"Tita, tulungan po kita riyan," ani ko nang makitang abala si tita sa pagtadtad ng ilang mga sangkap para sa niluluto niyang ulam.
Mabilis na lumapit ako sa kaniya. Akmang kukunin ko sana ang isa pang kutsilyo na nasa bandang giliran niya nang kaniya akong pigilan.
"Ako na rito. Kaya ko na 'to. Mas mabuti pang maligo ka na para pagkatapos mo ay kakain na lang tayo. At saka baka mahuli ka pa sa klase. Balita ko…" Saglit siyang napahinto at mas inilapit pa ang kaniyang ulo sa akin. "... terror daw ang propersor mo!" dugtong niya na halos pabulong na sa hina ng kaniyang boses, ngunit dama ko pa rin ang diin sa mga salita.
Mahina naman akong napatawa. Hindi ko alam kung saan niya nakuha ang balitang 'yan, pero sang-ayon ako. Halos lahat na kasi ng mga kaklase ko ay napahiya na ng propesor namin sa unang asignatura.
"Nga pala, tita. Nabuksan niyo na po ba ang karenderya?" tanong ko.
"Pinabuksan ko na kay Margie."
I raised my brows in confusion. "Margie? Iyon bang babaeng taga kabilang kanto?" I asked to clarify.
She nodded. "Yes. Pakiramdam ko kasi lumalala na ang ubo ko at ang dali ko lang mapagod, kaya I hired her to help me. Ayaw ko naman na madisturbo ka lalo na at nag-aaral ka pa. At saka, huwag ka mag-alala. Hindi naman gano'n kalaki ang sahod niya," sagot niya at minsan ay napapaubo pa siya.
Hindi ko maiwasang mag-alala. Alam kong palala nang palala ang ubo niya, pero kapag sinabihan ko naman siya na magpatingin sa doktor ay umaayaw siya. Dagdag lang daw 'yon sa gastos. At siya rin kasi 'yong tipong mahilig sa sigarilyo. I told her to stop, but she kept on insisting not to. Nakasanayan na raw kasi niya. Sa tuwing sinusubukan niyang tigilan, nanghihina ang katawan niya. Kaya wala na rin akong iba pang nagawa kung hindi ang hayaan siya.
Mas lalo pa akong lumapit at hinagod ang likod niya nang mas nauubo pa siya. "Dapat kasi talaga nagpatingin ka na sa doktor, e," nag-aalalang usal ko.
"Hay, naku. Don't worry about me, okay? Ang isipin mo ay ang pag-aaral mo. You're smart and intelligent in a lot of things. Ayaw kong masayang ang talento mo. Gusto kong makapagtapos ka nang may karangalan. At isa pa, hindi pa naman siguro ako mamamatay sa isang simpleng ubo. Ayaw kong dumagdag pa sa gastos ang pagpapa-check up ko. Gusto ko lang makapag-ipon pa para sa pag-aaral mo," mahabang pahayag niya.
She's always been like this. For the past six years, puro ako lang ang iniisip niya. Naiintindihan ko naman siya dahil ulila na rin siya sa asawa at wala pang anak, kaya malamang sa akin niya naibuhos ang lahat ng pagmamahal na mayroon siya. Pero, hindi naman dapat ako na lang ang intindihin niya palagi. Kailangan din naman niyang alagaan ang sarili niya.
"Salamat sa lahat, tita. Kung hindi ka dumating noong mga panahon na nag-iisa ako, hindi ko alam kung hanggang ngayon ay buhay pa rin ako. Pero, huwag mo rin kalimutan na alagaan ang sarili mo po, ha? Mahal na mahal po kita." I heaved a deep sigh and hugged her tight. Niyakap naman niya ako pabalik.
"O, siya! Masyado na tayong nagdadrama," natatawang sabi niya habang kumakalas mula sa pagkakayakap sa akin. "Maligo ka na. Baka mahuli ka pa talaga sa klase," dagdag niya pa.
Napatawa naman ako sa inakto niya at agad na napatango.
"Tita, papasok na po ako." Lumapit ako sa kaniya at saka nakipagbeso-beso. Ganito kasi talaga kami kapag nagpapaalam sa isa't-isa.
"O siya, mag-ingat ka," tugon niya habang abala sa paglilinis sa karenderya. "Sapat pa ba ang allowance mo?" tanong niya pa.
I nodded as a response and leave after. It took me some minutes bago makarating sa unibersidad. And thankfully, I wasn't late.
"You look good even today, Nami. Ano ba talaga ang sekreto mo at napapanatili mo ang ganiyan kaganda at kalmadong mukha, despite knowing that we will be having a long quiz today?" intrigang tanong ni Karel.
I eyed at her. "Bolera! Gusto mo lang naman mangopya!" I jokingly answered.
"Well, you're right, but I meant what I said naman."
Natawa na lang ako sa kaniya.
"Pero, totoo. I am really so lucky to have a friend like you," dagdag niya pa.
"Ako rin naman. Huwag ka mag-alala, papakopyahin pa kita."
"Langya ka! Kaya mas bet na bet kita, e." She laughed. "Thank you, Nami. Mwuah!"
Napailing na lamang ako at sinimulang mag-review. Karel Manilag had always been my bestfriend since high school. Kahit na mahilig siyang mangopya, matalino rin naman siya. 'Yon na nga lang, tamad mag-review. Despite that, I love her.
Siya kasi 'yong tipo ng kaibigan na mapagkakatiwalaan. Siya 'yong tipo ng kaibigan na pinagtatanggol ako kapag may umaaway sa akin. She's the type of a friend who will always by my side through ups and downs. Aside from tita, siya rin 'yong taong naniwala at tumanggap sa akin. Kaya kahit kailan, hinding-hindi ko gugustuhin na mawala siya.
Because of her, I am become confident. And because of that, she is one of the treasures I have.
Mabilis na lumipas ang mga oras at uwian na. Actually, tanghali pa. Pero dahil may emergency meeting na magaganap sa lahat ng mga propesor, maagang natapos ang klase.
"Nami, uuwi ka na ba?" tanong sa akin ni Karel habang nag-aayos ng mga gamit niya.
Tumango ako. "Magandang pagkakataon na rin ito para makatulong ako kay tita sa karenderya. Ikaw ba?"
Malalim siyang humugot ng hininga. "Well, magpapasama kasi sana ako sa 'yo sa mall. But I guess, mag-isa ako pupunta."
Gumuhit ang kalungkutan sa mukha niya at saka napayuko. Napabuntong-hininga na lamang ako. Hindi ko naman kasi siya matiis.
"Hindi naman tayo magtatagal sa mall, 'di ba?" pagkaklaro ko. Tila lumiwanag ang mukha niya dahil sa narinig. Mabilis siyang nag-angat ng tingin sa akin at sunod-sunod na tumango.
Nginitian ko siya at agad na tumayo. "Ano pa hinihintay mo? Tara na!" aya ko sa kaniya na mas lalo niya pang ikinasaya.
"Ano ba kasi ang gagawin mo rito?" tanong ko nang makarating kami sa mall. Kanina ko pa siya tinatanong pero ayaw naman niyang sumagot dahil sekreto raw.
"Basta nga!" tanging tugon niya at agad akong hinila papasok.
Nagpatiyanod na lamang ako sa kaniya habang napapakamot sa batok. Ano naman kaya ang trip ng babaeng 'to sa buhay?
"Hindi ka ba nagugutom?" tanong ko pa nang maramdaman ko ang pagkalam ng aking sikmura. Pakiramdam ko kasi ay nakalimutan niyang hindi pa kami kumakain dahil abala siya sa kaka-stalk ng kung sino. Pansin ko kasi ay parang may sinusundan kami. Akala ko pa naman kung anong importante ang pakay niya rito. 'Yon pala, nagha-hunt lang ng chupapi.
She glanced at me. "Mamaya na tatayo kakain. Tiisin mo muna, please?" tila nagmamakaawang wika niya.
I heaved a deep sigh before I nodded to agree. Tutal nasimulan na rin naman namin na gawin ito, ipagpapatuloy na lang. At isa pa, para sa sandaling kaligayahan niya, kaya kong magtiis ng gutom.
Sumunod lang ako nang sumunod sa kaniya, hanggang sa pumasok kami sa isang antique shop. Dala ng aking kuryusidad na malaman kung sino ang aming binubuntutan, palihim na rin akong napapatingin sa kaniyang tinitigan. Pero dahil sa dami ng tao, hindi ko gaano namataan kung sino.
"Nami!" tili ni Karel. I immediately gazed at her as my brows furrowed. Hindi ko kasi alam ang dahilan ng pagtili niya. "I think I lost him!" dagdag niya pa na agad kung ikinatango-tango.
Ah, kaya pala.
"Sino ba kasi 'yong sinusundan natin?" tanong ko sa kaniya.
She pouted. "Crush ko."
Hindi ko alam kung matawa ba ako o maawa sa kaniya. Sa tagal kasi ng aming pagkakaibigan, ngayon ko lang siya nakitang ganito kabaliw sa hinahangaan niya. Dahil sa inakto niya, mas lalo tuloy akong kinain ng kuryusidad na makilala ang lalaking nagpapabaliw sa kaniya.
"May I know who is this guy?" I asked, giving her a teasing look. "Gano'n na lang ba talaga siya kaguwapo para mabaliw ka nang ganito?" I added.
She stomped her foot like a sulking kid. Medyo natawa naman ako dahil mukhang effective ang ginawa kong pang-aasar. I just couldn't control myself to tease her lalo na at akala ko talaga ay walang lalaki ang magpapahanga sa kaniya.
Many students in our university mistook her as a lesbian. Astig niya kasi maglakad. Mas astig pa sa ibang lalaki. But now that I confirmed that she's really a woman who also loves a man, I am shookt.
"Ako ba ang hinahanap niyo?"
"Ayh, kabayo!" I blurted, surprised.
Hindi ko kasi inaasahang may isang lalaking sisingit sa usapan namin ni Karel bigla. At dahil sa gulat ko, hindi ko sinasadyang masagi ang isang antique vase na dahilan para mahulog ito at mawasak.
Nakuha ko ang atensyon ng mga sales lady. Mabilis silang napabaling sa akin at agad na lumapit. Napatakip na lamang ako sa aking bibig at hindi makapaniwala sa aking nagawa.
I slowly averted my gazed from the broken vase and glanced at the price. And seeing the price of the antique vase made my eyes grew bigger. What the hell! How come that little vase costs 10,000 pesos?
Nalululang binalingan ko si Karel. At ang bruha ay tila nabato na yata sa kakatitig sa lalaking gumulat sa akin dahilan para makawasak ako ng vase. Don't tell me, siya ang lalaking sinusundan namin na hinahangaan ni Karel? Shems!
"Ma'am, ikaw ba ang nakawasak nito?"
Napabalik ako sa wisyo nang magtanong sa akin ang isang sales lady. Kinakabahang napapalunok na lamang ako ng sariling laway habang iniisip kung ano ang aking isasagot. Should I tell her the truth? Pero, baka isipin niyang ako talaga ang may kasalanan. Saan naman ako kukuha ng 10,000 kapag nagkataon.
"Ah-eh, s-siya po," nauutal na sambit ko habang nakaturo sa lalaking nasa aking harapan na simpleng nakapameywang lang.
Agad na nag-angat sa akin ng kilay ang lalaki at tila hindi pa makapaniwala sa aking sinabi. Pasimpleng lumapit ako kay Karel at marahan siyang siniko. Kailangan ko ng tulong niya. Pakiramdam ko ay nakokorner na ako. Sa kasamaang palad, mukhang patay na patay nga si Karel sa lalaking nasa aminh harapan kaya kahit anong siko sa kaniya ang gawin ko, nanatili lang siyang nakatitig dito.
Gulat naman ang nababasa ko sa mukha ng sales lady na nagtanong sa akin.
"Do you mean, I am the one who broke that vase?" He laughed in disbelief. "Liar."
Nag-igting ang aking tainga dahil sa sinabi niya. "Ako? Sinungaling?" I laughed as well in disbelief. "Eh, kung hindi mo ako ginulat edi sana hindi 'yan nawasak. Ako nga ang nakawasak, pero ikaw naman ang dahilan kung bakit nawasak. All in all, ikaw talaga ang may kasalanan," pagtatanggol ko sa sarili.
"Sabihin mo nga sa babaeng ito kung sino ako," utos niya sa sales lady.
Agad naman itong sumunod sa kaniya at lumapit sa akin sabay bulong, "Siya ang apo ng bilyonaryong may-ari nitong mall. Ang tagapagmana ng pamilya Montenegro…" She paused that gave more tense. "Warren Montenegro," she continued.
"What!" sigaw ko dahil sa muling pagkagulat. May ibang mga nagsho-shop na rin ang napapatingin sa amin. Hindi ko tuloy maiwasang tubuan ng hiya sa aking sarili. Takte! Malaking gulo yata itong napasok ko!
"Nami, what's happening?" inosenteng tanong sa akin ni Karel nang makabalik na siya sa wisyo.
"Nakawasak ako ng vase," tapat ko.
Gaya ng reaksyon ko kanina, napatakip din siya sa kaniyang bibig at bumilog pa lalo ang mga mata dahil sa gulat.
Agad akong napayuko dahil sa hiya. Siya naman kasi dapat ang may kasalanan, e. Pero dahil apo pala siya ng may-ari, ako na ang sasalo.
"I'm s-sorry…" nahihiyang sambit ko.
I heard Warren cleared his throat. "Do you know how much it costs?"
I nodded.
"Can you pay me that amount?"
I shook my head.
Ramdam ko ang lalim ng paghinga niya. Lumapit naman si Karel sa akin at hinawakan ang aking kamay. Kahit papaano ay gumaan naman ang pakiramdam ko.
"Puwede bang kami na lang ang maglinis sa kalat? Wala po kasi talaga kaming pera. Actually, naparito lang kami para makita ka. Nalaman ko kasing pupunta ka ngayon dito sa mall kaya sinama ko itong kaibigan ko. Crush na crush po kasi talaga kita. Kaso, ganito ang nangyari. Alam kong hindi po talaga sinasadya ng kaibigan ko ang pagkawasak ng isa sa mga mamahaling antique na vase ninyo. Please?" pagmamakaawa niya.
Nagmamakaawang nag-angat na rin ako ng tingin kay Warren. Hoping that he has a good heart.
"I don't wanna look bad. May kasalanan din ako. If you insist on cleaning the mess to pay, then fine. I will let you do it and let's call it even," saad niya at agad kaming tinalikuran sabay lakad nito palabas ng shop.
Hindi man lang kami nakapagpasalamat, pero hayaan na. Ang importante, nakaligtas ako mula sa sampung libong piso.
"Pasensiya ka na, Nami. Kung hindi kita dinala rito, hindi sana ito nangyari."
"Ano ka ba. Siyempre ayos lang. Maayos naman na ang lahat," nakangiting tugon ko sa kaniya at saka sinimulang ligpitin ang pira-pirasong parte ng antique vase na nagkalat sa sahig. Agad din naman niya akong tinulungan para mapadali.
Habang nasa gitna ng pagliligpit, biglang tumunog ang aking cellphone. Agad ko itong kinuha mula sa aking bag at sinagot ang tawag mula sa hindi nakarehistrong numero.
"Si--"
Hindi ko na natuloy ang aking sasabihin nang biglang may magsalita mula sa kabilang linya.
"Nami, a-ang tita mo…"
Sa tono ng pagsasalita niya, bigla akong tinubuan ng kaba.
"B-Bakit? Anong nangyari kay t-tita?" kinakabahabang tanong ko.
What I heard next shookt the hell out of me.
"Ang tita mo isinugod sa hospital!"
Nang marinig ko ang sinabi ng babae mula sa kabilang linya, agad kong nabitawan ang aking cellphone.
"Si tita… n-nasa hospital siya?"
"Nami, what happened? Bakit namumutla ka?" nag-aalalang wika ni Karel. Agad na inalalayan niya ako nang muntik na akong matumba.Gusto kong sumagot, pero hindi ko magawa. My heart was pounding too fast to the point that I couldn't breath well. More than I wanted to get up, my limbs were shaking and felt like all my strength was taken away. I couldn't understand what I was feeling. And sweats started to form in my forehead.Karel gently guided me to sit on the floor. I gazed at her with the intent of talking back at her. Pero, dahil sa paghahabol ko sa aking hininga, wala kahit na isang salita ang lumabas sa aking bibig."Tulong! Tulungan niyo po kami!" she shouted as tears started crawling out of her eyes. Halata sa mukha niyang naguguluhan siya at hindi malaman-laman kung ano ba ang tamang gagawin niya.I hooked my phone beside me and with the last strength of my arm, I handed it to her. Naguguluhan
“Nami, ako na muna rito. May pasok ka pa ngayon, ‘di ba? Baka mahuli ka,” saad sa akin ni ate Margie. Saglit ko munang tinitigan si tita bago siya binalingan. Sobra-sobra ang pasasalamat ko sa kaniya dahil sa kabila ng lahat, narito pa rin siya at handa kaming tulungan. Nasabi ko na sa kaniya kagabi ang tungkol sa kalagayan ni tita. Nasabi ko na sa kaniya ang lahat ng sinabi sa akin ng doktor. Kahit siya ay lubos na hindi makapaniwala. Kahit labas naman na sana siya sa aming problema, dinamayan niya pa rin kami. Malalim akong bumuga ng hininga saka nginitian siya. “Salamat po talaga, ate. Huwag ka pong mag-alala, gagawin ko po ang lahat para mabayaran ka.” Lumapit siya sa akin at tinapik ako sa aking balikat. “Naku, huwag mo muna ‘yang isipin. Malaki na rin ang naitulong ni tita Cecilia sa akin noon pa man. Kaya isipin mo na lang muna na ito ang aking kabayaran sa kaniyang kabutihan,” mahaba
***** Napahilot ako sa aking leeg nang makaramdam ako ng pangangalay mula rito. Kanina pa kasi ako nakayuko sa pagpirma ng mga dokumento. Halos dalawang linggo rin kasi akong wala sa kumpanya, kaya tambak-tambak na mga gawain ang sumalubong sa akin. I stretched my arms and decided to take a break. As I looked at my wristwatch, I suddenly felt surprised when I realized what time it was already. It's nearly midnight. I heaved a deep sigh, stood up, and went directly to the pantry to brew myself coffee. Dahil sa sobrang late na, malamang nakauwi na lahat ng aking mga trabahante. Patuloy pa rin ako sa paghilot ng aking leeg habang pasimpleng humihikab nang pagbukas ko sa pinto ng pantry ay bumungad sa akin ang aking sekretarya kasama ang isa ko pang empleyado na gumagawa ng milagro. Kaagad silang napabaling sa direksyon ko at halata ang gulat sa kanilang mga mukha, pero hindi iyon naging
Tinitigan ko ang aking repleksyon sa malaking salamin. Hanggang ngayon ay hindi pa rin ako makapaniwalang napunta ako sa ganitong sitwasyon.I chuckled at the astonishment of my face. Dati, buong-buo ang paniniwala ko na sa taong tunay kong minamahal ako magpapakasal. Naniniwala kasi ako na ang kasal ay isang sagradong seremonya na para lamang sa mga taong tunay na nagmamahalan. But now, I gave up my pride. Sumuko ako dahil lang sa iisang rason. Nakakatawa mang isipin pero, oo, sumuko ako para sa pera.Mapait akong napangiti habang dahan-dahan na tumulo ang mga butil ng luha sa aking mga mata. Kahit gaano ko pa kagustong magsisi sa aking desisyon ay hindi ko magawa. Para sa isang taong mas pinakaiingatan ko, ang pagkatali kong ito ay balewala lang.“Nami, handa ka na ba?”Agad na kumuha ako ng tissue na nasa harap ko lang para punasan ang aking mga luha. Pilit akong ngumiti habang tinitig
***** Napahilot ako sa aking leeg nang makaramdam ako ng pangangalay mula rito. Kanina pa kasi ako nakayuko sa pagpirma ng mga dokumento. Halos dalawang linggo rin kasi akong wala sa kumpanya, kaya tambak-tambak na mga gawain ang sumalubong sa akin. I stretched my arms and decided to take a break. As I looked at my wristwatch, I suddenly felt surprised when I realized what time it was already. It's nearly midnight. I heaved a deep sigh, stood up, and went directly to the pantry to brew myself coffee. Dahil sa sobrang late na, malamang nakauwi na lahat ng aking mga trabahante. Patuloy pa rin ako sa paghilot ng aking leeg habang pasimpleng humihikab nang pagbukas ko sa pinto ng pantry ay bumungad sa akin ang aking sekretarya kasama ang isa ko pang empleyado na gumagawa ng milagro. Kaagad silang napabaling sa direksyon ko at halata ang gulat sa kanilang mga mukha, pero hindi iyon naging
“Nami, ako na muna rito. May pasok ka pa ngayon, ‘di ba? Baka mahuli ka,” saad sa akin ni ate Margie. Saglit ko munang tinitigan si tita bago siya binalingan. Sobra-sobra ang pasasalamat ko sa kaniya dahil sa kabila ng lahat, narito pa rin siya at handa kaming tulungan. Nasabi ko na sa kaniya kagabi ang tungkol sa kalagayan ni tita. Nasabi ko na sa kaniya ang lahat ng sinabi sa akin ng doktor. Kahit siya ay lubos na hindi makapaniwala. Kahit labas naman na sana siya sa aming problema, dinamayan niya pa rin kami. Malalim akong bumuga ng hininga saka nginitian siya. “Salamat po talaga, ate. Huwag ka pong mag-alala, gagawin ko po ang lahat para mabayaran ka.” Lumapit siya sa akin at tinapik ako sa aking balikat. “Naku, huwag mo muna ‘yang isipin. Malaki na rin ang naitulong ni tita Cecilia sa akin noon pa man. Kaya isipin mo na lang muna na ito ang aking kabayaran sa kaniyang kabutihan,” mahaba
"Nami, what happened? Bakit namumutla ka?" nag-aalalang wika ni Karel. Agad na inalalayan niya ako nang muntik na akong matumba.Gusto kong sumagot, pero hindi ko magawa. My heart was pounding too fast to the point that I couldn't breath well. More than I wanted to get up, my limbs were shaking and felt like all my strength was taken away. I couldn't understand what I was feeling. And sweats started to form in my forehead.Karel gently guided me to sit on the floor. I gazed at her with the intent of talking back at her. Pero, dahil sa paghahabol ko sa aking hininga, wala kahit na isang salita ang lumabas sa aking bibig."Tulong! Tulungan niyo po kami!" she shouted as tears started crawling out of her eyes. Halata sa mukha niyang naguguluhan siya at hindi malaman-laman kung ano ba ang tamang gagawin niya.I hooked my phone beside me and with the last strength of my arm, I handed it to her. Naguguluhan
"Tita, tulungan po kita riyan," ani ko nang makitang abala si tita sa pagtadtad ng ilang mga sangkap para sa niluluto niyang ulam.Mabilis na lumapit ako sa kaniya. Akmang kukunin ko sana ang isa pang kutsilyo na nasa bandang giliran niya nang kaniya akong pigilan."Ako na rito. Kaya ko na 'to. Mas mabuti pang maligo ka na para pagkatapos mo ay kakain na lang tayo. At saka baka mahuli ka pa sa klase. Balita ko…" Saglit siyang napahinto at mas inilapit pa ang kaniyang ulo sa akin. "... terror daw ang propersor mo!" dugtong niya na halos pabulong na sa hina ng kaniyang boses, ngunit dama ko pa rin ang diin sa mga salita.Mahina naman akong napatawa. Hindi ko alam kung saan niya nakuha ang balitang 'yan, pero sang-ayon ako. Halos lahat na kasi ng mga kaklase ko ay napahiya na ng propesor namin sa unang asignatura."Nga pala, tita. Nabuksan niyo na po ba ang karenderya?" tanong ko.&n
Tinitigan ko ang aking repleksyon sa malaking salamin. Hanggang ngayon ay hindi pa rin ako makapaniwalang napunta ako sa ganitong sitwasyon.I chuckled at the astonishment of my face. Dati, buong-buo ang paniniwala ko na sa taong tunay kong minamahal ako magpapakasal. Naniniwala kasi ako na ang kasal ay isang sagradong seremonya na para lamang sa mga taong tunay na nagmamahalan. But now, I gave up my pride. Sumuko ako dahil lang sa iisang rason. Nakakatawa mang isipin pero, oo, sumuko ako para sa pera.Mapait akong napangiti habang dahan-dahan na tumulo ang mga butil ng luha sa aking mga mata. Kahit gaano ko pa kagustong magsisi sa aking desisyon ay hindi ko magawa. Para sa isang taong mas pinakaiingatan ko, ang pagkatali kong ito ay balewala lang.“Nami, handa ka na ba?”Agad na kumuha ako ng tissue na nasa harap ko lang para punasan ang aking mga luha. Pilit akong ngumiti habang tinitig