Stavros’ POV
“What happened?” Hindi ko naitago ang interes sa kaniyang ibinalita.
Umayos si Denillon sa pagkakaupo. “I visited the orphanage. Nagawa kong makausap ang isa sa mga namamahala doon. She is called Sister Janet. I asked her if there is someone named Tata Pedro living there. She told me that Tata Pedro is the founder of the orphanage, Peter Sarmiento to be exact. But he just died a year ago due to heart attack.”
Hindi naituloy ni Denillon ang dapat na idudugtong dahil biglang sumulpot si Aviona mula sa garden. Napatingin siya sa amin kaya’t tinawag ko na rin siya.
“Come here,” aya ko.
Alanganin siyang lumapit sa kinaroroonan namin. Hindi niya nakalimutang dumistansya sa amin. “B-bakit?”
“Aviona, this is Denillon Gomez, one of my friends. And Denillon, this is Aviona, my wife,” pagpapakilala ko sa kanila sa isa’t isa.
Inabot ni Denillon ang kaniyang kamay para sana makipag-hand shake kay Aviona.
Tinapik ko ang kaniyang kamay. “No handshakes with my wife, bro,” saway ko sa kaniya dahil napansin ko ang panginginig ni Aviona. Tiningnan ko siya. “You can go now, Aviona.”
Hindi na siya sumagot at nagmamadaling umakyat sa ikalawang palapag.
Napabuntong-hininga ako.
“Tama ba ang nasa isip ko?” pangungumpirma ni Denillon sa kaniyang naiisip.
“I can’t say yes. But I also can’t say no. Masyadong mailap si Aviona sa mga tao. Kaya’t hindi ko pa alam kung ano ba ang nangyari sa kaniya sa loob ng bahay-ampunan na iyon. May ideya na ako pero kailangan ko pang kumpirmahin.”
“Now I know kung bakit parang may kakaiba sa Tata Pedro na iyon,” napapatangong sabi niya. “But you really have a good catch, huh?” nakangising tukso niya sa akin.
“Tss. Of course, I would marry a good catch. Mabalik nga tayo. Ano pang nakalap mo doon?” pag-iiba ko sa usapan.
“Ayun nga. That Sister Janet told me that he already died. But when I went in their municipal capitol, there is no Peter Sarmiento registered in their death list,” pag-amin niya. “Mukhang nagtatago na ang Tata Pedro na iyon simula nang mawala sa poder niya ang asawa mo.”
He’s right.
Too bad that one of his people didn’t know how to lie that good.
“Thank you for your help, Denillon.”
Umiling siya. “That’s no big deal, bro. I still need to track him down. I just came to inform you about the progress.”
Inilingan ko siya. “You don’t need to do that anymore. Just give me the address of the orphanage. I’ll be the one to hunt him down,” determinadong pahayag ko.
Napangisi siya. “Uh-oh. Mukhang hindi mo na nga kakailanganin ang serbisyo ko. But still, I am always available whenever you need my help,” alok niya.
“Thanks, bro.”
Ilang sandali pa kaming nagkwentuhan at nag-merienda bago niya napagpasyahang magpaalam.
“Ito nga pala ang iba pang mga impormasyon tungkol kay Peter Sarmiento at sa ipinatayo niyang bahay-ampunan. Nariyan na rin ang address na kailangan mo,” sabi niya saka inabot sa akin ang isang puting folder.
Tinanguan ko siya. “Salamat ulit, p’re.”
Inihatid ko siya palabas.
“’Wag mong kakalimutang tawagan ako kapag may kailangan ka pang ipagawa.” Nakadungaw siya mula sa bintana ng kaniyang sasakyan.
Tumango ako. “Yeah. I’ll just send the money in your account,” patungkol ko sa bayad ko sa serbisyo niya.
“Salamat, bro. Larga na ako. Sa susunod na lang ulit.” Sumaludo pa ito bago nagmaneho paalis.
Tinanaw ko siya hanggang sa mawala siya sa aking paningin.
Papasok na sana ako nang mahagip ng aking mga mata ang tutang nakalaro ni Aviona. Ilang minuto akong nanatili doon para tingnan kung may kukuha sa kaniya ngunit wala namang dumating. Kaya naman lumapit na ako sa kaniya at saka siya kinarga.
May kakaibang amoy ito kaya natitiyak kong isang palaboy ang tutang ito.
Isinama ko siya sa pagpasok. Napatingin ako sa pwesto ni Mang Lando kaya agad kong naalala ang ginawang kairesponsablehan ng kasamahan niya sa trabaho.
Nakita niyang palapit ako sa kaniya kaya agad siyang napatayo sa kaniyang kinauupuan. “Ser,” bati niya saka tumingin sa hawak kong tuta.
“Mang Lando,” bati ko pabalik.
“May kailangan po kayo, ser?” alertong tanong niya.
“Yes. Sabihan mo na pumunta rito ang kapalitan mo sa pagbabantay para kunin ang huling sahod niya dahil sesante na siya mula ngayon,” utos ko.
Nalaglag ang kaniyang panga sa aking sinabi. Nang matauhan ay saka siya tumango. “Yes, ser. Tatawagan ko po siya mamaya.”
“Salamat. Pasok na ako.” Pumasok na kami ng musmos na tuta sa mansyon.
Naabutan ko sina Manang Eba at ang dalawa pang kasambahay na pinupunasan ang mga antigong paso ng halaman sa sala. Nagulat sila nang mapalingon sila sa akin.
“S-ser Stabros, saan niyo po napulot ang tutang iyan?” gulat at nagtatakang tanong ni Manang Eba sa akin. Marahil ay dahil ngayon niya lang ako nakitang nagka-interes na humawak ng aso. At isa pa itong musmos na asong kalye.
“Sa labas lang,” kalmadong sagot ko. Lumapit ako kay Jessa na napatigil din sa pagpupunas. “Pakihawak.”
“O-opo.”
Ibinigay ko sa kaniya ang tuta saka ako umakyat.
Naligo muna ako at nagpalit. Nang matapos ay lumabas na ako sa aking kwarto. Napatingin ako sa katapat nito, ang kwarto ni Aviona.
Nakita ko sa CCTV na natutulog siya ngayon. Sana naman ay huwag na siyang managinip nang masama ulit.
Bumaba akong muli.
Wala na doon si Manang Eba at Magda. Ang natira lang doon ay si Jessa na nakikipaglaro sa tuta sa sahig. Agad siyang napatayo habang karga ang tuta nang makita akong pababa ng hagdan.
Lumapit ako para kunin sa kaniyang hawak ang tuta. “Tell Manang Eba to check for Aviona from time to time. I just have somewhere to go,” bilin ko sa kaniya.
Nahihiwagaang napatango siya sa akin at sa tuta. “Opo, sir. Ingat po.”
Napagpasyahan kong dalhin sa veterinary clinic ang tuta. Wala naman sigurong masama kung kunin ko ang ito kahit hindi ito sa akin dahil wala namang nagmamay-ari nito.
When we arrived at the clinic, I requested for a full body check-up for the puppy. I also asked the doctor if the dog could already take a bath which he agreed to, since the puppy was already two months old from his calculation.
We left the clinic with some vitamins and a list of dog food that was good for the puppy.
After that, we went to a pet salon to bathe the puppy.
“You smell good now. Do you like it?” tanong ko sa tuta na nakapwesto sa passenger seat.
Tumahol ito nang tumahol.
“I guess you liked it.” Napahalakhak ako.
One last destination before we went home.
Puppy and I went to the mall.
I bought her clothes and a leash. I let her wear the leash right after I bought it so she could walk me.
We went to an art materials shop.
I decided to buy some art materials for Aviona since she said that she liked doing arts.
Umuwi na rin kami pagkatapos. Nang makarating kami ay tuwang-tuwa sina Manang Eba dahil hindi na mukhang musmos ang tuta.
“Tell Aviona to come down,” utos ko na agad tinalimahan ni Magda.
Itinago ko muna ang tuta para hindi agad makita ni Aviona. I was sure that she’d love the puppy.
Nang makita ko siyang pababa na ay agad ko siyang nginitian.
Tipid niya akong nginitian pabalik. Nakarating siya sa aking harapan. “P-pinapatawag mo raw ako?”
“Yeah. I want to give you these.” Inabot ko sa kaniya ang paper bags na naglalaman ng pinamili kong art materials.
Taka niya iyong kinuha mula sa aking kamay at saka binuksan. “A-ano ang mga ‘to?”
“Those are art materials. Sakto kasi na may inisikaso ako kanina kaya naisipan kong bilhan ka na rin. Para naman may iba ka pang pagkaabalahan bukod sa pagdidilig ng mga halaman sa garden.”
Napatanga siya sa aking sinabi. “S-salamat. P-pero di mo naman k-kailangang bilhan ako ng mga ganito,” nahihiyang saad niya.
“No. I insist.”
She nodded without a choice.
“And there’s another one,” masiglang sabi ko.
“A-ano iyon?”
I walked at where I hid the puppy. I let the puppy run to her.
Nawala ang kaniyang hiya at tuwang-tuwang kinarga ang tuta. “Paano ka napunta rito?” nakangiting tanong niya sa rito. Tinahulan lang siya nito kaya napahalakhak siya. Maaliwalas ang mukhang tumingin siya sa akin. “Salamat, Stavros!”
I was stunned. I heard a loud thud in my chest. Napahawak ako rito. Hindi ko maalis ang tingin ko kay Aviona na nakayakap sa tuta. Narinig ko na naman ang pagdagundong ng aking puso.
What are you doing to me, Aviona?
Stavros’ POV“How’s everything in the office?” I asked Dominic over the phone. I just finished taking a bath and was now patting my hair with a towel.“Everything’s fine, Mr. Bienvenelo. Mr. Madrigal is taking care of everything.”I could hear the sound of a busy keyboard from the other line. “That’s good. Send me the financial report since I left there then,” I ordered.“Yes, Mr. Bienvenelo. I will send it immediately once I get it from the finance department.”“And also, keep me updated about everything there. Give me a call when something happens.”“Copy, Mr. Bienvenelo.”Ibinaba ko na ang tawag at inihagis sa laundry basket ang ginamit na towel. I walked towards the closet and got some casual clothes.
Aviona’s POVCan’t you stay for us? Can’t you stay for the people you’ve just met but truly cared for you?Paulit-ulit kong naririnig ito sa aking utak na dinaig pa ang sirang plaka.Ilang araw na ang lumipas simula noong kumain kami ni Stavros sa hardin ng kaniyang mansyon. Pero hindi na nawala sa isip ko ang kaniyang sinabi. Hindi ko siya nagawang sagutin noon dahil nablangko ang aking utak at talagang nagulat ako sa kaniyang itinanong. Nakadagdag sa pagkalutang ko ang pagkadismayang nakita ko sa kaniyang mukha. Kaya nang makabawi ako ay iniwan ko siyang mag-isa sa hardin. Kaagad akong dumiretso sa kwarto noon at buong araw na nagkulong.Dinalhan na lamang ako ni Manang Eba ng makakain para sa tanghalian at hapunan. Tinanong niya pa ako kung masama ba ang aking pakiramdam kaya ako nagkulong sa kwarto.
Aviona’s POV“Aviona?”Naibalik ako sa realidad nang marinig ko ang pagtawag ni Stavros sa akin.Nakakunot ang kaniyang noo habang nakatingin sa akin. Binitawan niya na ang basong hawak at saka tumayo.Kinuyom ko ang aking mga kamao at napaatras.Lalong lumalim ang linya sa kaniyang noo. “What are you doing here?”Napakagat ako sa aking pang-ibabang labi. Hindi ko alam kung paano sasagot sa kaniya. Nagsisisi ako kung bakit pa ako bumaba. Sana ay tiniis ko na lang ang pagkauhaw ko at nanatili sa aking kwarto.“Are you okay?” paos niyang tanong. Ang pamumungay ng kaniyang mga mata ay gaya ng kay Tata Pedro. Nag-umpisa siyang humakbang papunta sa aking direksyon.Napapikit ako nang mariin para kalmahin ang sarili. Sa kabila ng masamang pakiramdam
Stavros’ POVI looked at her pleadingly as I shook my head. “Don’t do this, baby.”It was a horror seeing her standing on that banister. I didn’t think that I’d be going to regret requesting for a balcony in this room.She wiped her tears and shook her head. “H-hayaan niyo na akong magpahinga,” she begged.No! I wouldn’t let her do that. I would be selfish once again.Parang may sariling utak ang aking mga paa na tumakbo patungo sa kaniya nang makita kong tumalikod siya sa amin.“Anak!” Napasigaw si Manang Eba nang magtangkang tumalon si Aviona.Kaagad kong niyakap ang kaniyang baywang at saka siya hinatak pababa.Hindi siya nagtagumpay.“I’m sorry, baby. I had to touch you.” Napau
Aviona’s POVAng sabi nila, hangga’t nabubuhay ka raw, may pag-asa. At habang nananatili kang humihinga sa mundong ibabaw, ibig sabihin n’on, hindi pa tapos ang misyon mo dito.Pero ang katanungan ko sa aking sarili ay nananatili pa ring walang kasagutan. Ano pa bang misyon ko sa mundong ito? Bakit humihinga pa rin ako. Misyon ko bang magdusa dahil sa pangyayaring kahit sa hinagap ko ay hindi ko hiniling?Iminulat ko ang aking mga mata. Bumungad sa aking paningin ang kisame. Pagod akong napabuntong-hininga. Muli kong sinariwa ang nangyari kagabi. Hindi ko alam kung bakit. Pero nakaramdam ako ng ibang klase ng takot kagabi matapos akong hilahin ni Stavros mula sa akmang pagtalon.Nayanig ang aking mundo nang mapagtantong kapag itinuloy ko iyon ay maaaring hindi na ako nagising pa ngayon umaga. Hindi ba’t iyon naman ang gusto ko noon pa man? Hin
Aviona's POVNapahinga siya nang malalim. “Eh kasi ganito po ‘yon. Nawalan po kasi ng anak si Manang Eba, limang taon na po ang nakakaraan. May depression po kasi iyong anak niya noon. Hindi ko po alam kung bakit. Pero ang sabi ni Manang Eba, dalawang taon na daw simula noong tinamaan ng depression iyong anak niya na iyon. Tapos hindi na po siguro kinaya kaya nagpakamatay po,” pagsiwalat niya.Natulala ako sa ikinwento niya.“Ang pinakamalala po doon, nakita mismo ni Manang Eba kung paano tumalon ang anak niya mula sa bubong ng bahay nila. Namatay po ang anak niya sa harapan niya mismo. Sising-sisi daw po siya dahil wala siyang nagawa para iligtas ang anak niya. Nag-iisang anak pa naman po niya iyon. Tapos ay matagal na po silang iniwan ng napangasawa niya. Siguro po kung nabubuhay pa ang anak niyang iyon, baka kasing edad niyo na rin po siya.” Saglit siyang tumigil. “
Stavros’ POVI planned to lock up myself inside my room all day long. I was the one to avoid Aviona just like how I did before. But I still had Aviona on my watch, of course.Nakatulog ako habang binabantayan si Aviona kagabi. Naalimpungatan lang ako nang madaling araw dahil sa pananakit ng aking leeg at likod. Lumipat na rin ako noon sa aking kwarto para hindi na ako maabutan pa ni Aviona pagkagising niya.Maaga rin akong nag-almusal para hindi na niya ako maabutan pa sa baba. Nang makabalik ako sa aking kwarto ay naligo na ako at saka nag-umpisang abalahin ang sarili sa trabaho.I succeeded in diverting my attention away from Aviona. I had so many pending documents to review.Nanakit ang aking batok kaya napagpasyahan ko munang tumigil sa pagbabasa. Napasandal ako sa aking swivel chair. Tinanggal ko ang suot kong reading glass at saka pin
Stavros’ POV Napalingon ako sa sinabi niya. Nakita kong naglalakad pababa si Aviona karga-karga si Chin sa kaniyang mga kamay habang nakaipit sa kaniyang kili-kili ang kaniyang sketchpad. Ang lapis naman ay inipit niya sa kaniyang mga labi. Hindi niya kami napansin dahil abala siya kay Chin at masyadong pokus sa paglalakad. Nakalugay rin kasi ang mahaba niyang buhok kaya natatakpan ang gilid ng kaniyang mukha sa bandang ito. Huli na nang mapansin niya kami ni Milagros. Nasa huling baitang na siya ng hagdan. Napatigil siya doon at hindi alam kung tutuloy pa ba o hindi na. I guess she planned to return to the garden to draw. But now, she was torn between going to the garden or going back upstairs. I felt Milagros stood up from her seat. “Huwag mong sabihing kabit mo ang babaeng iyan, Stavros? Hindi ka naman siguro g
"Is Aviona awake already?" naalala kong itanong kay Manang Eba."Ang alam ko ay oo. Sabi nila Magda ay nasa hardin siyang muli," sagot ni Manang Eba na abala sa pagpupunas ng lababo."Did she already eat?""Hindi pa, Ser Stabros. Hindi pa siya pumupunta sa hapagkainan. Baka dumiretso na naman iyon sa hardin para magdilig ng halaman o gumuhit," sagot niya."Oh." Napatango ako sa kaniyang sagot. "Do we still have fresh milk?"Humarap sa akin si Manang Eba at ngumisi. "Oo. Nariyan sa fridge."Kaagad kong inubos ang aking kape at saka nagtungo para kumuha ng tray.Mabuti na lamang at may naluto nang agahan si Manang Eba. Kaya ay naglagay na lamang ako sa plato ng pagkain at naglagay ng gatas sa baso."Para kay Aviona ba 'yan, Ser Stabros?" singit ni Manang Eba nang matapos ako sa paglalagay ng gatas.Napakamot ako sa aking kilay at tipid na napangiti. "Yeah."Narinig ko ang impit na sigaw ni Manang Eba. "Iba ka na talaga, ser!" kantyaw niya.Natatawa akong napailing sa kaniya.Kung dati a
"Magandang umaga, Ser Stabros!" bati ni Manang Eba nang makita niya akong papasok sa kusina. "Magandang umaga rin, Manang Eba," bati ko pabalik."Kape?" alok niya sa 'kin. Tumango ako sa kaniya. "Yes, please," sagot ko saka umupo sa high chair. Nangalumbaba ako sa bar counter at tamad na pinanood si Manang Eba sa pagtimpla ng aking kape. Napapapikit-pikit pa ako. At muntik nang masubsob sa counter kung hindi lang ako nagulat sa biglaang pagharap ni Manang Eba. Nagtungo siya sa aking harapan at saka inilapag ang tasa ng kape sa bar counter. "Kape niyo po, ser. Mukhang napuyat po kayo ah," pansin niya. Tipid akong ngumiti at tumango. "Medyo lang, Manang Eba," pagsisinungaling ko. Alas kuwatro na ng madaling araw ako nakabalik sa aking silid. Tandang-tanda ko pa kung paanong nagtapos ang aming usapan ni Aviona. Narinig kong tumikhim si Aviona. Para kasing nabuhol ang dila ko nang matapos niyang sabihin ang napakahalagang katagang iyon sa akin. "A-ahm... M-matutulog na ako, S-Sta
"Bago tuluyang malagutan ng hininga si papa, nagawa niya pa ring humingi ng tawad sa akin sa huling pagkakaon." Napalunok ako. "And that's when I realized the consequences of not listening to someone's explanation. Madaming oras ang nasayang dahil sa pagpapadala ko sa aking galit." Natahimik ako saglit. At humugot muna ng panibagong lakas para magsalita. Nanghihina na kasi ako sa sobrang bigat ng emosyon na nailabas ko sa pagkukwento. "But you know what? Minsan, napapatanong pa rin talaga ako sa Diyos. Kung bakit palagi niyang binabawi sa 'kin ang mga taong minamahal ko. Una, si mama. Tapos noong napatawad ko na si papa, saka Niya siya binawi sa akin." Totoo naman. Dumating ako sa punto ng buhay ko na nalugmok ako dahil parehas ng mga magulang ko ang nawala sa akin. Hindi na ako nakabalik pa sa probinsya ni mama kahit na wala na si papa. Kaya sa mansyon ako nagluksa noon. Umabot ako sa hindi pagkain at buong magdamag na pagkukulong sa kuwarto. Walang lumabas na mga luha. Pero sobr
"P-po?" gulantang kong tanong. Nginitian niya lamang ako sa aking reaksyon. "P-pero, bakit po ako? Nariyan naman po ang asawa niyo." Bakit niya ipagkakatiwala sa akin ang isang napakaimportante at napakalaking trabaho? Nahihibang na ba siya? O baka naman dala ng kaniyang unti-unting panghihina? Nanghihina siyang napahalakhak. "Bakit hindi ikaw? Ikaw lamang ang nag-iisa kong anak. Kaya ikaw dapat ang susunod na mamahala n'on," sagot niya. "P-pero po--" "Gusto ko munang magpahinga, Stavros. Huwag na huwag mong sasabihin kay Milagros ang tungkol sa bagay na ito," huling bilin niya bago niya ako palabasin ng kwarto. Matapos ang usapan na iyon, ipinagsawalang-bahala ko na lamang iyon. Baka kasi ay naapektuhan lang siya ng mga iniinom niyang gamot. Hanggang sa isang gabi, balak ko sanang bumaba para uminom ng tubig nang marinig ko ang malakas na boses ng asawa ni Don Steban mula sa kanilang kwarto. Napatigil ako sa akmang pagbaba at pinakinggan ang kanilang usapan. Masama man
"That night, I wasn't able to sleep well because of the thoughts that were running inside my head. Pansamantala kong nakalimutan ang pagkadismaya ko sa eskwelahan. And was just thinking about my dad." Napabuntong-hininga ako. "I didn't know that I was able to feel that way for him after all the grudges that I was holding. Milagros told me that if I've made up my mind and chose to stay with them, then I'd just contact her for her to send someone to fetch me. "And after one night of thinking and weighing everything, I've decided to accept the offer. But I told her that I needed to finish my graduation ceremony first before leaving our bario. Milagros really did send someone to fetch me. I was able to bid goodbye to Koi and his family before leaving," patuloy ko. "Naging malungkot sila sa aking pag-alis. Ngunit ipinangako ko naman na babalik din ako sa aming probinsiya kapag natapos na ang lahat. Pero hindi ko alam na hindi na pala ako muling makakabalik pa sa bayang sinilangan ko." Nak
"May dapat tayong pag-usapan," tipid niyang sagot. Nanatili pa akong nakatanga. "Pasok po muna kayo," aya ko nang ako ay matauhan. Binuksan ko ang pinto at saka siya iginiyang pumasok. Tahimik siyang sumunod at inilibot ang kaniyang paningin sa kabuuan ng aming bahay. "Pagpasensyahan niyo na po ang maliit naming bahay," ani ko. Akala ko ay mandidiri siya, ngunit kataka-takang nanahimik lamang siya at tiningnan ako nang diretso. "Upo po muna kayo. Gusto niyo po ba ng kape o tubig?" tanong ko. "Hindi na kailangan," sagot niya. Pinagkrus niya ang kaniyang mga paa at pinagsalikop ang kaniyang mga palad sa ipinatong sa kaniyang tuhod. "Ang pangalan mo ay Stavros, tama ba ako?" Tumango ako. Halatang-halata sa kaniyang mukha na nagtitiis lamang siya na ako ay kausapin. Hindi na naman ako nagtataka. Bakit nga ba naman siya hindi magkakaganoon kung ang kaharap niya ay ang bunga ng pagtataksil ng kaniyang asawa? "Ano po bang sadya niyo sa pagpunta rito?" diretsang tanong ko
"Ayos ka lang ba, Stavros? Kanina ka pa nananamlay ah. Ano ba kasing napag-usapan niyo ni Mrs. Purita?" nag-aalalang tanong ni Koi sa akin habang naglalakad na kami pauwi. Tipid akong napangiti at saka umiling. "Wala lang, Koi. Tungkol lang doon sa pinakiusap niya sa akin noong isang araw," malamyang palusot ko. "Eh bakit ka biglang nanlambot? Okay ka pa naman kanina ah," pagpupumilit niya. Umiling ako sa kaniya. "Wala lang. Bigla lang sumama ang pakiramdam ko. Napasama ata pagbababad ko sa initan kanina. Mukhang hindi na ako makakatulong kina Aling Delia." Napakamot ako sa aking batok. "Nako! Ayos lang 'yon. Sasabihin ko na lang kina nanay. Saka kailangan mo ring magpahinga. Halos hindi ka na nagpapahinga sa kakaaral at kakatrabaho simula nawala si Aling Lourdes," saad niya. Napangiti ako nang mapait sa saad niya. Tumigil ako sa paglalakad nang mapatapat na kami sa daan pauwi sa kanila. Humarap sa akin si Koi at saka ako nginitian. Tinapik niya ang aking balikat at saka sina
“I stood firm with my decision of not living with my father. At the age of 13, I already lived with myself. Aling Delia would always ask me to stay with them instead. But I would always refuse them because I didn’t want to leave my mother’s house.” Ipinikit ko ang aking mga mata. “Pero ang pinakarason nang pagtira ko roon ay dahil nararamdaman ko pa rin ang presensya ni mama.”Napasinghap ako ng hangin dahil pakiramdam ko ay mauubusan na ako ng hininga sa pagkukwento.Nanatili pa ring tahimik lang si Aviona sa kabilang dako.“I strived hard to survive. I worked and study at the same time. Kahit anong trabaho basta marangal ay pinapasok ko. Ipinagpatuloy ko ang pagsama kina Aling Delia tuwing Sabado at Linggo. At kapag naman sa madaling araw bago ako pumasok sa eskwela, pumupunta ako sa palengke para maging kargador. Pagkauwi ko naman sa hapon galing sa paaralan, babalik ulit ako roon para tulungan sina Aling Delia sa pagliligpit ng mga kagamitan.”Binuksan ko ang aking mga mata at tumi
“Stavros.”Naramdaman ko ang paglapat ng palad ni Aling Delia sa aking kanang balikat. Napapikit ako nang mariin. Sa kaniyang ginawa ay muli na namang namuo ang luha sa aking mga mata.“Palagi lang kaming narito, anak,” pakikiramay niya sa aking nararamdaman.Ilang beses akong pumikit upang pigilin ang aking luha hanggang sa naramdaman ko ang pangangatal ng aking mga labi. “Sa-salamat—” Napalunok ako dahil sa pagkabasag ng aking boses. Huminga ako nang malalim bago muling magsalita. Ngayon, sa mas maayos na bigkas. “S-salamat po, Aling Delia.”Kakatapos lang na mailibing ni mama. Tatlong araw lamang ang kaniyang naging burol dahil wala namang ibang kamag-anak na hinintay. Sa loob ng ilang araw na iyon ay wala akong tulog na maayos. Kung hindi pa ako pipilitin ni Aling Delia para matulog ay hindi pa ako aalis mula sa tabi ng kabaong ni mama.Sa loob ng tatlong araw na iyon, si Aling Delia lamang ang nagawa kong kausapin. Naroon si Don Steban, sinusubukan akong kausapin, ngunit hindi ko