Para kay Michael Luna, malinaw ang bawat hakbang sa kanyang landas. Hindi siya narito para sa mga idealistang konsepto ng hustisya o moralidad; narito siya para sa mga kliyenteng handang magbayad ng malaking halaga, handang magbayad upang patahimikin ang mga biktima at ikubli ang katotohanan. Sa kanyang pananaw, ang batas ay laro lamang ng kapangyarihan at pera—isang larong siya ang master.
Ngunit si Jasmine Estrada, ang kilalang prosecutor na walang inuurungan lalo na sa mga kasong may kaugnayan sa karapatang pantao, ay nagngingitngit sa galit. Matagal na niyang nasusubaybayan ang mga galaw ni Michael sa korte, at ngayon, nasaksihan niya ang pagbaluktot ng hustisya sa ilalim ng mga makapangyarihang salita ng taong kanyang kinasusuklaman.
Nang siya ang tawagin upang magbigay ng pahayag para sa biktima, tumayo si Jasmine nang may mabigat na determinasyon. Naglakad siya patungo kay Michael, bitbit ang isang sobre na naglalaman ng mga ebidensya at pahayag na sumusuporta sa katotohanan ng kanyang panig.
“Tanggapin mo ito, Atty. Luna,” madiin niyang sabi habang inaabot ang sobre. “Ito ang naglalaman ng katotohanan ng kaso—ang hustisya na nararapat para sa biktima.”
Tiningnan lang ni Michael ang sobre, may bahid ng mapanuksong ngiti sa kanyang mga labi. Walang pangingimi, kinuha niya ito mula kay Jasmine. Ngunit bago pa man niya ito buksan, sa harap ng lahat, pinunit niya ang sobre, at bawat piraso ay bumagsak sa sahig.
“Wala akong interes sa tinatawag mong ‘katotohanan,’ Estrada,” malamig na sagot ni Michael, nakatingin nang direkta sa mga mata ni Jasmine, ang mga salita niya ay tila malamig na yelong bumabalot sa kanyang paligid. “Sa kasong ito, ang mahalaga ay ang aking kliyente, hindi ang iyong mga damdamin o pananaw.”
Tumindi ang tingin ni Jasmine sa kanya, at sa unang pagkakataon ay napansin ni Michael ang hindi matitinag na galit at determinasyon sa kanyang mga mata. Alam ni Jasmine ang totoo. Alam niyang may sala ang kliyente ni Michael, at hindi niya matanggap ang walang-pakundangang pagpapabagsak nito sa tunay na hustisya.
“Hindi lahat nabibili, Luna. At hindi mo kayang ikubli ang katotohanan magpakailanman. Hindi ka lalayo sa akin,” mariing sabi ni Jasmine, ang boses niya ay puno ng pangako at galit.
Ngumiti lang si Michael. “We’ll see, Ms. Estrada. Tignan natin kung ang tinatawag mong hustisya ay kayang bumangon mula sa ilalim ng pera at kapangyarihan ng aking kliyente.”
Nagkaroon ng sandaling katahimikan sa silid ng korte, at ang tensyon ay tila tumutusok sa bawat isa na naroroon. Saksi ang lahat sa bangayan ng dalawang abogado na tila hindi lang tungkol sa kasong ito, kundi laban ng mga prinsipyo at paninindigan.
“Kung yan ang iniisip mo, mas lalo akong lalaban para sa biktima,” tugon ni Jasmine, hindi tinanggal ang tingin sa mga mata ni Michael.
Napangisi si Michael, may halong pangungutya ang kanyang boses nang magsalita. “Tandaan mo ito, Jasmine. Wala akong pakialam sa tinatawag mong hustisya o moralidad. Ang mga batas ay nilikha upang pabagsakin, at ako ang nakakaalam kung paano iyon gawin nang maayos.”
Habang nagpapatuloy ang paglilitis, dama ni Jasmine ang bigat ng kanyang misyon. Alam niyang mas malalim pa ang laban na ito, na hindi lamang siya nakikipaglaban para sa biktima kundi laban din sa ideyang kayang bayaran ng pera at kapangyarihan ang hustisya.
Alam ni Jasmine na hindi lang siya nakikipaglaban para sa hustisya ng biktima sa kasong ito, kundi para sa prinsipyo ng batas mismo—na hindi kayang bilhin o baluktutin ng sinumang may pera o impluwensya ang hustisya. Sa bawat salita at hakbang ni Michael, ramdam ni Jasmine ang pagsubok sa kanyang pananampalataya sa sistema. Ngunit mas lalo lang nitong pinatindi ang kanyang determinasyon.
Sa muling pagtayo niya para sa cross-examination kay Mr. Tan, humugot siya ng lakas mula sa bawat biktimang kanyang ipinagtanggol. Lumapit siya sa witness stand, at tumitig kay Mr. Tan na walang bahid ng pagsisisi sa mukha.
"Mr. Tan," malamig at direktang tanong ni Jasmine, "maari bang ipaliwanag mo sa lahat ng naririto kung bakit, sa kabila ng malinaw na ebidensyang inilatag ng biktima, sinasabi mong ito'y pawang kasinungalingan lamang?"
Bahagyang napangisi si Mr. Tan, tila walang respeto sa mga tanong ni Jasmine. "Ah, Ms. Estrada, simpleng kasinungalingan lamang ang lahat ng ito. Nagpapanggap lang siyang biktima para sa pera—alam mo naman, madalas nangyayari yan."
Ngunit hindi natinag si Jasmine. “At paano mo ipapaliwanag ang mga testimonya ng iba pang saksi na nakita kang pumasok sa silid ng biktima noong gabing iyon?”
Bago pa makasagot si Mr. Tan, biglang sumingit si Michael, nakataas ang kamay. "Objection, Your Honor. Leading question at speculatory ang tanong ng prosecutor."
Agad naman siyang sinagot ni Jasmine nang hindi natitinag, "Your Honor, mayroon kaming sapat na ebidensya at mga testimonya upang patunayan ang galaw ng akusado sa eksaktong oras na ito."
Binalingan niya si Michael, at may titig na tila hamon. "Atty. Luna, hindi ba’t ang hustisya ay hindi lamang nakabase sa mga teknikalidad kundi sa mga totoong nangyari?"
Ngumiti lang si Michael, pilyo at tila mapanukso. "Ms. Estrada, huwag tayong magpanggap. Ang batas ay hindi isang larong damdamin. Kung gusto mong manalo, siguraduhin mong mas matibay ang ebidensya mo kaysa sa akusasyon."
Binalingan ni Jasmine ang mga tao sa korte at nagsalita nang matapang, “Narinig po nating lahat ang mga salitang binitiwan ng isang abogado na tila wala nang pakialam sa katotohanan o sa tunay na hustisya. Ang sistema ng batas na mayroon tayo ay hindi dapat ginagamit para pagtakpan ang kasalanan at paboran ang mga makapangyarihan.”
Hindi mapigilan ni Michael na mapangisi, ngunit dama ni Jasmine na tinamaan siya sa sinabi nito. "Sige, Ms. Estrada," wika ni Michael. "Kung talagang naniniwala ka sa sinasabi mo, ilabas mo ang lahat ng ebidensya mo at tignan natin kung kakayanin mo akong talunin."
Sa mga sumunod na sandali, naging mainit at maanghang ang palitan nila ng mga tanong at argumento. Ngunit sa kabila ng bawat pagbara ni Michael, nanatiling matatag si Jasmine. Alam niyang kailangang labanan hindi lamang ang kaso kundi pati na rin ang maling konsepto ni Michael sa hustisya—na para sa kanya ay tila walang halaga ang boses ng mga mahihina.
Natapos ang araw ng paglilitis na damang-dama ang tensyon sa loob ng korte. Alam ni Jasmine na malayo pa ang laban, ngunit nakatitiyak siya na hindi siya magpapadaig kay Michael. Lahat ng pagod at hirap ay handa niyang tiisin para lamang sa hustisya, at sa kanyang puso, naniniwala siyang darating ang araw na ang katotohanan ang magwawagi.
Paglabas nila ng korte, lumapit si Michael kay Jasmine at sinambit, “Good luck sa crusade mo, Estrada. Pero tandaan mo, sa larangan ng batas, walang puwang ang idealismo.”
Ngumiti si Jasmine, puno ng determinasyon. “Hindi mo maintindihan dahil matagal ka nang sinakop ng kasakiman, Luna. Darating ang araw na mabubuksan ang mata mo—at sa araw na iyon, sana'y kaya mong tanggapin ang katotohanang matagal mong iniwasan.”
Nagningning ang mga mata ni Jasmine habang mariing pinapakinggan ni Michael ang bawat salitang binitiwan niya, kahit na nakangiti ito, ramdam ang banayad na hamon sa bawat linya ng kanyang boses.
“Masyado kang idealistic, Estrada,” ani Michael, hindi nawawala ang kumpiyansa at mapang-uyam na ngiti sa kanyang mga labi. “Ang mundo ng batas ay hindi larangan ng mga damdamin at moralidad. Dito, pera at talino ang may lakas. Kaya kong ipanalo ang kahit sinong kliyente, tama man o mali ang kanilang nagawa.”
Matiim na tumitig si Jasmine sa kanya, hindi tinatablan ng paninindigan ni Michael. “Gusto mong manalo, Michael? Pero hindi ka tunay na abogado kung hindi ka nakikipaglaban para sa hustisya.”
Tahimik na saglit ang sumunod. Tumango si Michael, ngunit ang ngiti sa kanyang mukha ay tila may bahid ng pang-aasar. “Balang araw, maiintindihan mo rin kung gaano kababaw ang mga prinsipyo mo. Hindi lahat ng tamang ginagawa ay nagdadala ng tagumpay, Estrada. At hindi lahat ng panalo ay nangangahulugang tama ang pinaglalaban.”
Hinabol siya ng tingin ni Jasmine, pilit nilalakasan ang loob na hindi matablan ng kanyang mga salitang puno ng pangungutya. Ngunit sa kanyang puso, alam niyang tama siya. Isa siyang prosecutor, hindi para sa kayamanan, hindi para sa kasikatan, kundi para sa mga katulad ng mga biktima—para sa mga tinatapak-tapakan ng mga may kapangyarihan.
Bago siya tumalikod upang iwan si Michael sa kanyang tila matagumpay na sandali, binigkas niya ang huling salitang tila bumalot sa kanilang pag-uusap, “Huwag mong kalilimutan, Luna, na sa dulo ng lahat ng kaso, ang tanging maiiwan ay ang katotohanan.”
At sa kanyang pagtalikod, naiwan si Michael na nag-iisip, may bakas ng pagtataka sa kanyang mga mata, habang si Jasmine ay naglakad palabas ng korte na puno ng pananampalataya sa kanyang misyon, handang harapin ang anumang susunod na hamon.
Huling sesyon ng paglilitis. Mataas ang tensyon sa loob ng korte habang si Michael Luna ay nakatayo sa harap ng saksi, si Mara, ang biktima. Tumitig siya ng matalim kay Mara, na bagamat puno ng takot, ay matatag na nakaupo sa witness stand.“Ms. Mara,” nagsimulang magtanong si Michael, kalmado ngunit mapanlinlang ang tono. “Sabi mo’y nasaktan ka sa sinasabing insidente. Ngunit, wala ka bang nakitang paraan upang makaiwas o makatakas?”Bahagyang nanginig si Mara, bakas sa kanyang mukha ang takot at sakit na bumabalik sa kanyang alaala. “Sinubukan ko, ngunit masyadong—” Napahinto siya, tila nabubulunan ng damdamin, pero ipinagpatuloy niya ang sagot. “Masyado siyang malakas, at hindi ko siya kayang labanan.”Ngumiti si Michael, at muli niyang pinindot ang kahinaan ng biktima, halatang may layuning ilihis ang atensyon ng hukuman. “At sa palagay mo, ito bang akusasyon ay hindi maaaring nadala lamang ng galit o hinanakit?”Hindi nakapagsalita si Mara. Ang luha ay pumatak sa kanyang mga mata
Sa bawat hakbang ni Michael palabas ng korte, tila bumibigat ang kanyang mga paa. Sa kanyang paglingon, muli niyang nakita si Jasmine na nakatayo sa tabi ni Mara, nagliliwanag sa tapang at tiwala. Hindi siya mapakali, kahit nakamit niya ang tagumpay na iyon. Ang mga salita ni Jasmine ay nanatiling nakaukit sa kanyang isipan—matapang, hindi natitinag, at puno ng pangako ng katarungan. Bago pa siya makalayo, narinig niya ang boses ni Jasmine na tumawag sa kanya."Michael!" sigaw ni Jasmine, na tumama sa tahimik na pasilyo. Huminto siya at dahan-dahang lumingon, pilit na pinapanday ang isang ngiti upang itago ang pag-aalinlangan sa kanyang mga mata."Sana’y alam mo ang bigat ng bawat kasong tinatanggap mo," malamig na sabi ni Jasmine, ngunit puno ng paninindigan. "Hindi palaging makakapagtago sa likod ng pera at kapangyarihan, Michael. Minsan, kahit ganoon kalaki ang kayamanan mo, may mga bagay na hindi mababayaran—gaya ng konsensya."Hindi makapagsalita si Michael sa tindi ng mga salita
Pagdating ni Jasmine sa opisina ng Pasig Police Department, napansin niya agad ang babaeng naghihintay sa lobby. Naka-sunglasses ito kahit sa loob, at eleganteng nakaayos mula sa damit hanggang sa mga alahas. Mula sa kanyang postura, halatang-halata ang pagiging sosyal ng babae, tila sanay sa karangyaan at istilo.Naglakad si Jasmine papunta sa kanya, at bago pa man siya makalapit, tumayo na ang babae at tinanggal ang sunglasses. Isang matalim na tingin ang ibinigay nito kay Jasmine, sabay ngiti na may halong pagkasabik at kaba.“Ikaw ba si Atty. Jasmine Estrada?” tanong ng babae, may pino ngunit mayabang na boses.“Oo. Ako nga po,” sagot ni Jasmine, bahagyang nagtataka. “Paano kita matutulungan?”**"Attorney Jasmine, paano kung malaman niya na humingi ako ng tulong sa iyo? Natatakot ako... hindi ko kayang magtiwala nang basta-basta sa ibang tao, paano kung matagpuan niya ako ngayon? Tulungan niyo po ako, attorney, ayaw ko nang bumalik sa asawa ko. Parang awa niyo na…"** Nanginginig
Sa loob ng maraming taon, akala ni Michael Luna ay perpekto ang kanyang mundo. Ang kanyang tagumpay, kayamanan, at pagmamahal kay Isabella Lopez—ang kaisa-isa niyang kababata at kasintahan—ay tila sapat na upang buuin ang kanyang pangarap na pamilya. Simula elementarya hanggang kolehiyo, silang dalawa ay magkasama, parang tadhana mismo ang nagtulak sa kanilang dalawa upang magpatuloy ang kanilang kwento. Ngunit dalawang araw bago ang kanilang kasal, ang ilusyon ni Michael ay tuluyang nabasag sa pinaka-masakit na paraan. Sabik siyang makita si Isabella, kaya't pumunta siya sa condo nito nang hindi nagpaparamdam. Alam niya ang passcode ng pinto, at alam niyang hindi na ito magugulat na naroon siya. Pero nang buksan niya ang pinto, may kakaibang naramdaman siya—isang malamig na kaba. Sa doorstep, may nakitang sapatos ng lalaki, hindi kanya. Ang kanyang mga mata ay sumilay ng galit, ngunit sinikap niyang huminga nang malalim.“Baka naman may kaibigan siyang bumisita,” pabulong niyang pina
Tatlong taon ang nakalipas simula nang tuluyang mabasag ang puso ni Michael Luna. Mula sa araw na iyon sa simbahan, dala-dala niya ang sakit at ang pangakong hindi na muling magpapaloko. Ang dating nerd at tahimik na si Michael ay ngayon isa nang tanyag na abogado, hinahangaan hindi lamang sa kanyang husay sa korte kundi pati na rin sa kanyang mala-yelo at mapanuyang pag-uugali. Kung dati’y binibigyan niya ng tiwala ang bawat nakikilala, ngayon ay nag-iingat na siya, lalong-lalo na pagdating sa mga kababaihan.Ang kanyang dating kalmadong personalidad ay napalitan ng pagiging prangka at malamig. Sa bawat kasong hinahawakan niya, walang puwang ang emosyon, tanging katwiran at ebidensya lamang ang mahalaga. Minsan na siyang pinagtaksilan, kaya't tinuldukan na niya ang kanyang pangarap na magmahal muli. Para sa kanya, ang pagmamahal ay isang ilusyon lamang—isang pangarap na kayang basagin ng kasinungalingan.Naging mailap siya sa mga babae, at bagaman marami ang sumusubok makuha ang kany
Dumating ang pangalawang araw ng trial ni Mr. Tan, ang kliyenteng kanyang ipinagtatanggol laban sa kasong rape. Sa harapan ng hukom, hindi man lang nagdalawang-isip si Michael sa bawat salitang kanyang binitiwan puno ng mga tao ang courtroom. Tahimik ang lahat, at ang bawat isa ay nakatutok sa kaso ni Mr. Tan. Naroon din ang biktima—si Mara, isang batang babae na nagtrabaho bilang empleyada ni Mr. Tan sa loob ng ilang taon. Lumapit siya sa witness stand, ang kanyang mukha’y bakas ang takot, ngunit may natatagong tapang sa kanyang mga mata. Hawak ng kanyang mga kamay ang gilid ng stand habang humihinga nang malalim, at ang mga mata niya’y hindi umaalis sa direksyon ni Michael, ang abogadong kanyang kinaiinisan at kinatatakutan.Si Michael naman ay may kalmadong ekspresyon, ngunit ang mga mata niya’y malamig. Tumayo siya, nag-aayos ng kanyang kurbata, bago humarap sa witness stand."Ms. Mara, maaari bang ipaliwanag mo sa hukuman kung bakit ka narito ngayon?" tanong ni Michael, ang tini
Sa ikatlong araw ng paglilitis, dumating si Michael sa courtroom na may kumpiyansang hindi natitinag. Ngunit sa oras na umupo siya, naramdaman niyang may kakaibang tensyon sa silid. Naroon na si Jasmine Estrada, ang kilalang prosecutor na may reputasyong hindi nagpapatalo, lalo na pagdating sa mga kasong may kaugnayan sa mga karapatang pantao. Si Jasmine ang tipo ng abogado na hinahangaan at kinakatakutan; siya ang ‘Diyosa ng Katarungan,’ hindi lang dahil sa ganda kundi sa galing niya sa pagbabara ng mga kalabang abogado.Pag-upo niya, kinindatan siya ni Jasmine, na para bang may gustong iparating. Ngunit bago pa man makapag-react si Michael, nagsimula na ang paglilitis, at ang galit na tinig ni Jasmine ang narinig ng lahat.“Ladies and gentlemen of the court, alam natin na walang sinuman ang dapat makaligtas sa mata ng batas. Higit lalo kung ang krimen ay kinasasangkutan ng pananakit at panggagahasa sa isang inosenteng tao,” panimula ni Jasmine, mahigpit ang tingin kay Michael.Bilan