Isang gabi, matapos ang isang group study session sa bahay ni Maria, nagpaiwan si Rowena para tumulong mag-ayos ng mga gamit.
"Salamat, Rowena," sabi ni Maria habang pinupunasan ang mesa. "Hindi ko alam kung paano ko magagawa ang lahat ng ito nang mag-isa."
"Walang anuman, Maria," sagot ni Rowena habang inaayos ang mga libro. "Alam mo namang lagi akong nandito para sa'yo."
Napansin ni Maria ang mga mata ni Rowena na tila may nais ipahiwatig, ngunit hindi niya alam kung ano iyon. Sinubukan niyang maging kaswal at itanong ang isang bagay na matagal nang bumabagabag sa kanya.
"Rowena, may tanong ako. Napansin ko lang kasi... parang lately, masyado kayong madalas magkasama ni Roland. Alam mo naman, nobyo ko siya, pero parang kayo na ang laging magkasama."
Nagulat si Rowena sa sinabi ni Maria, ngunit mabilis siyang bumalik sa kanyang dating ekspresyon. "Talaga? Hindi ko napansin. Siguro nagkakataon lang."
Napangiti si Maria, ngunit sa kalooban niya, alam niyang hindi lang basta "nagkakataon." May kakaiba sa mga kilos ni Rowena, at iyon ay hindi maikakaila.
Isang linggo ang lumipas, at habang lumalapit ang finals, naging mas abala sila sa mga proyekto. Isang gabi, pagkatapos ng huling meeting para sa kanilang group presentation, nagpasya si Maria na tanungin si Rowena nang masinsinan.
"Rowena, pwede ba tayong mag-usap?" tanong ni Maria habang naglalakad sila pauwi mula sa library.
"Sige, ano yun?" tanong ni Rowena, tila walang kaalam-alam sa bigat ng katanungang bumabagabag kay Maria.
Nagpakawala si Maria ng isang malalim na buntong-hininga. "Matagal na kitang gustong tanungin. Rowena... may gusto ka ba kay Roland?"
Biglang natigil si Rowena sa paglalakad. Kitang-kita sa kanyang mukha ang gulat, ngunit mabilis niyang binawi ang reaksyon at ngumiti ng pilit.
"Bakit mo naman natanong yan, Maria? Siyempre, kaibigan lang kami ni Roland. Alam mong kayo ang magkasama."
"Oo, pero hindi ko maiwasang isipin. Palagi kayong magkasama, masyadong malapit. Nakikita ko kung paano ka tumingin sa kanya." Huminto si Maria at hinarap si Rowena. "Mahal ko si Roland, at kaibigan kita. Pero pakiramdam ko, may hindi ka sinasabi sa akin."
Napayuko si Rowena, halatang iniwasan ang direktang sagot at biglang ngumiti at sinabing "Ano ka ba magagawa ko ba agawing ang iyong nobyo,ganun lang talaga ako malambing,kahit naman sayo diba?
Napayuko si Rowena, halatang iniwasan ang direktang sagot. Mabilis siyang ngumiti at sinabing, "Ano ka ba? Magagawa ko ba agawin ang iyong nobyo? Ganun lang talaga ako, malambing, kahit naman sa'yo, di ba?" Sa isip ni Rowena, "Bakit ako aamin? Aamin lang ako kay Roland, at nakipagkaibigan ako sa'yo dahil kay Roland."Muling tumingin si Rowena kay Maria, at sa kanyang tinig, may bahid ng pagkabahala, "Ano ka ba, Maria? Wala ka bang tiwala sa akin? Hindi ko kayang agawin si Roland sa'yo. Magkaibigan lang ang turing ko sa kanya, at wag ka masyadong mag-isip."
Naging kampante naman si Maria sa mga sagot ni Rowena, bagaman hindi niya maiwasang magduda. Pero sa kabila ng kanyang takot, ang kanyang tiwala kay Rowena ay muling bumalik. "Sige, Rowena. Magkakaibigan tayo, pero sana maging totoo tayo sa isa't isa. Ayokong may masaktan sa atin," sagot niya, tila nagpapakatatag sa kanyang desisyon.
Ngunit sa likod ng ngiti ni Rowena, may iba pang balak. May nais siyang ipagtapat kay Roland. Palihim, sinimulan niyang balakin ang kanyang mga saloobin habang unti-unting lumalalim ang kanilang pagkakaibigan.
Pagkatapos ng klase, masayang nag-bonding ang tatlo. Nagtawanan sila habang nag-uusap tungkol sa mga guro at mga nangyari sa eskwela. Ang mga kwentuhan ay puno ng saya at tawanan, isang magandang pahinga mula sa mga alalahanin at lihim."Alam mo, ang saya-saya natin kapag nandito tayong tatlo," sabi ni Roland, ngiti sa kanyang mukha habang pinagmamasdan ang mga kaibigan. "Sana laging ganito. Walang stress, walang problema."
"Oo nga! Wala na akong ibang hihilingin kundi ang ganitong masayang samahan," sabi ni Maria, sabay tingin kay Rowena. "Walang dapat alalahanin."
Ngunit sa likod ng mga ngiti at tawanan, may ibang sitwasyon na bumabalot kay Rowena. Habang nagkakasiyahan sila, patuloy ang kanyang pag-iisip sa kanyang nararamdaman para kay Roland. Ang puso niya ay tumitibok sa tuwing nakikita niya ito—sa kanyang mga ngiti, sa kanyang boses, at sa bawat salitang lumalabas sa kanyang mga labi.
Habang patuloy na lumilipas ang mga araw, lalo lamang nagiging masidhi ang nararamdaman ni Rowena para kay Roland. Para bang sa bawat oras na nakikita niyang magkasama ang magkasintahan—si Maria at si Roland—ay parang may humihigpit na bigkis sa kanyang puso, isang kirot na hindi maipaliwanag. Nagsimula ito bilang simpleng paghanga, ngunit habang lumalalim ang kanilang samahan, nagiging malinaw na ang kanyang nararamdaman ay higit pa roon. Mahal niya si Roland, at walang sino man, kahit si Maria, ang makakapigil sa kanya na ipahayag ito.
“Bakit ko pa ba itinatago?” sabi ni Rowena sa kanyang sarili habang nakatingin sa salamin isang gabi. "Alam kong mali, pero hindi ko na kayang magpanggap. Mahal ko siya, at gusto ko siya para sa akin."
Wala nang puwang para sa guilt o pag-aalala. Nagpapanggap lang siya na kaibigan ni Maria para mapalapit kay Roland—iyon ang katotohanan. Hindi na mahalaga kung masaktan si Maria; ang mahalaga ngayon ay maipahayag niya ang kanyang nararamdaman, kahit na alam niyang magiging masalimuot ang resulta.
Sa tuwing magkakasama sila ni Maria at Roland, palaging naghahanap si Rowena ng paraan para silang dalawa lang ni Roland ang magkasama. Ngunit palaging nandoon si Maria, at tila ba hindi ito nawawalan ng enerhiya na laging kasama si Roland. Magkatambal sila sa lahat ng bagay, mula sa mga proyekto hanggang sa mga simpleng gawain.
Ngunit si Rowena ay hindi sumusuko. Sa isip-isip niya, darating ang oras. Kailangan lang niya ng tamang tiyempo.
Isang umaga, habang papasok sa eskwelahan, nakita ni Rowena na nag-aabang si Roland sa may gate, naglalakad mag-isa.
"Ngayon na," bulong ni Rowena sa sarili. Ito na ang pagkakataon.
Nilapitan niya si Roland, ang kanyang puso’y kumakabog sa kaba at excitement. "Roland," tawag niya, "pwede ba tayong mag-usap?"
Tumingin si Roland sa kanya, kita ang pagkalito sa mukha. "Oo naman, Rowena. Ano 'yon?"
Tumingin si Rowena sa paligid, siniguradong walang ibang tao sa malapit bago siya nagsalita. "Roland... matagal ko na itong gustong sabihin sa’yo, pero hindi ko magawa. Alam kong kaibigan mo ako, at kaibigan ko rin si Maria, pero hindi ko na kayang itago."
Biglang sumeryoso ang mukha ni Roland. "Ano bang ibig mong sabihin?"
Huminga nang malalim si Rowena, pinilit ang sarili na magpakatatag. Ito na ang oras. "Roland... mahal kita. Hindi lang bilang kaibigan. Simula pa noong una kitang nakita, alam kong iba ang nararamdaman ko para sa’yo. At kahit na kaibigan ko si Maria, hindi ko na mapipigilan ang sarili ko. Mahal kita. Nasasaktan ako pag nakikita ko kayong sweet- ni Maria" Akmang lalapitan Si Roland at napaatras ito.
Nasasaktan si Rowena sa reaksyon ni Roland at naiintindihan niya iyon at handa siya lunukin ang kanyang pride bilang babae para makuha lang si Roland, kauna- unahang pagkakataon niya ito ginawa sa tanang buhay niya nasanay siya ang mga lalake ang humahabol sakanya, pero kakaiba si Roland sobrang nahulog ang loob niya dito at hinding hindi siya susuko para makuha ito.
Parang tumigil ang mundo ni Roland sa narinig. Hindi siya agad nakapagsalita, tila pinoproseso pa ang bigat ng pag-amin ni Rowena."Rowena... ano ‘to? Hindi ko ito inaasahan," sabi ni Roland, nag-aalinlangan.Tumingin si Rowena diretso sa mga mata ni Roland, pilit na hindi magpapakita ng kahinaan. "Oo, alam ko. Alam kong hindi mo ito inasahan. Pero totoo ito, Roland. Mahal kita. At hindi na ako makakapagpanggap na wala akong nararamdaman. Alam kong masakit para kay Maria, pero kailangan kong ipaglaban ang nararamdaman ko."Umiling si Roland, tila hindi makapaniwala sa naririnig. "Rowena, kaibigan kita. Alam mong mahal ko si Maria. Paano mo nagawa ito?""Roland, hindi mo ba ako nakikita?" tanong ni Rowena, ngayon ay may halong poot ang kanyang tono. "Hindi mo ba nararamdaman na palagi akong nandito para sa’yo? Lahat ng ginagawa ko, lahat ng pagpapakita ko ng concern-, lahat ng pagsuporta ko—para sa'yo ‘yon, Roland. Hindi ba sapat na makita mo na mahal kita?"Nagpatuloy si Roland na umi
Sa kabila ng malinaw na sagot ni Roland, hindi pa rin nawawalan ng pag-asa si Rowena. Patuloy siyang nagpapakita ng "lambing," sinusubukang makahanap ng puwang sa pagitan ng relasyon nina Roland at Maria. Alam niyang hindi tama ang kanyang ginagawa, ngunit ang puso niya'y bulag na sa tama at mali.Isang hapon, nagkayayaan ang tatlo—si Maria, Rowena, at Roland—na magpunta sa isang coffee shop matapos ang klase. Habang nag-uusap ang tatlo, napansin ni Rowena na naka-focus si Roland kay Maria, at habang nagtatawanan ang dalawa, hindi maiwasang sumingit ang selos sa kanyang puso."Ang sweet n'yo naman," bati ni Rowena, na may halong lungkot sa kanyang boses na pilit niyang tinatago sa ngiti."Talaga?" tanong ni Maria, ngumiti at tumingin kay Roland. "Mahal ko talaga 'tong si Roland, eh. Sobrang bait at maalaga."Napansin ni Roland ang kakaibang tono sa boses ni Rowena, pero nagpatuloy lang ito sa pakikipag-usap kay Maria. Hindi nito binigyang pansin ang mga subtle- na pagkilos ni Rowena,
Matagal na silang magnobyo ni Maria—mahigit tatlong taon na. Mula pa noong sila ay nasa unang taon ng high school, magkasama na sila. Mahal na mahal niya si Maria; hindi iyon kailanman nabura sa kanyang puso. Pero si Maria ay tahimik at mahinhin, hindi katulad ni Rowena. Wala itong mga ginagawang mapusok o mga kilos na nagbubukas ng mga damdaming tila matagal nang natutulog sa loob niya. Si Rowena, iba.Nang una nilang makilala si Rowena, kaibigan agad ito ni Maria. Naging malapit sila sa isa’t isa dahil magkaklase sila at madalas na magkakasama sa mga group projects at extracurricular activities. Ngunit sa kabila ng pagiging kaibigan ni Rowena kay Maria, nararamdaman ni Roland ang kakaibang tensiyon tuwing magkasama silang dalawa. May mga sandaling tila lumalalim ang tingin ni Rowena. At may mga oras na nahuhuli niya ang kanyang sarili na napapaisip tungkol dito.Ngunit pinipigilan niya ang mga damdaming ito. Mahal niya si Maria, at ayaw niyang sirain ang kanilang relasyon. Subalit,
Sa mga sumunod na araw, naging mas mabigat ang pakiramdam ni Roland. Ang bawat sandali na nagkakaroon sila ng pagkakataong magkasama ni Rowena ay nagiging mas mapang-akit. Ramdam na ramdam niya ang paghila ng tukso, habang si Rowena naman ay tila walang balak tigilan ang ginagawang paglalapit sa kanya. Isang mali—isang hakbang lamang—at posibleng magiba ang lahat ng itinayo niyang relasyon kay Maria. Nasa harap siya ng isang mahirap na desisyon. Mahal niya si Maria, matagal na silang magkasama, at sa bawat oras na tinitingnan niya ito, hindi niya maisip na saktan siya. Ngunit sa bawat pagkakataon na magkasama sila ni Rowena, nararamdaman niyang ang kanyang mga katawan at isip ay sinisilaban ng tukso. Tila binubuhay ni Rowena ang isang damdaming matagal nang patay sa kanya—isang bagay na hindi niya kailanman naramdaman kay Maria.Isang araw, nagkaroon muli sila ng pagkakataong magkasama ni Rowena. Pagkatapos ng klase, naiwang mag-isa si Roland sa silid-aralan, abala sa paggawa ng repor
Si Roland ay tila nasa gitna ng isang nag-uumpugang bato. Alam niyang mahal niya si Maria—ang babaeng minahal niya ng matagal, ngunit nitong mga nakaraang linggo, unti-unting bumibigat ang distansya sa pagitan nila. Hindi iyon dahil sa paglamlam ng pagmamahal niya sa kanya, kundi dahil sa mga pangyayaring hindi niya kontrolado. Si Maria, ang kanyang matagal nang nobya, ay abala sa pangangalaga sa kanyang ina-inahan, si Sister Teresa, na nagkasakit.Dahil sa pagkakasakit ni Sister Teresa, halos lahat ng oras ni Maria ay nauubos sa ospital. Kailangan niya ang suporta ni Maria, ngunit tila unti-unting nawawala ang kanilang koneksyon. Mas madalas nilang kanselahin ang kanilang mga date at hindi na rin sila madalas magkita. Sa bawat pagkakataong magkita sila, may hinanakit sa pagitan nila, bagama't walang direktang salita na binibitiwan. Mahal pa rin siya ni Maria—iyan ang alam ni Roland—ngunit ramdam niyang may kulang na, may nawawala.At doon nagsimulang pumasok si Rowena—ang mapang-akit
Simula noon nagiging patago na ang relasyon nila ni Rowena na sila lang nakakaalam. Ang pagtataksil ni Roland ay 'di na mapipigilan pa bugso ng init ng laman at natutunan na rin niyang mahalin si Rowena. Sa tuwing anjan si Maria mga lihim na pasulyap ang gingawa nila .Lihim sila nagkikita ni Rowena hanggang sa di nila napigilan ang sarili naganap ang di dapat maganap.Rowena: [nakangiti habang hinahaplos ang braso ni Roland, tila nagpapahiwatig ng malalim na damdamin] "Roland, may sasabihin ako sa'yo."Roland: [umiiwas ng tingin ngunit ramdam ang tensyon sa kanilang paligid] "Ano na naman ba, Rowena? Hindi ba’t sinabi ko na sa'yo na hindi dapat tayo nagkikita nang ganito?"Rowena: [malambing na bumulong sa kanya habang ang mga daliri niya ay banayad na naglalaro sa kamay ni Roland] "Alam mo naman na hindi ko kayang hindi ka makita. Lalo na ngayon... mas kailangan mo ako. Hindi ba?"Roland: [napatingin sa kanya, dama ang pang-aakit sa bawat salita ni Rowena, ngunit pinipilit pigilan an
Ang Kaarawan ni Rowena ay ginanap sa malalayong bahagi ng resort, sa isang nakatagong silid na tahimik at walang ibang tao, nandoon sina Rowena at Roland. Ang paligid ay puno ng mga bulaklak at mga ilaw na nagliliwanag, tila sadyang inihanda para sa espesyal na araw na ito. Subalit, sa likod ng saya ng selebrasyon, nandoon ang isang lihim—ang kanilang pagnanasa sa isa’t isa na hindi na kayang ipagkaila pa.Rowena: [nakangiti habang nakatayo sa harap ng salamin, isinuot ang kanyang gown na tila lumulutang] "Roland, tingnan mo ako. Maganda ba ako?"Roland: [nakatayo sa likuran, tiningnan siya nang may pagkamangha] "Sobrang ganda, Rowena. Para kang diwata sa gown na iyan."Rowena: [lumingon sa kanya, ang mga mata ay nagliliyab sa saya] "Sana nga nandiyan si Maria para makita ito. Pero sa totoo lang, mas gusto kong makita ang reaksyon mo kaysa sa kanya."Roland: [napangiti ngunit nag-alinlangan] "Mali ito, Rowena. Ibang usapan na naman kapag nandiyan si Maria. Alam mo naman na siya ang ma
Si Sister Teresa, ang kanyang inang-ampon, ay lumala ang kondisyon. Isang araw, habang nag-aaral si Maria sa kanyang kwarto, tumunog ang kanyang cellphone. Ang tawag mula sa mga madre ay nagbukas ng pinto ng isang masakit na katotohanan.“Maria, kailangan naming makausap ka. Si Sister Teresa… pumanaw na siya,” sabi ng madre sa kabilang linya.Dahil sa balitang ito, nagdilim ang kanyang paningin. Parang bumagsak ang mundo niya sa mga salitang iyon. “Hindi… hindi maaaring totoo ito!” umiiyak na sabi ni Maria.“Pumunta ka na sa Cebu, Maria. Kailangan namin ang iyong tulong sa mga dapat asikasuhin,” patuloy ng madre, ngunit hindi na narinig ni Maria ang iba pang mga salita.Habang nasa gitna ng mga damdaming magulo, dumating ang isang malungkot na balita. Pumanaw si Sister Teresa, ang ina-inahan ni Maria, dahil sa malubhang karamdaman. Ang mundo ni Maria ay tila gumuho. Mula pagkabata, si Sister Teresa ang nagsilbing sandigan niya, at ngayong wala na ito, pakiramdam ni Maria ay nag-iisa s