R-18
“Did you enjoy the party?” Sandro asked the moment we got into his house.
Mula kanina pa ay tinatanong niya na ako kung naging masaya ba ako. Pero kanina pa rin ako tahimik. Hindi ko rin siya gaanong nasasagot dahil magmula pa kanina ay may iniisip ako.
“Hey, are you okay my love?” aniya saka lumapit sa akin.
Hinawakan niya ang aking balikat at marahan akong pinaharap sa kaniya. Sa kaniyang mga mata agad ako tumingin.
“Sorry, bigla lang akong may naisip. I thought I could easily shake that thought away in my head.”
I can’t help but to feel a little envious on Luis and his wife while holding Katarina earlier. There’s something in me who wants to feel what Luis’ wife feels. To have a family of my own. To have a child with the man I love.
Sandro stepped towards me. He touched my face and carefully caressed it with his thumb. Ngayong malapit ako sa k
“So, you finally did it?” Mom asked the moment she entered Sandro’s house.Agad akong sumimangot sa tanong niyang iyon. But partly, I was amazed. How did she ever know about that? Not that I was going to tell her what exactly happened. Pero nakapagtataka naman na iyon ang tanong niya sa akin.“It’s afternoon, why are you here? Hindi ba dapat ay nasa plantasyon ka?”Ngumisi naman sa akin si Mom. Did you just evade my question?”I heavily sighed.“Of course not. Nagulat lang ako dahil bigla kang nagsabi na pupunta ka rito.”Tumaas ang kaniyang kilay.“Bakit, may iba ka bang lakad? Where to? Can I join you?”Inirapan ko naman siya at tumalikod para magtungo sa kusina. Dumiretso ako sa fridge at kinuha roon ang pitcher ng ginawa kong lemonade. Sumunod naman sa akin si Mommy. Hindi ko alam kung trip niya lang akong asarin dahil nang bumalin
“Inis ka pa rin sa akin?”Napasimangot ako sa tanong ni Sandro. Pang-ilang tanong niya na iyon sa akin at obvious naman sa hitsura kong naiinis pa rin ako. Hindi ko alam kung manhid siya o gusto niya lang mang-asar.“Dapat Ira, hindi ka naiinis. Dapat ako. Ako yung hindi mapakali magmula pa kanina dahil hindi mo sinasagot ang phone mo.”Huminto ako sa paglalakad at tumingin nang diretso sa kaniya. Kapapasok lang namin ng kaniyang bakuran at narito kami sa sementadong pathway na napapagitnaan ng mga well-trimmed na santan. Humugot ako ng malalim na hininga at pinaningkitan siya ng mata.“You shouldn’t have done that, Sandro.”“Why? Ayaw mo bang hinahalikan kita sa harapan ng ibang tao? Nahihiya ka ba o kinahihiya mo ako?”Ang kaninang palaban na ekspresyon ko ay napalitan ng pag-aalala. Hindi naman iyon ang gusto kong iparating sa kaniya. Ang sa akin lang, ayoko sanang ginaga
“Hindi ka na ba talaga mapipigilan sa pag-alis mo?”Marahang yumakap sa aking likuran si Sandro at inilapat niya ang kaniyang pisngi sa mismong likod ko. Kasalukuyan akong nag-aayos ng mga gamit ko na dadal’hin pabalik sa Manila.“Iiwan ko yung ibang damit ko rito, para hindi ka mangamba. Para alam mo sa sarili mong babalik ako.” sagot ko naman.Huminto ako sa aking ginagawa at humarap sa kaniya.“Napag-usapan na natin ito hindi ba? Babalik ako ng Manila kasi naroon ang trabaho ko.”Nag-angat siya nang tingin sa akin at marahang tumango.“Sabado bukas, mabuti nalang at walang pasok kaya maihahatid kita.”Umiling ako. Heto na naman siya sa kakulitan niya. Akala mo bata. Lahat ng maisipang gawin, gusto palagi niyang ginagawa.“Nakausap ko na ang mga kapatid ko, sila ang maghahatid sa akin papuntang airport. At ikaw, alam kong may ibang lakad ka. Narinig ko
Mabilis na naglakad pabalik sa kinaroroonan ko si Froilan nang marinig niyang binanggit ko ang pangalan ng kaniyang kapatid. Akmang aagawin niya ang phone ko nang bigla akong tumalikod at agad itinaas ang kamay ko para sabihing huminto siya sa kaniyang ginagawa.“Tristan, nasaan ka?”Ang lakas ng kabog ng dibdib ko. Nahihirapan akong kumalma dahil si Froilan ay nagmumura na sa harapan ko. Alam kong nag-aalala siya sa kapatid niya and he felt so helpless dahil wala siyang magawa.“Ate, hindi ko alam. Hindi ko po alam kung nasaan ako. Madilim ang paligid.”“Yung phone, paano ka nakatawag sa akin. Kaninong phone ito?”Humikbi pang lalo si Tristan.“Ate, hindi ko po alam. Pag-aari ng isa sa mga tao na dumukot sa amin, hindi ko kilala. Naiwan niya lang po. Numero mo lang ang saulo ko kaya nagbakasakali akong tawagan ka. Ate, tulungan mo ako please. Ayoko pang mamatay.”“Sh
“May lead na kami kung nasaan ang mga natitirang bata. Tama ang informant mo, base sa aming napagtanungan, bi- biyahe nga ang sasakyan na iyon patungo sa Visayas bukas ng umaga” maliwanag na saad ni Dylan.Gabi na pero narito pa rin kami nina Leona, Dean at Froilan sa opisina ni Dylan. Pare-pareho kasi kaming hindi mapakali sa mga nangyayari. Kahit na umuwi rin kasi kami, wala rin kaming magagawa kung sakaling may biglaang balita. Mas okay na kami rito at least madali kaming makakakilos. Mabuti nalang at pinayagan kami ni Dylan na manatili sa opisina niya. Ilang beses ko pa siyang pinakiusapan tungkol dito.“Posible bang maging successful ang operation niyo sa pagliligtas ng kapatid ko?”Kahit na pilitin ni Froilan na patatagin ang kaniyang boses, hindi pa rin niya maitatago ang kaba sa tono ng kaniyang pananalita. Nang bumaba ang tingin ko sa kaniyang kamay ay pansin ko ang panginginig nito.“Malaki ang posibil
Kinakabahan ako pero pinili ko pa ring magpakatatag. Patuloy lang ako sa pagtakbo habang hawak ang aking phone. Ang flashlight niyon ang nagsilbing ilaw ko. I made it dim para hindi agad ako mapansin ng mga tao magagawi sa daang binabagtas ko.Sa hindi kalayuan ay nakarinig ako ng kaluskos sa bintana ng isang sasakyan. Mabilis akong nagtungo roon. Mula sa bintana ay sumilip ako. Nanlaki ang aking mga mata nang makitang puro bata ang laman ng sasakyan. Dahan-dahan akong umikot para buksan ang pintuan. My jaw dropped when I saw the state of the kids. Lahat ng mga ito ay marurumi at ang kanilang bibig ay mayroong mga tali para kahit iwanan sila ay hindi nila magawang sumigaw. Makalat din ang loob ng van. Halos hindi ko na rin masikmura ang amoy niyon. Inilawan ko sila isa-isa at sinubukang hanapin si Tristan. But no matter how hard I try, hindi ko ito makita. I signed the kids to remain silent. Nang makarinig ako ng ingay ng taong nag-uusap ay mabilis akong pumasok
I tried calling him but he didn’t answer my calls. Ang masakit pa roon ay pinatay niya pa ang phone niya kaya hindi ko na talaga siya natawagan. He did misinterpret the photo. That hug was no malice at all. I was just comforting Froilan.Dahil doon ay hindi tuloy ako nakatulog. Kahit na puyat ako ay nagawa ko pa ring pumasok. Pagdating ko sa opisina ay parehong nakasuot ng shades sina Leona at Dean habang nakaharap sa kanilang mga computer.Nang makita ako ni Leona ay agad siyang tumayo at niyaya ako na bumili ng kape sa labas.“You don’t look fine.” puna niya sa akin.Pilit akong ngumiti sa kaniya at nagpatuloy lang sa paglalakad. How can I be fine? Siguro ay baliw nalang ang magiging okay matapos ang nangyari. Pagkagising ko kanina, sumubok ulit akong tawagan siya pero ganoon pa rin, nakapatay pa rin ang phone niya. Hindi man lang niya ako hinayaan na magpaliwanag.Nang makabalik kami sa opisina, agad akong u
“Mag-iingat ka roon ha. Huwag kang makakalimot sa amin. Kapag bored ka, tumawag ka sa akin. Kahit buong gabi pa tayo mag-usap, ayos lang sa akin.”Sinubukan kong ngumiti kay Leona, ginawa ko ang makakaya ko para hindi magmukhang kawawa sa harapan nila. My heart’s pounding. My heart doesn’t want to leave this office but I already told Dad that I would go home after I bid my last goodbye to my co-workers.“Kapag dumalaw kami roon, will you tour us?” malungkot na tanong ni Dean sa akin.I widen my smile and nodded to him.“Of course, ikaw pa ba? Eh malakas ka sa akin.”He sighed heavily and get something from his pocket. Humakbang siya palapit sa akin at inabot ang kamay ko para isuot doon ang bracelet na hawak niya.“I’ve been planning to give this to you since the first month of you working here. I have a huge crush to you back then but you didn’t notice it. But i
Ten years later… “Why are you always late, Papa? Alam mo namang graduation ko ngayon pero hindi ka pumunta.” reklamo ni Archer pagkarating ng kaniyang ama. Sandro looked at me. I gave him a small smile and went back again to the kitchen were all of the food are currently in preparation. Graduation event ni Archer ngayong araw. Maya-maya lamang ay darating na ang buong pamilya nina Sandro at ang pamilya ko para sa aming family dinner kaya ngayon ay naghahanda na kami. Ang problema, nangako si Sandro sa anak niya na pupunta siya sa school at sasamahan ako sa pagsasabit ng medal sa kaniyang anak na gumraduate bilang top student pero hindi niya nagawang makarating dahil marami siyang lakad na biglaan ngayong araw. It's been ten years after our wedding. I am now officially a Romualdez, ang maybahay ni Sandro Romualdez na nananatili pa ring Congressman ng unang distrito ng Ilocos Norte. And Archer, he’s not a small kid anymore. Hindi
Medyo madilim na nang magdesisyon kami ni Dad na umuwi na. Saktong naglalakad kami pabalik ng sasakyan nang tumawag ang kapatid kong si Ismael sa kaniya. Ang sabi nito ay umuwi na kami dahil pareho na kaming hinahanap ni Mommy. Habang nasa biyahe pauwi ay pareho kaming tahimik na nakikinig sa kanta na nagpe-play sa music player ng kaniyang sasakyan. Kapag nagkakatinginan kami ni Dad ay sabay kaming napapangiti.Habang nakamasid ako kay Dad, na-realize kong masuwerte pa rin ako sa kabila ng mga pinagdaanan ko. Masuwerte ako kasi kahit na ilang taon kaming hindi ganoon ka-okay, nagkaroon pa rin kami ng pagkakataon na magkaayos. Yung totoong magkaayos. Bumaling ako sa labas ng sasakyan at nakangiting pinagmasdan ang mga puno na aming nadaraanan.Ilang minuto lang ay nakarating na rin kami sa bahay. Kumunot agad ang aking noo nang makitang lahat ng ilaw sa aming bahay ay nakapatay. Inikot ko ang aking paningin sa paligid. Mas lalong kumunot ang aking noo nang
Nang sumunod na linggo ay naging abala na ang mga tao sa bahay. Ang mga kapatid ko ay may kaniya-kaniyang inaasikaso, ganoon din si Sandro kaya palaging wala ang mga ito sa bahay. Si Mommy naman ay laging nakasunod kay Kuya Isaac, kaya kadalasan ang naiiwan sa bahay ay kami ng anak ko, ang yaya niyang si Faye, ang iba pang helper sa bahay at si Dad. Tuwing MWF, palagi akong nasa opisina. Pag sumapit naman ang TTh ay sa bahay ako nagtatrabaho. Hindi kasi sanay si Archer na lagi akong wala sa bahay. Masyado siyang naging dependent sa amin ni Sandro sa mga nakalipas na araw. Sinulit din kasi ni Sandro ang pananatili niya sa bahay bago nagsimula sa pangangampanya.“Anak, may ginagawa ka ba?”Mabilis kong tinapos ang aking pag-inom ng tubig ay saka bumaling kay Dad na nakatayo sa pintuan ng dining room.“Wala naman po, katatapos ko lang. Bakit Dad, may iuutos po ba kayo sa akin?”Umiling naman siya.“Tinatanon
“Puwede bang huwag mo nalang ituloy ang kaso?”Marahas akong napalingon kay Sandro na kasalukuyang nakaupo sa aking kama. Pinagmasdan ko ang kaniyang posisyon. Ang kaniyang likod ay nakalapat sa headboard ng kama habang may maliit namang table na nakapatong sa kama. Nakapatong doon ang kaniyang laptop, dahil pansamantalang doon muna siya nagtatrabaho. Sa kaniyang kanan naman ay natutulog si Archer.“Huwag ituloy ang kaso?” pag-uulit ko sa kaniyang sinabi.Kunot-noong huminto sa aking ginagawa at walang ganang sinipa ang edge ng table. Gumalaw naman ang swivel chair na inuupuan ko palayo sa lamesa. Umayos ako sa pagkakaupo at pinag-ekis ko ang aking braso saka tuluyang humarap sa kaniya.“Gano’n nalang iyon?” taas-kilay kong tanong.He heaved a sigh. Alanganin siyang tumingin sa akin at saka marahang tumango.“Can you please let it go?”I scoffed at the idea of letting
“Mama, wake up!”Boses ni Archer at ang kaniyang marahang tapik sa aking braso ang nagpagising sa akin. Pagkamulat ko ng aking mga mata ay agad napansin kong gabi pa rin. Naroon pa rin sina Tita Louise at Tito Ferdinand, magkatabing natutulog sa isang kama. Sina Simon at Vincent naman ay magkatabing natutulog sa sofa nang nakaupo. Bumaling ako sa aking anak na ngayon ay nakangiti sa akin.“Let’s visit Papa.” excited na saad niya.Tipid akong ngumiti sa kaniya at hinaplos ang kaniyang pisngi. I heaved a sigh when I noticed him being hopeful that I will allow him at his request.“Papa is still asleep, Aki. Nagpapahinga pa siya.”Archer pouted his lips.“But the nurse entered and said Papa’s already awake.”Bigla namang nanlaki ang aking mga mata sa sinabi ng anak ko. Napatayo ako sa kama nang wala sa oras at nagmadaling sinuot ang aking sandals. Hawak ang kaniyang
Nagpalipat-lipat ang tingin ng mga magulang ni Sandro sa akin at kay Archer. Habang papalapit sila sa anak ko ay nagtatanong na tingin ang ibinibigay nila sa akin.“Ira, is this the little boy Sandro is talking about?”Bahagya akong yumuko dahil hindi ko kayang salubungin ang tingin na binibigay ng ama at ina ni Sandro. Marahan akong tumango at saka naglakad palapit sa anak ko na kasalukuyang nasa harapan ni Tita Louise.Instead of getting afraid, ngumiti si Archer sa kaniyang Lola.“Are you Sandwo’s Mommy?” Archer asked his grandmother.Tita Louise nodded. Hindi ko alam kung masaya siya o malungkot nang makita niya ang kaniyang apo dahil sa biglang namuo ang luha sa kaniyang mga mata. Napaluhod ang mag-asawa sa harapan ng kanilang apo.“Are you his Dad?” this time, he asked his Lolo.Tito Ferdinand nodded. Mabilis na lumapit si Tito Ferdinand sa kaniyang apo at niyakap ito.
“Good morning, Mama.”Napangiti ako nang marinig ang boses ng anak ko. Kasalukuyan itong nakaupo sa pagitan nina Mommy at Daddy at salitang sinusubuan ng aking mga magulang ng pagkaing inihanda ni Faye para rito. Kumpleto ang mga kapatid ko na nasa hapag. Nasa tabi naman ni Ismael si Faye na tahimik din na kumakain ng agahan.“Tinanghali ka yata nang bangon.” puna ni Kuya Ivan.Ngumiti naman ako sa kaniya at marahang naglakad sa bakanteng upuan sa tabi ni Mommy. Nang bumaling sa akin si Archer ay kumaway pa ako sa anak ko.“Siyempre, pagod. Ikaw ba naman ang nakasama sa iisang kuwarto si—aray!”Agad na siniko ni Kuya Isaac si Ismael kaya napatigil ito sa pagsasalita. Alam kong dapat hindi ako magpahalata na apektado ako sa sinabi ni Ismael kaya naman ngumiti lang ako sa kanila at inabot ang lalagyan ng kanin at sumandok doon. Inabot na rin sa akin ni Kuya Ivan ang ulam kaya naman nagpasalamat
Ang buong akala ko ay mababaw ang pool na pinagbagsakan namin. I tried to reach for the ground, ang kaso hindi maabot ng paa ko.“Malalim!” kabadong sambit ko.Naramdaman ko naman ang pagpaikot ng braso ni Sandro sa aking beywang para maalalayan niya ako. Don’t get me wrong, I know how to swim, ang kaso hindi ako makabalanse sa tubig dahil naka-dress ako.“Okay ka lang ba?”Mabilis naman akong tumango bilang sagot sa tanong niya. Nang hapitin niya ang beywang ko ay bigla akong napahawak sa kaniyang balikat. Sa pagkakataong iyon ay nagkatitigan kaming dalawa. I swallowed hard when I noticed he was looking at me. Nakagat ko ang aking ibabang labi at sinubukang umiwas sa kaniya ng tingin. Ang kaso ay hinawakan niya ang aking baba gamit ang kaniyang hintuturo.“Ira…” he said in a low voice.Ilang beses akong napakurap nang dumako sa kaniyang labi ang aking paningin. Bahagyang nakaawa
“Anak hindi ka ba sasama sa meeting meeting ng partido ng kuya mo?”Huminto ako sa pakikipag-usap kay Faye nang marinig ko ang sinabi ni Mommy. Bihis na bihis ito at mukhang may lakad din siya ngayong araw.Umiling naman ako.“I have to go to the office to start my work.” I said, smiling to her.Umayos siya sa pagkakatayo at mataman akong pinagmasdan.“Today is a very important event for your older brother, Ira. I appreciate and I’m sure Isaac will appreciate if you will come.”Napaisip naman ako. Mommy is right. This event is so important to my brother. I remember him telling us about it days ago. I can see the excitement in his eyes and hear the happiness in his voice. Kung hindi ako pupunta, sigurado akong magtatampo iyon sa akin. But I have a problem. If I come, posibleng makita ko si Sandro. But I’m not sure if he’s coming though.“Is Sandro coming?”