Nang matapos na sina Mia at Mona sa pag-aani ng gulay, dahan-dahan silang naglakad pabalik sa mansyon. Ang araw ay hindi pa gaanong mataas sa langit, kaya naman may kalamigan pa ang hangin. Habang naglalakad, dama ni Mia ang kakaibang kapayapaan na hatid ng umagang iyon—isang bihirang pagkakataon para sa kanya.
Pagdating sa kusina, agad nilang inilapag ang basket ng mga bagong aning gulay sa countertop. Sa tingin ni Mia, marami-rami rin silang nakuha, at naisip niyang mas magiging masarap ang kanilang hapunan mamaya. Dahil maaga pa, napagdesisyunan niyang linisin muna ang mga gulay bago ito iluto.
Habang abala siya sa paghuhugas, muling nagsalita si Mona. “Maaga umuuwi si Sir, kaya madalas ay maaga kong hinahanda ang pagkain. Pero, ineng, may kailangan akong bilhin sa botika. Pwede bang ikaw na lang ang magluto ng hapunan?”
Nagtaas ng tingin si Mia at saglit na natigilan. Hindi siya sigurado kung anong eksaktong ihahanda niya, ngunit alam niyang hindi siya maaaring tumanggi. Isa pa, gusto rin niyang makatulong kahit papaano.
“Okay po, ingat ho kayo,” sagot niya nang may maliit na ngiti.
Napangiti rin si Mona at marahang tumango bago nagpaalam. Nang tuluyan nang makaalis ang matanda, bumuntong-hininga si Mia at muling binalingan ang mga gulay.
Matapos niyang matiyak na malinis na ang mga ito, lumapit siya sa refrigerator upang maghanap ng maaaring ihalo sa kanilang ulam. Doon, napansin niyang may isang pakete ng ribs na maayos na nakabalot. Saglit niya iyong tiningnan at naisipang gamitin ito para sa kanilang hapunan.
Kinuha niya ang mga ribs at dinala iyon sa lababo upang banlawan. Matapos nito, inilagay niya sa isang malaking kaldero at napagdesisyunang pakuluan muna ito upang lumambot ang karne. Habang hinihintay niyang kumulo ang tubig, saglit siyang umupo at pinag-isipan kung paano niya mas papasarapin ang lutuin.
Dahil para sa hapunan pa ang nilulutong ribs, tiniyak ni Mia na mahina lamang ang apoy sa pagpapakulo nito upang unti-unting lumambot ang karne at mas lumabas ang lasa nito. Habang naghihintay, muli siyang lumapit sa refrigerator upang maghanap ng ibang maaaring iluto bilang meryenda. Doon, napansin niya ang isang tray ng mga hinog na strawberry, isang lalagyan ng whipped cream, at isang tetra pack ng all-purpose cream.
Saglit siyang napaisip, at sa huli, napagdesisyunan niyang gumawa ng homemade ice cream. Hindi man ito bahagi ng kanilang hapunan, naisip niyang magandang sorpresa ito para sa kanyang fiancé. Isa pa, sanay naman siyang gumawa ng dessert—isa ito sa mga paborito niyang gawin noong nasa dating mansyon pa siya.
Habang maingat niyang hinahalo ang mga sangkap, hindi niya mapigilang mapangiti. Para bang sa bawat galaw ng kanyang kamay, bumabalik sa kanya ang mga alaala ng kanyang nakaraan—ang mga araw kung kailan wala siyang ibang iniisip kundi ang pag-eeksperimento sa kusina.
“Sana masiyahan siya,” mahina niyang bulong sa sarili, sabay dampi ng daliri sa pinaghalong cream at tikim nito.
Nang matapos ang ice cream, maingat niya itong nilagay sa isang lalagyan at ipinasok sa freezer upang lumamig at lumapot nang tama. Matapos iyon, agad niyang binalikan ang nilulutong ribs. Tinignan niya ito at naisipang simulan na ang paghahanda para sa kanilang hapunan.
Napatingin siya sa orasan—malapit nang mag-alas sais ng gabi. Dahil dito, agad siyang nagsaing ng kanin at inihanda ang mga gulay na kasama sa ulam. Kumuha rin siya ng sliced beef at sinimulan na itong lutuin. Nang malapit na siyang matapos, narinig niya ang pagbukas ng pinto at napansin niyang dumating na si Mona.
“Hala, ineng, pasensya ka na, medyo natagalan ako,” wika ni Mona habang nagmamadaling pumasok sa kusina.
Napangiti naman si Mia at umiling. “Ayos lang ho. Malapit na rin akong matapos sa pagluluto.”
“Tutulungan na kita sa paghahanda, dahil maya-maya lang ay nandito na si Sir,” ani Mona, sabay lapit sa mesa upang ayusin ang mga plato at kubyertos.
Nang tingnan ni Mona ang beef dish na niluto ni Mia, hindi niya napigilang purihin ito. “Ineng, ang sarap niyang tingnan! Parang gawa ng isang propesyonal na chef.”
Palihim na napangiti si Mia at mahinhin na sumagot, “Hindi naman po… Mas magaling pa rin po kayong magluto.”
Napatawa si Mona sa sagot niya. “Nakakahiya naman! Being praised by a good cook like you is such an honor.”
Natigilan si Mia. Wala siyang naintindihan sa huling sinabi ni Mona, ngunit batay sa tono nito, tila nahihiya ito. Sa halip na magtanong, tumango na lamang siya at ngumiti.
“Oh, siya, ihahanda ko na ang pagkain. Salubungin mo na lang si Sir,” wika ni Mona.
Naintindihan naman ito ni Mia, kaya agad siyang nagtungo sa balkonahe upang hintayin ang kanyang fiancé.
Sa labas, malamig na ang simoy ng hangin, ngunit hindi ito alintana ni Mia. Nakatayo siya roon, marahang hinihimas ang kanyang mga braso habang hinihintay ang sasakyan ng kanyang fiancé. Ilang minuto pa ang lumipas bago niya natanaw ang paparating na sasakyan, ang mga ilaw nito ay kumikislap sa madilim na daan.
Nang huminto ito sa tapat ng mansyon, mabilis na bumaba ang lalaki mula sa sasakyan. Napansin ni Mia ang mahinang pagbuntong-hininga nito, waring pagod mula sa mahabang araw ng trabaho. Ngunit kahit alam niyang hindi ito palakaibigan, hindi niya napigilan ang kanyang sarili na ngumiti at bumati.
“Good evening, sir,” mahinang wika niya, sabay yuko bilang tanda ng paggalang.
Sanay siya sa paggamit ng simpleng Ingles—mga basic na pagbati tulad ng "Good morning," "Good evening," "Hello," "Sorry," at "Okay." Ngunit bukod doon, wala na siyang gaanong alam.
Hindi siya sinagot ng lalaki. Sa halip, hinubad nito ang kanyang coat at inabot iyon sa kanya. Agad naman niya itong tinanggap, marahang ipinatong sa kanyang mga kamay. Nang tumalikod ito at pumasok sa loob ng bahay, sumunod siya nang tahimik.
Nang makarating sila sa pinto, saglit siyang huminto, hinihintay na maunang pumasok ang kanyang fiancé. Ngunit sa halip na pumasok, tumigil ito sa tabi niya at tiningnan siya ng matalim.
“Mauuna ka nang pumasok,” malamig nitong utos.
Nagulat siya, ngunit agad naman niyang sinunod ito. Dahan-dahan siyang pumasok sa loob ng bahay at naghintay hanggang sa makapasok na rin ito. Matapos niyang isabit ang coat sa sabitan, agad siyang sumunod sa lalaki papunta sa kusina.
Pagdating sa hapag-kainan, agad silang sinalubong ni Mona. “Good evening, sir. Nandito na po ang dinner,” aniya habang maingat na inaayos ang pinggan sa harapan ng lalaki.
Umupo si Nikolai sa gitnang upuan, at si Mia naman ay nanatiling nakatayo sa tabi ni Mona. Ngunit hindi nagtagal, napansin ito ng lalaki at agad siyang tinapunan ng matalim na tingin.
“What are you looking at? Umupo ka. Sasabay ka sa pagkain.”
Nag-aalangan man, sumenyas si Mona kay Mia na umupo na rin sa hapag-kainan. Dahan-dahan siyang lumapit at umupo sa bakanteng upuan, hindi pa rin alam kung paano kumilos sa harapan ng kanyang fiancé.
Maya-maya, nagsalita si Mona habang nakangiti. “Sir, si Miss Mia po ang nagluto niyan.”
Napatingin si Nikolai kay Mia. Hindi niya alam kung dapat ba siyang matuwa o kabahan sa reaksyon nito.
“Taste it,” malamig na utos ng lalaki.
Napakunot ang noo ni Mia. “Sorry?” tanong niya, hindi sigurado kung tama ba ang kanyang narinig.
“I said tikman mo,” ulit nito, mas malamig at matigas na ang boses.
Dahan-dahang kinuha ni Mia ang kanyang kutsara, ngunit hindi pa niya naisasubo ang pagkain nang biglang magsalita muli si Nikolai.
“Hindi ko ito kakainin. Hindi ko alam kung may lason ba ito o wala,” malamig nitong saad, walang bahid ng emosyon sa kanyang boses.
Napako si Mia sa kanyang kinauupuan, hindi makapaniwala sa narinig.
“Next time, galingan mo. Are you planning to kill me? Not in this way.”
Tumayo ang lalaki at walang lingon-likod na lumabas ng kainan. Matigas ang bawat hakbang nito, at hindi nagtagal, isang malakas na kalabog ang umalingawngaw sa buong bahay—ang tunog ng pagsara ng pinto. Parang dagok iyon sa dibdib ni Mia, isang patunay na hindi nagustuhan ng kanyang fiancé ang kanyang inilaan na pagkain.
Naiwan siyang nakaupo sa hapag-kainan, nakatitig sa kanyang pinggan na tila may hinahanap na kasagutan. Muli niyang binalikan sa kanyang isipan ang bawat hakbang na ginawa niya sa pagluluto. Sinigurado niyang tama ang mga sangkap, na maayos ang pagkakaluto ng karne, at na balanse ang lasa ng putahe. Wala siyang makitang mali.
Napayuko na lamang si Mia, pilit na tinatago ang sakit na nararamdaman. Hindi niya namalayang mahigpit na niyang hinahawakan ang dulo ng kanyang bestida, tila ba iyon na lang ang kaya niyang kapitan sa sandaling iyon. Pakiramdam niya, isang malamig na pader ang humarang sa pagitan nilang dalawa ng kanyang fiancé, at kahit anong gawin niya, hindi niya iyon matibag.
“Gusto ko lang naman magkaroon ng silbi… pero parang hindi naman nauunawaan ang mga hangarin ko,” mahina niyang bulong sa sarili, halos hindi na marinig.
Pilit niyang nilunok ang buo niyang hinanakit at marahan siyang tumayo mula sa upuan. Isang pilit na ngiti ang kanyang ibinigay kay Mona bago nagsimula sa pagligpit ng hapag-kainan. Ngunit kahit anong gawin niya, hindi niya mapigilan ang bahagyang panginginig ng kanyang mga kamay.
“Mia…” tawag ni Mona, may halong pag-aalala ang kanyang tinig.
Mula sa paraan ng pagtitig nito sa kanya, alam niyang gusto nitong sabihin na huwag niyang dibdibin ang nangyari. Na huwag niyang hayaang makuha ng lungkot ang kanyang buong gabi. Ngunit paano? Paano niya hindi iindahin ang ginawa ng kanyang fiancé?
Huminga siya nang malalim bago lumingon kay Mona. Mahinang ngumiti siya, pilit na tinatakpan ang lungkot sa kanyang mga mata. “Kayo na lang ho ang bahala kung ano ang gagawin sa pagkain… at saka may ice cream sa ref. Mauuna na ho ako sa itaas.”
Hindi na niya hinintay pa ang sagot ni Mona. Marahan niyang iniwan ang kusina, tahimik na umakyat sa hagdanan, dala ang bigat ng kanyang damdamin. Sa bawat hakbang niya pataas, pakiramdam niya ay mas lalong bumibigat ang kanyang dibdib, na tila ba ang bawat hakbang ay isang paalala ng malamig na pagtrato sa kanya ni Nikolai.
Pagkarating sa kanyang kwarto, maingat niyang isinara ang pinto at sumandal dito, pumikit saglit, pilit na pinipigil ang pagluha.
Umalis si Nikolai mula sa kusina, mabilis ang kanyang mga hakbang, na para bang gusto niyang makatakas sa isang bagay na hindi niya kayang harapin. Rinig na rinig niya ang pagtawag sa kanya ni Mona, ngunit sandali pa siyang nag-alinlangan bago lumingon sa kasambahay.Si Mona—ang nag-iisang taong kanyang lubos na pinagkakatiwalaan. Simula nang bumukod siya sa bahay ng kanyang mga magulang, ito na ang laging nakakasama niya. Hindi lang ito basta kasambahay; ito na rin ang nagsilbing gabay at tagapangalaga niya sa mga panahong mag-isa siya.“Sir Nikolai,” tawag ni Mona, may bahagyang pag-aalala sa tinig nito.Huminto siya at hinarap ang matanda, inantay ang sasabihin nito.“Sir, mabuting tao naman si Mia,” panimula ni Mona, bahagyang nag-aalangan ngunit diretsong tinitigan siya. “Sana pagbigyan niyo po siya.”Napatitig siya kay Mona. Alam niyang hindi ito basta-basta nagtatanggol ng kung sino lang. Kilala niya ito bilang isang prangkang tao na hindi nag-aaksaya ng salita para sa mga hind
“Ayoko lang talaga na may ibang tao na hindi ko kilala ang magluluto ng aking pagkain. Yun lang naman,” malamig na wika ni Nikolai, bahagyang ibinaba ang hawak na baso habang pinagmamasdan ang nakayukong si Mia. “Gawin mo ang gusto mong gawin, wala akong pakialam.”Hindi niya alam kung tama ba ang naging tono niya, pero huli na para bawiin iyon. Nakita niyang bahagyang nanikip ang mga balikat ng dalaga, at sa loob ng isang iglap, pakiramdam niya ay may sinabi siyang hindi nararapat.“Pasensya na po. Naiintindihan ko po,” mahina ngunit malinaw na sagot ni Mia.Napansin ni Nikolai ang bahagyang panginginig sa boses nito. Hindi niya alam kung dahil ba sa pagod, sa kaba, o sa bigat ng nararamdaman ng dalaga. Sa kabila ng mga katanungan sa kanyang isipan, nanatili siyang tahimik, pinagmamasdan ang pigura ni Mia na tila pilit na pinapanatili ang tikas kahit halata sa kilos nito ang pagod.Napabuntong-hininga si Nikolai.“You can go back to your room,” wika niya sa malamig na tono, iniisip n
Kinaumagahan ay maagang nagising si Mia, dala ng pangakong binitiwan niya sa kanyang mapapangasawa—na siya mismo ang maghahanda ng agahan nito. Ayaw niyang biguin si Nikolai, kaya siniguro niyang magiging masarap at espesyal ang kanyang ihahain.Bagaman madilim pa sa labas at ramdam ang malamig na simoy ng hangin, hindi na niya iyon alintana. Kumuha siya ng flashlight at maliit na basket bago tinungo ang kanilang mini garden upang pumili ng sariwang gulay para sa kanyang lulutuin. Sa kabila ng ginaw na bumabalot sa kanyang katawan, hindi na siya nag-abala pang magsuot ng jacket—mas mahalaga sa kanya ang magawa agad ang kanyang tungkulin.Matapos niyang makapamitas ng gulay, agad siyang nagtungo sa kusina. Ang bawat kilos niya ay pulido at mabilis, iniisip niyang dapat ay nakahain na ang pagkain bago pa man magising si Nikolai. Ngunit pagpasok niya sa kusina, bumungad sa kanya si Manang Mona, ang kanilang mayordoma, na tila nagulat sa kanyang presensya.“Ihja, pasensya ka na…” anang ma
Pag-uwi ni Nikolai sa kanilang malawak at eleganteng mansyon, agad siyang sinalubong ni Mia sa may pintuan. Subalit, hindi siya nagtagal upang pansinin ito; napansin niyang nakayuko ang dalaga, tila may iniisip o may nais sabihin ngunit pinili niyang huwag itong gambalain. Sa sandaling iyon, mas nangibabaw sa kanyang isipan ang patuloy niyang pagkalito at mga tanong tungkol sa tunay na pagkatao ng kanyang mapapangasawa. May kung anong bumabagabag sa kanya, ngunit hindi niya pa matukoy kung ano iyon.Dahil sa maaga siyang nakauwi, dumiretso siya sa kanyang study room. Ang silid na ito ay isa sa mga paborito niyang lugar sa mansyon—tahimik, puno ng mahahalagang dokumento at libro, at isang perpektong lugar upang pag-isipan ang mga bagay-bagay. Naupo siya sa kanyang swivel chair at ipinikit saglit ang mga mata, ninanamnam ang katahimikan. Ngunit hindi nagtagal ay biglang bumukas ang pintuan, at sa kanyang harapan ay lumitaw ang kasambahay na si Mona. May dala itong tray ng pagkain na mai
“That’s the question, sir,” wika ni Miguel, ang kanyang boses ay may halong paggalang ngunit hindi maitatanggi ang bahagyang pagtataka na bumabalot dito. “Kasi alam naman natin na wala na talagang nag-e-exist na mga Ynez pagkatapos ng nangyari sa bayan tatlumpung taon na ang nakalipas.”Ang bigat ng kanyang sinabi ay bumalot sa hangin, tila isang aninong bumalot sa buong silid. Ang apelyidong ‘Ynez’ ay hindi na dapat marinig pa sa kasalukuyan, hindi na dapat isinusulat o binibigkas, sapagkat ang lahing ito ay tuluyan nang nawala sa kasaysayan—o iyon ang alam ng lahat.Hindi maaaring balewalain ni Nikolai ang pahayag ni Miguel. Ang mga alingawngaw ng nakaraan ay nagsimulang umalingawngaw sa kanyang isipan, mga aralin sa kasaysayan na paulit-ulit niyang narinig noon pa man. Sa bawat klase, sa bawat pahina ng aklat, hindi kailanman pinalampas ang kwento ng rebelyon ng mga Ynez—isang malagim na kabanata ng kasaysayan na nagdulot ng matinding pagbabago sa bayan. Ngunit sa dami ng ulit na n
“Sir, nasa greenhouse po,” wika ng kasambahay habang magalang na tumungo. Napatingin naman si Nikolai sa direksyon ng pintuang patungo sa greenhouse, waring nag-isip saglit bago siya napabuntong-hininga.Marahang itinukod niya ang kanyang mga kamay sa gilid ng pintuan bago tuluyang naglakad papasok. Sa pagpasok niya sa greenhouse, agad niyang napansin ang malamig na simoy ng hangin na may halong samyo ng sariwang halaman. Ang mga baging na nakapulupot sa mga haligi, ang mga paso ng iba’t ibang klase ng bulaklak, at ang kaaya-ayang liwanag na pumapasok mula sa bubong na yari sa salamin ay nagbigay ng tahimik at payapang ambiance sa buong lugar. Kahit paano, may kung anong pakiramdam ng katahimikan at kalma ang dumaloy sa kanya.Sa gitna ng lahat ng ito, doon niya nakita ang dalaga—nakaupo sa isang upuan, waring payapang natutulog. Nakapikit ang kanyang mga mata, at bahagyang nakalaylay ang kanyang ulo, mistulang nalulunod sa sariling mundo ng katahimikan. Napansin ni Nikolai kung paano
Kinaumagahan ay maagang nagising si Mia. Mga alas tres pa lang ng madaling araw ay bumangon na siya mula sa kanyang kama. Tahimik pa ang buong bahay, at ang tanging naririnig ay ang mahihinang huni ng kuliglig mula sa labas.Pagkatapos ay agad siyang naligo, binilisan ang kilos ngunit sinigurong maayos ang sarili. Sanay na siya sa ganitong rutina—ang maagang paggising, ang katahimikan ng umaga, at ang pag-aasikaso sa bahay bago pa man gumising ang ibang tao.Pagkatapos maligo ay nagpunas siya ng buhok gamit ang tuwalya habang naglalakad papunta sa kusina. Madilim pa ang paligid ngunit kabisado na niya ang bawat sulok, kaya hindi na siya nagbukas ng ilaw. Sa pagdating niya sa kusina, agad siyang nagtungo sa lalagyan ng bigas at kumuha ng sapat para magsaing. Maingat niyang hinugasan ang bigas at saka inilagay sa rice cooker.Habang nagsasaing ng kanin, lumapit si Mia sa refrigerator upang silipin kung ano ang maaari niyang iluto para sa agahan. Maingat niyang binuksan ang pinto nito at
Pagpasok nila sa opisina ay agad silang sinalubong ng ilang kasamahan ni Nikolai—mga empleyado at opisyal na bumati at bahagyang yumuko bilang paggalang. May ilan sa mga ito ang sumulyap kay Mia, at hindi niya maiwasang makaramdam ng matinding pagkailang. Hindi siya sanay sa ganoong atensyon, lalo na't hindi niya alam kung paano siya titingnan ng mga taong nakapaligid kay Nikolai.Tahimik siyang naglakad sa tabi ng binata, pinipilit na huwag pansinin ang mga matang tila nag-uusisa. Ngunit unti-unting bumagal ang kanyang hakbang, at sa likod ng kanyang likas na tahimik na kilos, ay bahagyang yumuko si Mia—parang nais niyang itago ang sarili mula sa mga mapanuring tingin.Napansin iyon ni Nikolai. Saglit siyang tumigil sa paglalakad at tiningnan si Mia, saka bahagyang yumuko upang magsalita sa mahinahong tinig.“Saglit lang tayo dito. Maaga pa naman,” aniya, malamig ngunit may halong pagkalinga ang tinig. “Lapit ka dito para hindi ka mailang.”Nag-angat ng tingin si Mia at tumango. Sumu
“Kamusta na ang usapan niyo ni Manang Mona?” tanong ni Nikolai kay Mia nang datnan niya itong abala sa kusina, nagluluto ng hapunan. Tahimik ang paligid maliban sa tunog ng kumukulong sabaw at kaluskos ng sangkalan. Ang bango ng niluluto ay agad sumalubong sa kanya—isang masarap na timpla ng bawang, sibuyas, at siguro'y toyo, na tila nagpapahiwatig ng isang simpleng, pero pusong lutuin.“Ha?” tugon ni Mia, na halatang hindi agad naintindihan ang sinabi niya. Napakunot ang noo ni Nikolai at napapikit na lang sa pagkadismaya sa sarili. Masyado siyang nasanay sa Ingles at minsan nakakalimutan niyang hindi pa ganap na bihasa si Mia sa wika.“I’m sorry—” mabilis niyang paghingi ng tawad, sabay bahagyang pagyuko ng ulo bilang paggalang.“Ah… sir, gusto ko po sanang…” nagsimula si Mia, halatang may gusto siyang sabihin ngunit nag-aatubili. Yumuko siya ng kaunti, tila nahihiya, habang patuloy sa paghalo ng niluluto.“Gusto mo ng ano?” tanong ni Nikolai, lumapit ng kaunti habang inaabot ang is
“It’s okay, if you still want to stay here, it’s okay—” mahinahong sabi ni Nikolai, ang boses niya’y puno ng pag-unawa.Ngunit bago pa niya matapos ang sasabihin, mabilis na sumingit si Mia.“Ahh... alis na po ako,” wika niya, halos pabulong, at agad siyang tumalikod, hindi na hinintay pa ang anumang sagot mula kay Nikolai.Tahimik siyang lumakad palabas ng study room. Hindi siya dumiretso sa kanyang kwarto, gaya ng inaasahan. Sa halip, pinili niyang magtungo sa greenhouse—ang tanging lugar sa bahay na nagbibigay sa kanya ng pakiramdam ng pagiging ligtas, tahimik, at malaya. Doon, sa gitna ng mga halaman at amoy ng lupa, nararamdaman niyang hindi siya sinusukat, hindi hinuhusgahan.Umupo siya sa isang sulok, kung saan ang liwanag mula sa buwan ay bahagyang tumatama sa mga dahon ng mga halamang nakapaligid sa kanya. Bitbit pa rin niya ang librong kanina ay hindi niya mabitawan, ngunit sa pagkakataong ito, hindi niya na mabuksan ang pahina.Sinubukan niyang magpatuloy sa pagbasa, pero b
Hindi na nagsalita pa si Mia hanggang sa makauwi sila sa bahay ni Nikolai. Tahimik ang buong biyahe, tila parehong abala sa kani-kanilang iniisip. Si Mia ay nakatanaw lang sa bintana ng sasakyan, pinagmamasdan ang mga dumadaang tanawin, habang si Nikolai naman ay tahimik sa manibela, hindi rin nagbukas ng kahit anong usapan.Hindi niya rin alam kung bakit siya natahimik—maaaring napagod lang siya sa araw, o baka may bagay na gumugulo sa isip niya na hindi pa niya kayang banggitin. Sa likod ng katahimikan ay naroon ang pakiramdam na iyon ang nararapat. Walang pilitang usapan, walang mga tanong na kailangang sagutin.Pagdating nila sa bahay, agad silang sinalubong ng malamig na hangin at ang pamilyar na katahimikan ng lugar. Tumigil si Nikolai sa may pintuan at muling hinarap si Mia.“May inaayos pa sa kwarto mo,” mahinahon niyang sabi. “Kung maaari, sa greenhouse ka muna pansamantala.”Tumango lang si Mia bilang tugon. Wala siyang reklamo. Sanay siyang hindi pinaprioridad, at ang magka
“Anong gusto mong gawin sa bahay, kapag may bakanteng oras ka?” tanong ni Nikolai kay Mia habang inaayos ang tasa ng kape sa harap niya. Simple lang ang tanong, pero may halong interes sa tono niya—gusto niyang malaman ang mga bagay na nagpapasaya sa dalaga, kahit sa pinakasimpleng paraan.Napatingin si Mia kay Nikolai, tila nagulat sa tanong. Sandaling natahimik, saka siya maingat na nagsalita.“Gusto kong matutong magsulat at magbasa, sa wikang Ingles,” sagot niya, diretsong wika, walang pagdadalawang-isip. Sa tono ng kanyang boses ay halatang matagal na niyang ninanais iyon, isang simpleng pangarap na para sa kanya ay tila napakalayo.Ngunit nang mapagtanto niya ang kabuuan ng sinabi niya—na sa edad niya ay hindi pa siya bihasa sa pagbabasa at pagsusulat sa Ingles—napayuko siya agad, at halos ikubli ang mukha. Nahihiya siya sa inamin, parang may malaking kahinaan siyang ibinunyag.“I’m sorry, sir… kung… kung—” nagsimula siyang magsalita, nanginginig ang tinig, tila nag-aalangan kun
“What do you want?” tanong ni Nikolai kay Mia, at napatingin naman si Mia sa lalaki, hindi alam kung ano ang isasagot. Sa halip, nakatingin lang siya sa mga dessert na nasa menu. Gusto niyang tikman lahat—lahat ng kulay, lasa, at texture na naroon—pero alam niyang hindi naman pwede iyon, kaya nanatili siyang tahimik, pinipigilang madala ng tukso.“Pa-order na lang ng isang parfait at saka isang cheesecake,” wika ni Nikolai sa waitress, na agad namang tumango at umalis upang ipasa ang order nila sa kitchen.Umupo silang dalawa sa isang bakanteng mesa na medyo nasa sulok ng café. Tahimik ang paligid, may malamig na hangin mula sa aircon, at tila nakakalamang musika ang umiikot sa background. Habang inaantay ang kanilang order, kinuha ni Nikolai ang cellphone mula sa bulsa at nagsimulang mag-scroll, samantalang si Mia naman ay patingin-tingin sa paligid. Halatang bago pa lang siya sa ganitong klase ng lugar. First time niyang makapasok sa isang café na ganito kaayos, maaliwalas, at kapre
“Halika dito, let me show you some new fabrics,” wika ng may-ari habang masiglang tinawag si Nikolai papalapit sa isang panibagong section ng shop. Sumunod naman si Nikolai, marahan ang bawat hakbang habang nakikiramdam sa paligid.“May mga bagong design kami dito,” dagdag pa ng may-ari habang inilalatag ang ilang papel na may mga sketch. “Exclusive ang mga ito—once na mapili niyo ang design, hindi na namin iyon ibebenta sa iba. Sa inyo lang talaga.”Tahimik na sinuri ni Nikolai ang bawat disenyo. Simple pero elegante ang mga linya ng mga sketch, at sa bawat guhit ay naisip niya kung paano babagay ang mga iyon sa pigura ni Mia. Isa sa mga ito ang agad na humuli sa kanyang atensyon—isang damit na may modernong hiwa pero may tradisyonal na detalye. Kinuha niya ang papel at saka iniangat para makita nang mas maayos.Kasabay nito, tumingin siya sa hanay ng mga tela, at doon ay nahagip ng kanyang paningin ang isang tela na kulay emerald green. Ang texture nito ay makinis at kumikislap sa i
Pagpasok nila sa opisina ay agad silang sinalubong ng ilang kasamahan ni Nikolai—mga empleyado at opisyal na bumati at bahagyang yumuko bilang paggalang. May ilan sa mga ito ang sumulyap kay Mia, at hindi niya maiwasang makaramdam ng matinding pagkailang. Hindi siya sanay sa ganoong atensyon, lalo na't hindi niya alam kung paano siya titingnan ng mga taong nakapaligid kay Nikolai.Tahimik siyang naglakad sa tabi ng binata, pinipilit na huwag pansinin ang mga matang tila nag-uusisa. Ngunit unti-unting bumagal ang kanyang hakbang, at sa likod ng kanyang likas na tahimik na kilos, ay bahagyang yumuko si Mia—parang nais niyang itago ang sarili mula sa mga mapanuring tingin.Napansin iyon ni Nikolai. Saglit siyang tumigil sa paglalakad at tiningnan si Mia, saka bahagyang yumuko upang magsalita sa mahinahong tinig.“Saglit lang tayo dito. Maaga pa naman,” aniya, malamig ngunit may halong pagkalinga ang tinig. “Lapit ka dito para hindi ka mailang.”Nag-angat ng tingin si Mia at tumango. Sumu
Kinaumagahan ay maagang nagising si Mia. Mga alas tres pa lang ng madaling araw ay bumangon na siya mula sa kanyang kama. Tahimik pa ang buong bahay, at ang tanging naririnig ay ang mahihinang huni ng kuliglig mula sa labas.Pagkatapos ay agad siyang naligo, binilisan ang kilos ngunit sinigurong maayos ang sarili. Sanay na siya sa ganitong rutina—ang maagang paggising, ang katahimikan ng umaga, at ang pag-aasikaso sa bahay bago pa man gumising ang ibang tao.Pagkatapos maligo ay nagpunas siya ng buhok gamit ang tuwalya habang naglalakad papunta sa kusina. Madilim pa ang paligid ngunit kabisado na niya ang bawat sulok, kaya hindi na siya nagbukas ng ilaw. Sa pagdating niya sa kusina, agad siyang nagtungo sa lalagyan ng bigas at kumuha ng sapat para magsaing. Maingat niyang hinugasan ang bigas at saka inilagay sa rice cooker.Habang nagsasaing ng kanin, lumapit si Mia sa refrigerator upang silipin kung ano ang maaari niyang iluto para sa agahan. Maingat niyang binuksan ang pinto nito at
“Sir, nasa greenhouse po,” wika ng kasambahay habang magalang na tumungo. Napatingin naman si Nikolai sa direksyon ng pintuang patungo sa greenhouse, waring nag-isip saglit bago siya napabuntong-hininga.Marahang itinukod niya ang kanyang mga kamay sa gilid ng pintuan bago tuluyang naglakad papasok. Sa pagpasok niya sa greenhouse, agad niyang napansin ang malamig na simoy ng hangin na may halong samyo ng sariwang halaman. Ang mga baging na nakapulupot sa mga haligi, ang mga paso ng iba’t ibang klase ng bulaklak, at ang kaaya-ayang liwanag na pumapasok mula sa bubong na yari sa salamin ay nagbigay ng tahimik at payapang ambiance sa buong lugar. Kahit paano, may kung anong pakiramdam ng katahimikan at kalma ang dumaloy sa kanya.Sa gitna ng lahat ng ito, doon niya nakita ang dalaga—nakaupo sa isang upuan, waring payapang natutulog. Nakapikit ang kanyang mga mata, at bahagyang nakalaylay ang kanyang ulo, mistulang nalulunod sa sariling mundo ng katahimikan. Napansin ni Nikolai kung paano