"Narito ang lahat ng mga gamit ng ate mo Maya, alam mo ba na mayroon siyang card na nagsasabing handa siyang ibigay ang kanyang organs sa kanino man na mangangailangan ng mga ito. Napakabuti ng puso ng ate mo.", wika ni Kap Gorio habang iniaabot sa kanya ang bag at ilang mga gamit ng kanyang ate.
Muli ay napaiyak ang dalaga. Hindi na yata mauubos ang luhang pumapatak mula sa mga mata niya. Parang ayaw na rin niya mabuhay dahil wala na sa kanya ang taong dahilan kung bakit siya nabubuhay. Sa kalagayan nito ngayon, gustuhin man niyang kumapit pa, ngunit sinigurado na ng doktor na wala na ang ate niya.
Binuksan niya ang wallet nito at doon nakita ang card na sinasabi ni Kap Gorio. Isa itong organ donor card na nagsasaad na oras na ikaw ay mamatay, willing kang ibigay ang organs mo sa iba. Bumaling ang kanyang paningin sa litrato nilang magkapatid na nasa loob ng wallet nito. Mahal na mahal siya ng kanyang ate. Hindi rin ito nagkaroon ng nobyo, siya lamang at ang kinabukasan nila ang lageng nasa isip nito.
Mahal na mahal kita ate. Marami pa tayong mga pangarap. Ni sa hinagap ay di ko akalain na mawawala ka sa akin nang ganito kaaga. Kasalanan ko ang lahat ng ito.
"Halika na Maya, magpaalam ka na sa ate mo.", inalalayan siya ni Caloy papunta sa kwarto kung nasaan ang ate niya.
Pagpasok sa loob ng silid ay hindi niya magawang tingnan ang kanyang ate. Naglaho ang dati ay napakaganda nitong mukha dahil sa impact ng pagkabangga dito. Niyakap niya ng mahigpit ang kapatid. Idineklara na ng mga doktor na brain dead ang kanyang ate. Pagkasugod pa lamang dito sa ospital ay ito na ang naging diagnosis ng mga doktor. Hindi na ito nagrerespond. Tatanggalin na ng mga doktor ang mga aparato na nakakabit sa katawan ng kanyang ate. Tanging ang pump na lamang ang ititira upang madala ito sa operating room. Hindi maaaring tumigil ang tibok ng puso nito. Tatanggalin ang mga organs nito na nagffunction pa ng maayos at iddonate sa nangangailangan ng mga ito. Kung nabubuhay pa ate niya, siguradong ito rin ang nanaisin nitong mangyari. Hindi nito hahayaan na malubog siya sa utang sa ospital at sa paghihintay dito dahil sa kalagayan nitong wala ng pag-asa. At masakit man sa kanya na tanggalin ang mga mahahalagang internal organs ng kapatid. Alam niyang ito ang makapgpapasaya rito. Likas itong matulungin at mapagmahal sa kapwa.
Masaya ako ate na hanggang sa huli ay kabutihan pa rin ng loob mo ang namayani. Proud ako sa yo ate. Mahal na mahal kita.
Habang naghihintay ang dalaga na matapos ang operasyon sa kanyang ate ay humahangos na dumating ang kanyang tiya Dulce at ang pinsang si Ruth.
Sa halip na kamustahin ang ate Riza niya, agad nitong tinanong kung magkano ang bill sa ospital.
"Naku Maya, walang wala kami ngayon, kaya kung aasahan mo na matutulungan ka namin sa mga bayarin ay uunahan na kita, wala kaming pera." kunwa'y paumanhin nito sa kanya.
Anong klaseng kamag-anak ba ang uunahin pang isipin ang pera kaysa sa buhay? Sabagay a ano pa nga bang aasahan niya sa mga ito. Una pa lang naman ay hindi na sila itinuring ng mga ito na kapamilya.
"Hayaan niyo ho tiya, hindi ho ako hihingi sa inyo ng kahit isang kusing. Brain dead na nga ho pala si Ate Riza, inooperahan ho siya para sa mga organs niya na idodonate sa iba. Baka lang ho gusto ninyong malaman?", inis na sagot niya rito.
"Aba't... bakit? may ipinagmamalaki ka na ba? kung makasagot ka riyan akala mo ay napakarami mong pera. Ay hindi ba kaya kami nandito ni Ruth ay para samahan ka. Tapos ganyan pa ang sasabihin mo sa akin. Walang utang na loob!" galit na galit ito.
Bandang huli ay siya pa ang lumabas na masama. Pinagtitinginan na rin sila ng ibang mga tao roon.
Hindi na sumagot ang dalaga. Buti na lamang ay lumabas na ang mga doktor at agad na hinanap siya. Nakaiwas siya sa tiyahin at sa nanunuyang tingin nito.
"Successful naming natanggal ang mga organs ng ate mo. Well functioning at healthy naman lahat. Maraming salamat din sa kooperasyon mo. Tiyak na maraming maisasalbang buhay ang mga organs niya." wika ng lead surgeon
Tumulong muli ang mga luha ng dalaga sa sinabing iyon ng doktor. Nagkaroon ng saysay kahit papaano ang pagkawala ng ate niya. Saglit niyang sinulyapan ang tiyahin at pinsan. Ano na ngayon ang kahihinatnan ng buhay niya kung nag iisa na lamang siya kasama ang mga ito. Wala na siya ni isa man na itinuturing na kapamilya.
"Maya, magpahinga ka muna, binilhan kita ng cup noodles at malamig na tubig. Kumain ka muna saka tayo umuwi para makaidlip ka man lamang." may pag aalala sa boses ni Caloy. Alam niya na ang tumatakbo sa isip nito. Takot at pangamba ang nakita niya sa mga mata ng kaibigan.
"Salamat Caloy, aasikasuhin ko din muna ang cremation ni ate. Kapag kasama ko ang abo niya, parang hindi rin ako nag iisa."
***
"Ma, sigurado ka bang hindi natin kailangang magbigay ng kahit magkano kay Maya para sa pambayad sa ospital? Yung make up set na hinihiling ko sa'yo ma, tuparin mo yun ha. Sira sira na ung make up set ko!" paghihimutok ni Ruth sa ina.
"Aba'y oo naman, wala naman akong responsibilidad sa kanila, Yung pagtira nila sa bahay at pagbibigay ni Riza ng kakarampot na halaga, dapat nga ako pa ang maningil sa kanila. Bakit kase kusang loob pa ibinigay nitong si Riza ang organs niya, kung ibinenta iyon ni Maya, marami siyang magiging pera, kung hindi ba naman tanga."
"Tama ka dyan mother, ang mahal mahal ng kidney ngayon, ipinamigay niya lang", napapailing na wika ng dalaga, bilang pagsang ayon sa ina.
"Oh siya, umuwi na tayo at wala naman pakialam si Maya sa atin. Ang malditang iyon, walang utang na loob. Tingnan natin kung anong magagawa ng kayabangan niya, sa atin pa rin siya uuwi."
Habang nag uusap ang mag ina ay biglang dumaan si Caloy, agad na nag hi si Ruth sa binata.
"Hi Caloy!' tawag nito sabay kindat rito.
Tinanguan lamang ito ng binata kaya ang malanding ngiti kanina ay napalitan ng pakla. Wa epek ang beauty niya sa binata.
Nakaismid naman si Aling Dulce na nasa tabi ng dalaga, batid kase nitong ang loyalty ng binata ay na kay Maya. Hindi nito napigilan magsalita.
"Nasaan ang kaibigan mong mayabang at m*****a?"
"Inaayos ho ang hospital bill aling Dulce."
Napataas ang kilay ng ginang. Tila may pagdududa sa mga mata nito. Naisip nitong baka may itinagong pera ang magkapatid.
"Saan naman siya kukuha ng pera?"
"May makukuha daw ho si ate Riza sa parmasya at ilang government agencies, saglit lang din naman ho naadmit si ate Riza kaya hindi na umabot ng napakalaki ang babayaran ni Maya, napakabuti ho ng ate ni Maya kase idinonate niya ang organs niya sa iba"
"Mabait? Tanga kamo", bulong ng ginang.
Kunwa'y hindi ito narinig ng binata at nagpaalam na sa mga ito. Ngunit batid naman nito kung gaano kasama ang ugali ng mag ina. Hindi na siya magtataka kung pagkatapos ng araw na ito ay katakot takot na pang aalila ang gagawin nila kay Maya.
Naisip ng binata na sa lalong madaling panahon ay makahanap si Riza ng trabaho at bagong matitirahan.
Bata pa lamang si Gabriel ay marami na siyang mga bagay na hindi magawa dahil bawal siyang mapagod. Sabi ng mama niya ay ipinanganak siya na may congenital heart disease. Mabilis siyang hingalin sa konting kilos lamang.Marami siyang gustong gawin pero dahil sa pisikal na limitasyon ay hindi na niya pinilit pa ang sarili.Lumaki naman siya sa mapagmahal na pamilya. Bagaman at pamilya sila ng mga doktor, pinalaki sila ng kanilang mga magulang na mapagkumbaba at matulungin sa kapwa. Ang kanyang ama ay lead surgeon sa isa sa mga ospital sa kanilang lugar, ang ina naman ay isang ob-gyne sonologist. Ang kuya niya ay isa na ring heart surgeon at ang bunso niyang kapatid ay medicine student rin. Siya lamang ang sa kanilang tatlo ay walang narating sa buhay, nakapag aral siya ng college, ngunit mas madalas na naghomeschool siya lalo na nung elementary at high school dahil sa mahina niyang puso. Pinayagan siya ng ina na mag aral ng Fine Arts dahil ayon dito, less ang stress para sa kanya dahi
"Come on! Let's dance and be free! Whoooo!!!" sigaw ni Maya habang nagwawala sa dance floor kasama ang mga kaibigan.Mula nang mamatay ang ate ng dalaga ay naging buhay na nito ang pagpunta sa mga disco bars. Nilulunod ang sarili sa alak para makalimutan ang nag iisang kapatid na pinagkukunan niya ng lakas noong nabubuhay pa ito.Naglakad ang dalaga patungo sa isang lalaking nakaupo sa may sulok ng bar at agad itong hinila upang samahan silang sumayaw."Josh! Baby! Join us, let's dance and dance and daaanncee....", tawag ng dalaga sa binata habang hinihila ito, distorted na rin ang boses nito dahil sa sobrang kalasingan.Umakbay naman ang binata sa dalaga at hinawakan ito sa baywang. Inamoy niya ang buhok ng dalaga at dinampian ng halik ang leeg nito. Kumawala naman ang dalaga at nagtatakbong pumunta sa mga kaibigan habang sumasayaw.Sa isa pang sulok ng bar ay nakaupo naman si Gabriel Feliciano. Isa siya sa mga miyembro ng bandang regular na tumut
"Maya! Heto na ang paborito nating SIOPAO ala aling Guada!" masayang bungad ni ate sa akin. Agad nitong inilabas ang plastic na naglalaman ng dalawang malalaking siopao.Kakauwi lang nito galing sa trabaho. Isa itong pharmacist sa isang maliit na botika sa bayan nila."Wow! Thank you ate! Never talaga akong nawalan ng pasalubong galing sa 'yo", excited na tugon niya rito. Nakaupo na lamang siya at nagpapahinga dahil tapos na siyang magluto ng kanilang hapunan. Tumayo siya para abutin ang plastic at agad itong binuksan. Napapikit siya nang malanghap ang mabangong aroma nito.Alam ng ate niya na kompleto na ang araw niya kapag inuwian siya nito ng siopao na binili nito sa tindahan ni aling Guada. Iba kase ang linamnam ng siopao na binebenta ng matanda. Noon pa man, ito lamang ang swak sa panlasa niya at kilala niya kung paano niluto at ginawa. Kaya naman palagi na rin silang ipinagtitira dahil suki na sila ni aling Guada.Mabilis na binuksan niya ang plastic at kinuha ang isa, kinagat
“Maya, alis na ako”, paalam ni Riza sa kapatid.Naramdaman ng dalaga na may dumampi sa kanyang noo. Iminulat ng bahagya ang isang mata. Noo’y papalabas na ng kwarto ang ate nito matapos siyang banayad na halikan sa noo. “Ate, bakit napakaaga mo yata?”, tanong ng dalaga rito sa pagitan ng paghikab. Malalim na ang gabi nang makatulog ito dahil nakasalampak pa sa sahig ang pinsan nilang nuknukan ng arte, kausap ang boyfriend nitong manyakis. Ugali pa naman pa naman ng dalaga na maglinis kapag walang ibang tao para walang sagabal.“May inventory daw ng mga gamot sa pharmacy, kailangan namin pumasok nang maaga. Kasama ko si Pau, siya ang kasabay ko sa morning shift ngayon.” tugon nito“Kumain ka muna ate, ipagluluto kita kahit itlog para may laman ang tyan mo,” pigil ng dalaga sa kapatid.“Hindi na Maya, aalis na ako. Hindi ako pwedeng malate. Saka matulog ka pa, kase naramdaman ko kagabi, late ka na humiga, mukhang napuyat ka."Lumabas na ng pinto si Riza, si Maya naman ay umayos ng pag
Bata pa lamang si Gabriel ay marami na siyang mga bagay na hindi magawa dahil bawal siyang mapagod. Sabi ng mama niya ay ipinanganak siya na may congenital heart disease. Mabilis siyang hingalin sa konting kilos lamang.Marami siyang gustong gawin pero dahil sa pisikal na limitasyon ay hindi na niya pinilit pa ang sarili.Lumaki naman siya sa mapagmahal na pamilya. Bagaman at pamilya sila ng mga doktor, pinalaki sila ng kanilang mga magulang na mapagkumbaba at matulungin sa kapwa. Ang kanyang ama ay lead surgeon sa isa sa mga ospital sa kanilang lugar, ang ina naman ay isang ob-gyne sonologist. Ang kuya niya ay isa na ring heart surgeon at ang bunso niyang kapatid ay medicine student rin. Siya lamang ang sa kanilang tatlo ay walang narating sa buhay, nakapag aral siya ng college, ngunit mas madalas na naghomeschool siya lalo na nung elementary at high school dahil sa mahina niyang puso. Pinayagan siya ng ina na mag aral ng Fine Arts dahil ayon dito, less ang stress para sa kanya dahi
"Narito ang lahat ng mga gamit ng ate mo Maya, alam mo ba na mayroon siyang card na nagsasabing handa siyang ibigay ang kanyang organs sa kanino man na mangangailangan ng mga ito. Napakabuti ng puso ng ate mo.", wika ni Kap Gorio habang iniaabot sa kanya ang bag at ilang mga gamit ng kanyang ate.Muli ay napaiyak ang dalaga. Hindi na yata mauubos ang luhang pumapatak mula sa mga mata niya. Parang ayaw na rin niya mabuhay dahil wala na sa kanya ang taong dahilan kung bakit siya nabubuhay. Sa kalagayan nito ngayon, gustuhin man niyang kumapit pa, ngunit sinigurado na ng doktor na wala na ang ate niya.Binuksan niya ang wallet nito at doon nakita ang card na sinasabi ni Kap Gorio. Isa itong organ donor card na nagsasaad na oras na ikaw ay mamatay, willing kang ibigay ang organs mo sa iba. Bumaling ang kanyang paningin sa litrato nilang magkapatid na nasa loob ng wallet nito. Mahal na mahal siya ng kanyang ate. Hindi rin ito nagkaroon ng nobyo, siya lamang at ang kinabukasan nila ang lag
“Maya, alis na ako”, paalam ni Riza sa kapatid.Naramdaman ng dalaga na may dumampi sa kanyang noo. Iminulat ng bahagya ang isang mata. Noo’y papalabas na ng kwarto ang ate nito matapos siyang banayad na halikan sa noo. “Ate, bakit napakaaga mo yata?”, tanong ng dalaga rito sa pagitan ng paghikab. Malalim na ang gabi nang makatulog ito dahil nakasalampak pa sa sahig ang pinsan nilang nuknukan ng arte, kausap ang boyfriend nitong manyakis. Ugali pa naman pa naman ng dalaga na maglinis kapag walang ibang tao para walang sagabal.“May inventory daw ng mga gamot sa pharmacy, kailangan namin pumasok nang maaga. Kasama ko si Pau, siya ang kasabay ko sa morning shift ngayon.” tugon nito“Kumain ka muna ate, ipagluluto kita kahit itlog para may laman ang tyan mo,” pigil ng dalaga sa kapatid.“Hindi na Maya, aalis na ako. Hindi ako pwedeng malate. Saka matulog ka pa, kase naramdaman ko kagabi, late ka na humiga, mukhang napuyat ka."Lumabas na ng pinto si Riza, si Maya naman ay umayos ng pag
"Maya! Heto na ang paborito nating SIOPAO ala aling Guada!" masayang bungad ni ate sa akin. Agad nitong inilabas ang plastic na naglalaman ng dalawang malalaking siopao.Kakauwi lang nito galing sa trabaho. Isa itong pharmacist sa isang maliit na botika sa bayan nila."Wow! Thank you ate! Never talaga akong nawalan ng pasalubong galing sa 'yo", excited na tugon niya rito. Nakaupo na lamang siya at nagpapahinga dahil tapos na siyang magluto ng kanilang hapunan. Tumayo siya para abutin ang plastic at agad itong binuksan. Napapikit siya nang malanghap ang mabangong aroma nito.Alam ng ate niya na kompleto na ang araw niya kapag inuwian siya nito ng siopao na binili nito sa tindahan ni aling Guada. Iba kase ang linamnam ng siopao na binebenta ng matanda. Noon pa man, ito lamang ang swak sa panlasa niya at kilala niya kung paano niluto at ginawa. Kaya naman palagi na rin silang ipinagtitira dahil suki na sila ni aling Guada.Mabilis na binuksan niya ang plastic at kinuha ang isa, kinagat
"Come on! Let's dance and be free! Whoooo!!!" sigaw ni Maya habang nagwawala sa dance floor kasama ang mga kaibigan.Mula nang mamatay ang ate ng dalaga ay naging buhay na nito ang pagpunta sa mga disco bars. Nilulunod ang sarili sa alak para makalimutan ang nag iisang kapatid na pinagkukunan niya ng lakas noong nabubuhay pa ito.Naglakad ang dalaga patungo sa isang lalaking nakaupo sa may sulok ng bar at agad itong hinila upang samahan silang sumayaw."Josh! Baby! Join us, let's dance and dance and daaanncee....", tawag ng dalaga sa binata habang hinihila ito, distorted na rin ang boses nito dahil sa sobrang kalasingan.Umakbay naman ang binata sa dalaga at hinawakan ito sa baywang. Inamoy niya ang buhok ng dalaga at dinampian ng halik ang leeg nito. Kumawala naman ang dalaga at nagtatakbong pumunta sa mga kaibigan habang sumasayaw.Sa isa pang sulok ng bar ay nakaupo naman si Gabriel Feliciano. Isa siya sa mga miyembro ng bandang regular na tumut