Inis na inilapag ni Sebastian ang kanyang cellphone sa mesa at mabilis na lumabas ng opisina upang habulin si Seraphina at makausap ito. Ngunit huli na ang lahat; nakita na niyang nakasakay ito sa isang kotse at papalayo na. Napakuyom siya ng kamao, ramdam ang panlulumo at inis sa sarili. Wala siyang nagawa kundi bumalik sa opisina, puno ng pagkadismaya, at kinuha muli ang kanyang cellphone. Akala niya'y natapos na ang tawag, ngunit naroon pa rin ang kanyang ina, patuloy sa pagsasalita."Alam mo, Mom, fuck it! Nandoon na 'yun, nakikialam ka pa," galit na sabi ni Sebastian, hindi na napigilan ang bugso ng kanyang damdamin. "Alam mo kung ano? Tama lang na mag-divorce kami ni Seraphina. Tapos na tayo, Mom. Kung gusto mo akong guluhin, wala akong pakialam. Pagod na ako sa pamilyang ito."Matapos sabihin ito, pinatay niya ang tawag at agad na blinock ang numero ng kanyang ina. Malalim siyang huminga, pilit pinapakalma ang sarili bago inilagay ang cellphone sa drawer. Kinuha niya ang susi n
Habang nakapikit si Seraphina, inaantay ang kanyang kapatid na bumalik sa sasakyan, biglang bumukas ang pinto. Inakala niyang si Frederick iyon, ngunit sa halip, ang kanyang anak na si Chantal ang pumasok sa loob. Napasimangot ang bata, halatang hindi masaya sa nangyari."You’re here," malumanay na bati ni Seraphina, pilit na pinapakalma ang kanyang sarili sa presensya ng anak. "Bakit ka nakasimangot?"Tiningnan siya ni Chantal nang matalim, nakataas ang isang kilay, halatang may hinanakit sa dibdib."Isn’t it obvious?" malamig na sagot ng bata. "I don’t like you. But Dad and Uncle Fred insisted for me to get here. And seeing you is ruining my day. Alam mo ba? I was supposed to call Aunt Diane to pick me up here."Bahagyang nanigas si Seraphina sa sinabi ng anak. Alam na niyang matagal nang may hinanakit ito sa kanya, ngunit iba pa rin ang pakiramdam kapag naririnig niya ito mismo mula sa labi ng bata. Gayunpaman, pinanatili niya ang kanyang ekspresyon—walang emosyon, walang bahid ng
“Nandito ka na, Chantal. Tara na,” wika ni Sebastian habang marahang tumayo mula sa kanyang upuan. Walang pag-aalinlangang kinuha niya ang pulsuhan ng anak at marahang hinila ito palabas ng café. Diretso lamang siyang naglakad, hindi man lang lumingon o nag-abala pang kausapin si Diane na nakatayo sa di-kalayuan. Nilampasan lamang niya ito, waring hindi man lang niya narinig ang kanyang pangalan na tinawag nito.“Seb…” mahinang sambit ni Diane habang mabilis niyang tinahak ang direksyon ng mag-ama, pilit na humahabol sa kanila.“Not now, Diane. Gulong-gulo na ako. Pwede ba? Huwag ka nang makisali,” malamig na sagot ni Sebastian, hindi man lang ito nilingon. Direktang nagpatuloy siya sa paglalakad, hawak pa rin ang pulsuhan ni Chantal. Wala nang nagawa si Diane kundi mapatitig na lamang sa papalayong likuran ng mag-ama hanggang sa tuluyan silang mawala sa kanyang paningin.Tahimik lamang si Chantal habang naglalakad sila ng ama. Nagtataka siya sa biglaang pagbabago ng ugali nito. Kanin
“Oh, you're here, Seraphina. Thank you so much sa pagtanggap ng aking imbitasyon,” masayang bati ng ina ni Sebastian habang nakatingin sa bagong dating.Napatingin si Sebastian sa pintuan, at doon niya nakita si Seraphina, kasama ang kanyang nakatatandang kapatid na si Frederick. Hindi niya alam kung bakit pero tila bumigat ang hangin sa loob ng bahay. Ilang oras na rin simula noong huli silang mag-usap, at alam niyang may posibilidad na hindi magiging maganda ang pag-uusap na ito.“It’s okay, Ma,” sagot ni Seraphina gamit ang kanyang kalmadong tinig, tila walang bahid ng emosyon. “Sabi niyo kasi may mahalaga kayong sasabihin, and ako din naman, may mahalaga akong sasabihin.”Napabuntong-hininga na lang si Sebastian, ramdam ang pagod sa paulit-ulit na diskusyong tila wala namang patutunguhan. Tumalikod siya at nagsimulang umakyat sa hagdan, pilit iniiwasan ang usapang alam niyang magiging masalimuot.Ngunit bago pa siya tuluyang makalayo, narinig niya ang malamig ngunit matigas na tin
Hindi na inantay ni Seraphina na sumagot ang ina ni Sebastian. Isang mabigat na buntong-hininga ang kanyang pinakawalan bago siya tuluyang tumalikod at lumabas ng bahay, kasama ang kanyang kapatid na si Frederick. Habang papalayo, unti-unting bumigat ang kanyang pakiramdam, at pagkalabas nila sa pamamahay ng mga Singson, pakiramdam niya ay naubos ang lahat ng kanyang lakas. Parang biglang lumuwag ang kanyang dibdib, ngunit kasabay nito ay naramdaman din niya ang matinding pagod at panghihina. Napakapit siya nang mahigpit sa braso ng kanyang kapatid, tila humihingi ng kahit kaunting lakas upang manatiling matatag.Napansin naman ni Frederick ang pagod at panghihinang bumalot sa kanyang kapatid. Maingat niyang hinawakan ang balikat nito at bahagyang tumigil upang pagmasdan ang ekspresyon sa mukha ni Seraphina—halata ang pinaghalong lungkot, pangungulila, at panghihinayang sa kanyang mga mata."Seraphina, you really did them a favor. Hindi mo naman kailangang pagbigyan ang kahilingan ng i
Napabuntong-hininga na lamang si Frederick habang pinagmamasdan ang kanyang kapatid. Walang salita ang lumabas mula sa kanyang bibig, hindi dahil wala siyang gustong sabihin, kundi dahil sa loob-loob niya, dinadala rin niya ang bigat ng kanyang sariling konsensya. Hindi man niya kasalanan ang nangyari kay Seraphina, pakiramdam niya ay may bahagi siya sa lahat ng ito—lalo na’t siya ang unang nakatakas sa kapalarang ngayon ay kinasadlakan ng kanyang kapatid.Habang tahimik na nagmamaneho, napansin niyang may nadaanan silang Jollibee. Agad siyang lumiko papunta sa drive-thru, na tila ba iyon na lamang ang kaya niyang gawin para kahit papaano ay maibsan ang lungkot na bumabalot sa sasakyan."Isang fries at saka sundae," wika ni Frederick sa staff nang makalapit sila sa ordering window. Walang pag-aalinlangan niyang inabot ang bayad, at matapos ang ilang saglit, pinaandar niya ang sasakyan papunta sa claiming area. Tahimik lang si Seraphina sa tabi niya, tila hindi man lang namamalayan ang
Mag-aala-nuwebe na nang makarating sila sa boarding house ni Seraphina. Pagkaparada ng kotse, agad siyang bumaba at binuksan ang pintuan ng kanilang tinutuluyan. Napansin niya ang dami ng tao sa labas ng mga kwarto—mga estudyanteng abala sa kani-kanilang gawain.Dahil malapit na ang finals, karamihan ay nakaupo sa corridors, may mga nag-aayos ng instructional materials para sa kanilang demo teaching, habang ang iba naman ay subsob sa kanilang laptop, abala sa pagsusulat ng thesis. Ang ilan ay nagkwekwentuhan, siguro’y nagpapalipas-oras matapos ang mahabang araw ng pag-aaral.“Good evening, ma’am!” bati ng ilan sa kanya nang mapansin ang pagdating niya.Ngumiti siya at magiliw na bumati pabalik. “Good evening!”“Kuya, halika pasok ka,” yaya niya kay Frederick na kasalukuyang bumababa mula sa kotse.Agad namang napatingin ang ilang estudyante sa kanyang kapatid, at hindi pa man ito nakakapasok sa loob ay nagsimula nang magbulungan ang ilan sa kanila. Hindi napigilan ni Seraphina ang mat
Maagang nagising si Frederick kinabukasan. Pagtingin niya sa orasan, alas-kuwatro pa lang ng umaga. Alam niyang masyado pang maaga para gumising si Seraphina, kaya nanatili muna siyang nakahiga sa couch, nakatingin sa kisame, pinakikinggan ang halos walang tunog na paligid.Ngunit kahit anong pilit niyang bumalik sa pagtulog, hindi na siya mapakali. Parang may bumabagabag sa kanya, isang hindi maipaliwanag na kaba na nagpapabilis ng tibok ng kanyang puso.Bumangon siya at dumiretso sa kusina. Binuksan niya ang gripo at hinayaan munang mapuno ang baso ng malamig na tubig. Habang hinihintay niyang mapuno ito, dinukot niya ang cellphone sa kanyang bulsa at tiningnan ang screen. Walang bagong mensahe, pero hindi pa rin niya mapigilan ang sarili na paulit-ulit itong silipin."Ang tagal mag-umaga," mahina niyang bulong sa sarili bago ininom ang tubig sa isang lagok.Nang matapos, lumabas siya ng silid. Hindi niya alam kung anong dapat niyang gawin sa mga oras na iyon, kaya hinayaan na lang
"How are you?" tanong ni Sebastian kay Diane habang magkasama silang kumakain sa isang coffee shop. Kasama niya ang kanyang anak na si Chantal, at halatang pagod si Diane matapos ang mahabang araw. Katatapos lang kaso na isinampa sa kanya ni Seraphina, at ngayon ay naglalaan sila ng sandaling pahinga."I’m fine, kakaproseso ko lang ng mga papers. Buwiset—" sagot ni Diane, halatang may inis sa kanyang tinig.Agad namang pinutol ni Sebastian ang kanyang sasabihin. "Watch your mouth, Diane. Nandito ang anak ko," mahina ngunit matigas niyang paalala. Napatingin si Diane kay Chantal at agad siyang natahimik, medyo nahiya sa kanyang pagkakamali."You didn’t help me at all. I feel so bad," reklamo ni Diane na may bahagyang pabebe sa kanyang tono, na para bang gusto niyang makuha ang simpatya ni Sebastian.Bago pa man siya muling makapagsalita, biglang sumabat si Chantal na may bahagyang ngiti sa labi. "It’s okay, Tita. Umalis na rin naman si Mama, hindi na niya tayo guguluhin."Napangiti si
Para kay Seraphina, tila napakabagal ng takbo ng oras. Naka-upo siya ngayon sa isang silya, hawak ang isang libro at pilit na binabasa ito, ngunit hindi niya lubos na maituon ang kanyang isip sa mga pahina. Wala siyang kailangang gawin—iyon ang bilin ng kanyang kapatid. Ang tanging hiling nito ay sulitin niya ang kanyang bakasyon sa Italy at i-enjoy ang bawat sandali. Ngunit sa halip na matuwa, isang hindi maipaliwanag na lungkot ang bumalot sa kanya. Pakiramdam niya’y parang may kulang, isang bagay na hindi niya mahagilap kung ano.Sa tuwing may libreng oras ang kanyang kaibigan na si Althea, tinatawagan siya nito upang kumustahin. Isang gabi, habang nakatanaw siya sa labas ng bintana, narinig niya ang tunog ng kanyang cellphone. Agad niyang sinagot ang tawag."Are you okay, Seraphina?" tanong ng kanyang kapatid, na siyang nagpatigil sa kanyang malalim na pag-iisip."Okay naman ako, Kuya," sagot niya, ngunit dama sa kanyang tinig ang bahagyang pag-aalinlangan. "It’s just... I feel bo
Nasa balkonahe na sila, at sa halip na tumingin kay Sebastian, itinukod ni Seraphina ang kanyang mga siko sa railing at itinapat ang paningin sa langit. Madilim na, at nagkalat ang mga bituin sa kalangitan, tila kumikislap sa katahimikan ng gabi. Ang buwan ay maliwanag, ngunit hindi sapat upang paliwanagin ang bigat na nakadagan sa kanyang dibdib.“Aalis na ako,” panimula niya, hindi pa rin tumitingin sa kanyang asawa. “Sana maging mapayapa kayo ni Chantal. Ingatan mo siya.”Sa gilid ng kanyang paningin, nakita niyang nilingon siya ni Sebastian. Sa pagkakataong ito, may nakita siyang emosyon sa mga mata nito—isang bagay na hindi niya inaasahan. Galit ba ito? O kaya naman, nasisiyahan na sa wakas ay aalis na siya? Hindi niya mawari.Huminga siya nang malalim bago muling nagsalita. “Yung divorce papers, paki-process na lang. I’ll be waiting for the final documents.”Sa puntong iyon, naramdaman niyang lumuwag ang kanyang dibdib. Isang hakbang palayo sa nakaraan, isang hakbang patungo sa
Habang nasa biyahe, pinagmasdan ni Seraphina ang tanawin sa labas ng bintana ng sasakyan. Ang mga ilaw sa lansangan ay tila naglalaro sa kanyang paningin, habang ang kanyang isip ay abala sa kung ano ang maaaring mangyari sa muli nilang pagkikita. Kinuha niya ang kanyang cellphone at mabilis na tinext si Jude, ang kanyang bayaw, upang ipaalam na pupunta siya sa kanilang bahay."Jude, I'm on my way. Hope it’s okay."Ilang sandali lamang ang lumipas bago ito sumagot."Of course, Seraphina. See you."Napabuntong-hininga si Seraphina matapos basahin ang sagot. Pinag-iisipan pa rin niya kung tama ba ang naging desisyon niyang dumalaw muna sa kanyang anak at manugang bago siya umalis patungong Italy. Alam niyang ito ang tamang gawin bilang isang ina, pero hindi niya rin maiwasang mangamba. Marami nang nangyari sa pagitan nila ni Sebastian at ng kanyang pamilya, at hindi niya alam kung paano siya tatanggapin sa pagkakataong ito.Muli niyang nilingon si Frederick, na tahimik na nagmamaneho. R
Bukas ng umaga, aalis na si Seraphina patungong Italy. Hindi niya alam kung kailan siya babalik, kaya napagdesisyunan niyang bumalik muna sa kanyang nirentahang apartment upang ayusin ang mga natitira niyang gamit. Habang nakaupo sa kanyang kama, pinagmasdan niya ang mga gamit na kanyang binili—mga gamit na hindi na niya madadala sa kanyang pag-alis.Napabuntong-hininga siya, halatang nag-aalangan kung ano ang dapat niyang gawin."Sayang naman kung hindi ko magagamit ang mga ito…" bulong niya sa sarili habang nakatingin sa kanyang kapatid na abala sa pag-aayos ng ibang gamit.Napansin nito ang kanyang pagkadismaya at agad siyang tinapik sa balikat. “Let me take care of that. Huwag ka nang mabahala,” anito, may bahagyang ngiti. “Yung laman ng ref mo, ipamigay mo na lang sa mga kapitbahay mo. Sayang kung masisira lang.”Napatingin siya sa refrigerator. Binuksan niya ito at napansin niyang puno pa ito ng pagkain—may mga sariwang gulay, karne, at iba't ibang klase ng processed food. Hindi
Kasama ngayon ni Seraphina ang kanyang kapatid habang naglalakad patungo sa korte. Huling araw na niya ito para asikasuhin ang kaso, at ngayong araw na rin ilalabas ang pinal na desisyon ng hukuman. Ramdam niya ang bigat ng sitwasyon, kaya hindi niya napigilan ang pagbuntong-hininga habang papasok sa court hall. Pilit niyang pinapanatili ang kanyang kumpiyansa, ngunit hindi niya maikakaila ang kaba na bumabalot sa kanyang dibdib.Habang nililibot ng kanyang paningin ang paligid, agad niyang napansin si Diane na nakaupo sa kabilang bahagi ng hall, kasama ang kanyang ina. Tahimik lang itong nakamasid, halatang nag-aalala rin sa magiging hatol. Gayunpaman, isang bagay ang kapansin-pansin—wala doon ang ama ni Diane."I guess his father never showed. Nakakahiya naman kasi," bulong ng kanyang kapatid, may bahid ng pangungutya sa tinig nito.Napakunot-noo si Seraphina at agad siyang sumulyap ng masama sa kanyang kapatid, na tila sinasaway ito sa pagiging mapanuri sa sitwasyon ng iba. Hindi n
“Finally, tapos na din,” wika ni Seraphina matapos niyang ligpitin ang kanyang mga kagamitan.Katatapos lang ng exam, at ngayon, isang mabigat na desisyon ang kanyang nagawa—magre-resign siya upang makapag-focus sa kaso laban kay Diane. Matagal niyang pinag-isipan ito, at kahit mahirap iwan ang trabahong minahal niya, alam niyang kailangan niyang unahin ang laban na matagal na niyang gustong tapusin.Nagpatuloy ang mga hearings, at sa bawat pagharap niya sa korte, ramdam niya ang pagod—hindi lamang sa pisikal kundi pati na rin sa emosyonal. Minsan, gusto na niyang sumuko, gusto na niyang iurong ang kaso para lang matapos na ang lahat ng sakit na dulot nito. Pero sa tuwing naiisip niya ang nangyari, ang mga alaala ng kawalang-hustisyang natanggap niya, napipilitan siyang ipagpatuloy ang laban.“Ms. Sep, talagang aalis ka na talaga?” tanong ni Ma’am Ge, isa sa kanyang mga kasamahan sa trabaho. Kita sa mukha nito ang lungkot at panghihinayang.Napangiti si Seraphina kahit may bahagyang p
“Let’s go,” wika ni Seraphina, kasabay ng pagtango ni Althea bilang pagsang-ayon. Hindi na sila nag-aksaya ng oras at tuluyang lumabas ng arena. Sa paglabas nila, kaagad silang pumara ng taxi upang makaalis.“Punta muna tayo sa isang burger house,” suhestiyon ni Althea habang inaayos ang kanyang buhok. Tumango lang si Seraphina, halatang walang reklamo sa mungkahi ng kaibigan. Pagdating nila sa burger house, agad na nagtungo si Althea sa counter upang umorder ng pagkain, samantalang si Seraphina naman ay nanatiling nakatayo at tahimik na inilibot ang paningin sa paligid.Habang abala si Althea sa pagpili ng kanilang kakainin, si Seraphina naman ay tila nalulunod sa sarili niyang isipan. Maraming tao sa paligid—mga magkakaibigang nagtatawanan, mga pamilya na masayang nagsasalu-salo, at ilang magkasintahang punong-puno ng lambing sa isa’t isa. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya. Hindi niya maiwasang maalala ang isang bagay—o isang tao.Kailan nga ba ang huling beses n
Napataas ang kilay ni Seraphina habang nakatingin kay Gorge. Ramdam niyang para bang hinuhusgahan siya nito, ngunit wala siyang pakialam. Hindi niya kailangang ipaliwanag ang sarili niya, lalo na sa isang taong mahilig makialam sa hindi naman niya dapat pinapakialaman.“Si Sebastian ba ang hinahanap mo?” tanong ni Gorge, may bahid ng panunuyang nakapaloob sa kanyang tinig. Ang ngisi nito ay nagpapahiwatig ng kung anong iniisip na tila nais niyang iparamdam kay Seraphina.Mabilis siyang sumagot, hindi pinapahalata ang inis na unti-unting nabubuo sa kanyang dibdib. “I’m not looking for him, at saka ano ba ang pakialam mo?” madiin niyang wika, nakatingin nang diretso sa mga mata ni Gorge. Hindi niya gusto ang tono nito, ang paraang ginagamit nito upang painitin ang ulo niya.Ngunit sa halip na umurong o tumigil, mas lalo pang lumapad ang ngiti ng lalaki, tila ba natutuwa na nakikita siyang naiinis. “Oh, a loving wife is here—”Bago pa man matapos ang kanyang pangungutya, hindi na nakapag