Share
Hanap (2)
"Kilala naman natin si Fernan. Kung may isang salita na maihahambing sa kanya, ito ay ang salitang matapang. Gagawin niya talaga ang lahat-lahat para maging matagumpay ang paglusob na ito upang ipakita sa mga kasamahan niya sa Dies Hijos na totoo ang kanyang paniniwala---ang paniniwalang ito na ang tamang panahon para sa isang malawakang rebolusyon. At siempre, ito ay nangyayari dahil sa pagkaguho ng kapatiran ng mga ilustrados, ang huling palad ng lahat sa mapayapang paraan ng pakikipagbaka para sa ating kasarinlan"
"Ngunit, masyadong mapangahas ang balak niyang ito. Ang paglusob na gagawing ito ni Fernan ay maaaring magpapasiklab sa mga susunod na madudugong labanan dito sa buong Ilocandia. At karahasan ang mararanasan ng lahat kapag mangyayari ito,"
"Buo na ang isip ng pinuno, Andong," wika ni Roberto. "Maging ang pinakamataas na pinuno namin ay di nagawang mabago ang isip niya,"
"Kung gayun, ano ang bal
Kaugnay na kabanata
Lahid Ilog
Mula sa madilim, gawa sa bato at makitid na lagusan ng Tatag Bato---ang pinakamalaking kuta ng mga insurrectos o rebelde sa buong Ilocandia, dito nakita ni Teodato Salinas o Ato na pumasok ang isang pangkat ng mga kalalakihan.Pitong lalaki ang kaagad natanaw niya na pumasok roon na pawang may mga bitbit pang mga mataas na uri ng armas. Sa paglapit nama't pagkasilaw sa kanila ng hawak niyang lintera, nagawang masilayan dito ni Ato ang mga tindig at pagmumukha ng mga lalaki. Batid niya na magkakasing-edad lamang ang mga ito---marahil ay nasa mga mahigit kwarenta anyos ang gulang batay sa nangangayayat na nitong mga mukha. Nakasuot sila ng mga naluluma na't narumihang kulay puti at gawa sa bulak na camisa de chino, nakapang-ibaba ng nakukupas na mga pantalones at ang ilan sa kanila'y nakasuot pa ng mga salakot sa ulo. Pagkakita ni Ato sa kanila, agad naman niyang sinalubong at binati ang nakilalang matandang lalaki na siyang nanguna sa nilalakad ng pangkat na iyon
Lahid Ilog (2)
"Noong nakaraang araw ay inutusan ko ang isa nating kapatid na pumunta sa pantalan ng San Bernardo. Pinapunta ko siya roon para mag-abang, magmasid at bantayan ang mga nadakip na kawani ng La Indio Independencia, ang nasirang kapatiran ng mga ilustrados na ating kaugnayan. Sila ang labing-isang kawani ng kapatirang ito na dadalhin sa daongan ng San Bernardo---mula Fuerte de San Nicolas---para isakay sa isang bapor doon bilang pagpapatupad sa kaparusahang nahatol sa kanila na itapon silang lahat sa Dapitan. Ngunit, mula sa buong araw na pag-aabang ay bumalik na lamang ang ating kapatid na ito na bitbit ang isang nakakabahalang balita. Aniya, wala siyang nakitang ni isa sa mga kawani ng La Indio Independencia na sumakay o pumasok sa nakadaong roon na bapor. Kahit sa paglayag na ng bapor na ito paalis sa pantalan ay wala pa rin siyang namataan ni mukha o anino man mula sa labing-isang kawaning iyon, at ito ay isang bagay na talagang nakakapagtaka,"Nakita ni Ato ku
Lahid Ilog (3)
Muling umabat sa pinag-uusapan ang Batong Kawal."Saan matatagpuan ang pinakamalaking imbakan ng mga armas sa Ilocandia?" tanong ng Batong Kawal."Imbakan?" ang nagulat na tanong ni Simon, nililinaw ang pagkakarinig sa salita.Nagulat din sa tanong na iyon ang iba pang mga pinuno sa Dies Hijos.Sumagot naman si Simon kay Fernan. "Nasa San Bernardo ang pinakamalaking imbakan ng mga armas. Dito muna kasi dinadala at iniimbak ang mga bagong armas mula sa mga barkong naghahatid sa mga ito,""Bakit, Fernan?" nagtatakang tanong ng Puno sa Batong Kawal."Ano ang binabalak mong gawin?""Balak kong lusubin ang imbakan ng mga armas sa San Bernardo," sagot ni Fernan."Kukunin ko ang lahat ng mga armas doon,""Nahihibang ka na ba?" bulalas sa kanya ni Flavio Macapagal. "Naririnig mo ba ang sinasabi mo? Isang
Lahid Ilog (4)
"Kaya, matulog ka na," ani Fernando kay Ato. "Hindi mo na ako kailangang bantayan pa dito. Umuwi ka na nang sa ganu'y makapagpahinga ka ng maayos. Maaga pa ang alis natin bukas,"Tumango lang si Ato bilang sagot.Sa pag-alis ng Puno sa Ulo ng Bato, naiwan nang mag-isa roon si Ato. Di na niya sinundan pa ang yaong Puno. Sa ilang dumaang sandali, isa-isa na niyang hinipan ang apoy sa mga lampara't mga lintera na nakasindi doon. At nang magawa na niyang mapatay ang lahat ng mga ilawin--- maliban sa isang lintera na kinuha niya mula sa kanang haliging pinagsabitan nito---nakita niya kung paano tumaklob ulit ang kadiliman sa pinakamahalagang lugar ng kuta. Binalot pa din at nanatili ang katahimikan sa buong silid na siyang tanging maririnig lamang ni Ato sa mga pagkakataong iyon.At matapos ang lahat ay lumakad na rin ang binatang tulisanes, palabas ng Ulo ng Bato.Mag-aalas dies na nun ng gabi kaya katah
Lahid Lawak
Parang nakiayon sa damdamin ng Bastong Loro ang naging timpla ng panahon sa araw na iyon.Nakalulumo sa kaloobang tingnan ang nagkumpulang mga maiitim na kaulapan sa kalangitan na siyang mga tiyak na signos sa paparating na malakas na ulan. Madadarama naman sa buong paligid ang lamig na dala ng bumabayong hanging amihan na kung manglapnos sa mga balat ay nakakapangilabot ng balahibo. Sa malamig na umaga ding ito, habang iginapaspas kasabay ng may kalakasang bagwis ng hangin, umiba rin ang mga ipinakitang galaw ng mga maluntiang puno't mga halamang tumutubo sa tabi-tabi na tila ba mararamdaman sa bawat pagyuko't pag-indak ng mga ito ang namumuong lumbay na dumaraing at tumatawag-batid sa mga dumadaang tao sa kalye. Ngunit, gayunpaman, ang lahat ng mga ito'y hindi batid sa pansin ni Andracio de Castro kung saan sa mga pagkakataong iyon ay marahang naglalakad sa kahabaan ng Calle Agustin.Nakababa ang ulo niya habang binabaybay ang malaki
Lahid Lawak (2)
Sa kinaroonan niya, nang matanaw ang bandang kaliwa ng entablado, nakita ni Andracio ang ilang umiiyak na mga kababaihan. Agad naman niyang nakilala ang mga ito, batay sa mga mukha, na silang mga babaeng manggagawa sa pabrika ng La Guevarra Fabrica de Tabacos Cigarillos, ang pagawaang pinamamahalaan ni Don Condrado. Di man niya ipinakita, tulad ng mga umiiyak na kababaihan, ay naghihinagpis rin si Andracio para kay Don Condrado. Bukod tanging minamahal rin niya ang yaong matandang don, hindi lamang bilang isang mabait, matapat, at magalang na may-ari ng pinagtratrabuhang pabrika kundi bilang isa ring matapat at mabuting kapamilya. Nang makita ni Andracio ang mga kababaihang manggagawa ng La Guevarra ay biglang naalala niya ang isang taong alam niya na sa mga pagkakataong ito'y labis ring naghihinagpis. Naalala din niya ang sulat na ipinabibigay sa kanya ni Don Condrado. Nakatitiyak siyang dahil sila ngang hindi mga kaano-ano ni Don Co
Lahid Gunita
Sa Casa Escarlata ay may isang magarbo at engrandeng piging na magaganap. Imbitado ang lahat ng mga maituturingna mayayama't makapangyarihang tao sa buong Sangrevida o maging sa buong Ilocandia, sapagkat ang yaong piging ay inihanda mismo para sa isang napakahalagang opisyal na dumayo sa bayan;Ang Punong Mahistrado ng Real Audencia sa Felipinas.Kanina pa lumilim ang gabi sa buong bayan kaya nama'y pinapadali na ni Pedro ang sinasakyang karwahe patungo sa yaong mansyon upang sa ganun ay hindi siya mahuli sa salo-salo roon. Mag isa lamang siyang nakasakay sa karwahe, pinauna na kasi niya ang asawa na si Delfina at ang kanilang mga anak na sina Quintin at Dominico mulang hindi pa siya nakabihis nung papaalis na sana ang mga ito--buhat huli na nakauwi dahil tinapos paniya ang ilang mga nakabinbing gawain bilang alguacil mayor ng Fuerte de
Lahid Gunita (2)
Sa pag-upo'y dito na narinig ni Pedro kung ano ang pinag uusapan ng mga gobernadorcillo--at ito ay tungkol sa pagkamatay ng dating alcalde mayor."Hanggang ngayon ay hindi ko pa rin lubos nauunawaan kung bakit kinitil ng dating alkalde ang sarili niyang buhay," nalulungkot na wika ni Alejo Silva. "Hindi ko akalain na ang katulad niyang mapagmahal sa pamilya at mga kaibigan ay may nakabalot palang lihim na suliranin sa sarili. Ikinagulat ko talaga ang malagim na nangyari sa kanya,""Lahat tayo ay may nakatagong demonyo sa ating mga sarili na siyang pinakamahirap nating kalaban," mabaras na sabi ni Camilo Zarcal, ang gobernadorcillo ng San Bernardo. "Namimihasa ito sa panahon ng ating kahinaan. At nasa sa atin lamang kung ito'y patuloy nating kakalabanin upang maiwaksing tulayan o hahayaan na lamang na lamunin tayong buo hanggang sa punto ng ating kamatayan,""Ang nangyari sa alkalde ay patunay lamang na hindi lahat ng mat
Pinakabagong kabanata
