Nakita ni Seraphina ang reaksyon sa mukha ni Trisha—nakangiti ito, ngunit bakas ang pagkabigla sa kaniyang mga mata."Siguro nagbibiro lang siya," naisip ni Trisha. Hindi kailanman nagawang tanggihan ni Seraphina ang anumang hiling niya noon. Pero ngayon, tila wala na siyang pakialam.Alam ni Seraphina na matagal nang nagbago ang pakikitungo ni Trisha sa kaniya. Hindi na ito tulad ng dati. Napangiti siya, ngunit may bahid ng pait sa kaniyang ekspresyon."Si Sebastian at Chantal ay wala na sa tabi mo ngayon," mariing wika ni Trisha, may halong panunuya sa boses. "Ano pa ang magagawa mo?"Sa halip na sumagot, natawa si Seraphina nang mapait. Sa loob ng maraming taon, isinantabi niya ang sarili, ibinuhos ang buhay niya kay Sebastian at sa kanilang anak. Umiikot ang mundo niya sa kanila, hanggang sa nakalimutan na niya kung sino siya.At ngayon, ito ang tingin nila sa kaniya? Parang wala siyang halaga?Tama lang ba iyon?Ngunit hindi na siya papayag na manatili sa ganoong sitwasyon. Hindi
Alas-diyes ng gabi ng araw ding iyon, eksaktong dumating sa paliparan ang eroplanong sinakyan nina Sebastian at Chantal.Pagkauwi nila sa bahay, mag-aala-una na ng madaling araw.Mahimbing nang natutulog si Chantal bago pa sila makarating.Maingat siyang binuhat ni Sebastian paakyat sa kwarto nito. Habang naglalakad siya sa pasilyo, napansin niyang bukas ang pinto ng master bedroom, pero madilim sa loob. Saglit siyang natigilan bago nagpatuloy sa kwarto ni Chantal.Matapos niyang ihiga ang anak sa kama at takpan ng kumot, bumalik siya sa kanilang silid. Binuksan niya ang maliit na ilaw sa tabi ng kama at napatingin sa kutson—walang tao.Sakto namang dumating si Ara ang kasambahay na nag-aalaga sa bahay nilang mag-asawa dito sa Davao, dala ang ilan sa kanilang bagahe. Habang tinatanggal ni Sebastian ang kurbata niya, nagtanong siya nang walang emosyon sa boses, “Dumating na ba siya?”Agad na sumagot ang matandang kasambahay, “Wala po, Sir.”Napalunok si Sebastian.Kalahating buwan na a
“I see.”Malamig na sagot ni Sebastian kay Trisha bago siya tuluyang tumalikod at naglakad palayo mula sa AVR. Hindi man lang siya nag-abala pang tumugon sa mapanuyang tawa ng kapatid niya.Dire-diretso siyang naglakad patungo sa kanyang opisina, ngunit kahit na nasa loob na siya ng gusali, hindi niya maialis sa isip ang nakita niya kanina.Atty. Seraphina Faye Ynez Dee, Ed.D.Paulit-ulit na umalingawngaw ang pangalang iyon sa utak niya, kasabay ng bigat sa dibdib na hindi niya maipaliwanag.Pagkarating sa opisina, agad siyang naupo sa kanyang swivel chair. Hinilot niya ang sentido niya, pilit pinapakalma ang sarili.Bakit hindi niya alam?Dati, alam niyang sa opisina at sa bahay lang ang pinapalagian ni Seraphina, minsan lang ito nakakalabas dahil palaging pumupunta ang mga pamangkin niya kapag may free time si Seraphina. Bago pa siya tuluyang malunod sa sarili niyang isip, isang katok sa pinto ang pumukaw sa kanya.“Good morning, Sir Sebastian. Narito na po yung reports na kailanga
“Come on, let’s go,” wika ng ka-trabaho ni Seraphina habang nakatayo ito sa tabi ng kanyang desk. Nasa loob siya ngayon ng faculty office, alas dose na ng tanghali, free time kaya naisip nalang ni Seraphina na magpahinga. May klase pa siya mamayang ala-una, at sa totoo lang, nakakapagod ding lumabas para bumili ng pangtanghalian. Kaya naman, mas pinili niyang magdala nalang ng sariling pagkain.“Dito nalang ako kakain, Ma’am Ge. Medyo nakakapagod din maglakad, sa third floor pa ako later. Ire-reserve ko nalang ang energy ko para mamaya,” sagot ni Seraphina habang inaayos ang kaniyang lunch pack sa lamesa. Tumango naman si Ma’am Ge, saka lumabas kasama ang isa pa nilang kasamahan, si Ma’am Yen. Iniwan siyang mag-isa sa loob ng opisina, na tila isang tahimik na pahinga sa gitna ng abalang araw.Habang kumakain, biglang tumunog ang kanyang cellphone. Saglit niyang tinigil ang pagkain at kinuha ang kanyang telepono. Nang makita niyang si Althea ang tumatawag, agad niya itong sinagot.“Fay
Hindi pa man nakababa si Seraphina mula sa third floor ng gusali ay bigla nang tumunog ang kanyang cellphone. Napahinto siya sandali upang sagutin ang tawag, ngunit nang mabasa niya ang pangalan ng tumatawag, bahagyang kumunot ang kanyang noo—Jude?Bahagya siyang nagdadalawang-isip bago sinagot ang tawag.“Hello, you're in Davao right now?” tanong ni Jude mula sa kabilang linya.Saglit na natahimik si Seraphina, hindi agad alam kung ano ang isasagot. Sa halip na huminto, nagpatuloy na lamang siya sa pagbaba ng hagdan, ang ingay ng kanyang mga hakbang ay sumasabay sa mahihinang tunog ng pag-uusap ng ilang estudyanteng nakakasalubong niya sa SOM building.“Nope, wala. Next week pa ako babalik para sa isang research presentation. Bakit?” sagot niya sa malamig na tono, animo'y isang sekretarya lamang na nag-a-update sa schedule ng kanyang boss. Walang bahid ng emosyon ang kanyang boses, tila wala siyang pakialam sa kung ano ang pakay ni Jude sa pagtawag.Sa kabilang linya, saglit na natah
“Make sure of that. Your brother is really giving me a headache—naiinis na ako sa kanya! Why can’t he just make the marriage work?” iritadong wika ng ina ni Jude habang nakakunot ang noo at nakapameywang.Napabuntong-hininga si Jude, hinaplos ang kanyang buhok at pilit na ngumiti upang pakalmahin ang ina. “Mom, please, cut the crap. I’ll fix this. Everything will be fine and back to normal,”Saglit siyang tiningnan ng kaniyang ina, tila sinusuri kung totoo ang sinasabi niya. Matapos ang ilang segundo, malalim itong bumuntong-hininga at umiling. “You better do something about this, Jude,” sagot nito bago mabilis na lumabas ng opisina.Nang tuluyang makaalis ang ina niya, napasandal si Jude sa kanyang swivel chair at muling napabuntong-hininga. Pakiramdam niya ay biglang bumigat ang mundo sa kanyang balikat.Umiling siya at agad na kinuha ang kanyang cellphone, saka dinial ang numero ni Sebastian. Ilang saglit siyang naghintay habang nagri-ring ang tawag, marahang pinipitik ang mesa gam
Napabuntong-hininga si Sebastian, pilit pinapakalma ang sarili sa harap ni Diane. Ramdam niya ang pag-init ng dugo niya, pero hindi niya maaaring hayaan ang sarili na sumabog sa galit. Kailangan niyang panatilihin ang kontrol. Dahan-dahan siyang tumayo mula sa kanyang upuan at lumapit kay Diane, ang kanyang tingin ay seryoso at mabigat.“Don’t you ever say that again. Please, don’t.” Mahinahon ngunit may bahid ng babala ang kanyang boses habang nakatitig kay Diane.Ngunit hindi pa rin natinag ang babae. Hindi niya hinayaan na basta na lang matabunan ang kanyang pagdududa sa mga sinabi ni Sebastian.“What is your business with her, Sebastian?” madiing tanong ni Diane, ang kanyang boses ay puno ng pangungutya at pagtataka. “She filed for divorce, Seb. Bakit hinahanap mo pa rin siya? Bakit mo siya gustong pauwiin?”Humigpit ang panga ni Sebastian bago siya muling huminga nang malalim, pilit pinoproseso ang sinasabi ni Diane. Hindi siya maaaring matinag—hindi siya maaaring bumigay. Dahan-
Narinig ang mahinang buntong-hininga mula kay Sebastian matapos niyang ibaba ang tawag. Marahan niyang ibinaba ang kanyang cellphone sa ibabaw ng mesa, saka ipinikit ang kanyang mga mata. Pilit niyang inaalala ang bawat detalye ng kanyang sitwasyon, sinusubukang pag-isipan kung paano niya masosolusyunan ang problemang kinakaharap nang hindi nasasakripisyo ang relasyon niya kay Diane. Alam niyang isang maling desisyon lang ay maaaring magdulot ng hindi kanais-nais na epekto, kaya't mas lalo siyang nag-isip nang masinsinan.Habang nilulunod siya ng kanyang sariling mga pangamba, muling tumunog ang kanyang cellphone. Agad siyang napadilat at inabot ito mula sa kanyang mesa. Nang tingnan niya ang screen, isang hindi rehistradong numero ang tumatawag. Sandaling nag-alangan si Sebastian—hindi niya alam kung dapat ba niyang sagutin ito o hindi. Sa huli, pinili niyang huwag sagutin ang tawag at muling ibinalik ang kanyang cellphone sa mesa. Nagpakawala siya ng isang malalim na hininga at muli
Para kay Seraphina, tila napakabagal ng takbo ng oras. Naka-upo siya ngayon sa isang silya, hawak ang isang libro at pilit na binabasa ito, ngunit hindi niya lubos na maituon ang kanyang isip sa mga pahina. Wala siyang kailangang gawin—iyon ang bilin ng kanyang kapatid. Ang tanging hiling nito ay sulitin niya ang kanyang bakasyon sa Italy at i-enjoy ang bawat sandali. Ngunit sa halip na matuwa, isang hindi maipaliwanag na lungkot ang bumalot sa kanya. Pakiramdam niya’y parang may kulang, isang bagay na hindi niya mahagilap kung ano.Sa tuwing may libreng oras ang kanyang kaibigan na si Althea, tinatawagan siya nito upang kumustahin. Isang gabi, habang nakatanaw siya sa labas ng bintana, narinig niya ang tunog ng kanyang cellphone. Agad niyang sinagot ang tawag."Are you okay, Seraphina?" tanong ng kanyang kapatid, na siyang nagpatigil sa kanyang malalim na pag-iisip."Okay naman ako, Kuya," sagot niya, ngunit dama sa kanyang tinig ang bahagyang pag-aalinlangan. "It’s just... I feel bo
Nasa balkonahe na sila, at sa halip na tumingin kay Sebastian, itinukod ni Seraphina ang kanyang mga siko sa railing at itinapat ang paningin sa langit. Madilim na, at nagkalat ang mga bituin sa kalangitan, tila kumikislap sa katahimikan ng gabi. Ang buwan ay maliwanag, ngunit hindi sapat upang paliwanagin ang bigat na nakadagan sa kanyang dibdib.“Aalis na ako,” panimula niya, hindi pa rin tumitingin sa kanyang asawa. “Sana maging mapayapa kayo ni Chantal. Ingatan mo siya.”Sa gilid ng kanyang paningin, nakita niyang nilingon siya ni Sebastian. Sa pagkakataong ito, may nakita siyang emosyon sa mga mata nito—isang bagay na hindi niya inaasahan. Galit ba ito? O kaya naman, nasisiyahan na sa wakas ay aalis na siya? Hindi niya mawari.Huminga siya nang malalim bago muling nagsalita. “Yung divorce papers, paki-process na lang. I’ll be waiting for the final documents.”Sa puntong iyon, naramdaman niyang lumuwag ang kanyang dibdib. Isang hakbang palayo sa nakaraan, isang hakbang patungo sa
Habang nasa biyahe, pinagmasdan ni Seraphina ang tanawin sa labas ng bintana ng sasakyan. Ang mga ilaw sa lansangan ay tila naglalaro sa kanyang paningin, habang ang kanyang isip ay abala sa kung ano ang maaaring mangyari sa muli nilang pagkikita. Kinuha niya ang kanyang cellphone at mabilis na tinext si Jude, ang kanyang bayaw, upang ipaalam na pupunta siya sa kanilang bahay."Jude, I'm on my way. Hope it’s okay."Ilang sandali lamang ang lumipas bago ito sumagot."Of course, Seraphina. See you."Napabuntong-hininga si Seraphina matapos basahin ang sagot. Pinag-iisipan pa rin niya kung tama ba ang naging desisyon niyang dumalaw muna sa kanyang anak at manugang bago siya umalis patungong Italy. Alam niyang ito ang tamang gawin bilang isang ina, pero hindi niya rin maiwasang mangamba. Marami nang nangyari sa pagitan nila ni Sebastian at ng kanyang pamilya, at hindi niya alam kung paano siya tatanggapin sa pagkakataong ito.Muli niyang nilingon si Frederick, na tahimik na nagmamaneho. R
Bukas ng umaga, aalis na si Seraphina patungong Italy. Hindi niya alam kung kailan siya babalik, kaya napagdesisyunan niyang bumalik muna sa kanyang nirentahang apartment upang ayusin ang mga natitira niyang gamit. Habang nakaupo sa kanyang kama, pinagmasdan niya ang mga gamit na kanyang binili—mga gamit na hindi na niya madadala sa kanyang pag-alis.Napabuntong-hininga siya, halatang nag-aalangan kung ano ang dapat niyang gawin."Sayang naman kung hindi ko magagamit ang mga ito…" bulong niya sa sarili habang nakatingin sa kanyang kapatid na abala sa pag-aayos ng ibang gamit.Napansin nito ang kanyang pagkadismaya at agad siyang tinapik sa balikat. “Let me take care of that. Huwag ka nang mabahala,” anito, may bahagyang ngiti. “Yung laman ng ref mo, ipamigay mo na lang sa mga kapitbahay mo. Sayang kung masisira lang.”Napatingin siya sa refrigerator. Binuksan niya ito at napansin niyang puno pa ito ng pagkain—may mga sariwang gulay, karne, at iba't ibang klase ng processed food. Hindi
Kasama ngayon ni Seraphina ang kanyang kapatid habang naglalakad patungo sa korte. Huling araw na niya ito para asikasuhin ang kaso, at ngayong araw na rin ilalabas ang pinal na desisyon ng hukuman. Ramdam niya ang bigat ng sitwasyon, kaya hindi niya napigilan ang pagbuntong-hininga habang papasok sa court hall. Pilit niyang pinapanatili ang kanyang kumpiyansa, ngunit hindi niya maikakaila ang kaba na bumabalot sa kanyang dibdib.Habang nililibot ng kanyang paningin ang paligid, agad niyang napansin si Diane na nakaupo sa kabilang bahagi ng hall, kasama ang kanyang ina. Tahimik lang itong nakamasid, halatang nag-aalala rin sa magiging hatol. Gayunpaman, isang bagay ang kapansin-pansin—wala doon ang ama ni Diane."I guess his father never showed. Nakakahiya naman kasi," bulong ng kanyang kapatid, may bahid ng pangungutya sa tinig nito.Napakunot-noo si Seraphina at agad siyang sumulyap ng masama sa kanyang kapatid, na tila sinasaway ito sa pagiging mapanuri sa sitwasyon ng iba. Hindi n
“Finally, tapos na din,” wika ni Seraphina matapos niyang ligpitin ang kanyang mga kagamitan.Katatapos lang ng exam, at ngayon, isang mabigat na desisyon ang kanyang nagawa—magre-resign siya upang makapag-focus sa kaso laban kay Diane. Matagal niyang pinag-isipan ito, at kahit mahirap iwan ang trabahong minahal niya, alam niyang kailangan niyang unahin ang laban na matagal na niyang gustong tapusin.Nagpatuloy ang mga hearings, at sa bawat pagharap niya sa korte, ramdam niya ang pagod—hindi lamang sa pisikal kundi pati na rin sa emosyonal. Minsan, gusto na niyang sumuko, gusto na niyang iurong ang kaso para lang matapos na ang lahat ng sakit na dulot nito. Pero sa tuwing naiisip niya ang nangyari, ang mga alaala ng kawalang-hustisyang natanggap niya, napipilitan siyang ipagpatuloy ang laban.“Ms. Sep, talagang aalis ka na talaga?” tanong ni Ma’am Ge, isa sa kanyang mga kasamahan sa trabaho. Kita sa mukha nito ang lungkot at panghihinayang.Napangiti si Seraphina kahit may bahagyang p
“Let’s go,” wika ni Seraphina, kasabay ng pagtango ni Althea bilang pagsang-ayon. Hindi na sila nag-aksaya ng oras at tuluyang lumabas ng arena. Sa paglabas nila, kaagad silang pumara ng taxi upang makaalis.“Punta muna tayo sa isang burger house,” suhestiyon ni Althea habang inaayos ang kanyang buhok. Tumango lang si Seraphina, halatang walang reklamo sa mungkahi ng kaibigan. Pagdating nila sa burger house, agad na nagtungo si Althea sa counter upang umorder ng pagkain, samantalang si Seraphina naman ay nanatiling nakatayo at tahimik na inilibot ang paningin sa paligid.Habang abala si Althea sa pagpili ng kanilang kakainin, si Seraphina naman ay tila nalulunod sa sarili niyang isipan. Maraming tao sa paligid—mga magkakaibigang nagtatawanan, mga pamilya na masayang nagsasalu-salo, at ilang magkasintahang punong-puno ng lambing sa isa’t isa. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya. Hindi niya maiwasang maalala ang isang bagay—o isang tao.Kailan nga ba ang huling beses n
Napataas ang kilay ni Seraphina habang nakatingin kay Gorge. Ramdam niyang para bang hinuhusgahan siya nito, ngunit wala siyang pakialam. Hindi niya kailangang ipaliwanag ang sarili niya, lalo na sa isang taong mahilig makialam sa hindi naman niya dapat pinapakialaman.“Si Sebastian ba ang hinahanap mo?” tanong ni Gorge, may bahid ng panunuyang nakapaloob sa kanyang tinig. Ang ngisi nito ay nagpapahiwatig ng kung anong iniisip na tila nais niyang iparamdam kay Seraphina.Mabilis siyang sumagot, hindi pinapahalata ang inis na unti-unting nabubuo sa kanyang dibdib. “I’m not looking for him, at saka ano ba ang pakialam mo?” madiin niyang wika, nakatingin nang diretso sa mga mata ni Gorge. Hindi niya gusto ang tono nito, ang paraang ginagamit nito upang painitin ang ulo niya.Ngunit sa halip na umurong o tumigil, mas lalo pang lumapad ang ngiti ng lalaki, tila ba natutuwa na nakikita siyang naiinis. “Oh, a loving wife is here—”Bago pa man matapos ang kanyang pangungutya, hindi na nakapag
Napansin ni Seraphina ang malinaw na pagkakaiba ng ugali nina Austin at Sebastian. Si Austin ay kalmado at tila palaging may hinahon sa bawat kilos, samantalang si Sebastian ay hindi mapakali—parang laging may kinikimkim na galit sa mundo. Siguro nga, naisip niya, may kinalaman ito sa pananaw nila sa buhay o sa kung paano sila pinalaki. Habang iniisip niya ito, napabalik ang kanyang pansin sa kasalukuyang nangyayari sa paligid.Biglang napatalon sa tuwa ang kanyang anak na si Chantal, kasama ang kaibigan nito, habang todo hiyaw sa excitement. Hindi niya maiwasang mapatingin kay Althea, na ngayon ay sobrang abala sa pagsuporta sa paborito nitong manlalaro. Tila ba wala na itong pakialam sa kanya, lubos na nahahatak ng init ng laban.“Magbanyo muna ako, beh,” mahinahong wika ni Seraphina kay Althea. Ngunit tulad ng inaasahan, hindi siya nito pinansin, kaya napagdesisyunan niyang umalis na lang.Pagdating sa banyo, agad niyang napansin ang mahabang pila ng mga taong naghihintay. Mabuti n