Isang mabigat na katahimikan ang bumalot sa paligid ng silid matapos ang mga salitang binitiwan ni Mirasol. Hindi siya makatingin kay Doña Loida; alam niyang puno ng galit at poot ang mga mata nito, ngunit may halo rin ng awa at sakit na tila hindi kayang ipaliwanag.Sa kabila ng lahat, si Mirasol ang unang bumasag sa katahimikan. “La, bakit hindi niyo na lang matanggap na ako na ang kasama ni Kean ngayon? Ako na ang mahal niya. Hindi niyo ba nakikita kung gaano siya kasaya sa piling ko?” Kahit pilit niyang pinapalakas ang kanyang boses, hindi maitatago ang panginginig nito.Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan ni Doña Loida bago siya sumagot. “Mirasol, hindi mo naiintindihan,” mariing sabi nito, pilit pinapakalma ang kanyang sarili. “Ang kasiyahan ni Kean, ang kaligayahan niya, hindi nakukuha sa ganitong paraan. Alam kong ikaw ang kasama niya ngayon, pero tanungin mo ang sarili mo: siya ba talaga ang tunay na masaya?”Hindi nakapagsalita si Mirasol. Napayuko siya, ngunit
Habang nakaupo si Doña Loida sa kanyang silid, tila bumabalik sa kanya ang lahat ng masasayang alaala kasama sina Maria at ang apo niyang si Harry. Sa bawat sulok ng bahay, animo’y naririnig niya ang tawanan ni Harry, ang malambing na boses ni Maria habang tinatawag siya, at ang mga paglalambing ng kanyang apo.Napalunok si Doña Loida, pinipilit na pigilan ang mga luhang gustong pumatak. *Ano nga bang nagawa kong mali? Bakit ganito ang nangyari sa aking pamilya?* Tahimik niyang tanong sa kanyang sarili.Nabigla siya nang makarinig ng mahihinang katok sa pintuan. Napalingon siya at bahagyang nag-ayos ng sarili, pilit itinatago ang bakas ng kalungkutan sa kanyang mukha.“ Ma'am Loida…” tinig ni Mang Carlos ang umalingawngaw sa tahimik na silid. “Nais ko lamang sanang kamustahin kayo.”Isang mapait na ngiti ang sumilay sa mga labi ni Doña Loida. “Salamat, Carlos. Alam kong ikaw ang laging nandiyan, kahit ano’ng mangyari. Pero alam mo ba… araw-araw kong ipinagdarasal na sana, kahit sa isa
Habang si Rosemarie ay nakaupo sa isang madilim na sulok ng kanyang kwarto, hindi mapigilan ang mga luha na patuloy na umaagos sa kanyang mga mata. Walang makapagsasabi kung nasaan si Jemerose—o kung paano siya makikita muli. Habang iniisip niya ang bawat sandali na magkasama sila, ang sakit ng pagkawala ng kanyang anak ay nagsimulang magpasakit sa kanyang puso.Pumunta siya sa pabrika ng kanyang panganay na si Eric, umaasa na makakakita siya ng kaunting ginhawa mula sa anak na natutunan niyang magtiwala. Habang naglalakad siya papasok sa malawak na pabrika, ang matamis na alaala ng mga taon ng pag-aalaga kay Eric ay bumalik sa kanya. Alam niyang si Eric ay abala sa negosyo, pero mas pinili niyang dumaan sa pabrika kaysa manatili sa bahay na puno ng kalungkutan.Dahil sa mga tanong tungkol kay Jemerose, naging mahirap kay Rosemarie na makapagpatawad sa sarili. Lahat ng iniisip niya ay kung paano siya makakatulong sa paghahanap kay Maria, at paano muling magiging buo ang kanyang pamilya
Ang bilis ng takbo ng panahon—isang taon na pala ang lumipas mula ng magbago ang buhay ni Maria. Pasko na naman, ngunit ang saya ng kapaskuhan ay nagdala ng magkahalong saya at lungkot sa kanyang puso. Ito ang unang Pasko na magkasama sila ng kanyang anak na si Harry, ngunit wala ang ama nitong si Kean. Nakatanaw si Maria mula sa maliit nilang bahay, ang mga mata ay naglalakbay sa malayo, tila nagbabalik-tanaw sa mga alaalang iniwan ng nakaraan.Si Harry, na ngayo'y limang taong gulang na, ay abala sa kanyang mga laruan. Wala itong kamalay-malay sa mga pinagdadaanan ng kanyang ina. Ngunit may isang bagay na hindi nakaligtas sa kanyang mga mata—ang kalungkutan na bumabalot kay Maria, ang pagkabigo ng hindi niya magampanan ang mga pangarap para kay Harry na magkasama silang buo bilang pamilya. “Mommy, yeheyy! Ang saya saya, punta tayo ng beach !” sigaw ni Harry, habang nakita ang Christmas getaway package na inihanda ni Eric para sa kanyang kumpanya. Ang mga mata ni Maria ay naluha na
Habang ang araw ay bumababa sa dulo ng dagat at ang liwanag ng mga ilaw sa paligid ng beach resort ay nagsimula nang magningning, isang tahimik na tagpo ang nagsimula sa isang sulok ng kaganapan. Si Rosemarie, na matagal nang nagmamasid kay Maria at Harry mula sa malayo, ay hindi maiwasang makaramdam ng kakaibang koneksyon sa mag-ina. Ang hindi maipaliwanag na nararamdaman ay tila nag-ugat mula sa kanyang puso, parang may isang lihim na nag-uugnay sa kanilang dalawa, isang piraso ng nakaraan na nakatago at matagal nang nakalimutan.Habang pinapakain ni Maria si Harry ng isang piraso ng cake, ang mga mata ni Rosemarie ay hindi maiwasang maglakbay mula sa mag-ina patungo sa mga detalye ng kanilang simpleng saya. Ang tingin ni Maria kay Harry, puno ng pagmamahal at pag-aalaga, ay nagbigay ng isang pakiramdam na nakapagpasikò sa kanyang kaluluwa. Tila isang pamilyar na senaryo—ngunit saan? Bakit kaya may nararamdaman siyang koneksyon sa kanila, lalo na kay Maria?Napansin ni Rosemarie na
Habang naglalakad si Rosemarie sa tabing-dagat, ang mga alon ng dagat ay tila sumasalamin sa kanyang mga nararamdaman—magulo, masalimuot, ngunit may kakaibang katahimikan. Ang bawat hakbang niya sa malamig na buhangin ay parang pagbalik sa mga alaala ng nakaraan, at habang tinatanaw niya ang malawak na dagat, hindi niya maiwasang magtanong sa sarili, “Tama ba itong nararamdaman ko? Baka naman ako lang ang nag-iilusyon.”Nasa kalagitnaan ng kanyang pag-iisip nang maramdaman niyang may mga yabag na papalapit sa kanya. Paglingon niya, nakita niya si Eric, ang kanyang anak, na nag-aalalang nakamasid sa kanya.“Ma,” tawag ni Eric, “kanina pa kita hinahanap. Napansin kong parang may bumabagabag sa’yo. Ano po bang nangyayari?”Ngumiti si Rosemarie, ngunit alam niyang hindi niya maitatago ang bigat ng kanyang damdamin. “Eric,” mahina niyang sabi, “Alam mo, may mga bagay talaga sa buhay na minsan, kahit anong pilit nating kalimutan, bumabalik at bumabalik.”“May kinalaman ba ito kay Maria at s
Sa malamlam na liwanag ng buwan, limang magkakasama ang tahimik na nakaupo sa veranda ng isang resort sa tabi ng dagat. Ang hangin ay malamig, tila nakikisama sa damdamin ng bawat isa. Si Rosemarie, ang ina ng dalawang lalaki, si Eric at John, ay halatang may nais na ipagtapat sa kanila—lalo na kay Maria, na nakaupo sa tabi ng kanyang anak na si Harry, hawak ang kamay ng bata habang tila naghihintay sa anumang rebelasyon na dala ng gabing iyon.Malalim ang buntong-hininga ni Rosemarie, at halatang naglalaban ang kanyang damdamin habang iniipon ang lakas ng loob na ibahagi ang mabigat na kwento na matagal na niyang itinatago. Hindi madali ang lahat ng ito, ngunit sa wakas ay handa na siyang ipagtapat ang katotohanan.“Maria…” simulang wika ni Rosemarie, malambing ngunit puno ng emosyon ang tinig. “May nais akong sabihin sa iyo na mahalaga... isang katotohanan na matagal kong kinimkim sa aking puso.”Nagtaka si Maria at nakaramdam ng kaba, ngunit nakita niya ang seryosong ekspresyon sa
Ang gabing iyon ay hindi lamang pagtatapos ng mga taon ng pagkakawalay kundi simula rin ng isang panibagong kabanata para sa kanila. Si Maria, habang nakayakap kay Rosemarie, ay ramdam ang init at tibok ng puso ng kanyang ina. Sa wakas, natagpuan niya ang matagal na niyang hinahanap—isang tahanan sa mga bisig ng kanyang tunay na pamilya. Ngayon, hindi na siya nag-iisa.Si Eric at John naman ay lumapit, at silang lahat ay magkayakap, kasama si Harry, na masayang ngumiti habang pinagmamasdan ang kanyang ina at ang bagong lola, at mga tito. Sa gabing iyon, silang lahat ay nakatagpo ng bagong pag-asa at bagong simula.Nangako sila sa isa’t isa na ano man ang pagsubok na dumating, mananatili silang buo bilang isang pamilya. Ang mga sugat ng nakaraan ay kanilang hinayaan sa alon ng dagat, at ang pagmamahal at pagtanggap sa isa’t isa ang naging bagong pundasyon ng kanilang muling nabubuong samahan. Sa ilalim ng malamlam na liwanag ng buwan, ang hangin ay dahan-dahang humaplos sa kanilang m
Inilagay niya ang isang binti pataas nang bahagya at pinanood habang sinasalsal niya ang sarili bago muling pumasok na may kasamang halik. Gusto niya ang bigat ng katawan niya sa kanyang puwit at balakang."Ah putang ina, ang sarap ng titi mo." Napamura siya nang malakas. "Huwag." "Huwag tumigil."Sumisid siya nang mas malalim. "Oh, baby." Wala akong balak na gawin iyon. Ang puki na ito ay bagay na bagay sa akin.Ngumiti siya, at ipinatong niya ang kanyang noo sa kanya. Bumangon siyang muli, hinawakan ang kanyang malambot na hita habang lalo pa siyang umuusad. Ang kanyang dibdib ay namula. Ang kanyang noo ay basang-basa."Ramdam mo ba 'yan?" Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng puki na ito sa titi ko?"Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng putaing ito sa titi ko?"Mabilis ang takbo ng isip niya. Maging regular na ba ito ngayon? Inilapat niya ang isang kamay sa kanyang matikas na dibdib, sabik na magmakaawa para dito. Bumilis ang kanyang paghinga kasabay ng bilis
Hindi pa naglaan ng kahit isang sandali upang suriin siya, lumapit siya at agad na nagsimula nang magpakasawa. Ang kanyang mainit na dila ay humihila sa kanyang mga kulungan, ang kawalan ng saplot ng kanyang puki ay lalong naging sensitibo. Umarko siya laban sa kama. Ang kumot ay kumislot sa kanyang mga daliri habang siya'y humahawak para sa suporta. Ang kanyang katawan ay parang may kuryente, parang anumang sandali ay lilipad siya sa hangin. Ang pagkakahawak niya sa kanyang mga hita ay halos masakit, at gustung-gusto niya ito. Ang tanawin ng malambot na mga pasa na naiwan doon ay nagbigay ng kilig sa kanya.Hindi kailanman binitiwan ang kontak, muling inilipat niya ang kanyang sarili. Mabilis niyang inalis ang kanyang brief. Bawat pulgada ng kanyang katawan ay sumisigaw na hindi siya makapagpigil sa kanya. Ang kanyang ari ay walang duda na namumula at labis na matigas. Ang larawang iyon ay nagpasmile sa kanya.Ang kanyang mga balakang ay umusad pasulong, halos parang naglalabas-masok
Pagkatapos ng kasal, dinala ni Kean si Maria sa isang malapit na resort na puno ng tahimik na kagandahan. Ang villa na kanilang tinuluyan ay may malalaking bintana na tanaw ang dagat, at ang paligid ay napapaligiran ng mga rosas at kandila, na tila nagbigay ng mahiwagang liwanag sa buong lugar.Pagkapasok nila sa loob, mahigpit na niyakap ni Kean si Maria mula sa likuran. “Sa wakas, mahal. Ikaw na ang asawa ko,” bulong niya habang nararamdaman ni Maria ang init ng kanyang mga bisig.Napangiti si Maria, ngunit bago pa siya makapagsalita, biglang inikot siya ni Kean paharap at mabilis siyang hinalikan. Mapusok at puno ng pagmamahal ang halik na iyon, na para bang lahat ng sakit at pagsubok na pinagdaanan nila ay natunaw sa init ng kanilang pag-iisa.“Kean,” mahina niyang sambit nang maghiwalay ang kanilang mga labi. Ang kanyang mga mata ay naglalaman ng halo-halong emosyon—pagmamahal, pagkasabik, at kaunting kaba.“Mahal, simula ngayon, wala nang hahadlang sa atin. Walang ibang mahalaga
“Mga minamahal kong kaibigan at pamilya,” simula ng pari. “Narito tayo ngayon upang saksihan ang pagtali ng dalawang pusong nagmamahalan. Ang araw na ito ay hindi lamang tungkol sa kanila, kundi tungkol sa pagmamahal na nagbubuklod sa ating lahat.”Nang dumating na ang bahagi ng kasal kung saan tinanong ng pari kung may sinuman bang tututol, tila huminto ang oras. Si Maria ay tumingin kay Kean, ang kanyang mga mata puno ng pag-asa. Si Kean naman ay tumitig kay Maria na tila sinasabi, Ako ang lalaking magmamahal sa'yo habang buhay.Tahimik ang lahat."Kung wala," muling sabi ng pari, "ating ipagpatuloy ang seremonya."May narinig na mababang buntong-hininga mula sa mga bisita, lalo na kay Donya Loida na tumayo sa likuran, hawak ang kamay ni Harry. Nagpahid siya ng luha, masayang nakangiti sa eksenang nasa harap niya.“Kean, maaari mo nang sabihin ang iyong panata,” ani ng pari.Huminga ng malalim si Kean, hawak ang kamay ni Maria na bahagyang nanginginig. Tumingin siya sa kanyang magig
Pagkatapos ng ilang saglit, biglang lumuhod si Kean sa harapan niya, may hawak na maliit na kahon. Sa loob nito, isang kumikislap na singsing na tila simbolo ng lahat ng pagmamahal at pangako niya para kay Maria."My heart always belongs to you from the first day I saw you until today, mahal kong Maria," sabi ni Kean, puno ng emosyon ang boses. "Will you spend the rest of my life with me, until our hair turns white? Will you marry me, my love Maria?"Natulala si Maria, hawak-hawak pa rin ang mga rosas habang tumulo ang kanyang luha. Hindi niya inakala ang ganitong surpresa. Ang buong paligid, ang musika, at ang mga bulaklak—lahat ay perpektong naglalarawan ng pagmamahal ni Kean para sa kanya."Kean..." sagot ni Maria habang pinupunasan ang luha. "Hindi ko alam kung anong sasabihin ko. Napakaganda ng lahat ng ito. Hindi ko inaasahan, pero... oo! Oo, Kean, papakasalan kita muli!"Nagpalakpakan ang lahat nang lumabas ang kanilang mga pamilya mula sa taguan. Si Harry, ang kanilang anak, a
Kinabukasan, nagising si Kean nang may isang malinaw na layunin sa isip—ang ituloy ang kanyang plano para kay Maria. Hindi na siya makapagpigil. Ang kasal na matagal na nilang pinangarap, ngunit hindi natuloy, ay magaganap na rin. Puno ng determinasyon, nagpunta siya sa isang wedding couture shop upang magpagawa ng bagong gown para kay Maria.Habang tinitingnan ang dating wedding gown ni Maria, nagulat si Kean na pareho pa rin ang sukat nito sa katawan ni Maria. Napansin niya ang bawat detalye—ang disenyo, ang tela, at ang mga alaalang nakatago sa bawat tahi. Ang mga sandaling iyon ay nagpabalik sa kanya sa araw ng kanilang unang kasal—isang kasal na puno ng pagmamahal, ngunit naputol dahil sa mga pagsubok."Si Maria, hindi mo na kayang ipagpaliban pa," bulong ni Kean sa sarili. Agad siyang pumunta sa wedding planner at ipinakita ang mga detalye ng plano. Lahat ay handa na. Tanging ang singsing na lang ang hinihintay. Kaya't nakipagkuntabahan siya kay Eric, kapatid ni Maria, upang ala
Pagkauwi nina Maria sa bahay ng Esperanza sa Cebu, hindi niya inaasahan ang biglaang pagdating ng kanyang ina, si Rosemarie Esperanza, mula Manila. Halata ang pagod sa mukha ni Rosemarie, ngunit ang kagalakan sa kanyang mga mata nang makita ang anak ay hindi maikakaila. Tumakbong sumalubong si Harry, ang apo niya, at mahigpit na yumakap sa kanya.“Lola Rosemarie!” malakas na sigaw ni Harry habang yakap-yakap ang matanda. “Alam mo ba, gumaling na si Daddy Kean! Wala na siyang coma!”Napaluha si Rosemarie sa narinig. “Talaga ba, Harry? Ang saya-saya ko naman. Ibig sabihin, masaya na ulit ang pamilya ninyo,” ani Rosemarie habang pinupunasan ang kanyang mga luha at hinahalikan ang noo ng apo.Tahimik na nakatayo si Maria sa tabi, pinagmamasdan ang yakapan ng mag-lola. Nagpaumanhin siya sa ina. “Ma, pasensya na. Akala ko po magtatagal pa kayo sa Manila kaya hindi ko na kayo inantay. Napagdesisyunan ko rin po na pauwiin muna si Harry dito habang nasa ospital pa si Kean.”Ngumiti si Rosemari
Habang naglalakad sila patungo sa pintuan ng kwarto dahil wala masyadong signal sa loob, ngumiti si Maria at tinawagan ang kapatid sa telepono. "Eric, nandiyan ka ba? Pumunta ka na rito sa hospital at ipakilala kita kay Kean. Kailangan niyang malaman na wala siyang karibal sa puso ko," sabi ni Maria, ang tinig ay puno ng pagmamahal at kasiyahan.Ang sagot mula sa kabilang linya ay mabilis at masigla. “Oo, Ate! Nandiyan na ako. Andito na ako sa hospital at aakyat na. Magkita tayo diyan.”Habang hinihintay ang pagdating ni Eric, si Kean ay patuloy na nag-iisip. Minsan, ang pagmamahal ay hindi agad-agad nakikita, pero si Maria… siya ang lahat para sa akin. Ang hirap man tanggapin, kailangan kong magtiwala.Ilang sandali pa, dumating na si Eric. May dalang ngiti sa labi at kasabay nito ang kagalakan na halata sa kanyang mga mata. Hindi alintana ang lahat ng mga hirap na naranasan ni Maria at Kean. Ang bawat hakbang ng buhay nila ay nagiging mas magaan nang magsama-sama ang mga piraso ng
Sa isang silid ng ospital, ang mga mata ni Kean ay puno ng kaligayahan at pasasalamat. Matapos ang matagal na panahon ng paghihirap, ang kanyang mga magulang, si Donya Loida, at ang pinakamahalaga sa lahat—si Maria at Harry—ay nakatayo sa kanyang paligid. Tuwang-tuwa siya nang marinig ang balita mula kay Dr. Velasco.“Kean, magandang balita. Puwede ka nang umuwi. Ang mga resulta ng mga tests ay maayos na. Patuloy na ang iyong paggaling,” ani ni Dr. Velasco, ang doktor na nag-alaga sa kanya mula nang magkamali ang lahat.Isang ngiti ang sumilay sa mga labi ni Kean. “Salamat, Doc. Salamat sa lahat ng inyong tulong,” sambit ni Kean habang tinatangkang magtaas ng katawan. Nangingilid ang luha sa kanyang mga mata, hindi dahil sa sakit, kundi dahil sa pasasalamat sa Diyos at sa lahat ng mga tao sa kanyang buhay na naging saksi sa kanyang laban.Si Donya Loida, na hindi nakapagpigil sa saya, ay agad niyakap si Kean. “Salamat sa Diyos, Kean, apo! Hindi ko na kayang maghintay na makauwi ka na.