UNCHAINED HEART CHAPTER 3

Dumating ang  pangalawang araw ng trial ni Mr. Tan, ang kliyenteng kanyang ipinagtatanggol laban sa kasong rape. Sa harapan ng hukom, hindi man lang nagdalawang-isip si Michael sa bawat salitang kanyang binitiwan puno ng mga tao ang courtroom. Tahimik ang lahat, at ang bawat isa ay nakatutok sa kaso ni Mr. Tan. Naroon din ang biktima—si Mara, isang batang babae na nagtrabaho bilang empleyada ni Mr. Tan sa loob ng ilang taon. Lumapit siya sa witness stand, ang kanyang mukha’y bakas ang takot, ngunit may natatagong tapang sa kanyang mga mata. Hawak ng kanyang mga kamay ang gilid ng stand habang humihinga nang malalim, at ang mga mata niya’y hindi umaalis sa direksyon ni Michael, ang abogadong kanyang kinaiinisan at kinatatakutan.

Si Michael naman ay may kalmadong ekspresyon, ngunit ang mga mata niya’y malamig. Tumayo siya, nag-aayos ng kanyang kurbata, bago humarap sa witness stand.

"Ms. Mara, maaari bang ipaliwanag mo sa hukuman kung bakit ka narito ngayon?" tanong ni Michael, ang tinig ay kalmado ngunit may halong pang-iinis.

Huminga nang malalim si Mara bago sumagot, "Narito ako para ipaglaban ang hustisya para sa aking sarili. Ang ginawa sa akin ni Mr. Tan ay hindi makatarungan at hindi dapat palampasin."

Nagkibit-balikat si Michael, kunwari’y hindi siya naaapektuhan. "At ano ang ibig mong sabihin sa ‘hindi makatarungan,’ Ms. Mara? Maari mo bang ipaliwanag sa mga nakikinig?"

Si Mara ay nakatitig kay Michael, nanginginig ang mga kamay ngunit matatag ang boses. "Ginamit ako ni Mr. Tan. Pinagsamantalahan niya ang tiwala ko at sinira niya ang aking dignidad bilang isang tao. Hindi ko inakala na kaya niyang gawin sa akin ang ganitong bagay, lalo na bilang isang empleyado na tapat na naglingkod."

Puno ng pang-iinsulto ang titig ni Michael, at sinundan niya ito ng isang mapanghamong tanong, "Ms. Mara, may ebidensya ka bang maipapakita na totoo ang sinasabi mo? May patunay ka bang ginawa sa'yo ang mga sinasabi mong bagay? Kasi ang alam ko, marami kang utang kay Mr. Tan, at di ba’t posibleng ginagamit mo lamang ito upang makakuha ng pera?"

Tumingin si Mara sa kanyang abogado, pagkatapos ay bumalik ang tingin kay Michael, puno ng galit at hinanakit ang boses niya. "Ano po ba ang gusto niyong palabasin, Atty. Luna? Na wala akong dignidad para lang umakyat dito at mag-imbento ng kwento?"

"Simple lang ang tanong ko, Ms. Mara," malamig na tugon ni Michael, "meron ka bang mga patunay na magsasabi na ang lahat ng iyong sinasabi ay totoo?"

Nangingilid na ang mga luha ni Mara, ngunit pilit niyang pinipigilan ang kanyang emosyon. "Alam niyo, Attorney, hindi lahat ng biktima ay may video o litrato ng krimen na ginawa sa kanila. Pero nandito ako dahil buo ang loob kong labanan ang taong nanakit sa akin. Hindi lang pera ang nawala sa akin, kundi pati ang dignidad ko bilang isang babae."

Biglang tumayo si Mr. Tan sa gilid at nagsalita ng malakas, “Huwag mong gawing drama ito, Mara! Pinapasweldo kita nang maayos. Ako ang bumuhay sa iyo, tapos ganyan ka ngayon?”

Si Mara ay hindi na nakapagtimpi. "Kung alam niyo lang, wala akong ginusto kundi ang maging tapat sa inyo. Ngunit paano ko ipagtatanggol ang taong bumaboy sa akin? Itinuring ko kayong isang mabuting amo—”

"Ano ang sinasabi mo?" galit na putol ni Mr. Tan. "Nagsisinungaling ka lang para makakuha ng pera! Wala kang utang na loob!"

Sumingit ang hukom at tinapik ang gavel. "Order in the court! Mr. Tan, ikaw ay pauupuin hanggang ikaw ay tawagin muli."

Sa gilid ng courtroom, naramdaman ni Michael ang tingin ni Mara na tila sumisilip sa kaibuturan ng kanyang kaluluwa, at para bang may bahid ng pagtanong ang mga matang iyon: “Nasaan ang hustisya sa isang sistema na inuuna ang pera at impluwensya?”

Pinilit ni Michael na kalimutan ang pakiramdam na iyon. Tumindig siya at naglakad patungo sa jury, naglalatag ng kanyang final argument.

"Mga miyembro ng hukuman, ang lahat ng ito ay malinaw. Wala tayong nakikitang ebidensya na magpapatunay sa sinasabing krimen ni Ms. Mara. Si Mr. Tan ay isang taong iginagalang, isang maayos at masinop na negosyante. Hindi ko sinasabing walang karapatan si Ms. Mara na maghain ng reklamo, ngunit ito’y isang malinaw na halimbawa ng pag-abuso sa sistema para makakuha ng pansariling benepisyo."

Narinig ni Mara ang bawat salita ni Michael, at hindi niya napigilan ang kanyang emosyon. "Attorney, paano mo nasisikmura na balewalain ang lahat ng sakit na pinagdaanan ko? Ano ba ang halaga ng pera kumpara sa dignidad ng isang tao?"

Saglit na natigilan si Michael. May kung anong parte sa kanya na gustong bumigay, gustong kumampi kay Mara, ngunit matagal na niyang binale-wala ang damdaming iyon.

"Muli kong sinasabi, Ms. Mara," malamig na sagot ni Michael, "hindi tayo narito para sa personal na damdamin. Narito tayo upang tingnan ang mga ebidensya, at sa ngayon, wala kang matibay na patunay."

Bago magsalita ang hukom para sa hatol, ang boses ni Mara ay muling umalingawngaw. "Ang hustisya ay hindi lamang tungkol sa mga ebidensya na nakikita ng mata. Minsan, ang hustisya ay ang pakiramdam ng bawat biktima na kanilang boses ay naririnig at naintindihan."

Huminga nang malalim si Michael, at naglakad siya pabalik sa kanyang upuan, ngunit tila ba may bumigat sa kanyang dibdib. Alam niya na hindi lahat ng argumento ay base sa batas—ang iba ay mula sa puso.

“Nagpapasalamat kami sa inyong pagdinig, Kagalang-galang na Hukom. Ang babaeng ito, na pinipilit maghain ng reklamo, ay wala nang ibang intensyon kundi ang siraan ang aking kliyente para makuha ang kanyang pera,” madiin niyang sinabi habang nakatingin sa babaeng complainant. Ang biktima, na halatang galit at puno ng hinanakit, ay hindi nakatiis at nagsalita.

“Kasinungalingan! Alam ng Diyos kung ano ang ginawa sa akin ng taong yan. Ikaw—" lumuluha niyang sinabi habang tinuturo si Mr. Tan. “Binaboy mo ako, pinahiya mo ako, at heto ka ngayon, nakatayo sa harap ng lahat ng taong ito na parang wala kang ginawa!”

Pero walang takot sa mga mata ni Michael. “Akin pong ipinapaalala na ang hukuman ay hindi lugar para sa emosyon,” sabi niya, malamig at walang pag-aalinlangan. Sa likod ng bawat salita niya ay ang kanyang paniniwala na siya ang may kontrol sa lahat. Ang bawat argumento niya ay mabigat at matalas, na tila wala nang makakapigil sa kanya.

Sa likod ng mahigpit na ekspresyon ni Michael, ang bawat salitang binibitiwan niya ay puno ng kumpiyansa, na para bang ang kanyang kliyente ay tunay na inosente. Ang bawat mata sa courtroom ay nakapako sa kanya, nahahati ang opinyon sa pagitan ng hinahangaang abugado at ng abugadong walang pakialam sa moralidad.

"Ang gusto ng babaeng ito ay hindi hustisya kundi salapi," tuloy ni Michael. "Kaya niyang wasakin ang buhay ng isang mabuting tao para lamang sa pansariling kapakanan."

Halos masakal si Mr. Tan sa sariling ngiti, na ngayo'y nakatingin kay Michael nang may labis na kumpiyansa. Ngunit sa kabilang panig, ang complainant ay hindi na nakapigil, bumagsak na ang mga luha sa kanyang pisngi. Ang kanyang pangangatal ay di nagtagal, at muli siyang humarap kay Michael, ang galit sa kanyang mata ay hindi na kayang pigilan.

"Sasabihin mo bang hindi totoo ang sakit na dinaranas ko, Atty. Luna? Paano mo nasisikmura na bigyang-dang̃al ang isang taong alam mong may sala? Hindi mo ba nararamdaman ang sakit ng isang tao? Hindi ba minsan kang naging tao?"

Pero walang bakas ng emosyon si Michael. Para sa kanya, hindi ito tungkol sa tama o mali—ito'y isang laro, isang labanan sa batas na kung saan ang mahigpit na argumento ay mas matimbang kaysa sa mga luha ng nasasaktan.

"Lumampas ka na sa hangganan, Ginang. Ikinalulungkot ko, ngunit hindi ako madaling mapaalon ng ganitong klaseng panggagalaiti. Narito tayo para sa hustisya at hindi para sa emosyon. Ang batas ay batas, at ang ebidensya ang huhusga sa bawat pangyayari," malamig niyang tugon.

Sa kanyang paglabas ng courtroom, kitang-kita sa ekspresyon ni Michael ang tagumpay. Si Mr. Tan ay nakatayo malapit sa kanya, abot-tainga ang ngiti.

"Salamat, Atty. Luna. Alam kong sa'yo ako dapat tumakbo. Ibang klase ka talaga—hindi kitaagapayan ng kahit sino," sabi ni Mr. Tan habang nakatitig kay Michael na parang ito'y bayani.

"Isang kaso lang ito, Mr. Tan," sagot ni Michael, may lamig at kumpiyansang bahid sa kanyang tinig. "Ang batas ay may mga butas, at trabaho kong hanapin ang mga iyon para sa aking kliyente."

Pagkatapos ng pagdinig, lumapit si Mr. Tan sa kanya at nginisian ito, tila ba isang pasasalamat sa walang kapantay na pagtatanggol. “Mabuti na lang at ikaw ang abogado ko, Atty. Luna. Hindi ko akalain na kahit ganito ang kaso, kaya mo pa ring pagtakpan.”

Nginitian lang siya ni Michael, at sa isang malamig na tono ay sinabi, “Isa lang itong trabaho, Mr. Tan. Bayad ka, kaya gagawin ko ang lahat para manalo tayo.”

Nang magsimulang maglakad si Michael palayo sa korte, napansin niya ang mga bulong sa paligid, ang mga mata ng mga taong nakasaksi ng kanyang mga argumento. Para sa iba, si Michael ay isang bayani sa larangan ng batas, ngunit para sa karamihan, siya ay larawan ng pagkasira ng hustisya.

Kinagabihan, habang nagpapahinga sa kanyang opisina, napadako ang tingin ni Michael sa kanyang sariling repleksyon sa malaking salamin. Sa kabila ng mga materyal na tagumpay at reputasyon, bigla niyang naramdaman ang malamig na katahimikan na bumabalot sa kanyang sarili. Parang biglang dumating ang mga alaala ng isang dating Michael—ang idealistic na batang abogado na dating naniniwala sa tunay na hustisya, sa pagtatanggol sa mga naaapi, at hindi sa mga may sala.

Habang nag-iisa si Michael sa kanyang opisina, natanaw niya ang mga parangal at sertipikasyon sa kanyang dingding. Lahat ng iyon ay bunga ng kanyang sipag, talino, at kakayahang bumaluktot ng katotohanan. Ngunit sa likod ng tagumpay na iyon, may isang bahagi sa kanya ang nakadarama ng lungkot—isang kirot na bumabalik sa tuwing naiisip niya ang ginawa sa kanya ni Isabella at ng matalik niyang kaibigang si Brent. Parang muling bumabalik sa kanya ang kabiguan, na tila gumagapang sa kanyang isipan tuwing siya'y nag-iisa.

Dumating ang isang tawag mula sa bagong prosecutor na si Jasmine Estrada, ang pinakabagong nakatapat niya sa isa pang kaso. “Atty. Luna, gusto ko lang ipaalam na alam ko ang ginawa mong kalokohan sa korte kanina. Alam kong alam mong may sala ang kliyente mo.”

Sumimangot si Michael. “Estrada, ginagawa ko lang ang trabaho ko. Kung hindi mo kaya, bakit hindi ka na lang magbitiw?”

Ngunit tumawa lang si Jasmine, puno ng sarkasmo at pangungutya. “Hindi ko gagawin iyon, Atty. Luna. Dahil alam kong balang araw, darating ang araw na ang hustisya mismo ang sisingil sa'yo. Tandaan mo ang mga salitang ito—hindi lahat ay nabibili ng pera.”

Walang sinagot si Michael. Ang tawag na iyon ay nagpabigat ng kanyang damdamin. Subalit hindi niya ininda ang babala ni Jasmine. Para sa kanya, ang lahat ay laro ng utak at diskarte, at siya ang may hawak ng laro.