NANG MULI SIYANG bumaba ng hagdan ay naabutan niya sa living room ang ama. Umahon na ito ng upuan nang makita siya. Hindi sila nito gaanong nagpapansinan kung kaya naman normal na iyon sa dalaga na minsang magtama lang ang kanilang mata. Mabibilang sa daliri sa kamay kung kailan siya nito kinakausap sa loob ng isang buwan. Ngunit ng araw na iyon ay ito ang nagpakita ng kagustuhang makausap siya. Nang harangin siya nito bago pa man makalabas ng main door ng kanilang tahanan.“Pabalik ka na ng dorm?”Walang interes tumango lang si Daviana. Hindi niya man tahasang sabihin pero nakikita iyon sa mukha. “Kalahating taon na lang at ga-graduate ka na hindi ba?” Muling tumango si Daviana. Hindi niya alam kung ano ang pinupunto ngayon ng ama. Wala naman itong pakialam sa kanya, at lalo na sa pag-aaral niya kung kaya naman palaisipan sa kanya ang bagay na iyon. “Kumusta ang pakikitungo mo kay Warren?” Nang tanungin iyon ay nahulaan na ni Davian kung saan patungo ang kanilang usapan. Matalino
TULALA AT PARANG wala sa sarili si Daviana sa paglabas niya ng gate ng kanilang bahay ng sandaling iyon. Prino-proseso pa rin ng naguguluhang isipan niya ang mga sinabi ng kanyang ama. Hindi siya makapaniwala na isang araw ay maririnig niya iyon mula dito. Sa mga sandaling iyon ay labo-labo na ang tumatakbo sa kanyang isipan. Nanatiling nakatungo rin ang kanyang ulo, ilang beses pang binabalikan ang salita ng kanyang ama sa balintataw. Naririnig niya pa ang timbre ng boses nito na pinipilit siyang gawin ang isang bagay na alam ng dalagang mahihirapan siya. Ni minsan ay hindi rin kayang sumagot sa mga matatanda ni Daviana kahit na mali sila at may opinyon siya, kung kaya naman ang buong akala ng mga taong nasa paligid niya ay ang tino niyang babae at kayang utuin lang. Ang hindi nila alam ay malalim ang dahilan noon kung bakit siya napaka-masunurin sa kung anong gusto nila at sinasabi nila.“Dapat hindi na lang ako pumasok sa bahay.” sising-sisi ang tono ng kanyang boses.Tandang-tanda
DISMAYADONG UMILING si Rohi na iba ang nais na marinig mula kay Daviana. Ikinatahip na iyon ng puso ng dalaga. Bigla siyang natakot kay Rohi dahil parang hindi siya pwedeng magsabi ng kasinungalingan dahil sa bandang huli ay malalaman din nito kung ano ang katotohanan sa hindi. “Wala kang kinuhang gamit, Daviana. Umuwi ka lang para magmakaawa at pagtakpan ang kasalanan ni Warren sa pamilya niya.” tahasan nitong turan, hindi alam ni Daviana kung paano nito nagawang sabihin iyon sa kanya. “Tinulungan mo siyang makalusot dahil sinalo mo na naman ang kasalanan ng iba.”Panandaliang nagkaroon ng mental block si Daviana sa naging akusasyon ni Rohi. Hindi niya alam kung ano ang iisipin ngayon sa sinabi nito. Palaisipan pa rin kung paano niya nalaman na iyon talaga ang dahilan ng pag-uwi niya? Nakita kaya siya nito kanina na nanggaling sa bahay ng mga Gonzales? Imposible naman iyon. Ano ito, stalker niya? Kailangan na ba niyang matakot sa mga sinasabi nito?“Rohi, mali ka ng iniisip. Hindi k
KAGAYA NG DATI, walang anumang sinabi doon si Rohi. Ni hindi niya sinalungat ang mga paratang nito. Natatakpan na ng bulto ng katawan ni Warren ang mukha ni Daviana kung kaya naman binawi na lang ni Rohi ang tingin dito. Tumalikod na siya sa dalawa at walang imik na lang na umalis. Nakita iyon ni Daviana, akmang pipigilan niya sana si Rohi dahil hindi pa sila tapos mag-usap nang pigilan naman siya ni Warren na gawin iyon. Bakas pa rin ang umaatikabong matinding galit sa kanyang mukha kay Rohi. “Ayos ka lang ba? May ginawa ba siyang masama sa’yo?” parang maamong tupang pag-che-check na ni Warren sa hitsura ni Daviana, “Binantaan ka ba niya? Sabihin mo sa akin. Huwag kang matakot.” Huminga lang nang malalim si Daviana. Punong-puno na sa pagiging OA ni Warren sa kanyang harapan. “Huwag ka ngang OA, Warren!” waglit niya sa pagkakahawak nito sa kanyang isang braso, namumuo na naman ang inis niya dito. “Ano namang gagawin niya sa akin dito na ang daming taong makakakita?”Napahinga na n
SA DAMI NG tao sa paligid ay hindi na nagawa pang magreklamo ni Daviana at ilabas ang kanyang sama ng loob. Marami ang makakarinig oras na gawin niya. Madalas na walang pakialam si Warren ngunit ng mga sandaling iyon ay kitang-kita ng dalaga kung paano ito maging concern sa kanya. Hindi niya mapigilan ang sarili na magdiwang sa isiping ayaw ni Warren na tuluyang magalit siya sa lalaki. Ibig sabihin lang nito ay pinapahalagahan pa rin ng lalaki ang pinagsamahan nila. Kagaya ng mga nangyari sa nakaraan, napalambot na naman nito ang kanyang puso. Hindi niya talaga matiis si Warren kahit na galit na galit siya. Keysa patagalin pa iyon ay minabuti na lang din niyang makipag-ayos na lang sa lalaki.“Oo na, hindi na ako galit.” mahinang turan niya na hindi ito tinitingnan sa mata.Agad nagliwanag ang mga mata ni Warren. Kulang na lang din ay mapaangat ang puwet nito sa upuan sa sobrang saya. Hindi kasi siya sanay na matagal silang nagkakasamaan ng loob ng kaibigang si Daviana. “Talaga, Vian
NAGSIMULA NA RIN silang asarin ng mga ka-roomate ni Daviana na sinakyan na lang niya. Ang mahalaga huwag itong masaktan ng mga mapagsamantala. Subalit ngayong may girlfriend na siya, tapos malapit na itong makatapos ng college. Iniisip niya na bigyan na rin ito ng kalayaan. Matanda na siya. Alam na niya ang makakabuti sa hindi. Isa pa, malalaki na sila. Naiintindihan din niya na may sarili rin itong buhay kagaya niya. Hindi naman palaging kailangan niyang guluhin ito at isama sa mga lakad ng girlfriend niya lalo na kapag napakilala niya na. Ganunpaman ay nag-aalala pa rin siya, dapat makilala niya ng lubusan ang lalaking gugustuhin nito nang sa ganun ay malaman niya kung totoo ba iyon sa nararamdaman o nagpapanggap. “Tama iyan, Viana. Ugali ang pagbasehan mo huwag ang hitsura. Kadalasan kasi sa mga gwapo ay manloloko. Tama ka sa desisyong iyan. Huwag mong hahayaang lokohin ka dahil hindi mo deserve iyon. Kailangang maging bukas ang mga mata mo. Kapag may nakita kang red flag, bitaw n
NAINIS NA DOON si Daviana. Binibilisan niya ngang ubusin na ang pagkain sa kanyang pinggan para makalayas na tapos lalagyan pa nito. Platter kasi ang order nila at hindi individual meal na gaya ng iba. Ang akala ni Daviana ay doon na matatapos ang lahat ngunit mali siya. Madaldal talaga si Melissa. Balikan pa ba naman nito ang pakikipag-away ni Warren sa bar, kinakalimutan na nga iyon ni Daviana. “So, alam na ng parents mo ang nangyari kaya malamang ay tutulungan ka nilang ma-settle ang lahat?” halumbaba pa nito paharap kay Warren na hinihintay na ang magiging kasagutan. “Dinig ko malaki raw ang gagastusin noong babae sa surgery. Deserve niya naman kasi iyon. Masyado siyang matapang. Hindi niya kasi kinilala muna kung kaninong girlfriend ang binabangga niya. Hindi ba? Mabuti nga sa kanya!”“Hmm, sabi ng Mommy ko ay magpapapunta siya ng abugado upang iyon na ang makipag-usap sa bar at doon sa pamilya ng babae. Huwag kang mag-aalala magiging okay din iyon. Huwag mo ng isipin pa.” “Oka
MATAMANG SINUNDAN NG mga mata nina Melissa at Warren ang likod ni Daviana na nagkukumahod ng lumabas ng restaurant. Mababakas sa mukha ng nobya ni Warren na hindi nagustuhan ang inasta ni Daviana kung kaya naman mayroon itong komento sa kanya. “Ang bastos niya naman! Anong klaseng ugali iyon? Bigla ba naman tayong nilayasan?” gigil na gigil nitong tanong, walang filter ang pagkainis na nilingon na ang katabi. “Tamang ugali iyon, Warren?” Natatabangan naman siyang nilingon ng lalaki. Puno ng paninisi ang mga mata nito sa ginawa ni Daviana. Hindi alam ni Melissa kung ano ang hirap na pinagdaanan niya mapapayag lang niya si Daviana na akuin ang kasalanan ng nobya sa kanyang mga magulang. Dismayado siyang inilingan na ni Warren. “Kung hindi mo paulit-ulit na binalikan ang tapos ng mangyari, hindi sana siya aalis agad!” tahasan nitong sumbat kay Melissa na biglang napaayos sa inuupuan niyang bangko. “Kasalanan mo, Melissa!” Hindi makapaniwala si Melissa na sa kanya ibubunton ni Warren
TULUYAN NA NGANG magkasamang bumaba si Anelie at Daviana. Tinawagan ni Anelie si Keefer para may kasama sila. Imbitasyon na hindi tinanggihan ng lalaki. Hindi naman pinansin ni Daviana ang galaw ni Rohi kahit napansin niya na parang hindi akma iyon. Medyo nanlumo si Daviana nang maisip ang tungkol sa ina ni Rohi. Tinanong siya ni Anelie kung ano ang mali at nakasimangot.“Anong nangyari sa’yo? Hindi ba at okay ka lang kanina? Bakit nakabusangot ka na naman diyan?”Hindi niya alam kung ano ang sasabihin. Matapos makilala ang ina ni Rohi noong umaga, masama na ang pakiramdam niya. Ito ay kay Rohi na family affair. Bukod dito, malamang wala siyang gustong malaman ng iba na mayroon siyang psychotic na ina. Hindi niya masabi kay Anelie ang tungkol dito para igalang iyon, kaya napailing na lang siya. “Wala. Kain na lang tayo.”Nang dumating si Keefer ay agad niyang pinuna ang pananamlay at kawalan ng gana doon ni Daviana. Walang sumagot sa dalawang babae sa tanong nito. “Sabihin niyo sa a
NABABAKAS NI DAVIANA ang ligaya sa message ng kaibigan dahil sa umaapaw nitong mga emoji ng puso. Napailing na lang si Daviana. Bigla siyang natigilan. Pamilyar ang feeling na iyon sa kanya. Nag-send lang siya ng thumbs up at hindi na ito inistorbo pa para mabilis na matapos sa ginagawa. Gaya ng inaasahan ni Daviana, dumating nga si Anelie sa suite pagsapit ng gabi. Dahil sa takot na baka maistorbo si Rohi sa trabaho ng tunog ng usapan nila, dinala ni Daviana si Anelie sa kanyang kwarto at maingat na isinara niya na ang pinto nito.“Bakit?”“Busy si Rohi sa kabilang silid, baka maistorbo…”Tumango-tango si Anelie na pabagsak ng naupo sa kama. Hindi alintana kung nasaan sila. Maingay si Anelie at ang una niyang nais pag-usapan ay ang tungkol sa kanila ni Darrell na magkasamang nag-overtime. Tinawanan lang siya ni Daviana dito. “Kung alam mo lang Daviana, parang gusto kong araw-araw na lang hilingin na may overtime kami!”“Huwag kang masyadong assuming hangga’t wala siyang sinasabi. Si
ANG MENSAHENG IPINADALA ni Warren kay Daviana ay walang anumang naging tugon. Hindi pa rin niya lubusang maintindihan at mapaniwalaan na kayang gawin ng dalaga ang tumalon sa bintana para lang takasan ang nakatakdang kasal nila. “Gusto niya ba talagang hindi na umuwi sa kanila?”Kahit gaano kasama si Danilo ay ama pa rin niya ito. Tsaka naandon ang kanyang ina. Hindi naniniwala si Warren na tuluyan na niyang kakalimutan ang pamilya niya nang dahil lang sa bagay na iyon. Lumipas na lang ang kalahati ng araw na wala siyang ibang ginawa kundi ang madalas na tinitingnan ang cellphone. Umaasa na baka maaaring nag-reply na si Daviana sa message niya. Bigo siya. Wala. Sa sobrang galit niya ay marahas na tinapon niya ang cellphone phone na bumagsak sa gilid ng sofa. Para ma-divert din ang atensyon niya ay kinuha niya ang remote controller upang maglaro. Hindi siya maka-concentrate doon sa labis na iritasyon. Muli niyang kinuha ang cellphone at nang may nakitang notification, agad nabuhayan
ILANG SEGUNDONG TINGIN at sumunod naman si Rohi, ngunit muli siyang bumalik sa pwesto ng nobya. Ayaw niyang maramdaman nitong binabalewala niya. Hinawakan niya ito sa isang kamay at marahang igininiya papasok sa loob ng pintuan. Hindi na nakaangal pa ang dalaga. Agad kinausap ni Rohi ang naghihintay na doctor pagkapasok nila sa loob.“Ayaw ng ina mong makipagtulungan para mabilis siyang gumaling. Flinushed niya ang gamot sa banyo tapos binunot niya ang tube sa kamay during infusion.” sumbong agad ng doctor sa ginagawa ng ina, “And during the conversation intervention treatment, palagi niyang sinasabi na wala siyang sakit. Na-miunderstood mo lang daw siya at gusto mong gantihan dahil ipinamigay ka ng bata ka pa.”Walang reaction si Rohi kung hindi ang makinig. “Binibitangan niya pa kami na ang mga gamot na pinapainom namin sa kanya ay para baliwin namin siya. To be honest, hijo, your mother has certain symptoms of paranoia. Last night she even wanted to jump from the ninth floor. If t
WALANG MAAPUHAP NA mga salita si Daviana sa kanyang mga nalaman. Tinanggal niya ang seatbelt na suot at kapagdaka ay hinarap na ang kasintahan. “Malay mo naman? Bigla siyang gumaling at bumalik sa dati? Kailangan lang maghintay, Rohi.”Hindi siya nilingon ng binata. Isang nasasaktan na ngiti ang sumilay sa gilid ng labi ni Rohi. Umiiling habang tinatanggal na rin ang seatbelt na suot niya.“Wala akong pakialam kung maka-recover pa siya o hindi na. Basta ginawa ko na ang parte ko bilang anak niya okay na iyon. Pangbawi lang.”Bumaba ang dalawa sa sasakyan at nagtungo na sa inpatient department ng rehabilitation center. May kakaibang nararamdaman si Daviana sa kanyang puso, marahil dahil sa mga huling salita ni Rohi kanina, o dahil sa ngiti nitong nasasaktan na taliwas sa kanyang mga sinabi. Gusto ng dalaga sanang itanong na kung walang pakialam si Rohi sa ina, bakit siya nagpapakahirap na dalhin ang ina sa Laguna upang maalagaan lang sa rehabilitation center? Siguradong may kinikimkim
ILANG ARAW PAGKALIPAS ng usapan nilang iyon ay pwersahang isinama na naman si Rohi ng ina patungo sa tahanan ng kanyang ama. Keysa naman sa kung saan niya ito abandonahin, ibibigay na lang niya sa ama nang sapilitan. Iyon ang itinatak ni Rufina sa kanyang isipan.“Nakita mo naman kung gaano kalaki ng bahay ng Daddy mo di ba? Kung magmamakaawa ka sa kanya na kunin ka niya, hindi ka na makkaaranas na magutom. Malambot na rin ang kamang tutulugan mo, Rohi.”Mariing iniiling ni Rohi ang kanyang ulo. Kahit na mahirap, nais pa rin niyang makasama ang ina niya. Ito ang kinamulatan niya kung kaya naman hindi niya ito ipagpapalit kahit na ipinagtatabuyan pa siya.“Mommy, ayoko sa kanya—”“Makinig kang mabuti, Rohi. Kapag nasa puder ka ng Daddy mo, pwede kang makakain ng masasarap na hindi ko kayang ibigay sa’yo. Araw-araw. Mga bagong damit. Toys. At isa pa kapag malaki ka na, makakapag-aral ka sa magandang paaralan at makakatapos. Kapag nakatapos ka na ng pag-aaral, wala ng makakaalipusta sa’y
NAGKUKUMAHOG NA NAGPALIT ng damit ang dalaga. Binilisan niya lang iyon dahil ayaw niyang mag-intay si Rohi ng matagal. Tahimik silang lumabas ng suite at sa loob ng elevator, walang nagtangka sa kanilang magsalita upang mag-usap. “Kung hindi mo mamasamain, pwede ko bang malaman kung ano ang sakit ng Mommy mo?”Seryoso ang mukha ni Rohi habang nakatuon ang mukha sa binabagtas nilang kalsada. Nang malingunan ni Daviana ang malamig na mga mata, parang gustong bawiin ni Daviana ang tanong niya.“Na-diagnose siya ng bipolar disorder na medyo seryoso. She had suicidal intentions before,” sagot ni Rohi na hindi lumilingon kay Daviana, nasa kalsada pa rin ang kanyang mga mata na walang anumang emosyon kaya hindi mabasa ito ng dalaga. “Pinalala pa iyon ng sitwasyon ng pamilya noon.” Tumango si Daviana na gulat na gulat sa narinig.“Iniwan ni Dad ang aking ina para magpakasal at piliin ang ibang babae. Pagkatapos ng kasal ng aking ama, ang aking ina ay dumanas ng matinding dagok sa buhay. Sa
NAPADILAT ANG MGA mata ni Warren sa kanyang narinig, pakiramdam niya ay tinamaan siya ng kidlat. Tunay ba ang narinig niya? Naglayas si Daviana at tumalon ito mula sa bintana ng kanyang silid? Imposible niyang gagawin iyon!“Ano pong sinabi niyo Tita?!”“You heard it right, Warren. Naglayas ang anak namin. Kagabi. Ngayon hindi namin alam ng ama niya kung nasaan siya. Sabihin mo kay Carol na maghanap na siya ng ibang babae na ipapakasal sa’yo, dahil lantaran kang tinatanggihan ng anak ko. Maliwanag ba? Ikaw na lang ang magsabi dahil paniguradong walang planong ipaalam sa inyo iyon ng asawa ko. Ikaw na lang ang bahalang magsabi sa pamilya mo.”“Hindi ba at siya ay namamalagi sa ikalawang palapag ng bahay niyo, Tita?” muling tanong ni Warren na hindi pa rin maka-move on sa kung ano ang kanyang nalaman.Bakas sa mukha ng lalaki na hindi siya makapaniwala na kayang tumalon ng dalaga ng ganun kataas nang hindi ito nababalian ng binti o nasasaktan man lang ang kanyang katawan. Baka mamaya na
SA TINURANG IYON ni Rohi ay hindi mapigilan ni Daviana na malakas na pumalahaw ng iyak na parang bigla siyang natakot at nahimasmasan. Natataranta namang umalis ng pwesto niya si Rohi. Hindi alintana ang kahubaran ng kanilang mga katawan ay mahigpit na siyang niyakap ng binata upang pakalmahin. Pinulot niya ang damit ni Daviana at walang hiyang isinuot iyon sa kanya ni Rohi. Itinapis naman niya sa kalahati ng kanyang katawan ang blanket. Matapos na maingat na masuot sa dalaga ang hinubad niyang panty ay muli siyang naupo sa gilid ng kama upang yakapin lang muli ang dalaga na naiiyak pa sa hiya.“I am sorry, Viana…tahan na,” patuloy na alo ni Rohi sa kanya na pinalis pa ang mga luha gamit ang likod ng kanyang mga palad, “Hindi na muna natin gagawin ang bagay na iyon kung hindi ka pa handa. Saka na, kapag ready ka na at buo na ang desisyon mo dito. I am sorry kung naging pabigla-bigla ako ng desisyon.”Kung tutuusin ay matagal ang naging paghihintay ni Rohi na mapansin ng dalaga. Taon d