3

Umusok ang dinaanan ng aking motor ng pihitin ko ang preno. Makalipas ang dalawang oras na byahe ay nakarating na rin ako sa aking pupuntahan. Ang simenteryo kung saan nakalibing ang aking ina at ang aking kapatid.

Maraming puno ang lugar na ito dahilan para maisalba ko ang aking balat sa napakainit na sikat ng araw. Idagdag mo pa ang katahimikan na siyang nagdulot ng kasiyahan sa aking pakiramdam.

Pinatay ko ang makina. Inalis ko ang aking helmet at inilagay sa aking harapan. Saglit akong nanatili sa pagkakaupo at nilanghap ang masarap na simoy ng hangin.

Nang makuntento ako sa aking ginagawa ay agad akong tumayo. Pagtapak ng aking paa sa damuhan ay siyang pagliingon ko sa paligid. Kagaya ng aking inaasahan. Walang tao bukod sa akin. Napakatahimik. Tanging mga tuyot na dahon lang na nililipad sa sahig ang siyang maririnig mong ingay.

Kinuha ko ang shades na nakasabit sa aking damit. Ala-una palang ng tanghali kaya bidang bida pa rin ang sikat ng araw na pilit tumatakas sa mga nagtataasang puno. Isinuot ko ang shades sa aking mata at nagsimula ng maglakad.

Hindi pa man ako nakakalapit sa puntod ng aking ina ay agad na sumilay ang pagtataka sa aking mukha. Nang tuluyan akong makalapit ay agad kong itinukod ang aking isang tuhod sa lupa. Kinuha ko ang boquet of roses na katabi ng isang kandila. Nilingon ko ang katabi ng puntod ni mama at kagaya nito ay mayroon din itong mga bulaklak.

Agad akong napalingon sa aking paligid. Nangangalahati pa lamang ang kandila at mukhang hindi pa nakakalayo ang nagsindi nito.

Pero nakakapagtaka dahil wala ng tao nang dumating ako rito.

Kinapa ko ang aking bulsa. Kinuha ko ang aking cellphone at agad na tinawagan si Cyirl.

"Bitch! Ang sabi ko ala-singko! Hindi naman halatang miss na miss mo ako, 'no?" bungad nito.

"Shut up!" singhal ko.

Muli kong tinignan ang mga rosas na hawak hawak ko. "Pakitanong nga si Nicko kung dumalaw siya ngayong araw sa puntod nila mama," sabi ko nang hindi inaalis ang tingin sa mga rosas.

Muli itong sumigaw. "Boba! Nasa Batanes si Nicko! Paano pupunta dito 'yon?" tanong nito na nagpakunot sa aking noo.

Nakakapagtaka.

Sino naman kaya ang maglalagay nito rito?

Hindi kaya si Papa? Agad na tanong ko sa aking isipan.

Pero imposible.

Kung nandito lang si Papa sa lugar na ito ay matagal na dapat siyang nakita ni Tito. Matagal na dapat namin siyang kasama.

Muli kong tinignan ang hawak hawak ko. Nakakapagtaka dahil sa dinamirami ng bulaklak ay talagang rosas pa ang inilagay na siyang paborito nila Mama at Ate.

"Alam mo, susumbong kita kay mama mamaya kapag nagdasal ako," sabi nito na nagpabalik sa akin sa realidad. "Tanghaling tapat nag-aadik ka," dagdag nito bago patayin ang tawag.

Napabuntong hininga na lang ako.

Siguro kung sinabi ko kaagad sa kanya ang mga nakita ko ngayon ay baka nagmamadali itong pumunta rito. Pero ayoko, alam kong busy ang kapatid ko. Kahit hindi niya sabihin ay alam kong marami siyang ginagawa. Simula kasi nang mawala si Papa at mamatay sila Mama at Ate ay tinuon na niya ang buong atensyon sa trabaho. Kaya kahit nag-iba ang ugali ng kapatid ko ay inuunawa ko na lang. Siya ang bunso. Siya ang paborito nila Mama. Kaya alam ko na siya ang pinaka nasaktan sa aming lahat.

Ibinalik ko sa aking bulsa ang cellphone. Muli kong tinignan ang bulaklak. Muli kong naalala ang mga masasayang ala-ala naming dalawa ni Mama. Namumuo na ang luha sa aking mata. Hinawakan ko ang lapida ni mama at sinundan ang mga nakaukit dito.

Ma. Keziah Peralta.

Napakagandang pangalan na sinira lang ng mga Perez. Napatiimbagang ako nang maalala ko ang nakahandusay na katawan ni Mama. Wala silang awa. Hindi sila nakuntento sa isang baril. Pinaulanan nila si Mama mula sa kanyang dibdib hanggang sa kanyang ulo.

Napatingala ako nang pumatak ang isang butil ng luha sa aking mata. Inilabas ko ang kwintas na laging nakatago sa aking wallet. Iniingat-ingatan ko ito dahil ito ang unang binigay sa akin ni Mama.

"Malapit na, ma," saad ko habang nakatingala pa rin sa itaas. "Malapit ko na kayong maipaghiganti ni Ate."

Tumayo ako at muli kong pinasadahan ng tingin ang kanilang lapida. Nang makuntento ako ay agad akong tumalikod.

Pabalik na ako sa aking motor nang makarinig ako ng malakas na putok ng baril. Hindi ko alam kung saan galing 'yon pero ramdam ko ang hapdi sa aking braso. Tinignan ko iyon at doon ko nakita ang punit at ang pag-agos ng ilang dugo.

Agad akong yumuko. Dali dali kong kinuha ang baril sa aking likuran. Nilingon ko ang paligid at nang makita ko ang isang bulto ng tao sa di kalayuang puno ay agad ko itong pinaputukan. Agad naman itong tumakbo at sumakay sa kanyang motor.

Mabilis kong tinungo ang lugar kung saan nakaparada ang kulay itim kong motor. Mabilis kong binuhay ang makina at agad itong pinaandar.

Nakipag-unahan ako sa mga sasakyan. Sinundan ko ito sa abot ng aking makakaya. Nakailang liko pa ito sa mga sasakyan hanggang sa tuluyan ko itong hindi makita.

Bwisit!

Hindi ko ito nahabol na siyang kinainit ng ulo ko. Imbes na dumiretso sa korporasyon ay nagtungo ako sa clinic na hawak ni Panot. Pinalinis ko ang sugat at agad ring umalis doon.

Tinignan ko ang aking relo. Sakto lang ako sa oras ng aming pagkikita ni Cyril. Pagpasok ko ng building ay agad na bumungad sa akin ang pamilyar na likod ni Cyril.

"Gosh! Totoo? Hindi pa ako nakakapunta sa ganong lugar!" ani nito sa katawagan. Hawak niya ang cellphone at nakatapat iyon sa kanyang tainga.

"Hala! Send mo nga sa email ko! Para naman makita ko!" dagdag nito.

Tinapik ko ang kanyang balikat na siyang kinagulat niya. Dali dali niyang pinatay ang tawag at alinlangang tumingin sa aking mata.

"Kailan ka pa nakikipag-usap sa iba?" tanong ko bago umupo. "Alam mong bawal 'yan, Cyril. Kailan mo pa natutunang suwayin ang batas ng korporasyon?" muli kong tanong.

"W-Wala, 'no!" Pagtanggi nito na halata namang nagsisinungaling. "K-Kaklase ko lang 'yon nung elementary," dagdag nito at napatingin sa braso ko. Kunot noo itong nagtanong. "Anong nangyari d'yan?"

Hindi ko ito sinagot.

Nagtungo ako sa sa unit ko. Habang siya ay nagtungo sa headquarters para kunin ang mga pinili ko kanina. Pag-akyat ko ng unit ay agad akong nag-asikaso.

Ilang minuto pa ang binilang bago ako makarinig ng katok mula sa pinto. Pagbukas ko ay agad na sumilay sa akin si Cyril na may bitbit na itim na maleta. Umupo ito sa kama na siya namang tinabihan ko.

Inilabas nito sa kanyang bulsa ang may kalakihan na kulay itim na pouch. Inilapag niya iyon sa kama at binuksan. Tumambad sa akin ang isang laptop, isang cellphone at dalawang earpiece.

"Bitch, magagamit mo 'yan kapag nandun ka na," sabi nito na siyang itinango ko. "Tayong dalawa lang ang makakapag-usap d'yan. Nakakonekta na ang earpiece kaya dapat maging maingat ka."

Tanging tango lang ang nasagot ko.

"Nasa baba na rin ang gagamitin mong kotse. Nakokenekta na rin iyon sa laptop ko para makasigurado akong makakapunta ka ng ligtas doon," sabi nito habang inaabot sa akin ang isang susi.

Hinawakan n'ya nang mahigpit ang kamay ko. "Bitch, mag-iingat ka,"

Hindi ko maiwasang mapangiti. Hindi pa rin talaga lubusang nagbabago ang kapatid ko. Napakalambot pa rin ng puso nito. Kahit anong pagtatakip ng kamalditahan sa kanyang katauhan ay hindi pa rin nito maitatago ang maaalalahanin na Cyril na kilala ko.

Binitbit ko ang maleta at ang itim na bag. Bumaba ako at hinatid niya ako sa parking lot ng building na ito.

"Bitch, mangako ka na babalik ka," sabi nito habang ibinubuka ang kanyang kamay para sa isang yakap.

"Babalik ako, ang kailangan mo lang gawin ay gabayan ako," hinagod ko ang kanyang likod. "Mag-iingat ka, Cy."

Umiling ito. Ramdam ko na ang panginginig ng balikat nito. "Bitch, kaya ko ang sarili ko. Ikaw ang mag-ingat dahil hindi ko na kakayanin kapag nawala ka pa."