasensiya na po. Naging abala lamang po ako sa pagpapatakbo ng negosyo ng pamilya," sagot ni Caleb na hinigpitan ang pagkakayakap kay manang Josie. "Si Marco po?" tanong niya."Nasa dining nag-aalmusal. Iwan mo na lamang ang mga gamit mo at bahala na si Tonying sa mga iyan," sabi nito at tinawag ang sinasabing boy.Magkasabay na tinungo nila ang dining area."Marco, may bisita ka," nakangitig bungad ni Manang Josie nang makapasok sila sa dining."Who?" nagtatakang tanong ni Marco na ibinaba ang dyaryo sa lamesa. Kasalukuyan iting nag-aalmusal.Katulad rin ng mga naunang tao roon na nakakita sa kanya ang reaksyon nito. "Wooaah!" nasambit nito."Surprise!""Caleb!" Excited na tumayo ito at lumapit sa kanya."Buddy!" sinalubong niya rin ito."Damn, Bud! Tatawag pa lang sana ako sayo para alamin kung kailan ang eksaktong dating mo, eh" wika ni Marco.Tinawanan lamang ni Caleb ang kaibigan. "Sinadya ko talagang hindi sabihin sa 'yo,""Ikaw talaga.""Naku, Marco, pakainin mo muna kaya ang bisita mo," natatawang singit ni Manang Josie."Tamang-tama ang dating mo," wika ni Marco na itinuro ang mga nakahaing pagkain."Naku, na-miss ko na nga itong luto ni Nanay, eh," aniya at dumolong na rin sa hapag-kainan.Habang nag-aalmusal ay hindi sila magkamayaw sa pagkukuwentuhan. Masyadong na-miss nila ang isa't isa. Noon pa mang nasa high school sila ay inseparable na silang dalawa. At kahit nagkalayo sila ay nagpatuloy pa rin ang kanilang communication.Nang matapos silang kumain ay sandaling nagpaalam si Marco upang sumaglit daw sa farm. Hindi naman ito nagtagal at bumalik din ito upang asikasuhin si Caleb.Sa teresa nila pinalipas ang kanilang oras. Masaya silang nagkwentuhan ng tungkol sa mga kalokohan nila noong high school sila."So, how's Mariel?" Caleb asked. Humigop siya ng mainit na tsokolate na inihatid ni Manang Josie sa kanila kani-kanina lang. Ang tinutukoy niyang Mariel ay kaklase rin nila noong high school na pinopormahan pa rin hanggang ngayon ni Marco."She's fine," Marco answered.Napahalakhak siya nang tawa. "Bilib rin naman ako sa tiyaga mo, Bud. Imagine, ilang beses ka na binasted ni Mariel pero hayan ka pa rin at naghihintay na maabunan ng atensiyon niya.""Well," Marco shrugged his shoulder. "That's love.""Love indeed," natatawang sabi niya."Whatever, Bud, kapag ikaw na ang nasa katayuan ko ay maiintindihan mo rin kung ano ang nararamdaman ko. Iyong tipong willing kang gawin ang lahat ma-please mo lamang ang babaeng minamahal mo. Oh wait-! Bakit ba ako nagpapaliwanag sa 'yo, eh. Ikaw nga itong in relationship for two years na' di ba?" dere-deretsong saad nito.Natawa siya sa pagiging seryeso ng kaibigan."Hey! Don't laugh at me, I'm serious!""Yeah, I see that," aniya saka mas bahagya pang lumakas ang pagtawa."Come on, Caleb. Don't tell me hindi ka pa na-in love?"Tumigil siya sa pagtawa. Saka seryosong tiningnan ang kaibigan. "I-I don't know," mahinang sagot niya. "Once long ago, I did fall in love... Well, I don't know if it was love..." aniya na parang sarili lamang niya ang kinakausap.Yes his in a relationship with Hazel for two years now. Pero they both know the real situation is. Hindi nila mahal ang isa't isa at pinagbibigyan lang nila ang mga magulang sa gusto ng mga ito. Matalik kasi na magkaibigan ang mga magulang nila.Alam ni Marco ang tungkol kay Hazel dahil minsan na niya itong na kuwento sa kaibigan noon, pati ang tunay na status nila."Hmm, may hindi yata ako alam, ah," wika ni Marco sa kanya.He just shrugged his shoulders.Napailing na lamang ang kaibigan. "Oh, well, change topic tayo, bud," anito. "How's your business? Sina Tito at Tita?""Business is fine, as well as my mom and dad," nakangiting sagot niya."Kailan mo naman planong mag-asawa?"He burst into laughter. Natawa na rin si Marco. Kapag kasi nagtatanong ito ng ganoon ay ibinabalik lamang niya ang atanong dito. They both at the same aged at hindi na rin naman sila bumabata."Okay na ba ang lagay mo kay Mariel? My nasisilip ka na bang pag-asa?" tanong niya kay Marco."If I am going to rate it, I can say eighty percent na may pag-asa ako. Actually, may lakad kami this weekend. Wanna join us?""Hind ba nakakahiya kay Mariel?""Sus, I'm sure matutuwa pa iyon," wika ni Marco.Again, nagkibit balikat lamang siya bago sumagot. "Okay.""I will call her later. Sasabihan ko na magdala ng chika babe for you," nakangising sabi pa ni Marco."Cool," aniyang napangisi na rin. For sure, mag-e-enjoy siya nang husto sa bakasyon niya.Hatinggabi na ay gising pa rin Caleb. Halos madilim na rin nang maghiwalay sila ni Marco. Marami silang napagkwentuhan. Dapat nga sa oras na ito ay natutulog na siya lalo't mahaba rin ang naging byahe niya. Hindi rin naman siya nakatulog nang mabuti sa eroplano. Siguro ay naninibago pa ang kanyang body clock. He stood up from the bed. Lumabas siya ng silid na tinutuluyan niya ngayon sa bahay ng kaibigan. It was the same room na inookopahan niya kapag nagpupunta siya roon. Lima ang silid sa ikalawang palapag ng bahay ng mga Sanchez. It was actually a mansion compared to an ordinary house. Binagtas niya ang pasilyo at tinungo ang pinakadulong pinto. That was a library. He opened the door and came in. Napatingin siya sa mahabang lamesa na na roon. Then a smile formed on his lips. He remembered 'something' there. Maraming kalokohang ginawa sila ng kaibigan at ang hinding-hindi niya makakalilimutan ay ang nangyari sa loob mismo ng library na iyon. Parang recorder na nag flashback ang la
(One week later at Butuan Airport)Kanina pa nakasimangot si Zam. Isang oras na siyang naghihintay sa kung sino man ang inutusan ni Marco na susundo sa kanya. Before her flight, she received a call from her brother. Hindi raw siya masusundo nito dahil nagka aberya sa Farm.Damn, that farm!Bukod doon ay hindi rin niya nakasabay ang kaibigan na si Maddy. Isinugod daw kasi ang Daddy nito sa hospital noong nakaraang araw. Pero nangako naman ang kaibigan na susundan siya doon sa mga susunod na araw. So, she just need to endure the boredom for the main time. "Zammy?" anang baritong boses.Natigialan siya. Bigla ang pagkabog ng kanyang dibdib. Iisa lamang ang kilala niyang tumatawag sa kanya sa ganoong pangalan. It was only Caleb. It had been eight years pero nanatiling nakakaakit sa pandinig niya ang boses na iyon. Unti-unti ang ginawa niyang paglingon. Napanganga siya pagkakita niya sa binata.God! Bumaba ata si Hercules mula sa langit. Sambit niya sa isip. Dahan-dahan itong naglakad p
"I'm here!" Sigaw ni Zam habang papasok sa kabahayan. "Zam, ikaw nga ba?" tila hindi makapaniwalang tanong ni Nanay Josie. "Sino pa po ba?" nakangiting tanong niya. Saka mahigpit na sinalubong ng yakap ang matanda. "Diyos ko po, kay tagal mong hindi umuwi dito, eh. Alam ba ni Marco na darating ka?" Tumango siya. "Loko talaga ang batang iyon, aba'y hindi man lamang sinabi sa akin. Sana ay naipagluto kita ng mga paborito mo," pumapalapak na sabi nito."Maybe Marco wanted to surprise you," aniya na iginala ang paningin sa kabahayan. Lihim siyang napabuntong-hininga. It was the same, halos walang pinagbago sa mga kagamitan doon."Naku, mas lalo kang gumanda anak. Ang sabi ni Marco ay designer ka na raw sa Australia, eh, pero bakit mukha kang modelo?"Napangiti naman si Zamantha sa pagkamangha at papuri ni Nanay Josie sa kanya. "Salamat po Nanay Josie," aniya."I'll take that as a compliment." Saka muling niyakap ang matanda. Bukod sa kanyang kapatid ay isa pa si Nanay Josie sa mga tao
Alas-dose na ng tanghali nang bumangon si Zam. Ang totoo ay kanina pa siya gising, masyado lamang s'yang nalunod sa kakaisip sa nangyayari kagabi. Magdamag n'yang inisip ang huling sinabi ni Caleb. Pero iniisip n'ya rin kung tama ba ang narinig n'ya. Baka kasi naghahalusinasyon lamang s'ya kagabi dala ng galit at pagod."Yeah, right. Maybe, it was just my hallucination. Bakit naman n'ya sasabihin sa akin 'yon? Nagkamali lang siguro ako ng dinig," aniya na ang kausap ay ang sarili. Simula kagabi matapos ang tagpo na iyon sa kusina ay ilang beses na n'ya iyon sinabi sa sarili. Ngunit hayun hanggang ngayon ay naguguluhan pa rin s'ya. Ikinaiinis at pinagsisisihan din n'ya ang pagkakadarag kagabi sa mga halik nito. Tila ba isa itong sirang plaka na paulit-ulit n'yang nakikita sa utak. "Ugh! Kainis! Kararating ko pa nga lang, ganito na agad mga ganap sa akin? Hindi pwede ito. Kailangan kong umiwas sa lahat ng bagay na makakasakit sa akin. Matagal ko ng ibinao
Abala si Zam sa pagguhit ng ilang bagong desenyo para sa kanyang trabaho nang dumating si Nanay Josie. May dala itong meryenda para sa kanya. Nasa lanai siya ngayon, doon niya na piling magpalipas ng oras habang gumuguhit.Kampante siya dahil alam niyang wala roon si Caleb. Umalis kasi ito papuntang bayan kasama ang kapatid niya. May importante raw pupuntahan. Inaya naman siya sumama ni Marco, ngunit tumanggi siya. Nagdahilan lamang siya sa kapatid na magpapahinga. Pero ang totoo ay iniiwasan niya ang kaibigan nito."Mag-meryenda ka muna, Zam," agaw pansin ni Nanay Josie sa dalaga. Nag-angat ng paningin si Zam at nginitian ang matanda. "Salamat po Nanay Josie," aniya. Nang mailapag na ni Nanay Josie ang dalang pagkain sa lamesa, lumapit pa ito nang kaunti sa tabi ni Zam at nakisinilip sa ginagawa ng dalaga. "Aba'y ka galing mo naman pa lang gumuhit anak,"agad na komento nito ng makita iyon. Ngumiti muli si Zam, saka inabot ang juice sa lamesa.Saging na minatamis at orange juice a
Eksaktong alas-tres y medya ng madaling-araw nang makarating si Zam sa vicinity ng kanilang farm. Mula Australia ay umuwi siya sa Pilipinas upang magbakasyon sa Surigao kung saan nakatira at pinamamahalaan ng nakatatandang kapatid niya ang kanilang farm. It had been four years since the last she visited her brother. Iyon ay nang una siyang magbakasyon sa Pilipinas kasama ang kanyang mommy.May dahilan ang kanyang pag-uwi. She wanted to talk to her father. Gusto niyang matibag ang pader na ito mismo ang nagtayo. Sa nakalipas na walong taon ay nanirahan sa puso niya ang galit para dito dahil sa hindi nito pinayagan ang kapatid niya na magpunta sa burol ng kanilang Abuela noon. Idagdag pang marami siyang gustong linawin sa kanyang Daddy. Kung bakit hindi ito naging ama sa kanya. Baka kung sakaling magkausap sila ay maging okay na sila. Kahit busog siya sa pagmamahal mula sa kanyang mommy ay gusto pa rin niyang maranasan na mahalin ng kanyang daddy.Dahil sa kagustuhan
Kahit puyat ay maaga pa ring gumusing si Caleb. Naligo muna siya bago bumaba upang saluhan sa almusal ang kaibigan. Sasama uli siya ritong magtungo sa farm."Good morning, bud, Good morning Nanay Josie," bati niya sa dalawang naabutan sa komedor."You have a good morning, huh?" puna ni Marco habang naghahalo nang kape na tinimpla rin nito mismo.He smiled. Alam niyang kasalanan sa kaibigan ang pagpapantasya niya sa babaeng kasama nito kagabi. Kahit hindi seryoso sa babae ang bawat isa sa kanila ay nagkasundo silang hindi dapat pang mapunta sa bawat isa sa kanila ang kanilang mga exes o sinumang babae na naugnay sa kanila.Pero ano ang magagawa niya, hanggang ngayon ay naiisip niya ang babaeng nakita niya sa pool kagabi."Para saan ang ngiting iyan?" kunot-noong tanong ni Marco."Huh?" Naudlot ang akmang pagtusok niya ng tinidor sa bacon."Oh my, you're so weird today." Umiiling-iling pang saad ni Marco. "Kumusta na nga pala kayo ni Mariel?" "Okay naman. Eh, kayo ni Yssa?" balik tano
Makalipas ang ilang minuto ay binabaybay na nila ang daan patungo sa ilog. Hindi naman iyon gano'n kalayo mula sa kubo pero mas pinili nilang sumakay nang pick-up para mas madali silang makabalik doon sa kubo kung sakaling hanapin na sila ni Marco."Kumusta naman ang Mommy mo?" tanong niya sa dalaga. "Oh, she's fine. Madalas pa rin mag travel dahil sa business niya.""Sa makalawa pa ata ang dating ni Tito Mario," aniya na ang tinutukoy ay ang ama nito. Ngumiti ito nang mapait. Bigla tuloy niyang pinagsisisihan ang pag-open ng topic patungkol sa ama nito at ni Marco. Minsan na nga palang nabanggit sa kanya ng kaibigan na malayo ang loob ni Zam sa ama ng mga ito. "You hate this kind of life, 'no?" pag-iiba niya sa usapan."What do you mean?" tanong ng dalaga. "Ayaw mong tumira sa ganitong klase ng lugar. Kung sabagay you are a city girl all your life." Natawa ang dalaga. "Living here is actually not a problem with me," seryosong sabi nito saka bumuntong-hininga. "Huh?" Naguluhan s