Bebangrella

"Bebang! Hoy, Bebaaaaanng!"

Sumisilip pa lang ang araw ay labas-litid na kung makasigaw ang tiyahin kong may kakambal na megaphone ang bibig. Kahit gustuhin ko pang matulog ay imposible na. 'Yon eh, kung gusto kong malagasan na naman ng buhok sa sabunot ng Tita kong bruha.

Bumangon na ko pero di ako sumagot. Kahit sa ganoong paraan man lang makaganti ako sa pang-aaping araw-araw na ipinapalamon sa akin Victoriano family from the land of daing and tinapa, Loza del Sol!

Mabuhay! Este, mamatay na pala silang lahat!

"Bebang! Are you deaf? Mama is calling you!" Sumingit ang boses-ipis ng pinsan kong si Khourtney mula sa labas ng pinto ng kuwarto ko.

Yes besh, Khourtnei with emphasis on the "H". Or else, tatarayan ka ng bruha junior for murdering her beautiful name. Insert gagging action here. Ew raised to the power of ten.

In fairness naman sa mapang-aping angkan ng mga Victoriano na napilitang kupkopin ako eh, binigyan naman nila ako ng maliit na kwarto para kunwari may privacy ako. Kahit wala. May maliit na banyo na pwedeng paliguan at inidorong hindi pwedeng taehan. Walang tiles sa sahig at dingding. Asa pa ko.

Ika nga, beggars cannot be choosers. Kaya thank god for small mercies na lang ang drama ko. Kahit paano ay bawas ang self-pity ko.

Dating stock room ng mga lumang gamit ang kuwartong 'to. Ako rin naman ang nagtyagang maglinis noon bago ko nagamit. Binigay lang nila sa akin ang kuwarto nang magawan ko ng paraan ang mga nakatambak nilang lumang gamit.

Siyempre natuwa sila dahil pera ang naging katumbas ng mga kalat na 'yon. Hello! Uso ang garage sale. Ewan ko ba, wala man lang nakaisip sa limang utak na mayroon ang pamilya nila.

"Bebang!"

May kasama nang pukpok sa pinto ang boses ni Khourtney.

"Sandali lang," sabi ko na pigil ang pagtaas ng boses. Kailangan kong magtunog-mabait 'pag nasagot sa pamilyang 'to. Kaunting kibot lang kasi, kasalanan ko agad. Hindi lang nila magustuhan ang tono ng pananalita o pagsagot mo, automatic ang hatol.

"Bilisan mo, kailangan ka na sa labas!"

Uy, marunong pa palang mag-Tagalog ang bruha. English kasi nang English si Khourtney. Nahawa na sa mga sosyal niyang kaibigan sa school namin.

Mabilisang ligpit lang ang ginawa ko sa higaan. Tiklop-tiklop, ganoon. Wala namang masyadong liligpitin. Luma pero makapal na kumot na kulay green, isang manipis na unan. Tapos. Wala akong kutson, pinagsapin-sapin na karton lang ang nilalatag ko sa sahig para magsilbing kama.

Mabilisan lahat. Mabilisang pag-ihi sa banyo, sepilyo, at palit ng damit. Wala nang ligo-ligo. Hindi pa naman ako mabaho, naligo ako kagabi bago matulog. Ganoon na lang ang ginagawa ko sa araw-araw dahil sa sandaling magising ang sino mang miyembro ng pamilya, in demand kaagad ang yours truly.

Batugans at their finest.

"Beb—" Natigil si Khourtney sa akmang pagpukpok na naman sa pinto ko nang buksan ko 'yon. Pinanlakihan kaagad niya ako ng mga mata. "Sa wakas. You're so bagal talagang kumilos! Bilis, Mama needs you as in now na."

"Ano ba kasi 'yon?" Hindi ko kailangang maging magiliw sa bruhildang ito 'pag kami lang ang magkaharap. Siyempre ibang usapan na 'yon 'pag in attendance and bruha senior. Mahal ko ang buhay ko, hindi pa ako handang makipagkita kay Kamatayan.

Tinaasan lang ako ni Khourtney ng kilay. Parang walang nangyaring ibinaling nito ang pansin sa kulay pink niyang kuko. Makintab pa ang mga 'yon at matingkad pa ang kulay. Nangangamoy nail polish pa.

Ang galing ah. Ang agang inatupag ang kuko. Bilib din naman ako sa pinsan kong 'to. Basta kakikayan ang pag-uusapan, walang mamaya na. Agad-agad umaariba. Sana kung ganoon din siya sa mga gawaing bahay para hindi nasa akin iasa lahat, ano. 'Yon lang, wish ko lang 'yon. At dahil maramot ang universe sa akin ever since, hindi 'yon magkakatotoo. Sabi ko nga, asa pa 'ko.

"The laundry?" animo'y tinatamad na sabi ni Khourtney. "I need to be somewhere later with my friends and I need my favorite skirt."

"Marami ka namang skirt."

Puro skirt ang laman ng dalawang drawer sa closet ni Khourtney. Sa dami ng palda niya, hindi ko maintindihan kung bakit ipinagpipilitan niyang gamitin 'yong nasa labahan.

Pinanlakihan niya ako ng mga mata, kasama pati mga butas ng ilong niyang medyo matangos din naman. Pero ang hindi ko inasahan ay ang biglang pag-angat ng kamay ni Khourtney. Huli na para umilag.

"Mas marunong ka pa sa akin, ah!"

Kasing lutong ng chicharon na ibinebanta sa kanto ang paglagapak ng palad ni Khourtney sa mukha ko. Sapol na sapol ang kaliwa kong pisngi. Pakiramdam ko saktong-sakto lang ang sukat ng palad ni Khourtney para sa isang bahagi ng mukha ko. Para bang sadyang ginawa ang kamay niya para sampalin ako.

"Aray!"

"Bebaaaanng! Ano ba! Kanina pa ako tawag nang tawag bakit hindi ka sumasagot?!"

Lumitaw mula sa kusina si Tita Pots o Potenciana Victoriano, aka Ciana to close friends and colleagues, Bruha for me. Hile-hilera ang pink curlers sa buhok ni Tita. Bagamat naka-daster na matingkad na yellow ay kuntodo alahas na siya. Mukhang may ganap ang tiyahin ko.

Kulang na lang ay ipagtulakan ko silang lumakad na. Makabawas man lang sa stress ko.

"Ma!" Pumadyak si Khourtney. Lukot ang mukha nito. "I've been telling her to wash my skirt first because I'll be needing that later. Ano'ng isusuot ko!"

"Tigilan mo ako sa kartehan mo Khourtney," sikmat ni Tita. "Gisingin mo ang Kuya Jake mo, ipagda-drive niya ako kamo."

"You're using the car? But Ma! What am I going to use?"

Isang matalim na tingin ang ibinigay ni Tita kay Khourtney. It shut the hag up, much to my delight. Agad na umalis si Khourtney para sundin ang inutos ng Mama niya.

Pero panandalian lang ang sumilip na saya sa dibdib ko. Nang mapatingin uli ako sa walang kangiti-ngiting mukha ni Tita Pots, naalala kong inis nga pala siya sa akin dahil hindi ako nasagot sa pagtawag niya.

Namumula ang mukha ng tiyahin ko. Hindi ko lang alam kung dahil ba sa init ng panahon o nagpahid na naman ng exfoliant cream sa mukha. Kung tutuusin hindi niya kailangan ng mga kung ano-anong sa mukha. Natural na tisay si Tita Pots. Minana nila iyon ni Mommy sa Lola Matilde namin na half-Spanish.

At sa kasamaang palad, ni gasinulid na katisayan ay walang naipamana sa akin si Mommy. Siguro dahil mas malakas ang dugo ni Daddy na pinagmanahan ko ng kulay ko. Pero okay lang. Wala rin namang minanang kakinisian si Khourtney kay Tita Pots. Okay na ako doon. Minsan, fair din naman ang universe. 'Pag tinopak.

So ayon, dinedma ni Tita Pots ang anak niyang saksakan ng arte. Sa akin siya bumaling habang nag-iisang linya ang naturally brown niyang kilay.

"Alas sais na, Genoveva. Hindi ba dapat kaninang alas singko ka pa dapat naglalaba?" sita ni Tita sa akin. Malutong ang pagka-Genoveva ni Tita. Wala sa loob na napalunok ako.

Hawak ko pa rin ang nasaktang pisngi nang sumagot. "Eh, Tita. Alas dos na po kasi ako natulog kaninang madaling araw. Tinapos po namin nina Kuya Mark at Ate Lucy ang pag-eempake ng mga daing. Hindi po ako nagising sa alarm ko."

Siguro dahil kinulang sa tulog, nakalimutan kong hindi ako dapat nangangatuwiran kay Tita Pots. Dapat yes lang ako, walang no o kung ano pa man.

Napangiwi na lang ako nang dumapo sa kabilang pisngi ko ang palad niya. Sa lakas ng pagkakasampal niya sa akin ay bumaling ang mukha ko sa kabila.

Una kong naramdaman ang pangangapal ng pisngi kung saan dumapo ang kamay ni Tita Pots. Halos kasabay noon ay may nalasahan akong maalat sa loob ng bibig ko. Wala na akong nagawa nang mag-umpisang manlabo ang mga mata ko.

Tao lang din ako. Hindi ako manhid sa sakit, lalo na sa pisikal. Seventeen na ako, malapit nang mag-eighteen pero hindi ako mukhang disisiyete. Mas mukha akong thirteen years old dahil sa liit at payat ko. Ikaw ba naman ang pagdamutan ng pagkain sa mga panahong dapat lamon ka nang lamon dahil sa puberty stage.

"Peste ka! Kailan ka pa natutong sumagot-sagot sa akin, ha?!" Iyong hablot ni Tita Pots sa buhok ko sa bandang likod ng ulo.

Napangiwi ako. Nahilo ang utak ko kung ano ang uunahing i-entertain; 'yong pangangapal ba ng pisngi ko, panlalabo ng mga mata o hapdi sa anit. Halo-halo na silang lahat na wala na akong mapaglagyan ng pakiramdam.

"T-Tita...hindi po ganoon 'yon..." Pinilit kong maging malumanay ang boses kahit pa na ang kabaliktaran ay gusto kong sumigaw.

Gusto kong sumigaw para magprotesta sa pagtrato niya sa akin na parang basura. Gusto kong isigaw sa mukha ng bruha, ipamukha sa kanya na wala siyang karapatang apak-apakan ako dahil lang sa wala na akong mga magulang.

Imbes na maawa sa akin ay parang walang narinig si Tita Pots. Iyong pabigla niya akong isinalya sa pinakamalapit na mesa. Ang lugar sa labas ng kuwarto ko ang nagsisilbing packing center ng negosyo ni Tita Pots.

Tumama ang tagiliran ko sa gilid ng mesa. Pero bago pa man ako maiyak sa dagdag na sakit ay nahuli uli ni Tita ang buhok ko sa likod.

"Putang ina kang bata ka! Pagkatapos kitang kupkupin, kakagatin mo na ako ngayon?! Hoy, Genoveva! Kung hindi dahil sa akin, matagal ka nang pinagpipiyestahan ng mga uod sa lupa! Wala kang utang na loob, bwisit ka!"

Hindi pa siya nakontento sa pagsabunot sa akin. Inalog-alog pa niya ang ulo ko, bagay na naging dahilan para lalong humapdi ang anit ko. Pakiramdam ko ay mababaklas ang buong balat ko sa ulo sa higpit ng pagkakahawak ni Tita Pots.

"T-Tita...t-tama na po," mangiyak-ngiyak kong pakiusap. "S-Sorry po, hindi ko na po uulitin. Wala lang po ako sa sarili ko dahil sa puyat."

Bingi na si Tita Pots. Hindi niya ako binitiwan. Kinaladkad ako ni Tita Pots palabas, tuloy-tuloy sa likod bahay sa dirty kitchen. Nagsitayuan ang mga nag-aagahang trabahador sa tinapahan. Nasulyapan ko sina Ate Lucy at Kuya Mark na natigil sa pagsubo ng pagkain at napatayo na rin kagaya ng mga kasama.

Sa tuwing pinaparusahan ako ni Tita Pots, itinatali niya ako sa isang poste sa likod bahay. Doon niya ako sapilitang inilapit. May nakasabit na tali doon, sadyang nakalaan para sa akin. Kulang na lang iukit nila ang pangalan ko doon.

"Dito ka para magtanda ka!" aniyang habang sapilitan akong hinihila.

Halos bumaon ang mga paa ko sa lupa sa pagpipigil para huwag niya akong maitali sa poste. Pero gaano lang ba ang lakas ko kumpara sa lakas ng tiyahin ko? Mas matangkad lang ako kay Tita Pots pero walang sinabi ang lakas ng payat kong katawan.

"T-Tita...m-maawa na po kayo."

Lalong nanlisik ang mga mata ni Tita Pots sa narinig. Humigpit pa ang kapit niya sa buhok ko.

"Kailangan mong madisiplina! Responsibilidad kong ituwid ang baluktot mong utak! Masyado kang na-spoil ni Marisol noon eh, kaya lumaki kang matigas ang ulo!" Bumaling si Tita Pots sa mga nanonood na tauhan nito. "Itali n'yo nga 'to!"

"Ano na naman ba 'yan, Ma? Ang aga-aga, ang ingay n'yo."

Sabay kaming napatingala ni Tita Pots sa second floor ng bahay. Nakadungaw si Kuya Jake, ang panganay na anak ni Tita Pots. Sabog-sabog ang mahabang buhok ni Kuya Jake na umaabot hanggang balikat.

"'Wag kang makialam. Linisin mo ang kotse, may pupuntahan ako mamaya," sabi ni Tita Pots.

Kakamot-kamot sa hubad na tiyan na humikab si Kuya Jake. "Si Bebang na lang, Ma."

"Hindi pwede. Kailangang parusahan si Bebang ngayon dahil may nagawa na namang kapalpakan."

Saglit akong tinitigan ni Kuya Jake. Sinalubong ko ang tingin niya sa kabila ng hapdi na permanente na yatang nanirahan sa anit ko. Pero kagaya ng dati, walang interes sa mga mata ng pinsan ko. Kagaya ng dati, wala rin siyang pakialam kahit durugin ako ng nanay niya sa harapan niya mismo.

"Ano'ng oras tayo aalis?" Sa halip ay tanong ni Kuya Jake.

"Mamayang alas otso y medya. Kailangang agahan dahil marami pa tayong kailangang daanan."

"Hindi ho ba pwedeng si Marco na lang ang mag-drive sa inyo?"

Napaismid si Tita Pots. "May hang-over ang kapatid mo, hindi pwedeng mag-drive. Baka madisgrasya pa kami sa daan."

"Sige na nga." Iyon lang at nawala na sa bintana si Kuya Jake.

"Ano pang hinihintay n'yo? Ang sabi ko, itali n'yo 'to!" muling sigaw ni Tita Pots sa mga tauhang naiwang nakatanga.

Walang kumilos ni isa sa kanila. Lahat sila ay nag-aalangan. Nakikita ko ang pagkahati ng kalooban nila sa gustong mangyari ni Tita Pots. Ganoon pa man, alam kong wala silang magagawa. Mapipilitan din silang kumilos lalo na kung magbababa ng ultimatum ang tiyahin ko.

Hindi ako nagkamali. Lalo lang ginatungan ng pag-aalangan ng mga trabahador ang init ng ulo ni Tita Pots.

"Pag walang kumilos sa inyo, lahat kayo walang susuweldo sa kinsena at katapusan!"