CHAPTER 6

Napakamot naman ang kaibigan sa ulo nito at natawa nalang na humabol sa kanya.

"Ngay"(okay) sagot pa nito, "Eto naman, sobrang seryoso. English is the universal language, kaya okay lang na gamitin natin ito. Isa pa, halos mga dayuhan ang mga turista sa kabilang Isla. Gamit na gamit ito para sa akin Amigo"

Tinapik pa nito ang balikat niya at nauna nang naglakad habang pasipol-sipol. Nagkatinginan nalang sila ni Alab na nagkibit-balikat lang.

"Balita ko, kinasal na raw si Kora"

Napahinto ito sa paglalakad at napayuko. Si Kora ay matagal ng kasintahan ni Makisig pero biglang nagpakasal sa isang taga Maynila.

"Iyon din ang alam ko. Hindi pa naman kami nagkakausap. Biglaan lang ang lahat. Ni wala manlang siyang sinabi. Sana, nakapaghanda ako" sagot nito na may matigas na ekspresyon sa mukha.

"Kamusta ka naman? May palek (alak) ako sa bahay. Baka gusto mong pag-usapan?" alok niya sa kaibigan.

"Sumabay ka na rin sa'min Alab..." aniya na nilingon ang isa pang kaibigan.

Tumango lang ito sa kanya. Pagkarating sa sariling tahanan. Agad na nilang inihanda ang maliit na lamesa at mga upuan na gawa sa kahoy. Pumunta naman sa kusina si Dakila para kunin ang palek (alak) na siya mismo ang gumawa.Nakatago ito sa kabinet. Tinatawag nila itong Basi dati na kalaunan ay naging palek.

Upang magawa ang katutubong alak na ito, kinakailangan munang durugin ang tubo (sugarcane) at kunin ang katas nito at pakuluan. Kapag kumulo na, nilalagyan nila ito ng duhat para magkakulay. Pagkatapos ay isasalin sa tapayan. The jars are then sealed with banana leaves and allowed to ferment in several years until it's ready to be drunk. The resulting drink is pale red in color. Kaagad na kumuha siya ng palek at nagsalin sa isang pitsel na gawa sa kawayan. Kumuha na rin siya ng baso para magamit nila at binalikan na ang kanyang mga kaibigan sa labas.

"Pasensya na at natagalan" wika niya at inilapag na ang mga bitbit sa mesa.

Napansin niyang si Makisig lang ang nandun. Wala si Alab. Nagsiga ito ng apoy para magsilbing ilaw nila sa madilim na gabi at nang hindi sila papakin ng mga lamok.

"Nasaan nga pala si Alab? Hindi ba siya sasali sa inuman natin?" umupo na rin siya kaharap nito.

"Umuwi muna, kukunin daw ang mga nahuling isda niya kanina. Gagawing pulutan" sagot ni Makisig.

Di naman nagtagal ay nakabalik na ang kaibigan na may dalang malalaking isda na tinatawag nilang Dibang (flying fish). Malapit lang naman ang bahay nito mula sa kanyang tirahan. Mga isang kilometro lang ang layo at dalawang kilometro naman sa bahay ni Makisig.

"Makikigamit muna ako sa kusina mo Dakila, Ihahanda ko lang muna ang ating pulutan. Hintayin niyo ako" wika ni Alab at tumalikod na.

"Ito talagang si Alab, akala naman niya, ganun na ako kaatat sa inuman" bwelta pa ni Makisig na ikinatawa niya.

"Bakit, hindi ba?" tudyo niya sa kaibigan na tinawanan lang nito.

"Maiba ako, nakasalubong ko si Apo Milda kanina. Hinahanap ka niya at mayroon daw'ng nakita na pangitain tungkol sa mapapangasawa mo" ani Makisig na nakakuha ng atensyon niya. Si Apo Milda ay isang Babaylan sa kanilang tribo. Magaling itong manggamot at may kakayahan na mahulaan ang hinaharap. Dito sila sumasangguni upang makapaghanda kapag may paparating na bagyo.

"Wala sa plano ko ang pag-aasawa. Gusto kong pagsilbihan ang tribo. Makakaabala lang iyon sa tungkulin ko. Isa pa, mas higit na pinagpapala ni Bathala ang taong hindi pa nababahiran ng kapusokan" mahabang paliwanag niya sa kaibigan.

"Hindi ka manlang ba interesadong malaman kung sino siya?" tanong nito na nagpakunot ng noo niya.

"Para saan pa? Hindi rin naman kami magkakatuluyan" sagot niya saka napabuntong-hininga. Tumango-tango naman ang kaibigan sa tinuran niya.

"Hindi ko kailanman babaliin ang aking panata na manatiling dalisay"

Maya-maya pa ay bumalik na si Alab na dala-dala ang kanilang magiging pulutan. Ang lataven a dibang o kinilaw na isda.

"Mukhang masarap ang inuman natin ngayon ah" komento niya sa kaibigan na tipid lang nitong ikinangiti.

"Sumabay ako sa pangingisda kina Mang Isko kanina bago dumalo sa pagpupulong. Iilan lang ito sa mga huli namin. Dinala ko na rito para matikman niyo narin" wika nito na umupo sa pagitan nila.

"Simulan na natin ang inuman nang makarami" ani Makisig na kinuha ang pitsel at nagsalin na kaagad sa baso ng palek at kaagad na ininom ito. Kumuha ito ulit ng alak at ibinigay kay Alab na agad naman nitong tinungga.

"Ano ng plano mo ngayon, mukhang dito maninirahan si Kora at ang asawa niya" seryoso na wika ni Alab at sinalinan ang baso ng palek at ibinigay kay Dakila.

"Hindi ko alam... Hindi ko pa matanggap ang pagtataksil niya sa'kin" sagot ng kaibigan na umigting ang panga at may madilim na ekspresyon sa mukha.

"Nagplano na kami ng pamamanhikan, binalak ko ng hingin ang kamay niya sa kanyang mga magulang. Naging matapat ako't iginalang siya. Ni hindi ko pinapadapuan ng lamok sa sobrang pagmamahal ko sa kanya. Hindi ko alam kung saan ako nagkulang!" nagsalin ulit ito ng palek at kaagad na tinungga.

"Hindi ba kayo nag-away ni Kora bago pa siya umalis papuntang Maynila?" tanong niya rito at kumuha ng isda na kanilang pulutan.

"Hindi parin iyon sapat na dahilan para lokohin niya si Makisig" sagot ni Alab sa kanya at nagsalin ng palek para ibigay sa kaibigan nila.

"Hindi kami nag-away. Iyon nga ang mas masakit. Wala manlang akong mahanap na dahilan kung bakit niya ako iniwan. Ni hindi manlang siya nagpaalam" sagot ni Makisig na namumula ang mga mata. Nagbabadya na itong umiyak.

Naawa siya sa kaibigan pero wala siyang maipayo dito na maganda. Kahit siya mismo, hindi alam ang gagawin kung siya ang nasa sitwasyon ng kaibigan. Ang kaya lang niya ay damayan ito sa kalungkutan at maging tagapakinig kapag kailangan nito ng kausap.

"Hayaan mo ang sarili mo na magluksa" wika ni Alab na hinarap si Makisig at tinapik sa balikat.

"Nagmahal ka. Normal lang na masaktan. Kapag hindi ka nasaktan, hindi ka tunay na nagmahal. Ganoon lang 'yon" kumuha ito ng palek at tinungga, "Gawin mong halimbawa ang nangyaring ito sa'yo. Para sa susunod na iibig kang muli, alam mo na ang mga dapat at hindi dapat gawin. Masarap magmahal, Oo. Pero walang masama kung mas piliin mo na magtira para sa sarili mo"