CHAPTER 5

Nilunok muna niya ang kinain at uminom ng tubig bago sumagot sa Ama.

"Ou nga pala. Sa susunod na buwan na iyon Ama diba?"

"Oon... (Ou) kaya kailangang ma-plano ng maiigi ang mga gagawin para sa araw na iyon. Seguradong may mga turistang dadagsa rito sa Isla"

Nanumbalik tuloy sa kanyang alaala ang mga pangaral ng Ama noong bata pa siya tungkol sa kahulugan ng selebrasyong Vakul-Kanayi.

Ang pagdiriwang ng Vakul-Kanayi ay simbolo ng kanilang dignidad. Ipinapakita rin nito ang diwa ng mga tribong Itbayat. Ang bawat detalye ng kanilang buhay ay nakasentro sa kaligtasan. Mula sa pagtutuyo ng mga isda, para mayroon silang makain kapag ang alon ay hindi mapagkatiwalaan. Hanggang sa pagtatayo ng mga bahay na gawa sa soledong mga bato. Na nagsisilbing pananggalang nila laban sa matinding bagyo. Sinasalamin din nito ang pagiging simple at kagandahang loob na pinahahalagahan sa buhay ng mga ka-tribo. Pinapakita rin nito ang kahalagahan ng pagpapanatili sa mga tradisyon na sagrado.

"Dakila,Manghap ka pa"(kumain ka pa) wika ng Ina niya.

"Ina... mabsuy aku na"(busog na ako) nakangiti niyang sagot dito.

Nilingon niya ang Ama na katatapos lang din kumain.

"Sasabay na ako sayo Ama" Aniya at tumayo na.

Lumapit muna siya sa Ina at hinagkan ito sa noo.Tumayo na rin ang kanyang Ama para makapagpaalam. Hinagkan pa nito ang kanyang Ina sa mga labi bago sila tuluyang umalis.

"Kamusta ka naman sa bukid Dakila?" maya-maya pa'y tanong ng Ama.

Nakaakbay ito sa kanya habang binabaybay nila ang daan patungo sa lugar ng pagpupulong.

"Maayos lang naman ako Ama, kasalukuyan akong naghahanda para sa mga itatanim sa bukid. Binibilisan ko ang pag-aararo para makapagtanim na bago paman abutin ng tag-ulan."

Tumango naman ang kanyang Ama sa kanyang naging tugon.

"Maiba tayo, hanggang ngayon ba ay wala ka pa ring balak mag-asawa? Hindi na kami bumabata ng iyong Ina Dakila. Nananabik narin kaming magka-apo"

Napatigil siya sa paglalakad dahil sa tinuran ng Ama. Paano niya ba ipapaliwanag sa mga magulang ang panata niya na manatiling birhen? Hindi naman lingid sa kaalaman niya na hindi normal ang kanyang paniniwala na ganito. Lalake siya at hindi babae, pero sapat na bang dahilan iyon para pagbawalan siyang manumpa sa sarili na manatiling inosente?

Napabuntong-hininga naman ang Ama sa reaksyon niya at mas piniling magpatuloy nalang sa paglalakad. Kararating lang nila na sakto namang pagdating ng mga kaibigan niyang sina Makisig at Alab.

"Magandang gabi, Datu Kidlat at sa'yo rin Dakila" bati ni Makisig sa kanila. Habang si Alab naman ay tumango lang sa kanila na ginantihan din niya ng pagtango.

"Magandang gabi din sa inyong dalawa." wika ng Ama at umupo na sa gitna ng bulwagan ng pagtitipon upang simulan ang pagpupulong.

"Nandito na ba ang lahat?" tanong nito sa malakas na boses.

Umupo siya katabi nila Makisig at Alab. Doon sila pumuwesto sa ikatlong hilera ng upuan sa bandang gilid. Samantalang, nasa harapan naman ang Lupon ng Matatanda. Sila ang mga tagapayo ng kanyang Ama sa pamamalakad ng kanilang tribo. Halos mga isang daan din sila ngayon na nagtipon-tipon para sa gagawing paghahanda sa darating na pagdiriwang. Nang masegurado na kompleto na ang lahat,napagpasyahan ng simulan ang pagpupulong.

Bago iyon ay nagdasal muna sila para humingi ng gabay kay Bathala. Ang iba sa kanila ay mga Katoliko na pero iisa lang ang kanilang dalangin. Wala namang problema doon. Mas mahalaga para sa kanila na respetohin ang ibat-ibang paniniwala keysa pag-awayan pa ito.

"Nagtipon tayo ngayon upang talakayin ang tungkol sa paparating na pagdiriwang ng Vakul-Kanayi. Inaasahan ko ang pakikipagtulungan ng lahat para sa araw na iyon. Seguradong dadagsain tayo ng turista kagaya noong nakaraang taon. Hahatiin ko sa tatlong pangkat ang lahat ng mga ka-tribo. Ang una ay ang pangkat sa paghahanda para sa pagkain. Ang ikalawa, ang pangkat na mag-aasikaso sa mga palaro at paligsahan. Ang panghuli ay ang pangkat na magbabantay para sa seguridad ng lahat" mahabang wika ni Datu Kidlat, "Mangyaring pumila ang lahat sa kung anong pangkat ang nais na gawin para sa nalalapit na pagdiriwang"

Tumayo na ang lahat upang pumunta sa nais na pangkat. Sa bandang kanan ay naroon ang pangkat na para sa mga maghahanda ng mga pagkain. Sa kaliwa ay ang pangkat na mag-aasikaso para sa palaro at paligsahan samantalang ang sa gitna naman ay ang pangkat na magbabantay para sa seguridad ng lahat. Napili nilang magkakaibigan ang pangkat para sa seguridad. Pumila na rin sila at nagpalista.

May naatasan na mamumuno sa bawat pangkat at siya ang napiling mamumuno sa pangkat nila.

Maayos naman na naipatupad ang mga aktibidad para sa nalalapit na pagdiriwang. Gagawin muli ang pagpupulong subalit kada pangkat na.

"Sa palagay ko ay maayos na naisagawa ang pagpupulong, kung wala na kayong nais na idagdag pa ay maaari na tayong umuwi" anunsyo ng Datu na kaagad namang sinang-ayonan ng lahat.

Nagpaalam na rin siyang uuwi sa kanyang Ama na tinanguan lang nito dahil abala pa sa pakikipag-usap sa lupon ng matatanda. Inakbayan naman siya kaagad ni Makisig at hinila na papalabas.

"Long time no see,my friend!" wika pa ni Makisig na nakangiti. Nasa gilid naman nito si Alab na seryoso lang na naglalakad kasabay nila.

Tiningnan niya lang ito na nakakunot-noo. Nakakaintindi naman siya ng Ingles pero mas gusto niya ang Tagalog at ang wika nila na gamitin. Nagtapos silang magkakaibigan sa kursong Agrikultura (Bachelor of Science in Agriculture).

Si Makisig ang madaldal sa kanilang tatlo. Palagi itong may baong pick-up lines na nakuha nito sa mga turista na dumadayo sa Sabtang. Ang kabilang Isla. Si Alab naman ang tahimik sa kanila. Minsan lang ito kung magsalita at palaging seryoso ang mukha.

Noong nag-aaral pa sila sa siyudad, makailang ulit silang muntikang masuspende. Paano, lapitin ng away si Makisig. Mahilig kasi itong umarte na parang bakla kaya nahuhumaling ang kababaihan dito. Na humahantong sa pag-aaway ng mga mag-syota dahil sa selos sa kanya. Magandang lalake rin kasi ang kaibigan. Dagdagan pa na may matipuno itong katawan. Hindi maipagkakailang may panlaban din ito. Kahit ganoon si Makisig ay hindi naman ito patatalo pagdating sa labanan. Magaling ito sa hand to hand combat.

Makailang beses din itong nanalo sa Taekwondo Contest. Blackbelter pa nga ang kaibigan. Si Alab naman ay magaling sa Judo at nanalo na rin ng ilang beses. Nakapag-aral din ng Muay Thai ang kaibigan noong minsang may nagbakasyon na taga-Thailand sa Isla at naging malapit sa kanila. Habang siya naman ay magaling sa Eskrima na itinuturo rin niya sa mga bata sa kanilang tribo.

"Maylilyak su Ivatan" (magsalita ka ng Ivatan) ani Dakila at nagpatuloy na sa paglalakad.